Dit aangenaam gelegen en vrij welvarend dorp berat eenige land-
goederen, waaronder bijzonder die van den Baron de R ozen en de Heer
de M arneffe , Generaal in Belgische dienst, uitmunten.
Men heeft er ook twee jaarmarkten.
BEEK, d. in de Baronie van Breda, prov. Noord-Braband, arr. ,
kant. en | u. N. W. van Breda, distr., gem. en J u. N. van ’sP rin -
senhdge.
Men liad er vroeger eene kapel, die aan de H. Geertruida toegewijd
en voorniaals door de inwoners aldaar gebouwd was; deze door den
tijd vervallen zijnde, werd op bevel van Engelbrecut, Graaf van Nassau,
Ilcer van Breda , weder lierbouwd , en behoorde destijds tot de parochie
van ’s Prinsenhage , waartoe B e ek ook kerkelijk behoord heeft tot in het
jaar 1790; maar van dien tijd af heeft zij eene afzonderlijke parochie
uitgemaakt, voor welke in het jaar 1796 eene nieuwe 11. K. kerk
en pastorie is gebouwd, die door eenen Pastoor en-'eenen Kapellaan
wordt bedient!. Deze parochie telt ongeveer 1900 zielen , waaronder
de bewoners van de gebuchten Mol enei nd, We st r i k , Over-
broek, Ga g e l d o n k , Bürgst , Groot en klein-Overveld en een
gedeelte van Varend en den E in er rnede gerekend worden. Zij be-
hoort tot het vicar. van Breda, bevattende het Hollandsche gedeelte
van het voorm. bisd. van Antwerpen, dek. Breda.
De voormalige kapel, die tot eene school gebruikt werd , is in het
jaar 1856 afgebroken , en door een nieuw schoolgebouw vervangen,
dat gemiddeld des winters door 150 ä 200 , en des zomers door 50
ä 60 leerlingen wordt bezocht.
BEEK, d. in het Overambt van het Land van Kuik, prov. Noord-
Braband. Zie V ierlingsbeek.
BEEK, d. in de Meijerij van ’s Hertogenboscli, kw. Peelland, prov.
Noord-Braband, arr. en 5 u. N.. O. van Eindhoven, k an t., distr. en
ix u. N. van Ilelmond, gem. Beek-en-Donk.
De huizen van dit dorp liggen zeer verspreid, behalve bij de markt,
dat een driehoekig plein i s , waarop de R. K. kerk, toegewijd aan
den H. Aartsengel MicnAKL, in het jaar 1832., nieuw gebouwd. is , en
waaraan het R a a d h u i s Staat. De oude paiochiekerk, die insge-
lijks aan den 11. Aartsengel M ichael toegewijd was , stond Z. "W. van het
dorp, afgezonderd in de akkers , zij was klein , aangezien het koor op het
laatst der vorige eeuw afgebroken was. Dit gebouw werd in 1809 aan
de R. K. teruggeven , doch was sedert de Reformalie zoodanig inverval
geraakt, dat daarvan geen gebruik meer Von worden gemaakt, waarom
zij geheel gesloopt is , behalve de toren, een zwaar gebouw , met eene
kleine spits, die n u , afgezonderd van de huizen , geheel op zieh zel-
ven Staat.
De school van dit dorp wordt des winters door 180 , des zomers gemiddeld
door 60 leerlingen bezocht.
Men telt te B eek 550 inw. Ten N. 0. van het dorp staat het kasteel
E i k e n l u s t , in de wandeling meestal het H u i s t e B e elc genoemd.
Dit dorp werd, in het jaar 1598, door de Spanjaarden gebrand-
schat en uitgeplunderd, waarop zij ten volgenden jare nog al het overschietende
kwamen weghalen. In de jaren 1672 en 1673 leed het
mede zeer veel door de Fransche legers , onder den Prins van C onde
en den Maarschalk T h r e n n e , die zieh , eenigen tijd , in de nabijheid
van B e ek hadden nedergeslagen, en de inwoners van alles beroolden.
