p ith s E c c lefia rum lo fa çum cereis & d iy e r f is hymttis I f f - ,
tra n t es circumeunt. Idem fcribit landlus Eligius homil. l .
N u n c ig it t fr v q n p fn p e r ß itiom s e jror en t ,p u lch r c C h r iß iq n a
d e v o tio a d v trarn c o n v e r t it religionem, cum jtftff »oft p p jl
q u inq uennium , n tc u t o l im , cir ca finet/f men f f s E e b r v f fù
una Ififtra tu r c iv i l as Romana ob honorem F e b p u i q u i f a l si}
lu fir a tio n um , m e ß purgatiorium -pptens p u tq b a tu r g
& D e u s infernorum , & ob d fg n itq t fm e ju s , q u a ja m ç e f i
J q y i t , tç rretfi Romqnorfim imperii : f e d p e r fin g u la s anno s
ç ir çq it ih fum ejufdepi m en f is , q f fv e r fq D e i c iv jta s , fanEla,
v id e lic e t E c c le f ia i l lu ß r q tu r , fid e i lum e n , q u o d filio r um
fito rum fu lg e t in cord ib u s , d e fig n am cereorum lum in e ,
q u o d forutydem g e ftq tu r m am k u s , Ôcc. Apud AJçuinum ,
Amalarium, ô c Walfridum nulla extat pereorpm bcnedi-
dtio i Sed Alcuinus rarttum ait perpqs dari à Pontifiçe. At
in çqd- Ratoldi cxtat unica bcnedijflip fub hoc tipulo : B e -
nediElio fu p e r ca n d e la s , qua: habetyr in Qrdine & Miflàli
Romano, led *n quibufclam variât, ficquc incipit : D o mine
f ç f i f C h r t fte , C r ea to r cjefi & terra? 'Mejx regum & D o m
in u s d ominantium, * ôc c. Purifiçationis fqlerynitappm or?
turn habuiflc Conftantinopoli anno 9. Juftini magni , quo
Antiochia gravi tcrrjE motu corryit, refèrt Gedrenu?. Tl}eo-
phanes lib. 16. hift. réfère ad annum 15 Imperii Juftiniani
Fcfti hujus inftitutionem: A n n o decimo quinto Im p e r iiJ u f li-
n ia n i , menfe O E lob r i, f a l l u e ß mort alitas B y n a n t it , GT eo-
dem anjto H y p a p a n te D o in in t f f f ç e p i t in itium , u t célébra-
r e tu r apttd B y z a n t ium fe cu n d a d i t f e b r u a r i i menfis. Qui
audlores intclligendi finit de tempore , quo primùm ortuiq
eft pjulclern feftum Byxantii ; eft enim longe antiquior hujus
in Ecclefia ferti inftitytio i . nam çelebre erat tempore
fandli Gregory Nyflèni, u,t planum eft ex fermone quem de
occur fu Domini coiqpoftiit. xsfi i f on xscat n r tif^rvmr
Y&lfor, eo( wrne am i, fùç mpoo’n c îof>n<, ÔCC. id eft, ci enim
qu a n d o cir ca tempus q y o d e ß archet y pum ( u t f i e d ix e r im )
p rü fen t is f e f t i ; is q u i fo rm a d iv in a p r a d itu s e rat & fo r mata
f e r v i fum fe r q t j A I edi a t or in ter D e um & homines
f a l l u s , leg is pra cep tum e x e q u e n s , q u a d ra g in ta die s natas
i n f ans fem p i(c rn um U lu d ve rbum , u n d cum g én itr ic e convenien
t em a rque pra fe r ipram hoftiam po r ta n te a d tcznplunf
p ç rg e b a t , ÔCC. où-n.oç x f f iç tLv aietpitnur io/mtÇotTIÇ m/qpov,
ô c c . id eft , cu ju s nos hodic m y fterii metnoriam c é léb ra n tes ,
ô c c . Quare hujus folemnitati? celebrandæ viam non aperuij
Gclafius Papa, cùm Lupercalia fuftulit : turn etiam quia
juxca citatos Patres Hildcphonfüm & Eligium non ex oc-
cafione Lupercalium hoc reftum natum eft, led luftrationis
urbis quæ Romæ agebatur , in honorem deprum infcrna-r
lium , maximè vero Februi, id eft Plutonjs , fuperftitione
in veram mutata religionem. Etfi enim Luperçalia fièrent
menlê Februario, inferiæ tarnen lèu Plutonis Fiera eodem
menlè celebrabantur,& hic menfis à deis inferis, feu Pluto*
ne eft denpminatus, non yerô à Lupercalibus, ut vider?
