Tom. i. Cone.
Ca ll'll Jacobi
Sirmondi.
-de perfecutione Vandalica , tempore S. Eugenii Epifcopi
Carthaginienfis, qui non multo poft S. Leonem floruit :
F u i t (inquit) in eodem c iv i ta te , i d e ft Ca r tba g in e q u id
am ccecus c iv ib u s c iv ita t iq u e n o tijfim u s , nomine F e l i x .
H i c v i f i ta tu r a D om in o , p ra d ic itarque e i n o lle p e r v i-
fu m : ( d ie s enim E p ip h an iorum illu c efce b a t ) S u r g e , v a -
d e a d fe r v um meum E ttgen ium E p if c o p um , & d ices e i ,
q u ia ego te a d ilium d ir e x i ; & il ia bora , q u a benedic
k fo n t em , u t b a p t iz e n tu r accedentes , continget oculos
tuos & aperientur. Olim etiam in Lycia baptifmus ce-
lcbratus eft in die Epiphanix, ut ex his Johannis Mof-
chi cap. 2x4. Prati fpiritualis videre licet : Soruba v icu s
q u id am eft a d radices m o n t is , in quo f i t a eft Caanen-
f ium c iv ita s : in eo baptifterittm e f t , q u o d in fa n E lis E -
pipb a n k s f t t d a t , q u i fu d o r p e r très boras continues in -
crementis a u g e tu r , & poft baptijm a peraElum dec r e f-
ce r e in c ip i t , & tr ib u s a liis horis f e n f im d e fic it . Quod
autem pr*fatus vicus fit in Lycia idem Mofchus teftatur
capite fequenti.
In quibufdam verb Galliæ partibus baptifmi cclebritas
videtur ufitata in natali Domini. Siquidcm Clodovaeus,
primus FrancorumRexChriftianus, eodem die baptiza-
tuseft, ut teftatur Avitus Epifcopus Viennenfis epift. ad,
eumdem regem : S i qu id em & o c c iduis p a r t ib u s in rege
non novo n o v i ju b a r is lumen effulgurat -, cu ju s ft le n a o -
rem congrue Rtderntoris n oftri n a t iv ita s in ch o a v it : u t
co nfeq uenter eo d ie a d fialutem regenerari e x u n d a v os
p a t e a t , quo n atum redemtioni f i ta ca ll D om in um mun-
du s a c c ip it . I g itu r q u i celeber eft n a ta lis D om in i , f i t &
v e f t r i , quo v o s fc il i c e t C h r i f t o , quo C h r iftu s o n u s eft
mundo : in quo v o s animam D e o , v ita tn p ra fen t ib u s , fa -
mam pofteris confecraftis. Hate ille j etfi Fredegarius cap.
11. hilt. Francorum, & Hincmarus in vita S. Remigii
citata ab Herivæo Archiepifcopo Remenfi in epift. ad
Vitonem Archiepifcopum Rochomagenfem , feribant
eum in die Pafchx fuiflè baptizatum ; tamen potior eft
Aviti -, quippe Clodovæo xqualis, audloritas. Sententiam
hanc confirmât miraculum , quod Ebreduni olim in natali
Domini, Sc in coena Dominica quotannis contin-
gebat circa baptifterium xdificatum à S. Marcellino
quondam illius urbis Epifcopo. Illis namque diebus quot-
anriis in illo lavacro feu baptifterio aqua divinims orie-
batur, de quo etiam ad aliud Javacrum, bap ti fini gratia ,
aqua deferebatur, ut feribit S. Gregorius Turonenfis cap.
69 . libri de gloria Confeflbrum. Quod fane miraculum
in natali Domini non contigifTet, fi baptifma illo die
conferri non debuifTet. Sic olim in Sicilia in pofTeflione,
qua: Meltinus dicitur, fbns baptifterii quotannis in die
Pafchx divinitus implebatur, ut refert Pafchafinus E-
pifeopus Lilybetanus in epift. ad. S. Leonem Papam.
