4 + 3 San&i Gregorii fuper Cantica cant. 444
co ardentiùs inhiat,&: manifeftiora dc eo cognpfce- Alllifque hoc impenetrable munimen efficitur,quöd
rc appear* dicens:
pcif. 17. Jguo ab tit dileElus tuus, 0 pulchcrrima mulierum ?
£>fo dcclinavit dilctfus tuus, & qiuremus eum tecum
?
Cum cnim proximus proximo de Chrifto loquitur,
cum alter ah altero qualiter inveniatur fcifci-
tatur, quid aliud quam quomodo qua:ri debeat per-
fcrutatur ? Quamvishoc de Synagogaintelligi va-
leat, ut aliquando converfa Ecclefiam interrogct,
cui protinus Ecclefia refpondet:
C A V I.»
Quanto emo-
lumcnto Cliri-
Aus vifitet
Ecclefiam.
T^\ Ile St us meus a defeeridit in h or turnfuum ad a-
J L -S reolam aromatum, ut pafeatur in hortis, dr l 'ilia
coüigat.
1. Dile&us in horcum fuum ad areolam aromatum
defeenditj quia Ecclefiam vificans, ad eos majori
gratia venir, quos faillis operibus &: virtutum
cxemplis bonæ famæ odorem ex fe proximis emit-
tere cognofcit. In hortis pafeitur, cum multarum
animarum virtutibus deleâatur. Lilia collîgit,quan-
do pcrfe&os quofque ab hac vita fuccidit. Sed
quia fan&a Ecclefia in fîliis fuis fide Chrifto ira
conjungitur, fpe fufpenditur, caripate conglutina-
tur,ut nihil extra Chriftum diligac , & eum-fibi
concorditer ordinati feipfis femetipfos tuentür.
Dum enim de feipfis fibi vallum efficiunt, intran-
di ad fe aditum hoftibus non relinquunt, & ut
occidantur appetiti,ipfi faciliüs occidunt. Sic in
mulcitudinc fidelium contingit, qua: dum contra
malignos fpiritus pugnare non definit, necefle eft
ut pace cancans conftringatur, c quo! lalva fit. Si c
enim pacem tenet, terribilis hoftibus apparet. Si
per dilcordiam feinditur, undique ab hoftibus le-
viter penctratur. Pace fe itaque muniat, unitatefe
vinciat, caritate fe uniat: ut dum in feipfa per feif.
B luram damnum non patitur,. ducem fuum Temper
exultans fine confufione fequatur. In pace quippe
oculus mentis mundatur, ut in ipfam beatitudinis '
vifionem intendatur. Quam nemo ficut eft, in hac
vita confpicit: quia impofiibile eft patriam teuere,
dum in exilio unufquifque noftrum gemit. Ideo
fantfta: anima: inardefeenti, inhianti, propinquanti
Sponfus refpondet, dicens:
Averte oculos tubs a me, quia ipfi me avolare fece- Kerf. 4
runt.
4. Oculos ad Sponfum tendimus , dum intui- chriftcs5J
turn mentis ad videndam Chrifti beaticudinem ali- mag'sr& J
quantulum aperimus. Sed oculos avertcre prxei- JyXIjjj
pimur, ne videlicet afpicere earn ficuti eft,quan- citur. M
familiancer • fide Sc amore infeparabilem teneat,c tumcumque videamusjarbitremur. Ipfi enim ocu-
ideo fubjqngic : li cum avolare fecerunt : quia quovampliùs videtur
dtleBo mco, & dilettus meus mihi, qui pafei- eo magis invifibilis die çognofeitur. Éc à nobis
tur tnlilns . avolat: quiaquantulumcumque iiftu mentis apprei.
Notandum quippe, quod Synagoga per pra;- henfus, incomprchenfibiliter fuper omnem cona-
dicacionem Ecelefiæ ad fidem quandoque conver- rum noftrum fe exaltatum efle manifeftat. Qculi
tetur, ita: ut fe abnegans, Chriftum folum fequa. quippe mentis quafi hoc efficiunt ut avolet : quia
tur, & eodem defiderio diligat Chriftum, quo per hoc tantillum quod d videtur, valdelongin-
eum Ecclefia dihgit.quem ceteris poftpofitis folum quus & avolans à nobis*vficut diiftum eft, applet.
amat, Quam jam amicam faftam/jam'fponfamfibi
Sequitur;
conjunftam Sponfus alloquitur , congratulant Sc
CafiUi tut ficut greges cafrarum, I qui afienierunt
dicens:
de monte Galaad. Dentes tui Jicut greges e tonfarum
Pulchra es arnica mea,fuavis & decora ßernje-
oyium, qua afeenderunt de lavacro : omnes gemellis
rufalcm, terribilis ut caßrorum actes or din ata.
fetibus ,d r Jierilis non e f i f inter eos.