eft apud Varronem lib. 5. de lingua Lacina , A D e is infer
r e is Feb ru a r iu s a p p e lla t u s , qu od h is p a r en tetu r . Ovidiurq
lib. 2. Faftorum,
0 A u t q u ia p la ca t is f i t n t tempora p u ra f e p u l c r i s ,
T u n c cum f e r a l es p ra ter ie r e dies.
Macrobium lib. 1. Saturn, cap. 13. Secu n d um (menlem)
d ic a v it D e o F eb ru o , q u i lu fira tio n um potens d iç itu r . L u f t
r a r i enim eo menfe c iv ita tem neceffe t r a t , quo f t a t u it u(
ju f ta d iis M a n ib u s fo lv e r e n tu r i ÔC fim&um Ifidorum lib^
j. Orig.c.32. F e bruarius n u cu p a tu r d F eb ru o , id eft P lu to n e,
c u i eo menfe fq c r ific a b a tu r : nam Ja n u a r ium D i t s fu p e r i s ,
F eb ru a r ium D i i s M a n ib u s conftc ra ru n t. Ex quibus omnibus
locis luftrationem urbis, & inferias menlè celebrates
Februario, eumdemque menfem à Februo, id eft Plutone
. appellatum fuiflè &cilè cognolcftur. His quadrant quap
fcribit Cedrenus ad annum mundi v c i o c c l x x x x .
Avv&o( cf tçT ulLucSy,ipßjptSi>YIst nstm^onoY 7» Qou'muot fup
rn> 0 RaCiav, >b n n sntdtf A y i m»diweu qnCpouapn'
(pfëpon 'Sffyß Pû’/Mtjo/f V Tntjof a&ony>p&Jvmi‘ xssr miiir Si
to if imycpv, xjq tptCpcvd&i H> imdöi&u. id cft , Any-
* H*c benediftio legitur in Ccmct. fed tres alix antece-
dunt.
SV fius lib. de pienfibu5j Etrufca lingua Februum appel lari ait,
cum qui eft apud inferos. Labep Februarium a dolore di-
Aum autumat, quia Februs Romanis dolor dicatur : eo
niepft de^uniftps Èon°r?b^nt» Fcbruare porro eft purgare.
Nihilominus tamen fantftus Augpftinus lib. 18. contra Fau-
ftum cap. 3, fcribit Februariupi nominari à fàcris Fcbruis
Lupercorum : à qua fententia non multum abeft Feftus,
qui Icribft Februarium à Jupone pebruata, quamalii Fe-
brualem , Romani Fcbrulim vocant, did j & e|us ferias
elle Lupercalia, quo ftie muliçres fgbruabantur a Luper-
cis amiofto Junonis, id eft pelle caprina. Sed luperior
opinio pptior videtur.
N o t a i f 4 . A 0 C o l l îç t a M.
Pef 1? Collcfftam hpç loço quidam arbitrantur fignificari
çpllçtftioqen? pfterpofynaruiPj& banc Miftàm inlcribi, A d
Co/ lctlam ; qui? diebus lolemnioribus fiebant eleemolynx.
