BERKUMERBRUG , in de oudste acten Berckmederbrdggb* fraaije
brug in Zalland, prov. Overijsset, .gem. Zwollerkempel, in de buurs.
Berkum, i u. ten N. van Zwolle, over de rivier de Vecht.
Zij werd in 1451 door die van Zwolle gelegd, om de bandelaars
uit Duitsehland , die, over de Venenbrugge bij den Hardenberg, en de
Neijerbrugge , bij Oramen naar Kämpen gingen, naar Zwolle te trekken.
In 1338 werd de B erkumerbrdg döor de krijgslieden van Maarten S chenk
gebe el afg'ebraiid , en tot vergöeding der onkosten aan den herbouw bc-
steed, verkreeg de stad, van K arel V , in bet jaar 1543, het regt
tot bet helfen van een tol op deze brug. In 1795 werd zij nogmaals
afgebrand, door de Engelschen , bij hunne vlugt nit Zwolle , doch
insgelijks berstcld , en de stad Zwolle, die onder het genot eener uit-
keeririg van 400 gulden ’s jaars, steeds met haar onderhoud is belast
geweest , heeft den liaar toegewezen tol geheven , tot dat de verphg-
ting van het onderhoud der B erkdmerbrdg met dat van den straatweg
naar Meppel enz. op liet domein is overgegaan, waardoor de tol is op-
geheven.
BERKWOUDE , d. in den Crimpenrewaard, prov. Zuid-Holland.
Zie B erkenwodde.
BERLAKE of B erlaqde , geh. en voorm. fortje in bet markgraafschap
van Bergen-op-Zoom, prov. Noord-Braband. Zie B arlake .
BERLÜ , d. in hetbalj. van Bastogne, grooth. Luxemburg, kw., arr.
en 5 u. W. len N. van Diekirch, kant. en l'j u . W. van W iltz , gem.
en J u. Z. van Winseler, van rondom door bosscben omgeven.
De R, K. hebben hier eene parochie , met eene kerk te B erle en eene
kapel te Wi n s e l e r ■, welke door eenen Pastoor en eenen Kapellaan
bediend wordt, en tot het bisd. Namen, dek. Nieder-Wiltz behoort.
BERLEKUM, d. prov. Friesland. Zie B erlikdm.
BERLICIIEM , oude naam van het d. Berlictim , prov. Noord-Bra-
band. Zie B erlicdm.
BERLICIIOM, oude naam van het d. B e r l ik dm , prov. Friesland.
Zie B erlikdm.
BERLICUM o f B e r lik d m , o u d t i j d s B e b lic h em , b i j v e r b a s t e r i n g o o k
w e l B a l le k d m o f B a lk om g e n a a m d , d . in d e Meijerij van ’s Hertogenbosch,
k w . Maasland, p r o ' N oord-Braband, a r r . , k a n t . e n I 2 u .
0 . v a n ' s Hertogenbosch, d i s t r . e n 3 u. N. 0 . v a n Boxtel, g e m . Berlicum-
en-Middelrode. _
Dit dorp is zeer aangenaam gelegen, doordien de Aa , die hier zeer
vischrijk is , er ten Z. voorbij stroomt ; vroeger was het hier ook zeer
levendig , daar alles wat uit het Land van Cuyk en een gedeelte der
Meijerij van -’s Hertogenbosch naar ’s Hertogenbosch ging, bier door
moest, hetgeen echter sedert het leggen van den straatweg op Grave
zeer verminderd is. Men telt er 28 h. en 190 inw.
Te midden van het dorp Staat een fraaije en nette kerk , voorzien
van eenen hoogen en spitsen toren , welke kerk vöör de Reformatie
aan den H. P etrds was toegewijd, en thans bij de Herv. gemeente
van Berlicum-en-Rosmalen in gebruik is. Zij staat op een kerkhof met
•eenen ringmuur omgeven.