Si tamen intercidiflet mortis periculum, citra prxdi&as
jfolemnitates baptizabantur xgroti, ut planum ex epifto-
lis SS. Cornelii Sc Cypriani mox citandis, ex Concilio
Matifconenfi fixpra citato, ex epiftola Gregorii II. ad
Clerüm & plebem Turingorum, & ex Concilio ex Auti-
fiodorenfi can. 8. N o n lic e t abfqtte P a fch a fo lem n ita te u l-
lo tempore b a p t i z a r e , n i f i illo s , qu ib u s mors v ic in a eft,
quos gra b a ta r io s d icu n t. Ubi nota grabatorios eflè eos,
qui in le6to feu grabato per afperfionem aut perfixfionem
aqux ob mortis periculum baptizabantur, quos aliter cli-
nicos, à jy\i'vn, id eft leeftus, vocant, ut manifcftum eft
ex epift. 73. S. Cypriani, qui hanc baptizandi rationem
merirô défendit, etfi de ea Cornelius Papa dubitare vi-
deatur in epift. ad Fabium EpilcOpum Antiochenum apud
Eufcbium fib. 6. hift. Eccl. cap. 35. Erant tamen ejufmo-
di baptizati irregulares, ut loquuntur, nec ad Clerum
adfeifei poterant, ut teftatur Cornelius Papa epiftola citata.
Sed Theflilorum fever ior, quàm par erat, difeiplina
•Eftetiamomninodiverfa in vet. Sacram. Gallic, ubi feftum hoc
appellatur, in quinquagefmo ; at eadem in codicc Reg. Suceix Sc in
aliis mfl. noftris.
fuit, qui e,xtra folemnitatem Pafcbalem neminem pror-
fus bapfizabant, ita ut paucis exccpcis omnes fine baptifi-
mate e yivis excederent, ut feribit Socrates lib. j. hift.
Eccl. cap. 21. Si verb de infantibus fermo fit, ufitatum
fuit aliquando prifeis illis temporibus, ut citra folemnitatem
Pafcha: Sc Pentecoftcs baptifmum fufeiperent , ut
difeimus ex S. Cypriano epift. 59. ubi difputat in quem-
dam, qui afleverabat infantes non efle tertio aut altero
natalis fui die baptizandos, fed quemadmodum in cir-
cumcifione, obfavum diem efle expetftandum. Si enim
turn moris fuiflet in parvulis illis Pafchte Sc Pentecoftes
protelare diem, fruftra S. Cyprianus eos ante o&avum
natal itiorum diem pofle Mptizari contenderet.
N o t a 3 9 2 . Qu 1 s a c r a m e n t u m .
In aliis codicibus noftris mfs. habetur Pra:fatio : Q u i
afcen dtn s fiuper omnes c a lo s , See. ut in Miflali Roma-
B no’_ _
N o t a 3 9 3 . E t d i e m S a c r at i s s i mum
P e NTECOSTE! P RiE V E N I E NT E S.
Ita in editis & in codicibus Ratoldi Sc Rem. Sc apud
Pamelium. In codice Rodradi legitur: E t diem S a c ra -
tijfim um Pentecoftes celebrantes. Optime, quia cum in ip-
fa node, quje lucefcit in Dominica haec Mifla olim cele-
braretur,poft Vefperam videlicet Sabbati, jam ipfe Pen-
tecoftes dies incoeptus erat juxta morem Ecclefiati ut fupra
de Pafchate didum eft, non verb juxta feculi confuetu-
dinem.
N o t a 3 9 4 . Q ui a s c e n s e n s super' o,mn e s
coe LOS, &c.
In codice Rem. eft alia * Pnefatio : Q u i h odie fianEli *
S p ir itu s celebramus a d v e n tum , See. ut in Mifla Ambro-
fiana, in qua redibs legitur , n q u ia , his in cjus fine ad-
C ditis, quapropter pro fu fis g a u d iis totus in orbe terrarum
mundus e x u l t a t ; qua: defiderantur in cod. Rem. In ear
dem Ambrofiana Mifla legitur : D 'ftr ib u to r id em & f i de
i unius e jfe fto r , cum in dido cod. Rem. feriptum fit,
d iftr ib u to r id em , & unus effeElor.