Quo,ft etfi admjferirr}, non opipor tamen hoc loco per col-
c lpdfam lignificari eleempfynam : ièd çonventum ôc lynaxim
ad cjiyinum offieium peragendum, ôc communes preces fun-
dendas, atque etiam ipfum divinum offieium. Sandhis Hieronymus
in Epitaphio Pauls , quo f ig n o v o ca b a n tu r a d
co d e ttam . Sandfus Epiphanius epift. ad Johannem Epifea-
pum Hierololymitanum : Curn ig itu r c e le b ra r ttu r collegia
in E c c le f ia v i l l a . qua eft j u x t a monafterium noftrum. San*
tftus Pachomius in Régula ex interpreradonc fandfi Hiero-
nyrpi art. 197. S e x ora tion ts fa c ie n t ve fp e r tin a s ju x t a e-
x em p lum ma j oris colleEla. Arc. 121. S i q u is tu le r it rem non
fu q rn , ponetur fu p e r humeros e ju s , & a g e t peenitentiam
p u b lic s in colleEla. Hujus loci explicatio patet ex Ordine
Romano, Nam ibi narratur , ut in hac cclcbritate clerus
& populus eolligitur, feu eongregatur, ad fandlum Adria-
num expedtans Pontificem : Pontifex ingreflus lacrarium,
C induit fe nigtis veftibus, ÔC fehola çantat E x u ^ g e : tunc fe-
quitur Oratio ad Colledlam E x a u d r , feu, E r u d i , ut in qui-
buidam ex noftris Sacramentariis legitur jpofteacerei bene-
dicuntur. Benedidtione expiera, procedi tur ad fandtam Mariam
» ubi Mifla celebratur. Id confirmatur ex Mifta Nati-
yicacis S. Maris in hoc codice, in qua orationem ipfius alia
prscedit, cui prsfigitur hie titulus, A d p r o c e jjio n em . Ubi
proceffio fumta faftem pro fuo termino, id eft procedentium,
cùm ad Ecclefiam pervenerint, coetu, nihil aliud eft, quàm
id quod cplledfa in haç Purifiçationis çelebritate appellatur.
B io ta t b y . E R y© r,
Ita in editis , & in cod. noftris mfs. & apud Pamelium.
In Ordine & jMjfta)! Rom, legitur F .xau d i. Et fané, quam-
yis yo e x a u d i , non fit rejjçiendum, to eru d i huic orationi
optimè congruir : quafi populus per çxcerioirem cultum e»
j ) rudifus polfit gratiam allequi interiorena, qus exteriori iL
Ip cultu defignatur.
N o r a 1 6 6 . M i n i s t r u m .
Servum, fubditum , quia Ghriftps fingulari hamilitatis
exemplo fe Ltgi fubjecit: & qui infinite fanguinis fui pretio
mundum venerat redemturus , pufillis quinque ficlis redi-
mi voluit.
B io ta t 6 7 . P OB N A RUM.
In cod. Remenfi , peccatarum. id eft, tortorum , car-
nificum, tyrannonim.
f ilo ta 1 à S . A g a t h e t*.
Ita in aliis codd. noftris mfs. juxta formam Grseam,
Biota 1 6 p . S emp e r e x h t i t . In editis deeft
V fimper.
N o t a i 7 ' o . H æc H o s t i a .
Non fimplçx panis Ôc vinum, fed Chriftus, qui feb Ipe-
£ Giebus panis ôc vint eft immolandus. Hsc enim vocabula
non funt nude confidcranda, led prout ad Chtiftum referuntur.
N o t a * 7 £. P e r h o r e m v i r g i n a l i s V«
T E R I.
Id eft Chriftum, florem verum , qui fufes eft ex utero
Virginis. Juxta illud Ilâiæ cap. n. Egredietur v ir g a de ra-
dice Jeffe, & fios de radice, ejus afeendet.
Varias Collegia; fignificaiioncs répété ex SfibplÜS Atlgeli RoÇi
c * ad hunc locum, in edit. Vatic. & Cuflanyii.
N o t a 1 7 s . C o n s e r v â t A j u s t i t i A , ôcc. A oblationis folebat vidére dëfcenlurti Spiritus fandlî ô c te*
Juftum enim erat, ut Adami carne viâa a Diabolo ca- i-L---- -- ™ - -
ro Chrifti Diabolum vinceret j ut elatus de came ptoftrata
à carne fterneretur.