De R. K. hebben hier insgelijks eene kerk, die den ■ 1 Augustus
1837 is ingewijd en den II. Apostel P etrüs als patroon viert. De pa-
rochie van B a lk um , waartoe al de R. K. van de gem. Berlicum-en-
Middelrode gerekend worden, behoort tot het voorm. bisd. of vie.
gen. apost. van ’s Hertogenbosch, dck. van Orthen, en telt ruim 2000
zielen. Deze parochie werd sedert het jaar 1240 bediend door de Kanunniken
uit de abdij van Bern, welke abdij , in bet gezegde ja a r , dit
regt verkregen had van St. Salvatorscapittel te Utrecht, hetwelk te
voren aldaar het patronaalregt bezat: ook zijn vier Pastoors van B erlicuh
naderhand tot Ahten van Bern verheven, zijnde J ohannes Moors, de
twee en veertigste, J oachim K eyzers , de vier en veertigste, L dcas
S iongers , de zes en veertigste, en A ugdstinhs van R i j s w i jk , de een en
vijftigste Abt van Bern. Thans wordt de parochie bediend door eenen
Pastoor en eenen Kapellaan , die tot de Abdij van Bern behooren.
De dorpschool wordt gemiddeld döor 170 leerlingen bezocht.
Men heeft onder Bcrlicum onderscheidene adell. huizen als Elzen-
b u r g , C a s t e r e n , W a n b u r g en andere; vroeger stonden hier ook
nog het H u i s Te r Aa en Beekveld, die thans echter ge-
sloopt zijn.
In het jaar 1672 slocg de Maarschalk de T ürknne zieh hier met zijn
leger neder, hetgeen dit dorp groote schade veroorzaakte. De Hertog
van Y ork hield er in het jaar 1794 eenigen tijd zijn hoofdkwartier.
B erlikdm is de geboortepl. van den Latijnschen dichter B alddinds
B erlicomids (B oddewijn van B erlicdm) , •{• vermoedelijk in 1601, als
Secretaris van den Raad van Braband.
Men heeft in dit dorp twee beestenmarkten , als eene op Maandag
11a 7 April en eene op Maandag na 10 October.
BERLICUM , d. , p ro v . Friesland. Zie B e r lik d m .
BERLICUM (HUIS TE) , v o o rm . kast. in de Meijerij van 's Hertogenbosch,
p ro v . Noord-Braband. Zie A a (T er).
BERLICUM-EN-MIDDELRODE, gem. in de Meijerij van 's Hertogenbosch,
kw- Maasland, prov. Noord-Brdband, arr. en kant. ’s Hertogenbosch,
dist. Boxtel (4 k. d. , 6 m. k., 1 s. d. 1 ged.) ; palende
N. aan Rosmalen en Nuland, O. aan Heeswijk, Z. W. en Z. aan
Schijndel, W. aan St. Michielsgestel en den Dungen.
Deze gem. bevat het d. B e r l i cum, de buurten M i d d e l r o d e
en A s s e n d e l f t en de gebuchten I n d e n H a s s e l t , het Kämp
e n , de L o i f f a r t , Mot v e n , V e e b e e k e n een gedeelte van Kaa t -
l i ove n. Zij beslaat eene oppervlakte van 2396 bund. 39 v. r. 17 v. eil.
Men telt er 565 h. en ruim 2200 inw. , die zeer welvarend zijn, en
hun bestaan in den landbouw vinden. j
De R. K ., die hier ruim 2100 in getal zijn, maken de parochie
van Berlicum uit, welke eene kerk te Be rlicum heeft; vroeger had
zij nog eene kapel te M i d d e l r o d e , die thans tot school dient.
De Herv., van welke men er ruim 50 te lt, behooren tot de gem. Berlicum
en-Kosmalen, en hebben onder de gem. B erlicdm- en-M iddei.rode eene
kerk te Berl icum. Ook wonen onder deze gem. eenige weinige Israeliten.
Man heeft in deze gem. drie scholen , als eene te B e r l i c u m ,
6cne te Middel rode en eene te K a a t h o v e n , die gezamenlijk een
gemiddeld getal van ruim 350 leerlingen hebben.
Deze gem. is eene heerl., waarvan in het jaar 1505 het hoog en
laag regtsgebied, benevens de jag t, beleend werd aan Jonkheer
C o r n e l i s v a n Z e v e n b e rg e n . Dit naderhand weder door de Staten van Braband
afgelost zijnde, werd de heerl. op nieuw verpand aan J a n
Graaf van Oost-Friesland; maar in het jaar 1660 door H. H. M. weder
ingelost, en toen erfelijk verkocht aan Jonkheer A r e n d v a r T h i e n e n ,
die destijds pandheer was , • doch met bchoud der opperheerschappij,
’s lands lasten , kwijtslag van doodslagen en overjaarde misdaden , benevens
klokslag, hetwelk alles aan het domein bleef. In het laafcst der
vorige eeuw werd deze heerl. bezeten, door den Heer D a v id L e L e o