Moyfcs, dura
viverct pion
vidit Dcura
Dominus facie ad faciem. Quid eft, ijuod facie ad A quor Musuiumfuperna vocationis Del, in Chriftojeful
faciem Moyfes cum Domino loquitur, tamen
Viri ergo très ad Dominum afeendunt, & très hoedos,
Dominum obfecrac, ut faciem fiiam Dominus o'f-
&; très panis tor tas, & vini lagenam deferunt :
t'endac ? Sed facies Dei cognitio ejus eft. Cognöf-
cicur autem Deus per fpeculum , cogiiofcicur per
feipfum. Per fpeculum hic, per fcmetipfum in cx-
Io. Speculum verö eft illa lux, quam habitat Deus:
ipfe autem lux illa, qua: ipfe eft. Moyfes autem
qui facie ad freiem Deum videre dicitur, & e-
jus faciem ad videndum poftulard,quid rediüs de-
fignat, quam perfedionem elcdorum, qui jam
fpeculum illius fumma: lucis intuentur, fed tamen
ad ipfam lucis veritatem pertingere vehementer
quia remotioris vitæ ftudiis dediti, ad contempla-
tionem veri luminis lurgunt ex merito humilita-
tis. Sed quales finit in fe , quales verb fint aliis ex*
ponit, dicens : Cumque te falutaverint, dabunt tibi
très tort as panis, & accipies de manu eorum. Salutant
nos viri fandi, quando riobis böna æ cerna falutis
annuntiant. Qui verb nos per corpus falutant, caput
inclinant, ut reverentiam falutatis exhibeant.
Vins àutem fpiritualibus caput inclinare, eft men-
tem à fumma contemplatione deponere. Nam fi
Ex merito [,■
roilitatis,ji
verum !:• ■
Gontcnipla-
dum affmgjl
A fubliitijjn
cupiunt ? Iftaquidem cognitio lucis, eledorumde- B caput non inclinant, falutare non poffunt : quia qui a|-
Deiim hîcpei
ipecuiuni in-
Pcr hoedos,
peccatores fî-
gnantur.
a.
fideria fatiarc non novit, fed excitare : ilia verb &
fatiare ,& excitare. Nam tam jucunda res eft, ut
ineffabiliter concupifcatur. : & tam plena, ut qüi
jam femper hanc in magno defiderio viderunt,fèm-
per ineffabili plenitudine fatientur. Viri ergo, qui
ad Dominuin afeendunt, in Bethel afcenderc di-
cuntur ; quia cùm multùm in ifta vita proficimus,
videre ipfam lucem Conditoris per fpeculmn pof-
fumus, in feipfam autem minime valemus.
9. Et quia ad hanc fublimem vifionem nonnifi
humiles exaltantur, bene de eifdem viris dicitur :
Jpuia unus très hoedos, alius jr?s tort as panis ferebat.
Très denique hoedos portât, qui ore, corde, coopéré
fe deliquifte poenitendo confiderat. Quia enim
nos falutari eruditione non inftruunt, fi mentem à c
fumma contemplatione cæleftium non deponunt.
Tune enim nobis màgnam reverentiam exhibent :
quia eos, pro quibus ab alto fuo culmine defcende-
re dignantur, parvos elfe non tenent.
