De weldadige inrigtingen te B e v e r w i jk z t j n : eeh Weeshuis voor
de Herv.weezen en twee partikuliere G e s tic h te n voor krankzinni -
gen. Yroeger had men hier ook een Gasthuis, waarin behoeftige
lieden werden onderhonden , doch dit gesticht heeft reeds sedert liet
midden der vorige eeuw opgeliouden te bestaan; van de fondsen worden
de algemeene armen onderhouden.
Men heeft er eene gemcenteschool, waar ongeveer 200 leerlingen
onderwijs ontvangen ; eene tusschenschool, die gemiddeld ruim 60
leerlingen te l t ; een instituut voor opvoeding en onderwijs , waar een
getal van ruim 30 jonge heeren en een dergelijk instituut, waar ongeveer
20 jonge jufvrouwen onderwijs genieten; een departement der.
Maatschappij Tot N u t van ’t Algemeen, dat den 1. October 1790
opgerigt is en ongeveer 20 Jeden telt , en zieh in het jaar 1806,
vereenigd heeft met het let teroefenend gezelschap, onder de
zinspreuk : Het hoofddoel van deez’ vriendenkring Is eendragt, deugd
en oefening, sedert welken tijd het departement die zinspreuk heeft
aangenomen. Voorts heeft men er eene in 1828 opgerigte Societei t :
Amicitia, thans met 33 leden ; en een Postkantoor. Behalve de reeds
boven genoemde kamer de Wi jngaardranken , met de spreuk: Liefde
bovenal, schijnen er oudtijds te B e v e r w i jk nog' vier Rederijkerskainers
bestaan te bebben, als: de Wi t t e Lel ie, met de spreuk: W ij
wijchen Toorn; de Anjel ieren, met de spreuk: In. liefde getrouw;
de E g l a n t i e r e n , met de spreuk: In liefde bloeijende; en de
Roosen , met de spreuk : Aensiet de Jonclieit.
B e v e r w i jk is de geboorteplaats van den Schilder J a n C o r n e l is z .
V erbiegen , geb. in het jaar 1500 ■f in 1559.
Deze plaats heeft ook al menigmalen de rampen des oorlogs te
Verduren gehad. Reeds in het jaar 1203 werd zij door Graaf L o d ew i jk
va n L oon aan kolen gelegd. In het jaar 1426 moest B e v e r w i jk zes
f duizend kroonen geven , omdat het Vrouw J acoba’ s zijde gekozen had.
/ lli dfl In het jaar 1490 werd de plaats door het kaas- en broodvolk geplun-
' / derd en in brand gestoken ; maar Hertog A l b r ec h t van S a k sen , die
tot Stadhouder-Generaal over alle de Nederlanden was aangesteld , tot
stuiting van dien dolzinnigen hoop herwaarts gekomen ,'bemagtigde haar
met veel geweld waarna hij Noordoostwaarts , op eenigen afstand van
daar, ter plaatse, waar later de buitcnplaats Oud-Merestein gevon-
den werd, eene schans opwierp , waarvan de naam nog bestaat en uit
welke hij in den geheelen omtrek ging plünderen en rooven, terwijl hij
A den buit aldaar in veiligheid bragt.
j IS I t In het jaar 1-5-19 werd B e v e r w i jk door G r o o t e P ie r , aan het hoofd
van den zoogenaamden zwarten hoop, ingenomen en zwaar gebrand-
schat. Gedurende het beleg van Haarlem en Alkmaar,, in de jaren
1572 en 1573 werd deze plaats door de Spanjaarden bijna geheel
verwöest , zoo dat slechts twaalf huizen verschoond bleven. In October
1576 werd zij echter door de Spanjaarden ontruimd. De Bever-
wijkers , bevreesd , dat het volk van S onoy , die in Noord-Holland bevel
voerde, deze ontruiming verneinende, hun voorts mogt komen be-
rooven van hetgeiie de Spanjaarden hun nog gelaten hadden, verwit-
tigden , zonder verwijl, den Overste S onoy van het vertrek der vijan-
den , met bede om bescberming, opdat hun geen onheil mogt over-
komen van de Spaansche Soldaten, die Haarlem nog inhielden ; waarop
S onoy den Beverwijkeren een gedeelte van zijn volk toeschikte, met
dringend verbod , van iemand der ingezetenen en huislieden eenig nadeel
toe te brengen. Toen men in de jaren 1663 en 1664 vreesde, dat
de Engelschen eene landing op onze kusten.mogten ondernemen, w a s
te B e v e r w i jk ook krijgsvolk gelegerd. Na de landing der Engelschen
in Noord-Holland, in het jaar 1799, had B e v e r w i jk mede
veel door de onophoudelijke inkwartieringen te lijden, terwijl het
hoofdkwartier van den Generaal B ru n e hier eenen geruimen tijd ge-
vestigd was.
