eindigde, niet zoo zeer tengevolge van de ontvangen wonde, als wel
uit hartzeer dat hij in handen van zulke snoode knevelaars was ge-
vallen. Om zieh hierover te wreken , sloeg E verhard Graaf van der
Marh, het beleg voor B redevoort , hetwelk des nachts in stilte door
de bezelting verlaten werd, waarop E verhard , liet gebalsemde lijk zijns
yaders van daar naar Kappenberg vervoerde , waar bij het begraven
lie t, terwijl hy Bredevoort, met bewilliging van Otto van Rißzenburg,
Bisschop. van Munster, inhield , tot in het jaar 1503 , toen W ichbqld van
H olte , Bisscbop van Keulen , wiens zuster getrauwd was met Herman ,
Graaf van Loon, met een legertje legen E verhard optrok, en hem
dwong de stad en het kasteel, bij verdrag , aan den regtmatigen be-
zitter over te geven. Op het laatst van het jaar 1326 nam R einpud
II, Graaf van Gelder, Bredevoort bij verrassing in. Doch in het
volgende jaar werd door tiisschenkomst van J anvanDiest, Bisscbop van
Utrecht, eene overeenkomst getroffen tuss.chcn Beinpud en L odevvijk van
H essen , Bisschop van Munster , volgens welke de Graaf van Qelder
alleen het slot en de Bisschop de heerl. zoude bezilten. W illem , Her-
tog van Gulik cn Gelder, gaf het slot, in het jaar 1588, in pandschap
aan H endrik van Gemen voor drie duizend Franscke Schilden (6,500
guld.). J akob van Bronkhorst heeft er naderhand , met besviiliging der
Staten van Gelderland, dergelijk regt van pandschap op gehad. Rqch
toen hij, in het jaar 1380, de zijde der Spanjaarden koos, vverd de
stad en heerl. van Bredevoort aan W illem I , Prins van Oranje, in
pandschap gegeven, wiens opvolgers deze heerl., een tijd lang, op ge-*
lijke wijze," Eezeten hebben ; Prins Maurits ontying ze, den 16 December
'1612, vom* ;eene som van 80,000 guld. van ’s Lands „ Staten
in pandschap. In het jaar 1644 en 1694 is deze pandschap
telkens voor vijftig jaren verlengd geworden. Doch in het jaar 1697
is de heerl. Bredevoort ,door de Stpten aan W illem III, Koning van
Groot-Brittanje, afgestaan en overgedragen, Zaj was* onder zijnp nalaten-
schap , en werd, bij de verdeeling in het jaar 1732 tussehen den
Koning van Pruissen en W illem Karel Hendrik F riso , Prins van Oranje,
dezen laatsten toegekend, zooals zij ook thans nog door zijnen klein-
zoori, onzen voormaligen Koning, bezeten wordt.
BREDEyOORT of Breedevoort , hij verkortipg yeelal Brerv.oort gehegten,
plattelandstadje in het graafß,, Zpfphen, heerl. Rredßßogrt,
prov. Gelderland, kw., distr., arr. en 8 u. Z. O. van Zutphen, k a n t.,
gem. en \ u. N. 0,-yan Malten.
Yroeger was hpt eene vesting, door Maarten van Rossum ..pyet z0?
boiwerken en schoone grachten omgeven. Bovendien was zij door hare
ligging zeer sterk, daar de omliggende landstr,eeit zoo moerassig was.,
dat men er geen voet op zetten kon , zonder ei door te zakken; terwijl
men de vesting alleen kon binnenkomen längs een smal voetpad e.n
längs eepen dyk, dje door het stadje liep. ,Qok stond er yoorheeo pen
oud slot, dat voor zeer sterk gehouden werd (Zip het volgendp.art.).
Thans is Bredevoort ontmanteld, en daar de moerassen opgedroogd zijn ,
ligt het zeer yermakelijk, doör weljge graslanden omgev.en. Het heeft
twee poorten, de Aal te n sch e poor t ten WV|en de Muns ter sche
poor t ,ten O. Ypor de Ijlunstersche poort lpg yoorheeo qepe sluis , die
thans ook niet meer bestaat „ eyenmin als een aarden fortje , dat vr,oe-
ger ten Z. W. van de stad op het Swanenbroek gelegen was.