10. Sed dum futurus rex falutatur, duo ei panes 1
tribuuntur. Duo enim panes ordinando prædica- ,
tori dantur, quando flere docetur peccata non fo- i
lùm fua, fed aliéna. Habet ergo panem unum tor-
tum, quando pro peccatis /fuis affligitur • habet
alium, quando fubditorum peccata plangere cona-
tur. Sed & hune panem Pfalmifta clariùs infinuans,
ait : Surgite, poftquam federitis, qui man du cat is pa- j
nem dolor is. Hinc Domino confitetur, dicens i Ci- ,
per hoedos, peccatores fignificantur, ii qui in extre- C babis nos pane lacrymarum, & potum dabiPnobis in
mo examine ad finiftram æ terni judicis ftatuendi
funtjhoedorumnomine exprimuntur. Très ergo
hoedos ad Dominum portât, qui peccata operis,
yerbi, & cogitationis poenitendo confiderare non
definit. Et vir quidem eft, &: tamen hoedos portât:
quia peccare fortiter cavet,fed quafi peccator non
definit facisfacere. Nam vir erat, & hoedos porta-
bat,qui dicebat:In rnultisojfendimus omnes.Et quia
peccata, quæ confitentur, delerç poenitendo fata-
gunt : unus très hoedos, alius verb très tortas panis
portat.Tortas quippe panis fuperiùs ad afflidionem
poenicentiæ retulimus:quia fi panis aliquando dele-
dationem præfentis vitæ fignificat, panis torque*
tur, cùm pro præterita carnis deledatione crUcialacrymis
cum menfura. Panis ergo torta, panis eft
doloris, & panis lacrymarum. Et fortafle idcirco
il le vir unus très panis tortas portabat : quia très
erant, qui fimül pergebant, ut cum inter fe eos di-
viderent, fînguli ftngulos panes haberent. Quod
etiam de hoedis intelligi convenienter poteft. Qua
in re quid notandum eft, nifi quia remotioris vitæ
viri dum fingularem converfationem tenent, fblli-
citudinem aliorum non habent? Unum ergo hoe-
dum, & unum panem habent, qui pro folis fuis
peccatis compunguntur,8£ alienis per paftorale of-
ficiüm non gravantur. Et quia, qui ejufdcm perfe-
dæ converfationis funt, in feipfis afflidionem carnis
æmulantur : bene très panes unus, & alius très
mur. Unde & rex Ezechias cùm poenitendo com- D hoedos, &: tertius vini lagenam portât. Velut enim
pungimr, deledationes regias fe r torturum promit-
unus .portât, quod oblaturi, autcomefturi funtomÿ
tit, dicens: Recogitabo omnes dies me os in amaritudine
nés : & omnes manducant vel ofterunt, quod portât
anima me a. Quando etenim carnalis mens in cul-
pæ dele&ationes refolvitur,quafi diem habet : quia
hoc quod agit, lætanter videt. Dies ergo mentis
reprobæ funt dele&ationes malæ. Omnes ergo dies
fiios peccator recogitat : quia cùm per divinam
gratiam refipifeit, fatisfacere pro univerfîs malis
non défi nit. Priùs enim dicitur unus portare très
hoedos, deinde alius très tortas panis : ut elefti cu-
jufque virtus appareat, qui fortis eft in bono opéré,
humilis per æftimationem, afflidus per contri-
tionem poenitentiæ. Et quia tantæ perfedionis efle
nequeunt,nifi qui amore æternorum bonorum, B Accipiat ergo de virorum manibus duos panes;
temporalium obliti funt, tertius lagenam vini portare
unus, quando pia æmulatione eorum quifquc
fuccenfus, in fe habet bona exempla pro "aliis, 8c
bona, quæ habent alii, non negligit imitari. Et quia
feminino genere dicuntur tortæ panis, hoc profe-
£to infinuat : quia qui ex confuetudine compungi-
tur, ei nimirum ex lacrymis aliis aliæ plures oriun-
tur. Quafi enim in femineo fexu foecunda eft poe-
nitentis affliâio : quia quo fæpiùs quifque compun-
gitur, eo & largiora ei lacrymarum fluenta mini-
ftrantur. Saül ergo non unus panis, fed duo dantur,
quia flere prædicatori pro fe folo non fufficit.
dicitür.Lagenam quippe vini portât, qui mentem
replevit calore Spiritus fanfti,quo & anteriora
fortiter currendo appetat, ea quæ retro funt, velut
in magna ebrietatis oblivione derelinquat.Nam
hoedos portabat, qui dicebat : Venit Chrijlus vocare
peccatores,quorum primus ego fumdèx quia etiam tor-
tam panis portabat, diciV: CaJHgo corpus meum,& in
fervitutem redigo. Sed quafi amphoræ vino ebrius,
ùiçit : £)u& retro funt oblivifcens, ad ea verb, , qua
funt priora, (Ktendens meipfum, ad d e f inatum perfeut
videlicet flere exemplo perfeâorum difeat > fed
fletum neceflarium fibi, & pro fe fubditis teco-
gnofeat. Et quia in manu aliquando potc*ftas ac-
cipitur, viri tres panes habent in manu : quia qui
provecti funt in arcem cont,emplationis, fletum
habent in yirtute poteftatis. Quia enim nolunt va-
nâ lætitiâ diflolvi cùm poffunt, poffunt merito flere
cùm volunt. Nos quippe innrrni & euftodiam
mentis noftræ négligentes, etiam cùm compungi
&: flere pro peccatis noftris volumus, non valemus.
Quia enim ex magno feryore fpiritus, fpirituales i
[fpiritus,
[males on-
ir lacry-
[jmbiunt ;
les, pauci.