Het wapen van B e v e r w i jk is een gedeeld schild van keel (rood),
beladen in het bovenste gedeelte met drie lelien van goud , staande
twee en 6en , het onderste met vier leeuwen van goud , waaronder eene
zee; een lambel van zilver, met drie pendanten over het geheele
schild j het wapen gedekt met eene tent van azuur (blaauw), gesierd
van goud en ter wederzijden vastgehouden door eenen engel.
BEVERWIJK, fort in Oost-Indie, op het Ambonsche eil. Noesa-
L a u t, aan deu Zuidwesthoek bij de dorpen Leyniloe en Sila.
De bezetting van het geheele eiland houdt er verblijf.
BEVERWIJK-EN-WIJK-AAN-ZEE, statie in het aartspriest. van
Holland-en-Zeeland, dek. van Kennemerland.
Men telt er ongeveer 1700 zielen , onder welke 950 commumcanten
en heeft er twee kerken, eene te Be v e rwi j k , en eene te Wi j k -
a a n - z e e , die door epnen Pastoor en eenen Kapellaan bediend worden.
BEVERWIJKERMEER, inham van het I J , in de prov. Noord-Holland.
Zie WlJKERREER.
BEVIJNS, naam onder welke bet dorp B o d d ew ijn sk e b k e , op het
eiland Walclieren, prov. Zeeland, wel eens voorkomt. Zie B ou de-
W I JN S K E R K E . .
BEVING (GROOT), in het Fransch G r o s - B o c il l e , geh. in het balj.
van Luxemburg, grooth. Luxemburg, arr. en 2 j u. W. van Luxemburg
/ voorm. kant. en 2 j u. Z. O. van Arlon, gem. en £ u. W.
van Garnich.
BEVING (KLEIN), in het Fransch P e t it - B o d il l b , geh. in het balj.
van Luxemburg, grooth. Luxemburg, arr. en 3 u. W. van Luxemburg,
voorm. kant. en 2 u. Z. O. van Arlo n , gem. en 5 u. W.
van Garnich.
BEVINGEN, in het Fransch B evange , d. in het balj. van Luxemburg,
grooth. Luxemburg, kw., arr., kant. en 1 u. Z. van Luxemburg,
gem. en § u. W. van Boeser; met eene R. K. kapel, die U>t de pa-
rochie van Boeser behoort.
BEVOORT of BAVOORT , voorm. adell. h., dat moet gestaan hebben
in het Overkwartier der prov. Utrecht, ten 0. van Leusden, en
waarvan de tegenwoordig nog daar gevonden wordende Bevoortste mo-
len , zijnen naam zoude ontleenen. Voor weinige jaren werd aldaar
nog een tol geheven , welke den naam droeg van Bavoortsche tol.
BEWESTENBLIJ , pold. in Staats-Vlaanderen, in Axeler-Ambaeht.
Zie B u j (B ew e s t e n - ) (I).
BEY (DE), geh. in bet kw. Oostergoo, griet. Kollumerland-en-Nieuw-
Kruisland, arr. en 6j u. O. van Leeuwarden, kant. en Oj O'. Z. 0 ,
van I)ockum, ^ u. N. N. 0 . van Augsbuur, waartoe het behoort,
£ u. 0. van Kollum , u W. van Burum j het bestaat slechts uit een
paar verspreid liggende boerderijen.
(1) Alle de woordeu, die met B e w e s t e n of B e w e s t e k beginnen, ioeke men op
de wo or den van onde rscbeiding.