Luc. j . 3i
Ibid,
Verf. s. 4t 9.
Nihil ftudio-
lîùs vitandum,
qiiàm fuperbia
& i no bedien«
Sufr. io. ze.
Verf. io.
Repulfus ob
lèvera inobe-
dienciam Saiil.
oos tcrtcat.
Tranfire quidem volcntîs eft. Jordanein itaqueA nonpeccaremus,utin bono roborarct.Polluta quitranfeunt,
qui ad carnales deledationes volunta-
ria & feftina deliberatione fleduntur. Poflunt au-
•tem incelligi Jordanem tranfire, qui noviter pecca-
rc incipiunt, fed aliorum peccatorum hominum
nequitias peccando tranfeendunt. Ad defeenfum
quippe eorum definendo, non tranfeundo pertin-
gerent, fi aliis æqualia mala facerent, & non eaau-
dendo fuperarent. Et quia in nequiori etiam vita
pares fuos inveniunt, bene ad terram Gad &: Ga-
laad, trans Jordanem pervenire memorantur. Ve-
lut enim trans Jordanem habitant, qui per pec-
candi ufiim malis pejores fiunt. Ab hoc defeenfu
culpa: crigere peccatores venerat ille, de quo feridem
confcientia habet jam divinum eloquium contra
fc -, quæ fi pollui vitaret, ab eo adjura,& releva-
ta proprio vigore fubfifteret.Quid enim nobis aliud
fpiritualiter defignat, quod dicitur : Cunique corn-
pleffetofferens holocaußum, ecce Samuel veniebat ? Et
fi non obtulifiet holocaufium, nihilominus Samuel,
veniffet. Sic nimirum &: cùm tentamur, divi- Clim
na gratia juxta eft, quæ fuftinentes adjuvet : juxta mm, j,
& divina jultitia, quæ déficientes damner. Unde 8rat,a>«ada
facra Scriptura nos expedare cohortans, ait : St
fpiritus potefiatem habeas afeenderit fuper te, locum Eccie io '
tuum cito non déféras. Hinc Propheta teftificans, fi
ait : Dominus aux i liât or meus, d" ideo non fum con- jßj_ m
ptum eft : Venit in omnem regionemjordanis, pr.edi- g fufus. Hinc Pfalmifta vicina eadem auxilia refpicans
baptifmum poenitentia in remifsionem peccatorum.
Qiu de omnibus culpis prædicare pcenitcn-
tiam venerat, in omnes utique defeenfus regiones
veniffe prædicamr. Sequitur :
Cumque adhuc effet Saül in Galgala, univerfus populism
perterritus eft, qui fequebatur eum. Expeftavit
autem feptem diebusjuxta placitum Samuelis, d r non
venit Samuel in Galgala, dilapfufquè efipopulus ab eo.
Ait ergo Saül : Ajferte mihi holocaufium d r pacifie a ;
d r obtulit holocaufium.
14. Hucufque quia de Saül, ut fuperiùs dictum
ciens, ait : Providebam Dominum in confpeblu meo pfà- <.
femper, quoniam a dextris efi mihi, ne commovear.
Sed jam Propheta quid non expedanti dicat i quid
is, qui expedare noluit, refpondeàt, audiamus :
L ocutufque efi ad eum Samuel : g u id fecifii ? Verf. lr.
16. Sciebat quidem Propheta quid fecerat, fed Deo non
interrogando, inobedientiæ fadum reprobabat, te“Pcrj'
Unde & ad peccantem Adam in ParadifoàDomi- l E r f
no dicimr : Adam ubi es ? Poteft etiam per hanc in- ocuios^
terrogationem magnitudo reams intimari. Ac fi ||?q f 1
^pèrte dicat : Parum tibi videtur, quöd inobedien-
do deliqueriSjfed à fublimi gloriæ tuæ culmine de-
linquendo cecidifti. Nunc ergo plerique intra fanaccipercmus.
eft, eledo & bono divinus fermo locutuseft $ ratio-
nabile vifum eft, ut quæ de eo dicebantur, tam per
hiftoriam quàm per moralitatem,in bonam partem q dam Ecclefiam fe flagitiis obruunt, &c quafi qui
Nunc verb, quia ad locum tranfgref-
fionis ejuspervenimus,nimirum neceffe eft, ut in co
etiam, ipse funt vitanda, videamus. Sed quid um-
quam ftudiofius vitandum eledis omnibus, quam
fuperbia: & inobedientia: malum videri debuit ?