237 in primum Regum. Cap. V. 238
lacrymæ producuntur, qui negligentiæ noftræ fri- A quia eorum corda, quæ pofîîdent, in Scripturis deft
at ka
ftttuz ît
gore conftringimur, incalefcere cko ad lacrymas
prohibemur. Bene ergo panes in manibus habere
dicuntur, qui ad quercum Thabor fùturo régi ap-
parere pernibentur : quia qui in contemplatione
vitæ privatæ perfedi funt, lucrum habent fùbdito-
rum pro obfervatione virtutum.
i i . Et notandum, quia undo régi Samuel præcî-
pit, dicens : E t accipies de manu eorum. Cujus ver-
bi, quæ meliör ratio colligi poteft, quàm ea quæ
palam cernitur : quia videlicet in fandis viris affli-
dionem non libenter æmulamur ? Nam qui honorem
prælationis, &: dignitatem ambiant, innumeri
funt : qui vero laborem minifterii, & afflidionem
cipiunt intelligentiæ falfitate, Quqties ergo Judæi
ad collcm Domini afeendere præfumunt, à Pliifi-
fthæis ibi ftantibus captivantur. Dum enim Scri-
pturæ fenfum fe fublimiter intelligere æftimant,
eis in afcenfu fuo dæmones obviant, & decipien-
tes necant«- Merito ergo Saül non ftatim, fed prius,
vifis falientibus foveas, & panes & vinum portan-
tibus, ad collem Domini ire præcipitur : quia viri
fidèles, magna &: dodrinæ meliorum & exemplo-
rumtutclâ muniuntur. Unde & cidem Saül dicitur
: obvium habebis gregem Prophetarum venien-
tium de excclfo. Quafi dicat : Philifthinorum ftatio-
nem timere tanto minùs poteris, quanto ad fecuritclligcntfa
<it;-
cipiamyr.
carnis de eadem pralatione appetanr, pauci. Li- B tatem obvios Prophetas habebis.' Et quia grêx Pro-
benter quidem volumus fuper alios fublimari, fed phetarum dicitur, magna defenforum uoilrorum
eorum plangere peccata vitamus. Tune enim pa- multitudo lîgnatur. Timeat ergo Judæus : quia
nés nobis oblatos videmus, fed de manibus ofte- dum folus afeeudir, interit. Quid enim iidem Prorentium
recipere nolumus : quia in eleclis viris af-
flidionem cernimus, quam non imitamur. Præci-
piat ergo Propheta, dicens : AccipieiS de manu eorum.
Ut qui idonetis efle appétit Redor Ecclefiæ,
quod didum eft, affumere nequaquam vitet. Bene
Quid
phetæ nobis obviam venientes dicunt ? Va fo li,
quia f i ceciderit ,non efi qui erigat cum. Solus nam-
que eft, qui a Deo relinquitur. Hune certè caden-
tern nullus erigit, quia relidum a Dco Sandorum
* 'x i.......- aüquisnon alfumit. Eledus ergo quifque fecurus
quoque Saül priùs ad viros falientes magnas foveas afcendir.quia folus non eft.Qui enim per nos loquiducitur,
deinde ad eos, qui panes, hoedos, & vi- tur,nobifcum eft. Nam &c repromittit, dicens : Ecce
num portant : ut ru dis prædicator in aliis difeat, ego vobifeumfum omnibus diebus,ufque ad confumma-
feculi alta defpicere, & in aliis carnis afflidionem, tionem feculi. Solus quippe non erat, qui diCebat •
& lacrymarum hoftias pro fe , & fubditis omnipo- Solus non fum, fed qui mifit me, melum efi. Solus
tenti Deo offerre. Sed & adhuc profedus ejusC item non erat, qui exquirebat, dicens: An ex péri-
fummam infinuans Propheta, fu b jungit, dicens:- ment um ejus quaritis, qui in me loquitur Chrifius?
