Deze gem. bevat het platte landstad je B u r e n , de dorpen : Asch,
en E r i c h em, benevens de buurschap A c h t e r - d e n - H a a g . Zij
beslaat eene öppervlakte van 1918 bund. 93 v. r. 93 v. eil. , telt329h.
en ruim 1600 inw. , die hun bestahn vinden in den landbouw en
eenigen korenhandel.
De Herv., die hier ongeveer 1300 zielen teilen , maken de gem.
Bu ren, Asch en Er ichem uit.
De R. K., die hier 130 iu getal zijn, maken met die van de burgerl.
gem. B eusichem en B u u rm a ls e n eene stat. uit, die tot het aarlspr.
van Utrecht behoort, door eenen Pastoor bediend wordt, en 250 ziel,
te il, onder 'welke 170 communicanten.
De 10 Evarig.-Luth., die hier wonen , behooren tot de gem. van
Culemborg, en de 20 Israeliten, die men er aantrcft, maken met die
van B e u s ic h em , B u u rm a ls e n , T r ic h t en G e ld e rm a lsen , eene
gem. uit, welke ongeveer 60 zielen te lt, en hier eene Synagoge
heeft, die tot de ring van Nijmegen behoort, en bediend wordt door
eenen Voorlezer.
Het plallelandstadje B u r e n , oudtijds B u y r b n of B u i r e n , ook wel
eens B e e r e n of B b d r e n gespeld , ligt 2 u. N. W. van Ticl , 2 u. Z. 0.
van Culemborg, aan eeuwaterlje, dat in deLinge valt, en de Molengraft,
ook de Korn geheeten is; 51° 54' 42" N. B. 22° 39/ 37" O. L.
Ditstadje, hetwelk, volgens veler meening , reeds zeer vroeg en wel
in de 6e eeuw zoude gesticht zijn, en stellig reeds vöör het jaar 800
bestaun heefc, beslaat binnen de muren eene öppervlakte van 3 bund.
12 v. r. 35 v. eil. , telt met de daartoe behoorende buurs. A ch -
t e r- de n-Ha ag, 220 h. en ruim 1050 inw. , en zonder deze 208 h.
en ruim 1000 inw.
Het besiaat uit twee straten , die in het midden , daar.de. Markt is ,
elkandcr kruiswijze doorsnijdeu , zoodat men de eene poort inkomende
reeds de andere uitziet. Men heeft er drie poorten , zijnde gpnaamd de
T i e l s c h e p o o r t , de Huizepoor t en de Keel a f p o o r t .
De burgers en ingezetenen van B ü r e n bezaten vroeger aanzienlijke
voorregten: zoo waren zij viij van de tollen te Gorinchem ; ook
betaalden zij geene aceijnsen , behalve wanneer zij tappersnering
deden ; terwijl de accijns op de dranken len deele de siad toebehoor-
de en voor een gedeelte door den Graaf aan de regering in voorpacht
gcgeven werd.
Er- worden te B ü r e n twee jaarmarkten gehouden. De eene o p
Maandag na beloken Paschen , de andere op St. Lambertsdag.
Ilet Ra ad kui s , aan de Markt staande, is een, in ke-t jaar 1654
opgetrokken, lamelijk fraai gebouw, dat men in de jaren 1739 en 1740
vernieuwd lieeft cu van eenen fraaijen , in eenen nieuwen stijl gebouwden
toren , met koepel, voorzien is.
De Herv. gem. van B u r e n was nog onlangs met die van A s c h
gecombiueerd , maar deze laatste heeft in den loop van dit jaar (1840)
weder eenen eigen Predikant bekomen. De Kerk, die mede aan de
Markt Staat , was vermoedelijk aan den H. L a m b e r t ü s toegewijd, en
bezat destijds eene altijd durende vikarij aan de H. A n n a gebeiligd.
Zij is redelijli groot en heeft eenen zeer fraaijen toren, welks spits of
kap naar bet ontwerp van den Bouwmeester P o s t is opgetrokken. Zij is i n
het jaarl786 geheel overwelfd en aanmerkelijk vcrbeterd. De gem. behoort
tot de dass. van Tiel, ring van Culemborg, en telt ongeveer 900 zielen.
