als Hoogleeraar in de welsprekendheid aan de hoogeschool te Leuven, na
lieh , inzonderheid door zijne Kronijk der Hertogen van Braband en
het leyen van K arel den S toute , Hertog van Bourgondie, als ge-
schiedschrijver te hebben doen kennen, en van den geneeskundigen
H ubert van B aerland , eenen tijdgenoot van H adrianus , die eenige
Schriften betrekkelijk zijn vak heeft uitgegeven.
Het wapen van de heerlijkheid bestond voorheen uit drie baren
van keel (rood) op een zilveren veld.
BAARLAND (HOFTE), adell. huis in het eil. Zuid-Beveland, prov.
Zeeland, arr., distr. en 2^ u. Z. van Goes, kant. en 2 u. Z. 0 . van
Heinkenszand, gem. Baarland-en-Bakendorp, in het d. Saarland, ten
0 . van de kerk. Het Iigt rondom in zijne wateren , van binnen met
fraaije, ruime zalen en vertrekken versierd, en is het eenige zoo goed
in stand geblevene adellijke huis van geheel Zuid-Beveland.
Thans is het een eigendom van de biervoor genoemde Ambachts-
heeren van Baarland.
BAARLAND (OOST- EN-WEST-), voorm. eiland in Zuid-Beveland.
Zie B aarlanden (de) .
BAARLAND (ZUIDPOLDER-VAN-), pold. inheteil. Zuid-Bevelandr
prov. Zeeland, arr. en distr Goes, kant. Heinkenszand, gem. Baarland-
en-Bakendorp, palende N. en 0. aan den Breepolder van Baarland, Z. aan
de Schorren van het verdronken Vogelenzand, en W. aan Everinge. Hij
is , als slechts 80 bund. groot, het niet aanzienlijk overblijfsel der eenmaal
vrij uitgebreide Nieuwelanden van Baarland, die door de Dierik, van
welke nog een sprank in dezen Z uidpoeder overig is, van de overige
Oudelanden afgesneden waren. Dezeianden kwamen , reeds voör 1480,
voor onder de namen van het Nieuwland, het Nieuwe-Veld, Nieuw-
kerk en Stuivezand enz. Zij werden in 1552 overstroomd, doch ach-
tfervolgens vrij spoedig herdijkt, maar weldra ook weder verloren.
Het onmiddellijk voorliggende V o g e l e n z a n d bezweek in 1646,
werd in 1665 herdijkt, doch ging in 1682 wederom, en nu voor
goed, verlören. Ten laatsten jare werd ook de Z uidpolder over-
Stelpt, doch kort daarna herwonnen.
BAARLANDEN (DE) vormden oorspronkelijk een eiland, hetwelk
door de Dierik van Borsele gescheiden , en overigens door de Hont en
de Zwake bespoeld werd. Het behoörde tot bet Dekenschap van Zuid-
Beveland, en werd in Oost -Saar land en West -Baar land onder-
scheiden.— Oost-Baarlandbevatte , behalve het nog aanwezige Hoede-
k e n s k e r k e , ook Vinninge en Ostende.— Tot West-Baarland be-
höorden de gronden der tegenwoordige gemeenten Baarland-en-Ba-*
kendorp en Oudelande.
BAARLAND-EN-BAKENDORP, gem. op bet eil. Zuid-Beveland,
prov. Zeeiand, arr.en distr.Goes, kant.Heinkenszand (2k.d.,8.m.k.,2s.d.)j
palende N. aan Hoedekenskerke, 0 . en Z. aan de Hont, W. aan
Ellewoulsdijk en Ondeland.
Deze gem. bevat het dorp B a a r l a n d , het gehucht Ba k e n d o r p
en de pölders: de G r o o t e R e i n o u t s p o l d e r , d e k l e i n e R ei-
n o u t s p o l d e r , Q u i s t k o s t ,O n z e-L i e v e-V rouw e p o l d e r e n
de Z u i d p o l d e r v a n B a a r l a n d . Zij beslaat 1055 bund. grond
eh telt ohgeveer 600 inw., die hoofdzakelijk in landbouw eh veeteelt
Lun bcstaan vinden. Men heeft in deze gem. eene Herv. kerk en eene
school.
Het w a p e n v a n B aarland-en-B akendorp b e s t a a t uit e e n v e l d v a n g o n d ,
b e l a d e n m e t e e n e n s t a a n d e n b e e r v a n s a b e l ( zw a r t) .