N o t a 3 9 s . I n i g n e i s .
' Optimb. In editis, Sc aliis codicibus noftris mfs. &
apud Pamelium legitur, b ktnumeris. l
N o t a 3 9 6 . A s p e ad sp ecxem p e r v e n i-
R E.
Eft paronomafia, id eft a fpe ad fruitionem xternorum
bonorum pervenire, ad contemplationem faciei Dei: nam
fpecies faciem fignificat. Nonius Marcellus cap. 4. S p e c
ies d ic itu r effigies, fa c ie s . L iv iu s v E g i f t o : Jam n e ocu-
lis ffiecie la ta v i r i o p tabili. Unde cap. 1. ait: V t a b afi
D peElu Jpecies, & a fin g en d o f ig u r a , ita d fa E lu ra corporis
fa c ie s . Species ergo hoc loco eft clara Dei vifio. Ita apud
Tertullianuni lib. de refurredione carnis: I tu qu e con fifi
fem p e r dr fe ie n te s , q u o d citm immoramur in corpore ,
peregrinarnur a D om in o : p e r fid em enim in ced im u s ,
non \ p e r fp ec iem .
N o t a 3 9 7 , F e r ia V.
U x c feria non eft in codicibus Rodradi & Remenfi,
dequa ita monent Ordo Romanes, S c Alcuinus. v . fe r ia
de eft officium & Miffia > & ideo debes ca n ta r e d e D om inica
Pentecoftes . In cod. Ratoldi Abbatis Mifla hujus
feria: quinta: eft ut in feria v i. hujus codicis S. Eli-
gii-
N o t a 3 9 8 . D a q^u m s v m u s E c c i e s i je
t u e , See.
E In codice Ratoldi Abbatis eft hlc alia Mifla, Praifatio-
ne excepta.
N o t a 3 9 p ; S T in j e j u n io f u e r i t . ,
Ha:c verba defiderantur in editis & in aliis codicibus
noftris mfs. Sc apud Pamelium. Notanda tamen •, quia
olim jejunium quarti menfis non femper cadebat in hebdo-
madem Pentecoftes; qua dc re infra. '
• In cod. Reg. Suec. legitur : Afoftolos fltbemqut credtntiumpri••
fentia f iu mttjeJUtit imflevit.
Ut
N o ta 4 < > 4 . Üt nos S p i r i t u s t u i lumen
i N P U N D A T .
Id eft, ut nobis Spiritus tui lumen infundatur. Eft
hypallage.
N o t a 4 0 . 1 , D o m i n i c a ö c t a v a s P e N-
t e c ö s t e s .
In editis légitur, D om in ica in noEle Pentecoftes. Sed
quid haec fibi velint non fatis capio. In cod. Rodradi
ita habetur : D i e Dom in ica v a e a t . Affignantur tamen très
orationes in hunc modum : D eprecationem n o ftram , D o m
in e , q uafumus, e x a u d i , Sec. Super Oblata : M u n e r a ,
D om in e ,o b la ta fa nEH fica , See. Ad compléta: H a c n o s
com munio, D om in e , p u r g e t a c r imine. Verùm in appendice
ejufdem codicis habetur : D om in ic a in oB a b is P e n tecoftes
; cujus orationes fiint ut in codicibus Ratoldi &
Remenfi, in quibus nulla eft mentio fân&iflima: Trinitatis
: fed in fêrie przfationum ejufdem codicis Rodradi in
o&avis Pentecoftes extat præfacio de fandaTrinitate eadem
cum Miflali Romano Sc hoc S. Eligii codice, quam etiam
reperire eft in codicibus Ratoldi Sc Remenfi. In benedi-
dione codicis Ratoldi primus verficulus meminit fandif-
fimæ Trinitatis in hunc modum : Bene d ie a t v o s T r in i ta
t i s d iv in a m a je fta s , & una D e l t a s , P a t e r , & F i liu
s , & S p ir itu s fa n E lu s : ta le fq u e in v e n tâ t d it s e xam i-
n a tionis, quales em ifit fa n s regenerationis. uim en . At in
benedidione fcodicis Rcmenfis, ne verbum quidem de Sa-
cratiffima Trinitäte videre eft.