3. Pulchra & arnica, fuavis & decora ficut Jeruß. j ,
Sicut cortex mali pttnici, Jic gena tux, g! abfque
I them. 16. 33.
Ecclefia, ut fit
hoftibus terribilis,
pace (c
lem,Synagoga elfe perhibetur: quiafanâa quatuor occultis.
Evangelia , aliquando ,converfa ficut Ecclefia fe- y. Haic omnia dida de Ecclefia fuéeriùs tit po-
«abitur. Jetulalem quippe vifio pads mtepretatur. tuimus,. expofuhnus.: ideo nunc de Synagoga ea-
Per quant bene famftaEcclefiafiguratur : quia dum 1 dem replicare devitamus. Unum eft tamen quod
in nr undo iemper preflhram patitur, :viam M i- non «militer repetitur : quiaibi. ficut fragmenta
,n s , qua: litpaxpatnæ carl eft is currendo contem- mali punier, hie autem ficut cortex maliipunicidi-
platur confidens m eo qui difeipulis fuis dicebat : citur. Quo nihil aliud defignari puto, nifi fangui-
Inmundo qutdemprefuram habebttissfedconfidite, nem Martyrum, qui- fub Antichrifto morientur •
ego ana mundum. Digne autem Synagoga conver- Sc unitapem fidei, fub qua multi Judamrum fttin-
laj.ficnt jerufalempulcbra&amica&fuavis&de- gentur. In cujus conftantiadum fanguiniseffufio-
cora dicitur s quia dum fandam Ecclefiam imita- nem patientur, fidei tribulatione quafi corticis futur
quatuor Evangehorumpraxepta operatur.a boredeeorabuntur. Sequitur •
exêrdri,PUli::r ' AUdine” ffi.om,n“ “ P * K p . d ^ ap n tafitn t reginx, & oSoginta concubine : dr
cxeicitmm fanda: operatioms colbgit ut in arnica adolefcemularum non efinumerus
tia hæreat, fuav.tatem manfuetudinis difeit ut per- E Ê. Qmd per reginas, nifi Sandorum anima: dc-
W m k fP f lcm decdr^converfanonis oftendit,ut fignantur; qua: dum corpora fua prudenter regunt;
per exemplum trahan De qua confequenter dici- & aliis prafunt, regnum fibi æternum acquirent >
tur : Terribilis ut cajhor.um actes ordsnata. Notum Sunt enim nonnulli in fanda Ecclefia qui camera
’ qU r n“ iiteS °Uin m pfoeindu contra fuam macérant,& propter Deum affligunt,vitia
n,rft!h ° ftr'a ‘m & co" cordlter ê™àmn- vmeunt:, dæmones velut tyrannos fibi fubjiciunt,
ror, ab hoflibiM^cqnaa vemombus tunentur : quia ornnes motus fuos ut ordinatè currant, fapienter
1 bid. fe
Verf. s. a
Verf. 6. ;
Marty wäB
Antichnflo ■
paffuii. I
Verf. 7-
Qu® prndfflj
ter corpora n
gunc animil
regln* W“!. I
dum in eis aditum per feifturam non alpiciunt,
qualiter eos penctrent, hæfitantes non inveniunt.
regunt, aliis predicant hoc quod ipfi faciunt, riiul-
tos a faucibus dannonum gladio verbi pugnantes
* Val-cl. Rem; Theod; a fan dit.
’ Ed. recent, inter Idia
c VaUcl. & Rem. qua falva fit.
4 Rotomag. qui afeenderunt■ Vulgati qutapbai
* Omittitur tonfarum, in cxcufi*.
in IP " 10“ mfr' noftri iMer ut in Vulgata,
* HÎC ctiam fequimur unanimem raff, confenfum. In cditislecitur, •bfque eo quod tntrinfecus latet. °
a b ftra h u n t.