N o t a 1 7 3 • Q uæ e s t
I N E F F A B I L E
LÜTI F E R A , ET
LATIÆ S A C R A -
V E N T D M .
Ita in cod. Ratoldi, & apud Guitmundum infra citan-
dum. In Sacramentis Ambrofianis & cod. Rodradi: q u a
fa lu t i f e r o , & in e ffabili d iv in a g r a t ia Sacramento offertur.
In cod, Rem. q u a e ft mira rurftts , & in t ffdb ilis d iv in a
g r a t ia S a c ram en ti. Sed legendum puto, & ineffitbile d iv
in a g r a tia S a crament urn.
N o t a 1 7 4 . E t unum C h r i s t i c o r p u s
s a n c t i S p i r i t u s i n f u s i o n e - p e r f i c i -
ais lanëti,___
lebrans coram Papa Agapeco, amoto quodam Diacono,
qui ei erat impedimento, ipfe cum Papa vidit adventuni
Spiritus fen<£ti.
Nota 17 3. I n s i n o u l Ts f ó R t i O N i B ü S
TOTOS EST.
Huic doétrins quadrat illud fan«fti Bafilii epift. ad C s *
iam Parririnm Tmrrnii feriam Patriciam Wror m-nllvniuinj ‘’6ß1n1 7™» Suotf j.nf. pu*eUt pite/Jic
Jüjemi ti(, ein sreW puejJke opsS. id eft, idem igitur eft po-
teftare, five quis unam particulam accipiat, five multas u-
mul. Unde prsclare dieit fan&us Cxfarius dial. 3. interr.
169. ® ffiri tn( Siias itpovpyupSptr, £ toT 9icuu mt'»
St/mItuc SieqpoupSpot xcß d-Mxmf /Mn^c/A/Jov. id eft, quod in fa-
cra menlä confecratur, & univerfo ccetui lacro indivisc di-
viditur, & fine defedu participator. Hujus autem Prxfa-
tionis xneminit Guitmundus lib. 1. de corporis 8c fanguinis
Redlè. Siquidem Spiritui fandlo veteres attribuunt procap.
------- -------------------nr-—-. -------- . .. . * CHrifti m Euchariftia'veritate: N e a u t em m e q u i t exUUmet
dutftionem corporis 8c fanguinis Chrifti in Euchariltia, per D h a n c fe n tem iam e x meo fe n fu commentat u rn , P ra fationem
quamdam appropriationem videlicet. Sandhis Cyrillus Hie* iftam i qu a p e r totum p e n t orbem L a t in um in t e r E p ip h a -
xof. Catech.j. myftagogica ^Y^diSpomvStoy, 5 ' mam & Sep tu ag e fim am in q u a d am d ie D om in ica h a b e -
Zyun TTViSfsa. f % a . m c t u t mwif Qy /Ajl Zpnyjm. tu r , h tc fu p p o fu i h a c co n tin en tem : S t e r n e D e u s , & t ib i
futXvxoS. t S i oTyov eS/MXei&S. ira im s fio v ia l ■ iqZtytfnl» Zynv hanc immolationii hoftiam offerre, q u a e ft fa lu t i fc r a &
tryiS/Mt, Ttcf-re nylasu.1 id eft, rogamus Deum be- ineffabile d iv in a g ra tia S a c ram en tum : q u a offertur a p in -
nignuni ut fuper ipfa propofita fandlum Spiritum emitrat: r irp is , & unum C h r i f t i Corp us fa n ( l i S p ir i tu s in fu f io n e
ut panem quidem faciat corpus Chrifti, vinutii verb fan- p e r fic itu r , S in g u li a ccipiunt C h r iftum D om in um J & in
guinem Chrifti. Omnino enim quod attigerit Spiritus lan- f in g u l i s p or tion ibu s totu s e ft , n ec p e r fin g u la s min u itu r
dtus, hoc landlificatur & tranlmutatur. Theophyl. in 5. fe d in t e g r um f t p ra b e t in f in g u l i s , See. Et
Johan. fjxm.miena\ Xjmpptrnts x o y ts 0 Zpne ovnc
> '...... *6..... . j - "* >«.t. x.l Algerus lib. 1.