Hæc diverfitas Officii inde manavit, quôd quidam af-
firmarent odavam Pentecoftes efle celebrandam , aliis
negantibus : quam controverfiam in Gallia diverfittus
Berno Abbas Augienfis, ut ipfe teftatur cap. 3. libri de
quibufdam rebus ad Mifl^m fpedantibus, agitari vidit :
S c in fine capitis tandem concludit celebrandam efle odavam
Pentecoftes.
Micrologus cap. itf. libri de Eccl. obfêrvationibus ne-
gat plane celebrandum efle feftum fändiffima: Trinitaus,
quia Dominici dies ejus honori deputati fiint, feribitque
officium de fanda Trinitäte fuiflè compofitum à Stephano
Leodienfi, illudque repudiatum fuiflè à fede A-
poftolica ; Sc Alexandrum Papam requifitum de die fan-
dae Trinitatis, refpondifle,juxta Ordinem Romanum nullum
diem fpecialiter adferibi debere folemnitati Sandæ
T rinitatis , ficut nec fand* Unitatis , præcipuè cum id
omni Dominica, imoquotidie, utriufque memoria cele-
bretur. Tamen, cùm hoc feftum habeatur in noftro codice
S. Eligii, & in Sacramentariis editis ex Vadcano,
non eft dubium quin fuerit olim celebratum, fedpoftea
intermiflum, tandemque à Romanis Pontificibus inftau-
ratum. Et miror fané id qtiod feribitur ab eodem Micro-
logo de Præfadone fàndæ Trinitatis à Pelagio Papa infti-
tuta , cùm ait illam diebus Dominicis frequentari : nam
in omnibus noftris Sacramentariis mfs. Sc in editis ex
.Vaticano, ejufmodi Præfatioin nulla Dominica ( fi oda-
vatfi Pentecoftes exceperis ) reperitur ; fed fingulis Dominicis
propria fùa tribuitur Præfatio ; qui fané codices mfs.
ipfo Micrologo funt anriquiores , qui proindc. folam fux
tempeftatis ufus in quibufdam Italiæ locis rationem habuif-
Se videtur, non fatis explorato ufii antiquiore. Quare ex
his qua: fupra notatafunt, ejufmodi * ”i?ra:fario videtur à
Pelagio inftituta ob feftum fandæ Trinitatis.
N o t a 4 0 2 . QjJ I C U M U N I G B N I T O F i l
l O , &c. ..
Redè Corippus lib. de laudibus Juftini mino-
ris :
»............. I l l i c p i a c trn itu r effie.
In d iv i fa mane ns P a t r i s , G en itiq u e pote fta* ,
S p ir itu s & fa nE lu s fiu bfta n tia cred itu r una.
* Kolli è mff. noftris habent Prxfationem Lane Dominica feu
Hcbdomada fecunda poft Pentccoften.
.h In cod. Calenfi legitur : Natale S. Nice médis Mart, confenticntc
T om . I I I.
T r e s f u n t p e r fo n a , fu b f i f tu n t , nom ina fu lg e n t .
Z J tq ue P a t e r D e u s eft, G tn itu s D e u s a q u u s honore,
S p ir itu s & fa n E lu s pariser D eus.
N o t a 4.0 3 . JDe d i c a t i o Ba s i l i c * S. N i-
COME D I S.
Hare Mifla non habetur in editis, extat tamen in omnibus
aliis codicibus noftris mfs. Sc apud Pamelium b jn
quo deeft 79 B a filic a . In codice Remenfi obrepfit error in
titulo j legitur enim , N i c o d im i , qui tamen abeft ab ora-
tionibus ejufdem codicis, in quibus legitur 7» N icom e d is ,
Sc N icom ed e.