Dum fôli i
ceudunc, inc
z. Cor. 13,3,
Poft hac ventes ad collem Domini, ubi eftftatio
Philifthinorum, & cùm ingreffus fuerü urbem, obvium
habebis gregem Prophetarum, defeendentem de
excelfo, & ante eos pfalterium, & tympanum, & ti-
biam, & citharam : ipfofque prophetantes. Et infiliet
in te fpiritus Domini, & prophetabis cum eis, & mu-
taberis in vîrum alium.
i i . Collis, altitudo eft montis. Quid vero in colle
hoc rediùs açcipitur, quàm fanda intentio Scri-
pturarum ? Altitudo quidem montis eft : quia non
jacet in piano litteræ, fed nimis ereda eft in fpiri-
tualium lenfuum fublimitate. Redo igitur virtu-
Quod non folùm de Domini fpiritali præfentia,
fed & materiali eledorum dodrina intelligi convenienter
poteft. Sandi quidem prædicatores in
collem Domini, ubi eft ftatio Philifthinorum, afeendunt
: fed quia Prophetarum gregem habent
obvium, ipfos Philifthæos nequaquam metuunt.
Qui vero funt hi Prophetæ, nifi magni prædicatol
res fandæ Ecclefiæ ? Prophetæ namque minifte-
rium eft occulta revelare, & fiitura prædicere. Do-
dores autem fandæ Ecclefiæ dum occultos Scri-
pturarum fenfus ad communem feientiam trahunr
fecreta, quæ nefciuntur, aperiunt : & dum æterna
Sccus fanôl
prardicatoic9 :
qui Ecclefiæ
do^orcs obvios
lia ben c. 1
tum itineri rudis innititurprædicator, fi poftquamD gaudia prædicant, futura révélant. Prophetæ^ergo
publiées prædicatores &: remotos anachoretas vi-
derit, Scripturæ altitudinem videat & agnofeat.
Qua, in re notandum eft, quia Saül in eo quod ab
huniero & furfum fupra omnem populum eminet,
eruditum, & magnæ converfationis yirum fignare
diximus. Cur ergo ad collem Domini afcendit, ut
ad Scripturarum altitudinem veniat,quam cognof-
cit ? Sed fimili modo de eo quæri potuit, quod ad
videndos viros falientes magnas foveas ierit, qui
îiiagnæ converfationis elfe dicebatur. Ad quod
dicendum : quia magnos viros defignare oftenfus
eft in converfatione, fed minifterio prædicationis
rudes. Qui. ergo per exempla meliorum proficere,
nobis obviäm veniunt: quia dodiores fand* Eccle-
fix , Scriptur* fand* veritatem nobis oftendunt.
Dum enim ea, qu* de facro eloquio feire volumus,
nobis dicunt, per viam, qua ad collem Domini
pergitur, euntibus occurrunt. Ibi ergo per oc-
curfumProphetarum fecurifumus,ubi Philifthzei
funt: quia per audoritatem fandorumpr*dicato-
rum Scriptur* intelledum agnofeimtis, in qua Ju-,
d * i, & h*retici errorum fuorum gladio a d*mo-
nibus perimuntur. Ecce enim fi ad Legem Moyfi
recurrimus, collem profedö Domini invenimus,
Ibi certe de tabernaculo, ibi de magno 'Pontifice,
ibi de hircorum &: vitulorum fimul, & Agni paft
& in contemplationis puritatefc officio prædica- E chalis fanguine legimus. Judæi hoc fuo fpiritujux-
tioms poteft, redire ad altitudinem Scripturarum ta litteram intelligunt, in quo quia nullum Prodebet
: quia quo altiori vitaproficir, fublimitatem phetarum fccurn habent, moriuntur. Ego fi ad
facri eloquii valde fubtiliùs attendit. Dicat ergo huncmontem afeendere volo,ante defeendentes
Propheta : Pofthacyenies ad collenh>omini. Quafi Prophetas video, & fecurus afeendo. Et ut novos
dicat : Cùm perfedionem fandorum virorum per- interim deferam, Ifaias afeendenti priùs occurrit,
feda imitatione comprehendis, in tantam Scripm- dicens : g u a fi ovis ad occifionem ducetur, & quafi
ræ facræ intelligentiam proficies ; ut planum jam
efle videas, quod in ea te fublimiter videre co-
gitabas.
, 13. Ibi eft ftatio Philifthinorum : quia qui fuperagnus
cor am tondente f e , non aperiet os fuum. Hinc
Paulus ait : chriftus afsiftens Pontifex futurorum
bonorum, per amplius & perfettius tabernaculum, non
manu fattum, ideft non hujus creationis, neque per
Et rcteres pro«
phetas.
-!ƒ«. S3. 7 .
Hebt. 9. V. tu
bix potu de cxlo ceciderunt, Juda:is atque h*rc- fanguinem hircorum aut vitulorum, fed per proprium
ticis per Scripturas illudunt. Stant ergo in colle: fanguinem introivit femel in fanefa , ater na re*