de eodem Sacrämenco eap. 15. harc ejufdem Prxfationis
quam landlo Ambrofio ättribuit, verba citat : I tem A m bro
,/uootiuic 'JjMyas, £ Dnyormotuc 15 dyou nv&JfUfrne, eif orapuff. <n
KueJ-ov. id eft, transformatur arcanis verbis panis iftc per
myfticam benedidlionem 8c infufioncm fandli Spiritus in
carnem Domini. Idem feribit fandhus Johannes Damaf-
cemis lib. 4. de fide Orthodoxa cap. 14. ubi docec panem f in g u l i s . Qus verba etiam habentur
& vinum transfbrmari in corpus & fanguinem Chrifti, per ^ liana.
f iu s D om in ica q u in ta poft E p ip h a n iam . S in g u li a c c ip
iu n t C h r iftum D om in um , & in f in g u l i s portionibus to tu i
p e r f in g u la s m in u itu r , f e d integrum f t p ra b e t in
r » „ - „ - k . . A m b r o -
illapfum Spiritus landli, quemadmodum verbum Dei in-
carnatum eft iiv utero Virginis per ejulHem-Spiritus fandli
infufionem : Q uom odo f i e t i f t u d , d ic it fa n E la V ir g o , quo-
n iam v i f um non cognofco IR c jfio n d c t G a b r ie l A r c h a n g e -
l u s : S p ir itu s fa n E lu s fu p e r v tn ie t in t e , & v ir tu s A l t i f f i -
m i obumbrabit t i b i . viui tpums, mSc Zpitf yvtmf <m/xa.
"Xez-toZ, o)yo( ksH V vStop af/Mt Xétïscfj xlyp ovi ndysp- IIft<f-
put *ytov 'fkitpam, xg} TOina m m iS \xSp aojpv xg^ tyyoicu. id eft,
& nu n c in t e r fo g a s , quomodo pa n is f i t Corp u s C h r i f i i ,
& aqua & v in um fa n g u is C h r ift i ? E g o q u o q u e dico t ib i :
, S p ir itu s fa nE lu s fu p e r v t n i t , & h a c operaturfiupra qu am
. d i c i & inteUigi p ote ft. Ita etiam docet ländlus Germanus
Patriarcha Conftantinopolitanus in ~
d e & fa nE lu s S p ir itu s beneplat ’
~ N o t a 1 7 6 . P e r s i n g u l o s .
Ita in codicibus Rodradi, & Raroldi, apud Guitmundum,
Ôc in Liturgia Ambrofiana. In cap. citato Algeri legitur
3 P e r fin g u la s . Non male -, quia adß p o r t io n ib u s ,
poteft referri.