Hxc quippe primi Angeli fublimitatem depofuit
nulla aut minima perdant, fecuri funt. Dicatur ergo
lapfo , dicatur : £>uid fecifii f Parum tibi videtur
, quod te peccati forde pollueris, quia quam
æternitatis gloriam perdideris, quam gehennæ pce-
nam merueris, non attendis. Interrogate quidem
peccator quid fecèrit, ut ad cor per lamenta perhæc
perditôrum fpirituum gloriam ftravit.Hæc pri- ducatur, ut magna fe incurriffe feiat, & parum non
mo homini felicitatem abftulitjhæc captivitatis hu-
manæ perpétuas ærumnas invexit. Et ecce primo
Angelo, primo homini, eledi populi per inobe-
dientiam rex primus adjungitur,ut dum magna pro-
munt, minima erigantur. Bene quippe erigimur, fi
& illorum lapfus afpicimus, & vitamus. U bi ergo
Saiil ceciderit, attente confiderandum eft. Superiùs
doleat. Sed quia ex radice fuperbiæ ipfa culpa inobedientiæ
nafeitur, fblent inobedientes reatus fui
magnitudinem objurgantibus dodoribus audire,
fed non humiliter confitendo fatisfacere. Nam cùm
fiiblimes videri appetunt, lapfus fuos oftendere dc-
dignanmr ; ÔC ideo excufationes proferunt, jufti-
tiam prætendunti^quia apparere peccatores erunamquc
ci dixerat Samuel : Defcendas ante me inD befeunt. Bene ergo fubjungicur
Galgala. Ego quidem defeendam ad te, ut ojferas holocaufium,
& oblationem, dr immoles vitfimaspacifi-
cas. Septem diebus expeftabis me, donee veniam ad
te : dr ofiendam tib i, qua facias. Idcirco igitur per
inobedientiam cecidit, quia integris fbptem diebus,
ficut juffus fuerat, non expedavit. Nam ineo-
Refpondit Saül : 'uta vidi, quod dilaberetur a me ibidem è
populus, dr tu non veneras juxta placitos dies. Porro ^
Philifihiim congregatt fuerant in Magmas. Dixique :
Nunc defeendent philifihiim ad me in Galgala, dr
faciem Domini non placavi. Necefsitate compulfus
obtult holocaufium.
dem loco repente fubjungitur :
Cumque compleffet offer ens holocaufium, ecce Samuel
veniebat.
15. Quo in loco trementi corde confiderandum
eft, quàm breviffimi temporis expedatione negle-
da, repulfus fit. Cum compleffet, inquic, holocaufium,
ecce Samuel veniebat. Si ergo eum folo temporis g gregati fucrant in Magmas. Hie pariter objicit im-
17. Ecce qui de magnæ tranfgreflionis temeri- van* imp
cate arguitur, magnas caufas juftitiæ aflerere non nun! ^
veretür. Vidi, inquit, quod dilaberetur populus a me. tioncs.
Ecce hie afferitur deftitutus à populo : Porro non
veneras juxta placitos dies. Hie fe oftendit Prophe-
tæ promiflione fraudatum. Porro Philifihiim canr
breviflimo intervallo expedaret, quo obtulit holocauftum,
fecurus jam regni fiii robur obtinere po-
tuiffet. I caque fi tanta poena eft, quando Propheta
defpicitur : quid putamus de pelago illo divinæ ani-
madverfionis incurratur, cùm ipfa divina præcepta
diffipantur ? Et quia in momento tranfit carnis de-
ledatio, &omnis peccatorum commiffio, & brevis
quidem eft hora tranfgreflionis, non famen brevis
pcena flagitii : quia dum ad momentum in nobis re-
gnum peccati erigimus, ilia régna perdimus omnium
feculorum. Statim enim poft peccatum fer-
mo propheticus venit, ut inçrepet : qui adeffec, fi
minens periculum congreflionis. Quare ex adione
fua verbum fiibinferens, ait: Necefsitate compulfus
obtuli holocaufium. Quafi dicat: Tu me demagno
reatu arguis, cum reatus tanto fit levior, quanto
non temeritate conftat, fed neceffitate. Sed qua-
lem eum cognofcat Propheta, qui fe cognofcere
noluit, fubjungens, ait:
Stulte egifii, nec cufiodifii mandata Domini Dei 1
itut.
