Samuel. Êt ait Saul adpatruum fuum : Indicavit no-A ftor, quando moribus tabs oftenditur, qualis in fa-
bis, quia inventafunt afina. Sermonem autem regni cro eloquio prædicatur. Bene igitur Samuel popu-
non indicavit e i, quern locutus ei Samuelfuerat. lum in Mafphath convocat,ut ele&io boni antiftitis
20. Sermo regni eft honorabilis dignitas pafto- non fic humano judicio, fed divino : cum non tabs
rabs. Ipfacnimrepræfentationc fua loquitur: quia eligitur, qualis hominum arbitrio dccerni poteft,
patruus non eft, qui tanto ordine fublimatur. Ver- fed qualis in facro eloquio declaratur. Quod quia
bum ergo regni rex non indicat : quia Paftor Ec- divini muneris eft, oportet ut populus, qui à Deo
clefiæ magno divinitatis fplendore loquitur, fed tam magna expe&are cognofcitur, à reatu fiio per
elatione non loquitur. Qui verb verbum nort in- poenitentiæ fatisfa&ioncm purgetur. Ipfa autem
dicat, illudcelat quod loquitur. Verbum enim fern- cognitio peccati, eft præparatio divini muneris:
per loquitur, cui verbum eft, alioquin verbum non quia fæpe cum nos divino munere indignos credi-
eft. Verbum ergo regni habet, qui ea converfatio- mus, id per humibtatem promeremtir.Unde & Sane
folget, quæ exempla cælcftis itineris abis quad muel eos, qui ad excipiendum regem convenerant,
ioquendo præbet. Verbum ergo non indicat, qui priùs ad peccatorum luörum confiderationem con-
magnitudinem fanftitatis per vanam gloriam non B vertere fatagit, quia fubjun&um eft :
revelat. Habet quidem quod indicet, fed quod per E t ait Samuel adfilios ifrael: Hxcdicit Dominus
feipfum oftenditur, indicare non vult. Nam qui Deus ifiael: Ego eduxi ifrael de Mgypto, & erui vos
magna dignitate, magnaquefan£titateradiat,mul- de manu omnium regum,qui affligebant vos. Vos
ta vivendo oftendit, quæ Ioquendo non dicit. Hoc autem hodie projeeißis Dominum Deum veßrum, qui
' profe&ö regni verbum habere Dominus prædica- folus falvavit vos de univerfis malis df tribulatio-
torem voluit, quando in vefte Pontificis tintinna- nibus vefiris, & dixißis : Nequaquam,fe d rix erit
bula poni mandavit. Veftis quidem Pontificis eft fuper nos.
oftenfio bonæ converfationis. Quæ quafi tintinna- 3z. Attenté quidem oftendit eis & bona, quæ
bubs multis inferitur, quando opera bona multi- eis impendit Dominus, &: mala, quæ Domino fe-
plicat, quæ ad minorum éxcmplum clamant?. Sed cerunt ipfi : ut tanto graviùs fe deliquifle cognof-
indicare rex regni verbum non audet : quia præ- cerent, quanto ilium peccando offendere aufi fimt,
ceptum eft facerdotibus ,ut coram Domino veftis à quo tanta bona perceperant. Quid verb fit abji-
decorem portent. Coram Domino quidem veftis cere Dominum, &: qualiter fecundùm btteram &
decorem portât & qui bona oftendit, &c de often-C fecundùm fpiritualem fenfiim intelligi debeat, fu-,
fione bonorum operum non hominibus per vanita- periùs latè expofitum eft, ubi ad Samuelem Domitem
foris, fed Deo intus per amorem placere ap- nus ait : Nome abje cerunt , fe d me, ju x t a omnia ope-
petit. T une certè facerdos tacet, fed dum incedit, ra fu a , qua fecerunt À die, qua eduxi eos de terra
BLgypti. Sed quia fan&i prædicatores 1
Verf. i 7 .
Eleftorum Pa-
Horum ipecu-
lum eft facra
Scriptura.