Zij telt ongeveey 900 inw., die meest hun bestaan vinden in den
landbouw, alsmede in het .weyen en blecken van linnen, Ook is er
eene lpoije.rij cn .eene fabrijk van katoenen honten.
De Berv., die hier 670 in getal zijn, maken eene gem. m t , welke tot
de klass. van Zutphen, ring van W i n t e r s ^ , behoort en hier eene
kerk heeft, van toren en orgel voorzien. Deze kerk stond voör de H<.r-
vo minF ter vergeving van den Graaf van Zutphen, en had twee vica-
• • . ’tot haar aeriif van welke de eerste ter eere van den H. A n to n iu s,
de andere t J eere ’van de H., Anna gesticht was. De Bedienaars dezer
beide vicarijen, zoowel als de Koster der kerk werden ook door den
Graaf aangesteld. Het beroep van den Hervormden Predikant te Bred
ev o o rt is eene koninklijke collatie. , .
De R K van welke men er 290 te lt, maken eene statie u ;t,
waartoe ook eenigen u it de nabuurschap g^rekend worden welke to t ^ e t
aartspr. van Gelderland behport, door eenen Pastoor bediend wordt
en 360 zielen, telt, onder welke 216 communicanten. De k e rk, die
noch toren noch orgel heeft, en aan den H, Georgius toegewyd i s , is
in het jaar 1789 gebouwd. .... ,,
De vier Evang.-Luth., die hier wonen, en de Israeliten, van welke
men er ongeveer 40 aantreft, worden tot hunne respective gem. van
Doeshorah gerekend. . , ..
De school telt een gemiddeld getal van ru.m 100 leerlingen.
In het iaar lh97 werd Bredevoort door de Staatscheji bemagtigd.
Prins Maurits baande zieh, door middel van takken van boomen en
riisbosschen, eenen weg door de moerassen, die de stad omringden,
en liet daarover het geschut aanvoeren. In acht dagen tyds , was hy
tot aan de gracht genaderd , doch zag geen kans, om ze droog te maken
, alzoo zij door den regen en de wellen , die de grond opgal, ge-
durig wederom gevuld werd. Het geschut had nu reeds geweldige ,breu-
ken in de muren gemaakt, wanneer de belegeraars den 9 October eene
kurkbrug in de gracht wierpen , en daarover den wal naderden en dien
met zooveel aandrang beklommen , dat de belegerden de hoeden opsta-
ken, ten teeken dat zij tot verdrag wilden komen. Hiertoe scheen het
echter nu te la a t, zoodat er omtrent zeventig in den eersten aanval
werden afgemaakt. De overige werden naar het kasteel gedreven , dat
zieh bij verdrag overgaf. — Niet lang daarna raakte het stadje onge-
lukkig in brand, waarbij alle liuizen , op vijf of zes en eenige hptjes
na , door hei vuur vernield werden. — In het jaar 1606 maakten de
Spanjaarden, onder Don Y eruugo , zieh bij verrassing meester van de
stad. Zij kwamen bij avond aan, zieh gelatende, ruiters van Prins
Maurits te zijn, zeggende tegen de wacht, dat zij door de Spanjaar-
den vervolgd werden ,; en verzochlen dus zieh maar alleen onder de
vesting te mögen ontliouden, opdat hun b u it, want zij gaven voor ,
een Spaanschen Luitenant gevangen te hebben, hun met ontweldigd
werd. Terwijl die van hinnen er over beraadslaagden, maakten dje
van builen petarden aan de poort v a st, deden ze springen en kwamen
zoo, eer dat er alarm in de stad werd gemaakt, binnen. Al wat hen
voorkwam sloegen ze dood ; maar de meeste Soldaten en eenige burgers
vloden op het kasteel. Spoedig kwarn nu krijgsyolk uit Zutphen
en de omliggende garnizoenen derwaarts , hield de stad besloten , tot
dat meer ander Slaalsch voik naderde. Onderwijl werden de Spaanschen
zoo hevig uit het kasteel beschoten , dat ze zieh den 22 Maart moes-
len overgeven. *—Den 11 Julij 1646 werd de stad merkelij'k besidradigd
door bet in de lucht springen van het slot, waarbij ook vele menschen
om kwamen.
Toen Lodewijk XIV", Koning van I'rankrtjl', met zijne bondgenooten
Karel I I , Koning van Engeland, den Keurvorst van Keulen en