Uoncubinis fi-
«dicaiorcs.
abftrahunt. Qwd hujufmodi anima: nifi regina: exi- A ' nifi animas intelligimus, qua: dum vana hffius =
M B H ^ C§em- Chriftum fponfum ffiium tnundifedanturqux diligunt,numerumeledomm
valde diligunt, amons eommixtione Sc llbidinis excedunt! De quibus ner Pfalmiftam dirimr ■ a» art
exectat,one, regies flic*,id eft fideles populoS gi- nuneiami t
gnunt» Quibus omnibus beams Petrus Apoftolus merum.QvbA enimiledorum /umerm apufDeum
dicebat. Vos autem genus eleStum, regale facerdo- fit eonftitutus, manifeftat Apoftolus Paulus qui
tmm, gens fa n a a , popular acqttifissoms. Sed regt- a i t : Novit Dominus qui funt ejus Et per femet
na: fcxaglnta effe perhibentur Denarius quippe ipfum Dominus ait: Ego fiio Ju o s'e k JZ Ouos
numerus per fenarmm multipbcatus in fexaginca quia non impeffedJ fcit, fed perfed/novit DtS
completur. Et quid per denarium, nifi decern pra:- culdubio & numerem in quo eliguntut cognof
cepta Legis: & quid per fenarium,: nifi labor hujus cit. De quibus per Paulum dieftur- guohnim
vita: fignatur ? Sex enim dtebus quod necelTarium prxfcivit, & prxdeftinavi, conformcs fieri fi
eft operamur, Sc in feptimo quiefeere per Legem ß Hi fu i. Bene ergo adolbfcentulanmi non fft nü-
jubemur. Bene ergo /bxaginta te?.na: effe dicun- meres, quia dum per vanitatem quam ffiiXint in
_ nnmiomtvi ___ ® 5
Numcruj cfc-
âorum a pud
tur : quia dum deeem præcepta in hoc feculo ope-
rantur, feculum autem hoc fex diebus operatoriis
evolvitur, in eis quafi per fenarium numerum, denarius
replicatur. Prædicant enim quique decern
præcepta Leg is, in quorum operatione fe exercent
in temporalitate hujus corruptionis. Sex igitur de-
cies, vel decern fexies multiplicant: quia univerfale
hoc tempus in explenda decern præcepta Legis fpi-
ritaiitet effe tranfigendum, operibus fuis manife-
ftant, & verbo prædicant. Quorum laudem in hoc
miinrir» qltnnnndrt . r* ■ Y -
numerum elecrorum non currunt, extra remanen-
tes quafi in cognitionem divinam non veniunr
Quibus ipfa Veritas in- future judicio didiiracft":
Nejcio vos ; Sctfpifcedite d me 'omnes qui operami-
niiniquitatem.Scddiim repfobi mundana quxrunt,
& per multipliées cupiditates animum dividunt,
ianda quælibet anima in numerum eledomm le
Itringit, multa quæ videt faftidiens , unum quod
non videt, ardentet appétit, quod quamdiu non
tenet, in fide fe riiitrit, in caritate fe unit. Et dum
Matth. 2s. is .
Pfil. 6. 9.
mundo aliquando reprobi afpiciunt: & ut fimiliter c id quod unum Sc idipfum eft fequitur.de hujufmod
l m i i l f i x u n i F /-I— 1 in/in / -A n F laudentur, vel ut aliquod commodum in hac vita z -ie iv * ; d _ __ _ . . p
quomodocumque adipifeantur, etiam ipfi per femetipfos
prædicatores fiunt. De quibus benefub-
di multis una Ecclefia conficitur, de qua per Spon-
fumdicitur: r
Una efi columba mea, perfeft a men, una efi matri yerf. s.
fu a , eleffa genitrici fu a .'
9. Mater noftra eft regeneratrix gratia,apud quam
una columba eligitur, quia illos folos digit, qui
in fimplicirate permanent, & ab unitatanon fein-
duntur. Multi quippe fideles dum in idipfum in-
tendunt, dum uno defiderio Chrifti fe invicem nu-
triunt, dum habentes cor unum & animam unam,
' ffiCarltite vinciunt:> ex niultis.membris corpus
eiliciunt. Omliefque in unitatis fimplicirate viven-
ditur : & oSloginta concubina. •
7. Conçu binæ quippe non verè, fed fi£tè dominos
diiigunt, & ab eis non pofteritatem filiorum,
a fedpræfentiam expetunt,nec continentiâ fe exercent,
fed libidinem explere concupifcunt. Sic falfi
prædicatores in Ecclefia exiftunt : quia dum non
Chriftum, fed lucrum vel laiidem diligunt,non
fpirkaliter &; cafté, fed carnaiiter & libidinosè
Chrifto fe conjungunt. Bene ergo concubinæ vo-
SH BI IBlSiMi in tes,una cOlumbaeiiftunt.Quæ fola perfefta Sc ele- quibus Apoftolus aa genittici f c , dicitur, IMH qLmtf
t . ¥ ? “,de™ PfW'lum carncm D cunus Ecclefiam, nemo adpetfeaionem, nemo ad
vitam . nifi ni“r hanr- Ertlnm .....