18. Superbi quique, quia per tumorem fupraD“m ho^l
homines fe eflfe arbitrantur, compecenter arguun- ipe^ «
tur, cum eis divina voluntas objicitur, quam often- nit.
d u n t .
dunt. Saül ergo fupCrborum more arguitur, qui A Jpuafivit, inquitj virurn juxta cor fuum. Quafi dicat :
Domini Dei fui mandata contcmfifïc perhibetur. Ideo eum quæfivit, quia tu juxta cor fuumeffe no-
Quod tale eft, ac fi fuperbientem & contcmnen-
Quafi dicat: Talem virum populi fiii dueem
tem terreät, dicens: Et fi homines defpicis, nunc
non confilium hominum, fed Domini Dei tui man-
data diflipafti. Rede ergo tuum reatum penfas
fi ilium, quern contemnis, trementi corde confide-
ras. Etnotandum, quia non ait : Non cuftodifti
mandata Dei tui, aut, mandata Domini tui, fed:
Non cufiodifii mandata Domini Dei tui. Ac fi aperte
dicat: Aufus magna: tranfgreflionis eflfet, fi ille,
cujus mandata defpicis, tantum Dominus tuus,non
etiam Deus exifteret. Qiiantum ergo eft quod
committitur, cum Dei &: Domini mandata negliluifti.
conftituit, qui prxeeptum divini confilii exequatur
virtute devotionis. Quia enim corde ea qua: agere
volumus, deliberare folemus: dum ufu noftra: lo-
cutionis cor Dei in facto eloquio ponitur, per eum
voluntas ejus intima defignatur, qua: a nouis tund
foris agnofeitur,quando inobedientia: prxeepta re-
velantur. Juxta earn verb fumus, quando hanc &
per intelledum agnofeimus, & per amorem cufto-
dimus. Bene ergo de Domino Propheta Samuel di-
c it: Jpuafivit fibi virum juxta cor fuum, dr pracepit,
ut ejfet dux fuperpopulum fuum. Quia ille aliis utiperfeftc
obeguntur
; Qma item non dixit : Domini Dei mei, B literpraxipît,''quio'bedire'Deo perleftè jamnovit
_ri • -V • n...- aut Domini Dei noftri, dj :i.v.i:n je familia ritatis gra-_ nui fnliim h n / - --------j;
tiam eum offendiffe redarguit. Quafi dicat: Ejus
prarcepta contemfifti, qui dum te de imo extulit,
dum fuper alios te conftituit, dum regem fecit, per
impoficioncm tantorum munerum, velut fpeciali-
ter tuus fuit. Adhuc quoque fubjungitur, unde
tranfgreflionis ejus audacia major effe doceatur:
, inquit ,pracepit tibi.
19. Quxdam denique Dei prxeepta funt com-
munia omnium, non fpecialia aliquorum. Ut ergo
. audacem reum temeritatis fua: patenti obje&ione
qui folüm hoc prxcipit, quod ex confilio procedit
intime veritatis.
zz. Sed quid eft, quöd quafi de prxterito dici-
tur: JpUjefivitfibi Dominus virum, dr pracepit e i , ut
effetdux, cum non fuerit quarfitus, nec ei, ut popu-
lo fuo prjeeflfet, injundum ? Nam poftquam Saül
percuffit Amalech, eidem Prophet^ Dominusait :
Imple cornu tuum oleo,dr veni, mittam te ad Ifai Bethlehemitem.
Sed hxc qu^ftio facile folvitur, fi om-
nipotentis Dei prxfcientia , & prardeftinatio vi-
deatur.Ei quidem prxdeftinare, facere eft: & apud
Infr. 16. i
convmcat, non eum præcepta communia, fed pro- ipfum jam" fafta funt, quæ ab ipfo fieri præordi-
pria & fingularia contemfiffe demonftrat. g tu , ait, nata funt. Unde & de eo feriptum eft -..Fecit, qua
pracepit tibi. Ac fi dicat : Ilia Dei & Domini tmc futur a funt. SedquæfifTe virum Deus dicitur ut
mandJa--t-a-- --c--o--n--t--e--m--^fift i, q---u--æ--- --n--o- -n- velut comm«u«nJia- ^ c eligendorumantiftitum llV e n d n rn m an riftir iim forma hominibus ___
pra:bea-
omnibus, fed velut propria, & foli tibi fingulariter
tur. Quxrere enim folemus, qua: aut pra:fentia
crédita obfèrvare debuifti. Sed quid mereatur, cx-
non cognofcimus, aut abfentia non videmus. Deus
ponit, dicens :
autem, cui nihil eft abfens, nihil latens, non dicitur
Jpuod f i nonfecijfcs, jam praparaffet Dominus re-
qua:fiffe virum, ut abfentem, aut abfeonditum :
gnum tuum fuper ifirael ufque in fempiternum,fed ne-
fed qua:fifle dicitur, ut omnis, qui ad fand^ Ecclc-
quaquam ultra confurget.
