yi2 S an& i G re g o r ii Expoficio 713
rentur, qui divini zelo amoris accenfi, omnia quæ A commifit, ante mentis oculos congerens, pro finpoflimt
bona operantur. Nam qui perverfis adio-
nibus afluetus, operibus iniquitatis invigilat, ne-
quaquam dignus eft exauditione cum orat. Hinc
namquc per femetipfam Veritas ait : Non omnis qui
dicit tnihi, Domine, Domine, intrabit in regnum calo-
rum. Si volumus igitur ut ad aurcs Dei noftra per-
veniat oratio, ftudeamus necefle eft, ut ab omni
admixtione pravitatis noftra mundetur operatio,
ut poflimus Deo cum Propheta dicere : clamor
meus ad te veniat.
Non avertas faciem tuam à me : in quacumque die
tribulor, inclina ad me aurem tuam.
Ad fimilitudincm dominorum didum eft, qui
gulis quibufcumque compungitur, in arcano cordis
magna Sc amara doloris & mecus anxictatc con-
tribulatur.Solent namque eledi viri, adea quorum
fibi funt confcii peccata,mentis intuitum reducere,
Sc modis corum cautà firigulatim confideratione
perfpedis, fingula quæque deflere ; ut hoc modo
cordis fiii préparent habitaculum, dum per unum-
quodque erroris fiii déplorant excefliim. Hinc
namque Jeremias ait : Divifiones aquarum deduxit
oculus meus. Divifas quippe aquas ex oculis dedu-
cere, eft difpertitas lacrymas Unicuique peccato tri-
buerc, Sc iniquitatis gaudia fatisfadionis doloribus
compenfarc ; quatenus dum nunc hujus, nunc illius
Thun, 3, ,j
cum pro alicujus fuorum culpa graviter offendun- B dclidi memoria mens acriùs tangitur ,fimul deomtur,
folent eum à confpedu (uo expellcre, & à fa-
miliarium afliftentium collegio fepararc, à fuppli-
cante faciem avertere, roganti veniam denegare.
Deus verb,licèt cùm fuperbiendo ab eo avertimur,
à nobis per juftiriam avertatur : tamen cum humi-
liati ad eum convertimur, ad nos per mifericor-
diam converti non dedignatur. Ipfe eft cnim qui
dicit : Convertimini ad me, dr ego convertar ad vos.
Et iterum : Si impius egerit poenitentiam de omnibus
peccatis fuis qua operatus e jl, dr fecçrit judicium dr
juJHtiam, vita v iv e t, & non morietur : omnium in i'
quit at um ejus, quas operatus efi, non recordabon dt“
in jufiitia fua quam operatus efi, vivet. Ecce patec
nobis finus mifericordiæ Dei. Quare mifericordiam
Dei à nobis excludimus ? quare vocationem ejus
nibus fingulis commota purgetur. Quod verb ait :
Inclina ad me aurem tuam | talc eft , quafi dicat :
Æger film, non poflum me erigere ad te, quia non
eft hominis dirigere viam fiiam. Sed tu more fide-
lis medici, inclina ad me aurem tuam. Inclina au-
rem, quia ego non erigo ccrvicem. Scio cnim quia .
fi me erexero, longiùs difeedis : fi humiliavero, pro- "
piiis accedis. Sicut enim humiliato appropinquas,
ita te ab elato elongas. Ideo ergo tribulor, ut ad
me inclines aurem tuam.
In quacumque die invocavero te, vélo citer exaudi 1
me.
4. Non jam terrenus terrena defidero, fed à «
prima captivitate liberatus, cæleftia concupifco. 1
Exaudi ergo me orantem non pro diviciis feculi,
audire diflimulamus ? Non enim folùm à converfis C non pro gloria temporali, non pro fecunditate pinon
avertitur, fed etiam averfos ut convertantur,
hortatur. Hinc eft cnim quod per Prophetam dicit
: Si dimiferit vir uxorem fuam, dr ilia recedens du-
xerit virum alium, numquid revertetur ad earn ultra ?
n um quid non polluta dr contaminata erit mulier ilia ?