Vtrf.ni
quod portât clamat ; quia ele&us prædicator fe ja-
âando non indicat, fed bene vivendb loqui nequaquam
ceflfat. Dicatur ergo de Saül, quia patruo
fiio (ermonem regni non indicavit : quia eledli vi-
ri, cum fplendorem dignitatis, aut bonæ vitæ in-
crementa percipiunt, per exempla fe proferunt, fed
filentio occultant. Et quia aliis eledis fe elfe meritis
minores crcdunt,ille cui fermonem non indicat,
ejus patruus elfe dicitur. Patruus quippe dicitur
frater patris. Redemtor autem generis humani
s eos, quos arguendo
compungunt, docendo inftruunt, fubintu-
litjdicéns:
N une ergo Jlatc coram Domino per tribus, drfa-
mili.es vefiras.
33. Coram Domino quidem ftare præcipimur,
quando majorum præcepto corda noftra ad feien-
da ejus mandata præparamus. Vel coram Domino
ftant elc£ti, quando à fummis viris in Ipirituabbus
virtutibus confiderantur : ut qui melior in eis afpi-
Sufrtin
f t . u
Cap. I,
quotquot fidei fuæ Sz dodrinæ facramentis infti-D citur, per paftoralem curam ceteris præferatur. Et
tuit, ad immarcefcibilemxternxhereditatis gloriam
tot filios facit. Qui enim inftituunturinEc-
clefia, quafi parvuli adhuc filii fijnt. Sed, qui ma-
gnis meritis ei jam in virum perfe&um occurrit,
frater eft Redemtoris. Tales nimirum beams Paulus
Apoftolus collaudans, ait: Heredes D e i, cohe-
redes Chrißi: Quia ergo perfe&i prxdicatores ele-
dos alios perfectos tenent, & fe imperfc&os, patruus
Saül dicitur, qui de regni fermone eum inter-
rogafle perhibemr. Eumdem verb regni fermonem
Saül Samuel dixerat : quia eledi viri fpiritualem
converfationem, quam habent, majorum locutio-
ne didicemnt. Sed rex qui initiatus per undionem
quia pîures font fidelium ordines, per tribus & fa-
milias ftare coram Domino jubentur. Quod pro-
fedb latiùs exequens, fubdit, dicens :
E t applicuit Samuel omnes tribus Ifrael, dr cecidit
fors fuper tribum Benjamin, dr applicuit tribum Benjamin
dr cognationes ejus, dr cecidit cognatio Metri,
dr pervenit ufque ad fiiium Cis.
34. Stare omnes per tribus, & famibas fecit ; ut
omnes confideraret,& confideratis omnibus utilio-
rem eligeret. Sed quia ipfe jam, Domino révélante,
regem cognoverat ; cumque ipfo præcipiente,
in principem unxerat : quid eft, quod adhuc * eli-
gendum per tribus & famibas quæritur ? fed inven-
Quaram^
pcs. ?
* fen
genii’ I
foerat, a populo adhuc eledus non erat. Unde & E tus rex a lolo Propheta erat. Inventus ergo quxlequitur
:
Vocavit Samuel populum ad Dominum in M a f
phath.
31. Mafphath, ut dixi, fpcculatio interpretatur.
In ordinatione autem régis populus in Mafphath
vocatur : quia qui ad ordinanaum fandæ Ecclefiæ
Paftorem conveniunt, ejus lpiritualia,non carnalia
attendere docentur. Speculari quidem eft, per for-
mam ficræ Scripturæ ordinandum prædicatorem
cognofeere. Nam eledorum fpeculum facra Scriptura
eft. Quafi enim per fpeculum nofeitur Pa-
* & Gilot. frovifus fopulus nan tjftt dubiurt.