Nadat de vrede gesloten was verzochten de inwoners, bij een srneek-
BE Es 207
sc h rift, eenige kwijtschelding of vermindering van lasteu van Hunne
Hoogmogenden , doch d it werd van de hand gewezen.
B e e k heeft twee jaarmarkten, de eerste op 17 April, de tweede op
8 Augustus, doch zij zijn van weinig belang.
BEEK, d. in het graafsch. Bergh , prov. Gelderland, arr. , kw. en
6 u. Z. van Zutphen, kant. en 2 | u. O. van Terborg distr en
3 u. Z. van üoesburg , gem. Bergh, 1 | u. N. W. van s Heerenberg.
Men telt er ruim 600 inw., alle R. K ., die eene statie van het
aartspr. Gelderland uitmaken. De kerk, die aan den 11. P etros i s
toegewijd wordt door eenen Pastoor bediend.
De school wordt gemiddeld door 90 leerlingen bezocht.
BEEK d. in het Rijk van Nijmegen, prov. Gelderland,' kw. , arr.,
kant. en' l u. Z. O. van Nijmegen, distr. Rijk van Nijmegen, gem.
i- u. Z. O. van Ubbergen.
Het li/crt aan de noordelijke helling van eene keten van bergen,
aan wierU noordwestelijken uithoek, bij uitsluiting de Hunuerberg
geheelen, de stad Nijmegen gelegen is , en welke zieh in eene Z. ü.
rigting aan het Kleefsche gebergte aansluit. Bergen en dalen wisse-
len elkander hier bevallig af. De eerste zijn met vrolijk struikgewas
of sombere dennen bezet. De laatste zijn in graangevende akkers her-
schapen of doorsneden met heldervlielende beekjes , die, hier en in
den omtrek entspringende , aan het dorp zijnen naam gegeven en aan
wier zoomen de kastanjeboom welig tiert. Door deze beekjes worden ,
nadat zij zieh in eenige kommen of vijvers, de eene hooger dan de
andere gelegen, vereenigd hebben, twee molens gedreven.
en
aan
Een, in het jaar 1824, van Nijmegen naar Kranenburg — het eerste
Pruisische stadje aan deze zij d e , op een afstand van H uur —
aangelegde en tot Wielder loopende straatweg , vanwaar eenen grmdweg
tot Keulen doorgaat, scheidt het dorp, als het ware, in twee
deelen , en verschaft het tevens veel levendigheid en eenen drukken
doortogt van reizigers. Het zuidclijk gedeelte ligt tegen en op de
verschillende groepen van bergen, en vormt, door zijue aanzien-
lijke, veelal nieuw gebouwde woningen, te midden van het lover der
boomen, een schoon geheel. Het is van hier, dat men de ver-
rukkelijkste vergezigten heeft over de met dorpen als bezaaide vlakte,
waartusschen de breede Waalstroom slatig henen kronkelt. Het
gedeelte des dorps, noordelijk van den straatweg gelegen, en het-
welk eigenlijk de kom daarvan uitmaakt, ontvangt, door eenen eemg-
zins hollen weg , het bronwater der bergen , en is ter wederzijden van
dien weg met huizen bezet, die weder ten N. aan een twee honderd-
tal bunders zeer goed weiland zijn beiend , welke in twee polders zijn
Tcrdeeld, bevattende de Oostel i jke of. Bovenpolder , nagenoeg 150
de W e s te lijk e of Benedenpolder ruim 50 bunders.
Deze polders worden ten N. begrensd door een riviertje , h e t Meer
geheeten, waarin zieh het bergwater ontlast , en dat vervolgens bij
Nijmegen in de W aal vloeit. Van dit punt is het gezigt op het dorpje
allerschilderachtigst , terwijl het zieh amphiteaterswijze tegen het gebergte
vertoont.
Het dorp bevat 640 inw. , van welke 180 tot de Herv., de ovenge
tot de R. K. eeredienst behooren. Deze laatsten vinden meest hun be-
staan in wasscherij en bleekerij, daar het kristalheldere water, dat
hier wordt gevonden, aan het lmncn eene groote helderheid mede-
deelt, waarvan men bij eene doelmatige aanwending nog veelj meer