Tu autem fornicat a es cum amatoribus tuis multis: tarnen
revertere ad me, dicit Dominus. Mulieris dere-
lida: Sc fornicantis fimilitudinem adducit , ut ejus
cognofcamus pietatem, Sc feiamus co nos ilium
graviüs offendere, quo non cclTat nos etiam poft
delidum vocarc. Ha:c autem vocationis Dei dementia
a parte exprimitur, cum homini averfo per
alium Prophetam dicitur: Et erunt oculi tut viden•
gnorum,non pro morte inimicorum. Velociter autem
exaudi , ut in me adimpleas quod dixifti : Ad- ^
hue loquente te , dicam : Ecce adfum. Multi vocant
Deum, fed non invocant ; quia labiis tantummodo,
non cordis affedu orare procurant. Qui verb Deum
toto corde defiderat,confidenter clamat: In quacumque
die invocavero te, velociter exaudi me. In die
inypeat, qui in mentis puritate Deum exorat. Cu-
jus juftitia,cùm vias fuas Domino revelaverit,ficut
lumen educitur, dr judicium, ficut ait Propheta, pfal.3s.t- I
tarn quam meridies illufiratur. Unde Sc feriptum eft :
Semite de Domino in bonitate, dr in /implicitate cor- Sap. 1.1. I
dis quarite ilium. Cordis enim fimplicitas dies eft, simplic® I
tes praceptorem tuum, dr aures tua audientvocempofij) quam fraus non obnubilât, non obtenebrat menda-
tergum monentis. Ille enim coram pofitus verba Dei cium, non obfcurat invidia, non obfufeat dolus :
percipit, qui antequam peccatum perficiat, volun- quam lux veritatis illuminât, præfcntiæ divinæ dataris
ejus præcepta cognofcit. Quafi enim adhuc ritas ilhiftrat. Scriptum eft enim : Cum fimplicibus
ante faciem ejus ftarc, eft needum cum peccando fermocinatio ejus. Deo autem fcrmocinari, eft per
contemnere. Ceterùm fi abjedo timoré Dei iniqui- fiiæ præfèntiæ illuminationem humanis mentibus
tatem operari cceperit, quafi tergüm in faciem ejus
fua: arcana revelare. Cum fimplicibus
mittit. Sed Sc poft tergum fubfequens Deus abfce-
igitur Deus fermocinari dicitur, quia illorum mentes
dentem admonet, quia ctiam ncquitia perpetrata
de arcanis cæleftibus fuæ infpîrationis elaritate
ad fc cum reverti perfuadet. Audiamus ergo vo-
ccm poft tergum monentis, & ad invitantem nos
Deum, faltcm poft peccata revertamur : ut fi juftivoluntatis
illuminât, quos nulla caligo duplicitatis obumbrat.
Quo contra de non fimplicibus dicitur : Virumfan- ■
guinum dr dolofum abominabitur Dominus. Et Salotiam
vindicantis formidare negligimus, faltem vo- £ mon ait : 'Spiritus fanftus difeiplina ejfugïet fittum
Çhriftus in
membris fuis
iterum pâti-
Act. 9. 4.
PSegeßp. I. j.
cantis Sc miferentis pietatem crubefcamus..
3. In quacumque die tribulor, inclina ad me aurem
tuam. Ecce jam caput noftrum fedet à dextris Dei,
Sc tamen fe dicit tribulari. Ubi ergo tribulatur, ni-
fi in corpore ? Nam qubd in corpore tribuletur,
manifefto oftendit cùm Saiilo perfccutori dixit :
Saille, Saille, quid me perfequeris ? Et Petro ait : Ve-
nio Romam iterum crucifigi. Qui enim in fcipfo jam-
pridem crucifixus fucrat, in Petro iterum fe cruci-
figendum dicebat. Quamvis fit in eleclorum cordi-
bus etiam alia tribulatio, quam in eis générât continua
poenitentia: amaritudo. Qui enim mala quæ
dr auferet f e a cogitationibus qua funt fine intelle Elu.
Confiât ergo quia iftos inhabitando illuminât, il-
los recedendo excarcat.
' Jpuia defecerunt ficutfumus dies mei, dr off a me a
ficut cremium aruerunt.
y Speflat hoc ad id quod dixit : Velociter exaudi
me. Quafi diceret : Opus eft ut velociter me exau-
dias, quia dies mei defecerunt, videlicet ad defe-
&um velut fumus devencrunt. Per dies fuos hie
vult intclligi omne tempus, quo mandata Dei poft-
pofuit, & funeftis periturarum rerum accenfus de-
fideriis, fibi non Deo militans çarnaliter vixit. Ha-
Omnia qur
caducarum
rerum defc
rioaecenlif:
5,i 4 in fep tem Piàlmos poenitentiales. 515*
bet enim in hac vita diem (hum anima perverfa, A lerat, omnium cafus velut proprios deflebat. Idcoqua:
tranfitorio gaudet in tempore, & lethifera car-
nalis deledationis perfruitur jucunditate. Hinc eft
qubd Salvator nofter prarvaricatrici Jerufalem, de-
ftrudlionis fua: juftum excidium comminans, ait:
mi. 1$ +*• Et quidem in hac die tua, qua adpacem tibi. Diem
ctenim fuam ille tunc populus habebat} quia in
rerum labentium opulentia confidcns, quiete &
icnios daudit (ucceffu gaudebat. Quorum nimirum oculos prof*
rofperitas. peritas claufcrat ; ut nec vifitationis fua: tempus
cognofcerent, nec imminentium malorum contri-
tionem vidcrent. Sicut enim cordis oculos flagella
aperiunt; fic mentis aciem aliquoties fucceflus
que ait : Ut lugeam omnes qui peccaverunt, dr non /. cor. tz. 2/.