De R. K. Kerk, aan Ae W al, aan den H. G r e g o r iü s toegewijd, is in
het jaar 1797, gebouwd en in het jaar 1838 aanmerkelijk vergroot #n
v e r f r a a id . V66r d e om w e n te lin g v a n h e t j a a r 1793 m o g te n d e R. K.
n e ro e n s in h e t g ra a fs e h a p B üren e e n ig e d e e le n v a n h u n n e {fOd J e n S t
u ito e f e n e n ; ook m ö g t e r g e en R. K. P r ie s te r v e r n a c h te n z o n d e r u i l d i u k -
keliik verlof van de regering. ;anr 1800
De S y n a g o g e is een zeer klein gebouw , omstreekt bet jaar IbUU
^ H e Î Weeshui s te B ü r e n is een deftig gebouw met een sierlÿk vier-
kant koepehorentje en eene fraaije poort op welke dt, d«e bodddeug-
den Geloof Hoop en Liefde zijn afgebeeld. Het werd, in het jaar
1614 g e s t i c k t door M a r ia v a n N a s s a u , Prmses van Oranje, douanière
van den Graaf v a n H o r e n l o . Er moesten oorspronkelijk in ondcr-
houden worden vier en twintig hinderen, van onder* die nooit van
den armen getrokken hadden ; twaalf uit de stad- en
Bur e n zcs uit I J s se ls t ei n en zes u.t L eere am- Dock mt Us-
selstein en Leerdam werden geen hinderen boveu dit getal aangenomen
en geen dan die gezond van lijf en leden waren. Volgens eeu n euw
regiement op bet belieer van het Weeshuis, door den, Kon.ng in I8n9
ge^even, bedraagt het getal der op te nemen kindercu than* 20 ,
heïwelk uit de eerste aanvragen van de colleltiei geregt,gde gemeenten
wordt aanoeiuld. Men vertoont er nog een fraai, door de gezegde
Vorstin zeïve met goud geborduurd groen , lakensch klecd, heiwfetk.de
tafel in de Regenlenkamer versiert. De eet- en slaapkamer zijn ruim
en worden , zoowel als de groote tuin, zindelijk onderhouden.
Men lieeft te B ü r e n e e n e Nederduitsche en Fransche school, die gemid-
deld een getal van 150 leerlingen telt, en één distributiekantoor voor de
bl V66?delHervorming heeft te B u re n eenNonnenklooster gestaan , S t.
B a r b a r a k u i s geheeten, welks bewoneressen naar den regel van den
H. F r a n c i s c o leefden. Ook was er een kommandeurschap van de Mal-
theesche Ridders, staande onder de balie of het landkommandeurschap
van Utrecht. . .. , .
Het schoonste sieraad van B ü r e n is echter in vroegere tyden bet in
het begin dezer eeuw gesloopte, grafelijke slot geweest dat ten Westen
even buiten de stad stond , en gemeenlijk het Kasteei te Bui en g
heeten werd. (Zie het art. B o r e n . ( K a s t e e i , t e )
Dit stadje is de geboortepl. van F i l , rs W il l e m Pr,ns van O r a n j e ,
die aldaar den 19 December 1554, op het kasteel geboren is. Hy »
+ den 20 Febr. 1618; van den Godgeleerde J o h a n v a n B o r e n , die
in het iaar 1427 Proost van Aken was en in het jaar 14on ook naar
den Bisschoppelijken stoel van Utrecht gestaan heeft; van den Regt s -
p-eleerde O b e r t o s G r ie a n id s of H u b e r t v a n G i e e e n , Hoogleeraar in de
refften te Ingolstad ; en van den G e nee sku n dige J ü d o c u s L o m i u s ,
beiend door twee klassieke werken, zijnde : Observatzonu.m medict-
naliumlibri I I I , en De curandis febnbus conhmus, waarvan h,j bet
eerste in het jaar 1580 uitgaf.
Hetwapen der gem. B üren bestaat in eenen stormbalk van zilver
op een schild van keel, gedekt door eene kroon van goud.
BUREN, eigenlijk K l e in e B ü r e n , kom v a n de gehuchten , K i n n u m ,
Seer i jp, Kaar t , S t o r t um en Hee , op het eil. Ter-Schelling , prov.
Noord-Holland, arr. en 20 u. N. van Hoorn, kant. en Tip u, N.
van Medemblik, gem. Ter-Schelling, i u. O van Wester-Schelhng,
10 min. Z. van Midsland; met 24 h. en ongeveer 170 inw.
BUREN, geh. op het eil. Ameland, prov. Friesland, griet. Arne-
' O . . — 1 1- 7 1 ___l O l 11 l\I In n W