Soli qui in
inancnt & in u>
i teftc pra
! epmbulant dfed non feame&m Cbijhtm. ' De quibus
1 idem ipfe ait: fjqqsfxpe dicebam vobis ,mnc autem
Cr pens dico, inimicos trucis chrijh, quorum jinis in-
teritus, quorum deus venter cjl. De quibus ipfe idem
a it: Hujufinodi non. fervimit Domino jefw, fed fuo
ventri. Qua: tamen concubina bene oiftoginta efiè
dicuntuts quia etfi toto corde terrena diligunt, ca-
leftia tamenioquuntur. Oftonarium quippe numerum
per denarium ducimus, Scad oéloginta veni-
mus. Pet- decem autem Decalogus, ficut diftum
eft, fignificatut: per o£Io verö refurreftio.quiaocta-
. vo die Redemtot nofter rcfurrexifle probatur.PraflIMrnriao
tiakX a .F /?______J _ r 1
vitam, nifi per hanc folam gratia fovente nutritur.
De qua bene fiibditur :
Viderunt eamflia Sion, & be’atijjimam pradicave-
runt : reginx dr concubinx lauclaverunt earn.
ro. Sion filiæ , filiæ funt Ecclefiæ, quæ dum vitam
æternam in hac came contemplantur, apere-
grinante Ecclefia ad regnantem Ecclefiam crigun-
tur. Vident filiæ Sion columbam, &: beatifiimam
prædicant : quia fàmftæ animæ dûm virtutes Ecclefiæ
fpeftant, in laudem prorumpunt, &: ad ejus
beatitudinem inhiant.Sanaa quippe Ecclefia gratia
génitrice nutritur, dum fide eruditur, carne fui
Ecclefiæ fclici-
Sponfi fiii pa 1-
lavatur, verbo
dicatbtes verp:etfi;falfi funt, petriefffierium tamen, E Sponfi pafeimt -, faèguine lavatut, Sctiptütâ divi-
& Scripturam divinam, & refiirredtionem quam
credimus, manifeftant per verbmn. Si enirii aliud
pr^dicarent prxdicatores, inter Chriftianos non
elfcnt; de quibus in Evangelio Veritas ait: Super
cathedram Moyfi federunt Scribx & Pharifxi : qux
dicunt facite, qux autem faciunt, facer e nolite.
I I i S l 8* Sec^.clui.a & falforum Sc verorum.praidicatojui
adeorum » mm prxdicatione plurimi ad fidem veniunt, &: cum
P'||uon ele£tis multi intrant, qui ad fortem eleftorum non
’fU l,f0' Pertingunt, ideo fubditur: Et adolefcentulat rum non
xHcbri eß numerus* Cüm enim feriptum fit : AdolefcentU dr
juventus vana funt : quid per adolefcentulas has,
* - .s- • x o ------— — j «-.»[/tula u iv ina
lagmatur. Hujufmodi robufta nutrimentis dx-
mones expugnar, viria fuffocat,' carnem domat,
fpiritum roborat, vitam expeiftat. Hxc omnia qui-
cumque afpicit, redè in admirationem protinus af-
furgir, & beatifiimam pronuntiat, quia videt ad
quantam gloriam per tot virtutes exurgat. Cum
reginis etiam concubina; laudant; quia etfi operibus
falfi prardicatores contradicunt, fermonibus tamen
eadem qua; & veripopulis oftendunt. De ta-
libus ipfa Veritas dicit: Populus. hie labiis me hono- ^
rat, cór autem corum longe eft a me. Quod aperte r.
manifeftat dum iterum dicit: Dicunt enim, & non *
j * Reci'“ ' placuic «plicationis praiia' intcrlcrcrc, commoistum
; He conn Icgcndum cahibcnt,: ƒ.,! cmm.iium ■ nif
i '" " ' “ täligcmes ad quid refeni polTci, pritamm. At opninè -icniiinMa.u,,»,,<)„OIUnlp,a.(-cn[iMlcIpef|J1Jt |I[ abaincm ciplcaot.
Tom. III.
iotcrpunftioi
mflf. fiipplcvimus , quæ in vnlgatis défunt.
ant mm ? Fmilra autem additum vagm,. rcftiniu
F f