egerunt poenitentiam. Denique & omnibus omnia z. cor.p.
fadhiselt, ut omnes lucrifaccrct. Ofla ergo ficut
cremium confumto adipe arent, cùm perfeóti qui-
que caunalium ln^mitatibus condolent, &c fe quafi
fpiritali ping\jpdine æftimant vacuos^dum illos
afpiciunt virtutum auxiliis defticuros. Cujus infe-
licitatis caufam manifeftè aperir, cùm fubjungit :
Percuffus fum ut fenum, dr aruit cor meum : quia Verf. u
oblitus Jitm comedere panem meum.
7. Scriptum eft in Ifaia : Omnis caro fenum, dr Jfa- +°-
omnis gloria ejus quafi flos agri. Et rurifum : Vere Ib,d- 8-
profperi retundunt j adeo ut feipfam mens cognofi fenum efi populus. Homo namque feno compara- Coc0h°™r<>
cere non valeat, quam profperitatis mundanæ ob- B bilis eft ; quia per nativitatem viret in came, per 'wÉém> 1
ledatio captiyat.Hinc namque Salomon ait: Aver- juventutem candefcit in flore, per mortem aret in
pulvere. Ipfe eft enim, Job atteftante, qui quafi flos Job 14. *.
egreditur dr conteritur. Hare autem mors &: contri-
tio,quæ ad omnes homines ex juftæ damnationis
fententia pervenit, ex primi hominis peccato def-
cendit. Unde & Apoftolusait: Perprimum homi- Rom-s-12'
nem peccatum intravit, dr per peccatum mors, dr ita
in omnes homines mors pertranfiit. Homo ergo' qui
fi in Creatoris obedientia perftitiflet, poflet in x -
ternum viverc , propter inobedientiæ culpam per-
cufliis eft mortalitatc. De qua nimirum percuflio-
ne in hoc loco dicitur : Percuffus fum ut fenum, dr
aruit cor meum. Quia ergo primus homo peccando
fio parvulorum interficiet eos, & profferitasftultorum
perdet eos. Ifraëliticum ergo populum profperitas
perdidit, cujus in die fua oculos ne futuri excidii
vaftitatem cognofcerent, claufit. Hæc eft dies, de
m, 17. us. qua Jeremias ait : Diem hominis non defideravi. Dicat
Sc fidelis anima : Defecerunt ficut fumus dies mei.
Fumus, ficut eft omnibus notum, in altum quidem
fe in primis crigit, fed citb deficicns, quafi non fuc-
rit evanefcit.Sic nimirum fie humana fuperbia cùm
rerum opulentia intumefeens fe in altum ex tulerit,
a ftatu fuæ celfitudinis corruens, ad ima ruit. Hinc
c. 14.11. namque per femetipfam Veritas ait: Omnis qui fe
exalt at, humiliabitur ; dr qui f e humiliât, exaltabi- C in mortem incidit, propagata generis humani fuc
fal. i6.3S. tur. Hinc per Prophetam feriptum eft: vidi impium
fuperexaltatum dr elevatum fic.ut cedros Libani: dr
tranfivi, dr ecce non erat : quafivi turn, dr non efi
inventus locus ejus. Qua in re penfandum eft, per-
verforumpotentiaqualiter deftruitur, quorum nec
locus quidem poft modicum invenitur. Sequitur:
E t offa me a ficut cremium aruerunt.
6. Per ofla, rationem & intelligentiam poflu-
mus accipere: qua: quafi ficca remanent, dum fa-
jificcmur ■ &orum & virtutum pinguedincm non habent. De
H 6i ■ qua profedo pingueaine dicit Propheta: Sicut adipe
dr pinguedine repleatur anima me a. Vcl per ofla,
fortiores qui funt in Ecclefia, accipimus: quia fi-
■ Qm per ofla
ceflio à rationis intimæ viriditate confequcnter ex-
aruit. Quare autem cor homanum ab illo aruit vi-
rorc in quo conditum fuit, fubdendo manifeftat,
ait enim : £)uia oblitus fum comedere panem meum.