ritur, ut non inventus à populo, inveniatur. Sorte
ctiam quæritur ; ut eum, quern Propheta eligeret,
difpenfatione divina a provifum populus non pof-
fet dubitare. Quid ergo in hoc fado'fignatur, nifi
quia fàndæ Ecciefiæ principes mul ta confidcratio-
ne ebgeiidi funt ? Summi etenim prædicatores, ex
interna gratia fandi Spiritus, quam habent, magno
providentiæ lumine plenifunt. Et quia valde font
humiles, de internæ illuminationis fuæ magnitudi-
ne non ‘præfumunt. Quare & ea, quæ apud fè bene
ordinant, coram aliis probant. Solus enim Proin
priamm Regum, Cap. V. 2r4
pheca regem fiimmm nofeit, quando lummus fan- A lunt, prælationis officium fufeipere Vocati refit
mandlRea°riS’ 8iunt- Sed & camdem fugarn minifterii advùtu-
d 6 rk m Prmc,Pc“ un- tem U B I habent, non ad jaflantiam dignita,
Çt, quando eum domsIpmtualibus plenum affent. tis. Nam quantum poffunt, fiigiunt : fed fi a Do-
Tamen adhuc populum convocat, per mbus ^ mino provifi funt, delitefccte nequaquam poffimt
cognationes divid.t, fortes pomt, & eum, quem no- Quate & idem Saül domi abfconltur.fed Domino
vit, quafi per attem invenit. Tribus quidem & fa-
pandente, monftratur : quia elefti viri'exterioribus
miliæ quafi divifæ ftant, quando in ftatu virtutum
le fandæ Ecclefiæ minifteriis fübtrahunt fed t imen
diverfi {knüx Ecclefia: ordines attenduntur. Nam
ad exteriora miniftcria difponenda, Domino
cùm perfeâiones eieiftorum plures intuemur, cùm
diipenfante,producuntur.Quia verb nunc in fanda . candoremvirginum, cumroburcontinentiimi,ciim Ecclefia, qui fe fubtrahant mtis honoribus nauci
Wftammifteriaclericorum cummonachorum funtiqui fe ingérant,multi,notate,quifefnge-
follicitudinem videmus, velut liantes tribus atten- runt, debent : quia is, qui à Propheta domi abfeon.
dimus. Et quia in Dei fervitio horum multa vane- dims dicitur, non ad fpiritualem Ecclefiæ dienita
ras eft, dum ea quæ font in fingulis ordmibus, itom B tern, fed ad fccularem regni gloriam quærebamr
vanetates afpicunus, quafi liantes non folum tri- Non enim in pontificem lune quæreblnt fed rei
bus, led etiam cognationes videmus. F.r fr»r«fnrv»r rr«bus, fed etiam cognationes videmus. Et fors fuper .-« ^ÜBl „_i_i__ mi ^
tribum cadit: quia mebores viri fæpe inuno ordine,
quàm in alio inveniuntur. Nam velut fortem
tribus aecipir, quando ii, qui perfediores funt aliis,
convenire videntur minillerio prædicationis. Sed
non fuper perfonam adhuc, fed fuper tribum fors
cadit,quando plures funt, in quibus perfona digna
reednditur. Adhuc itaque fummis viris remanet,
quod inquirant. Bene ergo fors fuper tribum Benjamin
cecidifle dicitur i Samuel autem iplam tribum
& ejus cognationes applicuiflfe, & ad Cis fiiium
pervenilfe : quia eledi & fummi viri fandæ
gem facere volebant. Vidcat ergo facerdos, qua
mente fugiendum fit culmen fanda: Ecclefia?, fi
culmén fcculi confcenderc, tam cautè reges fugê-
re. Sed quia fandi viri, quo inftantiüs fufciperc
ordinem pralationis refugiunt.,a devotis plebibus
devotiüs requiruntur, fcquitur:
Concurrmmf, & tukrum mm inde.
Poft hire etiam fubditur:
Stctitquc in medio populi.
}6. In medio populi flat pradatus, quando ab
univerfis (hbditis ejus fortitudo confpicitur. Stare
namque virtuds eft. Qui ergo bona operatur, in-
Ecclefiæ confiderare virtutes fingulornm non
ibidem.
Prselaci forti-
tudo univeifis
fubditis nou fir.
finunt, donee ad eum veniant, qui minifterii pafto-
ralis forte dignus inveniatur. Sed qui di<*ni funt
onus tanti ordinis fufeipere. vehementer expavef-
cunt. Unde & fequitur:
Jjduaficrunt ergo eum, dr non invenerunt: dr con-
fuluerunt pro eo Dominum, utrumnam venturus ejfet
illuc. Refponditque Dominus : Ecce abfeonditus eß
domi.