' N o t a 1 7 7 . U n ü m C h i S t i Cc
juxta dodlrinam fandli Auguftini tradlatu 27. in Johan-
nem : H o c . ergo nos doeuit & admonuit myfticis v e r b i s , u t
f im u s in e ju s corpore fu b ipfo ca p ite in membris ejus ed en -
tes carnem e ju s , non relinquentes u n ita ttm ejus . Porro in
codiceRemenfifequitur. t v . Id u sE e b r . N a s a le fa n t to r um
uyftica Theoria: V n - Z o t i c s H i a c y n t h i , H e r e n n i i , ubi legendum I r e n a s , ut
. . . . . . ' P a tr i s , & v o lu n ta tc apud Ufuardum ,& in Martyr. mf. Bibi. Corb. hac 'dfe
E i ln tn v if ib ilite r prafens p ramonftrat d iv in am confcElio* In Martyrol. S. Hier. mf. R om a, S o th e r is , Z o t i c i , f a c '
nem , & , manIu S a cIe r d o t,i s jobbfßi ggnnaa\t :: Wxg\ W/MSmgCag^Ma, xxge»\ TnS\AiSt«i tthh ii., HH ii rr tennceii ,. DD iioonnvyßf iii. .VV tmo nquuno uullntitmnro, aonpiu’.dJ rUfuardum
<tyta «r xgj n xve/oo i„OTef D & in Martyrol. mf, citato habetur, A m a n t i i . Mifla eft hu-
- Xeis®«T- id eft, & c o n v e r t i t , & co n fic it pro p o fita fa n E la jufmodi. Oratio : D om in e D e u s nofter, m u ltip lica fu p e r nos
d o n a in corpus & fa n g u in em D om in i nofir i J e fu C h r i f i i . ’ g ra tiam tuam , 8cc. Super oblata : S u fc ip e , D om in e p o -
Id etiam apparet ex veteri inferiptione altaris lignei argen- p u l i tu i Pro M a r ty r um f e ß iv i t a t e SanElorum, 8 c c . ' Sed
to qbdudli, quondam sdificati munificentia Rogerii Epif videtur deefle 5' H o f t ia s , vel ffl fa c r i f i c ium , aut quid fi-
copi Elloronenfis : , mile. ‘ Poftcommun. S a c ram en ti tu i D om in e , q u a fum u s ,
jRes fu p er im p o fita s commutat S p ir itu s a lm u s , fi*^»ja benediEho, 8cc.
F i t de p a n e c a r o , fa n g u is fiu b ß a n t ia v in i .
Ut habetur lib. 5. hift. Bearnenfis cap. 18. audlore clarilfi-
^ T i N I a M A Rdodliffimo
viro Petro de Marca.
Quare olimquibufdam fandliffimisviris hsclacro-fandla
N o t a 1 7 8 . N a t a l e S. V a l j
T V RIS.
Ita in ediris, apud Pamelium & ih codicibus noftris
mfs. excepto Rem. in quo habetur : N a ta le SanElorum V a -
le n t in i , V i t a l i s , F i l i c u la , & Z e n o h is . Qui Sandli ómnes
myfteria conficientibus, fandli Spiritus pradentia fub quo- • occurrunt eodem die in Martyrölogio Ufuardi. Roma N a -
dam vmbili Tigno apparere folebat j ut quondam fandlo ta lis B . V a le n t in i P r t f b y t e r i , 8 cc; I tem R oma SanElo-
Johanni Abbati cognomento Chozebi«, qui poftea fiiit r « « V i t a l i s , E t lic u la , & Z e n o n is . Idem habetur in Mar-
Czlarex Palsftmz Epifcopus, ut refer.t Johannes Mofchus tyrol. Notkeri & in Martyrol. mf. Corb. Biblioth. in quo
in Limonario cap. 25. & cap. 27. idem fcnbic de quodam male legitur F en icu la . Horum Mifla eft hujufmodi. Orä-
Prefbytero cujufdam m GihciapaginomineMardardus, £ tio. T u orum m s . D o m in e , q uafumus , pre c ib u s t u e n
qm non pnus Miflam mcipiebat, qudm videret Spiritum S a n E lo rum , 8cc. Super oblata. A d M a r ty r um tu o rum ,
Jandhim alcari obumbrantem ; & cap. 156. fcribit de quodam
Rumeüi prope Romam Epifeopo, qui ad orationem
V «le n t in i, V i t a l i s , E e li c u la , & Z e n o n is , D om in e , fe f ta
ven ten t es, Ôcc. Poftcommu. P r o teg e D om in e p ltb tm tu am .
Martyrn in Calenfi. Ante hoc fcftum in Gemet. mul- M i c e Virg. iv. id. Fcbr. & S. Sotheris Vire, eodem die. Deniqu
ia aflignantur, Icilicet S. Vcdafti Conf. viu, iduc Fcbr. S. Scho- S. Eormenihild* Virg. idibus e/udem menfis.