Haec dedicatio eodem die extat in Martyrologiis Beda:
, Ufuardi, Sc Adonis : & in Martyrologio mf. Bi-
bliorh. Gorb. Roma d edicatio S . N ic om e d is M a r t y r i s ,
cu ju s M a r ty r ium x v i i . K a le n d . O E lob r is ibidem ce le -
B b ratur. In Martyrologio Rabani: K a le n d . J u n ii s S . N t -
comedis M a r ty r i s E c c l t f ia D e d ic a t io , & in Martyrologio
Notkeri eodem die: Roma ded ica tio S . N ic om e d is
P r e fb y te r i & M a r t y r i s , cu ju s M a r ty r ium x v i i . K a len
d. OE lob ris celebratur. In Marty rol. m f S. Hicrony-
mi fit quidem eodem die mentio S. Nicomedis, fed non
Dedicationis Ecclefia: : Roma J u v e n d , C y r i c i , N icom e d
is M a r t y r i s , E x u p e r a n t i i , Era c lia . In parvulo Martyrologio
mf. cod. Rem.afluto : K a le n d . J u n ii D e d ic a tio
S . N icom ed is in T b e fia lo n ica . Ubi ha:c verba, in T h e jfa -
Ionic a , non fpe&ant ad hanc dedicationem : fed quia
hujus Martyrologii dies finguli unica linea comprehen-
duntur ^ .cum ad finem line* perventum eft , cetera a
feriptore funt omifla, qu* ad hxc vocabula fpeétanr,
quod planum eft ex Martyrologio Rabani , in quo proxi-
mè poft Dedicationem S. Nicomedis fequitur : I n T b e f -
^ fa lo n ica n a ta le O E la v i i , Sc ex Martyrologio S. Hierony-
^ mi, in quo ftatim poft nominaros S. Nicomedcm Sc ce-
teros fubjungitur : in Tbeffialonica L u c ia V ir g in ia , Sec.
cum priorem nominaffet in limine iftarum Kalendarum
S. Oétavium, in T b e fia lo n ic a S . O E la v ii. Hujus Ecclefix
S. Nicomedis mentio fit in Concilio Romano 1. fub Sym-
macho Papa. Porro in codicc Ratoldi Abbatis habetur ,
v i . Id u s J u n i i N a t a l e S . M e d a r d i Confeffioris.
N o t a 4 0 4 . N a t a l e s a n c t o r u m P r’i-
MI . ET F E LI C I A N I.
Hie dies feftus non extat in cod. Rodradi, quemadmodum
nec fequens.
N o t a 4 0 3 . E t quod i l l i s c o n t u l i t
’ ‘ . i X C E H E N T I A S E MP I T E R N A .
Legitur in cod. Remenfi, E t q u o d illis co n tu lit e x c e l-
len tiam fiempiternam, id eft, meritum paffionis illorum,
quod eis gloriam contulit fempiternam, fru&ibus noftr*
pdevotionis applicetur.
Porro in codicibus Ratoldi Sc Remenfi habetur xvii.
Kalend. Julii Natale S. Viti, cuiin Miflali Romano ad-
junguntur Modeftus & Crcfcentia.
N o t a 4 0 6 . P E R QU A M.
Lege ut in cod. Ratoldi, p e r q uern, ut referatur ad
7» D o m in e : vel p e r q u a , ut in cod. Remenfi, tit referatur
ad 7» m irabilia.
N o t a 4 0 7 . D e n u n t i a t i o j e j u n i o-
RU M.
Denuntiatio ilia jejuniorum olim fiebat in Mifla poft
ilia verba : P a x D om in i f i t fem p e r vobifeum, & cum S p i -
r i tu tuo ; ut videre eft in codice Remenfi in orationibus
quotidianis ad Mifläs : P a x D om in i f i t fem p e r v obifeum ,
& cum fp ir i tu tu o. P o f t ha c commonenda eft p leb s p ro j e -
ju n io I . i v . v i I . & x . menfis temporibus.
N o t a 4 0 8 . D i e v e r o S a b b a t i ,
: See.
Juxta S. Leonem Papam ferm. 9 . de je ja n io 7. menfccundo
Theod. In Gcmet: Dedicatio S.Nicomedis Mart. In priori
Thcod. Dedicatio Eccl. S. N'uom. In cod. Reg. Succ. Dedicatio ba-
filic t S. Nicorned-s.
C c