- 35. Abfcondunt quippe fe, ne inveniantur: quia
I fubire dignitatem refugiunt, cujus onerife efteim-
pares arbitrantur. Habet quippe fpiritualis prxla-
tio exteriorem gloriam dignitatis, habet & interior
s magnitudinem operis. Nam Re£tor & honominoribus
præftant, in medio populi ftare non in
folitudine cernitur. Quod etiam pro re£titudine in-
tentionis diftum efte, convenienter accipitur. Qui
enim ftat reiftitudine corporis, caput in fublimc tol-
lit. Qui verb bona publicè agit, non ftat fortitu-
dine operis, fi rettitudinem non habet intentionis.
In medio ergo populi ftare rex dicitur,ut Prælato-
rum fandæ Ecclefiæ forma monftretur : quia ad
exemplum fobdirorum bona opera debent often-
dere j fod de eodem bono opere fufeipere mundi
gloriam devitare. Sed & quantus apparere debeat,
fubdit, atque ait :
E t altior. erat omni populo ab humer0 dr fu r fm , il
D 3 7 -, Latè fiipra oftendir^s,”qubiTexcellens
Cum honoris etgo principio cauia' nafeitur onéris 1: ni lKTI l i f lmn r n r n n r r c i n / o nAi i . — J — C 72H77Î. — o.
quia unde honor à Reftore excipitur, inde iliud
fiifcipit quo gravetur. Quamquam ipfe honor dignitatis
per feipfum magnum fît onus mentis : quia
contemni debet, & placet. Contemni quidem deb
e t, ne mentem per fupetbiam elevet : & fufeipi
debet, ut cæleftia,quæ doftor loquitur, lubjefti
Venerentur. Gfavius ergo onus de honore nafeitur
: quia eleflus Pallor magna animi virtute ferre
poteft, ut defpiciat iliud in fe, quod pro Deo reci-
pit in fe : ut videlicet talis pro' Deo fit, fed fibi talis
non fit, Sefemetipfum abneget, & non abneget :
■ ut fit quod ell pro Deo, & quod ell pro femetipfo,
non fit. Honor itaque oblatus à fubjefto fiifcipi- E
magnitudo corporis in fandlis prædicatoribus deli- 1
gnet auginentum perfeaionis. In medio ergo po- ,
•puli fublimis afpicitur, qui. in virtutum culmine a
pofitus, à fubditis non nefeitur. Réélus quidem
otdo eleéti prædicatoris eft, ut ante fublimifatem
ecclefialtici culminis, culmen confeendat virtutis,
•pro honore Dei culmen obtineat gloriæ, fed majori
fublimitate fulgeat, a revelata virtutum perfe-
ftionc. Talis quidem Pallor à perfeélis viris valde
prædicandus ell, à minoribus cupiendus atque dili-
gendus. Bene ergo fubjundum eft :; Etoitidom -
ncm populum: Certè videtà, quem elegit Dominus,
quod nonßt ei fimilis in omni populo.
’Et clamavit ctmchts populus : Vivat rex, f
tur, ut prædicatio commendetur. Honorem quo- Sequiturhm
t0bÓaL m| f radiCat0r B B H exti ' HI i B “ d populum legem regni, ÿ
Dei minifterium commendetur. Hoc autem quam
difficile agatur, cogitando melius, quam loqucn-
do com prehen di cur. Naminfirmis mentibus impof-
fibile eft onus aliorum fortiter ferre, & oblati ho-
Jioris reverenriam mentis virtute difponere; ut inter
ejufdem honoris obfequia, de profe&u fubdi-
torum gauderc feiat, & pro reverentia fua tumerc
nefeiat. Quia ergo ele£U viri difpliccre Deo no-
38. Dejure * regio, quia late fuperius diximus, j
hoc tantum de.illo memoramus: quia ad hiftoriam ^
non prxeipitur, fed oftenditur, quid a&uri fine re- *
ges reorobi, quid vitaturi fint boni. A regibus qui- t
defti defendendi funt fiibditi, non bonis propriis 1
fpoliandi. Auxilium prxftare fubjeftis debent, a- 7
gros, vineas, &: oliveta auferre non debent. Quod
ft non vitanda, fed agenda feripta hxc contendere
* Vatic. & Gilot. addunt in,
Lib, 4-.C?.p. 4 ,
urn., , & / ij„