BAARLE, adell. huis in het graafsch. Zutphen, prov. Gelderland,
kw. en 8 u. Z. van Zutplien, kant. en 5 u. Z. van Doesborgh, gem.
en i u. W. van Didam.
BAARLE of B a e r l e , buursch. in Zalland, prov. Overijssel, a r r .,
kant. en 5£ u. N. van Zwolle, gem. en \ \ u. W. van Staphorst,
£ u. N. 0 . van Zwartsluis, aan de stouwe (of kade) van het Meppe-
lerdiep.
BAARLE of B aerle , hij de landlieden veelal B aal geheeten , voorm.
d. en regtsgebied in de Baronnij van Breda, dat na den Munster *
sehen vrede van het jaar 1648, gedeeltelijk tot de Republiek der Ver-
eenigde Nederlanden, en gedeeltelijk tot de Spaansche Nederlanden
hehoorde, en diensvolgens in twee regtsgebieden gescheiden was,
waarvan het eerstgemelde en grootste gedeelte, B a a r l e - N a s s a u ,
thans eene gem. van de prov. Noord-Braband uitmaakt, en alzoo
hieronder op art. B aarle-N assau zalbehandeld worden, zullende wij hier
dus alleen vermelden, hetgeen op beide regtsgebieden toepasselijk is.
Het d. B aarle ligt zeer hoog, zijnde de grond, waarop het gebouwd
i s , bijna 27 eilen boven A. P. verheven. Het is eene zeer oude
plaats , die reeds in de lOde eeuw bekend was , wordende destijds vermeld
in den stichtbrief van Thoor, van het jaar 992 , waarbij Hil-
sondis , Gravin van Strijen , di t , met het a lta a r, ter eere van den
H. R emigensis gesticht, aan het Convent van Thoor schonk. Ook
bestaat er een oude brief, van het jaar 1026, waarbij zekere E ven-
boldus zijn aloud vrijgoed in B aarle gaf aan de abdij van St. P ie t e r
te Gent, alwaar de H. A melberge begraven ligt.
De abdis van Thoor had hier eene regtbank of laathof. Tot dit
hof behoorden alle de goederen gelegen te C h a am, A l p h e n ,
G o i r l e , W e i d e , Mer x p l a s en binnen B a a r l e - N a s s a u en
B a a r l e -H e r t o g , die in den gezegden hove cijns of rogpacht ga-
ven. Deze vierschaar, die tot in het jaar 1795 schijnt bestaan te
hebben , bestond uit eenen Meijer en zeven Schepenen of Laeten, van
welke er vier moesten wonen te B a a r l e , een te W e l d e , een te
G o i r l e en een te Me r x p l a s . Deze hielden te B aarle tweemaal
’s jaars hun geregt of zitting, op Dingsdag na Beloken Paschen en
daags na St. Denisdag. Zij trokken geene wedden of jaargelden,
maar werden op de gemelde geregten, ten koste van de Abdis en
hetkapittel, heerlijk onthaald.
In 1668 kwamen B a a r l e -N a s s a u en B a a r l e -H e r t o g weder
onder ienen Heer, na het afsterven van vrouwe A malia van S olms , wed.
van F rederik H enderik , Prins van Oranje, die, als vrouw van Turn-
hout, waaronder B a a r l e - H e r t o g behoorde, dit goed naliet aan
hären kleinzoon W illem I I , die, als Heer van Breda, reeds in het
bezit van Baarle-Nassau was.
De R. K. ke rk, een aanzienlijk gebouw, met eenen zeer hoogen
toren, is aan den H. R emigius toegewijd. Zij Staat op den grond
van B a a r l e - H e r t o g , maar dient ook voor de statie v a nBa a r l e -
Na s s a u.
Den 11 Mei 1694 geraakte de torert der kerk te B aarle op vier
plaatsen door den bliksem in brand, maar werd kloekmoedig gered
en behouden door zekeren M a t th ijs V e r s t ijl , die daarvoor van de
Wethouderen van B aarle-N assau eenen zilveren beker ten geschenke
Ontving.
B aarle heeft den oorsprong gegeven aan een zeer oud geslacht,
dat reeds in de dertiende eeuw bekend S t a a t . Onder anderen vindt