Panem fuum in paradifo primus homo conditus
habuit, quamdiu a inconcuflo mentis veftigio Con- »
ditorisfui præcepta fervavit. Panis autem ejus fuit Panis hominis
vifîonis divinæ dele<ftatio, verbi Dei fatietas, inter- 1UIS fit*
næ quietis gaudium, lucis inacceflibilis fplendor,
fapientiæ refeftio, Angelorum focietas, amor Dei,
jubilum fpiritus, contemplationis fuavitas, collo-
cutionis defiderium, fecuritas mentis, præfentia
Creatoris. Quern panem tunc profefto perdidit, Om. 3,
cut per ofla corpus noftrum vegetatur, ita per illosD cùm ferpentis fuggeftioni confenfit.Tangensénim
Jöi Ip, Z
Cue. 13,
corpus Chrifti, quod eft Ecclefia,Tegitur & fuften-
tatur. Habet enim Sc corpus Chrifti carnem fuam,
infirmos fcilicet, virtutum carcntes fortitudine,
qui perfe£torum indigent fuftentatione. De hac
carne in perfona Chrifti rede per Job dicitur : Pel-
li me a confumtis car nibus, adhafit os meum. Quod
nimirum in paflionc Chrifti implctum eft, quando
difeipulis fugientibus mulieres fteterunt, Sc ufque
ad cruccm fecutæ funt. Scimus enim quia in corpore
hominis pellis exteriùs eminet, caro verb of-
fibus introrfus adhæret. Pelli ergo confumtis car-
nibus os Chrifti adhæret, quia fugientibus Sc du-
bitantibus Apoftolis, qui ei familiariùs adftiterant,
vetitum, oblitus eft præceptum. Unde fadumeft
ut qui tenebat arcem beatitudinum, in lacum inci-
deret miferiarum : Sc qui intimæ reficiebatur fua-
vitate dulcedinis,panempoftmodum manducaret
doloris. Quicumque ergo illius portât imaginem,
fadus de tçrra terrenus , panem fuum comedere
oblivifeitur ; quia terrenæ voluptatis captus illece-
bris, in verbo Dei b non deledatur. Panis etenim b
nofter, verbum Dei eft. Hinc namquc per femetipfam
Veritas ait : Non in folo pane v ivit homo, fe d M*tth:4.4.
in omni verbo quodprocedit de ore Dei. Sequatur ergo
oblivionem commemoratio, Sc efuriem refe-
dio comitetur : ut panem ilium qui de cælo def- 3oh*nmulieres
quæ quafi remotiores efle videbantur, E cendit, manducantes, Sc pcenam evadamus mortis
nec ä cruce fufpenfi, nec a fepulti monumento d if
ccdcbant. Quia vero fandi viri imperfedis delin-
quentibus condolcnt, Sc eorum infirmitati compa-
tiuntur, rede nunc dicitur: o/fa meaficut cremium
aruerunt. Quod evidenter oftendemus, fi unum
cxemplum a<Tmedium deducamus. Videamusu-
num de oflibus Chrifti quomodo cum infirmanti-
bus infirmetur, cum dolentibus doleat, cum arefi.
centibus arefeat. Ait enim: fffuis infirmatur, dr ego
non infirmor ? quis fcandaliz.ätur, dr ego non uror ?
Vides quomodo omnium in (c infirmitates tranftu-
• Rcrab. mconcujfs. mtntis veßigio.
perpetuæ, Sc vitæ participemus æternæ, ficut Dominus
ait in Evangelio : Si quis manducaverit ex tbü. si:
hoc pane vivet in aternum.
A voce gemitus mei adhafit os meum car ni me a. Ver/, a.
8. Arefcente corde propter panis Sc vini in- Hune panem
opiam Sc oblivionem , vox gemitus emittitur : quia “>“ et,ercoWl" f . N J r , . * r - • ü tum, quæpro- ubi a deiiderio vitæ æternæ derccerit intentio,con- fcquamur ma-
fequenter de corde procedit malarum cogitatio- Ia*
num vociferatio. In qua nimirum os adhæret car-
ni,fi ratio fubigitur deledationi.Quæ nimirum vox
gemitus dicitur, quia per eam ad triftiriam perveb
Remb. »0» deliciatnr.
K k iij