fia: oilmen,eligitur , difeutiendus ab hominibus
zo. Ecce quàm magna perdidit, qui, ut puta-
effe doceatur. Sed qnxn debet fecundüm cor D ei;
bat, nulla contemfit. Ecce feptem diebus Prophe-
ut videlicet non folüm divinam voluntatem intel-
tam fuftinuit ; fed dum præftolari eum in fine diei
ligat , led bonis operibus oftendat. Quia item eledi
defiit, gloriam tantæ dignitatis amifit. Unde Sc per
viri ad hortorem primatus non ex ambitione ve-
Prophetam dicitur : Va iis qui perdiderunt fufiinen-
tiam. Suftinentiam quidem per dunt, qui bona, quæ
inchoant, non confummant. Quibus nimirum væ
niunt, fed coadi perducuntur, bene didum eft: E t
pracepit ei, ut effet dux : Quafi dicat: In honorem
prariationis non per ambitionem fubiit, fed coadus
jafeofu renn
fempiiiim,
Saiili
roijtcbatur.
effe dicitur : qwa non folum incoepti Iaboris mer-D afeendit. Poteff etiam intelligi vir pro fortitudi
cedem perdunt, fed etiam apoftatatus fui pcena fe- n e; fecundum cor Dei, pro interna caritate Quan-
riuntur. Pcena autem fuperbi &r inobedientis re- do igitur neceffrtas exigit, ad curam fanaa: Eccle-
gis declaratur, cum dicitur : gu odß non fecijfes., fix quarratur vir,ut fit converfatione fortis; quairafr
dparaßet jam Dominus regmm tuum fuper ifrael tur fecundum cor Dei,ut per effeftum magni amo-
amodb&ufjue in fempiternum i fed non confurget., ris, quafi unitus fit divin.-evoIuntati: prrecipiauir ei
Amodo & ulque in fempiternum eledumregrîum
paratur : quia qui temporalia bene ordinant, æter-
næ gloriæ fibi fublimitatem parant. Modo quidem
elcdorum regnum paratur, cùm per divinam ora.-
tiam redè eorum minifteria difpenfantur. Quod aut
fit dux ; quatenus fublimitatis ordinem confcen-
dere ex cupiditate non ambiat, fed ex humilitate
pcrtimefcat:ficque fibi humilis metuat,ut fubdi prç-
cepto Dei devotiùs agnofeat. Sed quia his verbis
Propheta lapfi regis vitam reprehenderar,fequitur :
modö & ufque in fempiternum proficitrquialefu- g
bluni adione hujus temporis, lublimioremillamæ- Gabaa Benjamin.
ternitatis gloriam promerentur in cadis. In finem
itaque reprobo regi dicitur : Regnum tuum nequa-
quam ultra confurget. Quafi dicat: Dum a tempo-
rali reditudinc deficit, ad a:ternitatis celfitudinem
non pertingit. Vel idcirco ad litteram non confur-
gcre dicitur: quia cum ipfo corruit, & poft ipfum
in ejus filiis nonremanfit.Sed,ut livoris pcena reria-
tur, non fblum repulfionem fuam, fed etiam ele-
dioncm alienam audire compellitur. Nam fiibjun-
gens Propheta a it:
Jpuaßvit fibi Dominus virum juxta cor fuum, dr
pracepit ei, ut effet dux fuper populum fuum ifrael.
zi. Per omnia verba ha:c fuperbus eliditur :
Tom. Ill.
: Vb- Quafi ab alto ad planum fandæ Ecclefiæ do- Pa flores, pra-
dor venit, quando peccatorum culpas redarguit, vorum animi
& ftatusfui fublimitatem cur vat, cùm ad difeu- buTmcdemùr,
tienda malorum crimina fe per affedum caritatis ^nt exp«tcs«.
humiliât. Bene ergo de eo, qui peccatorem argue-
rat, dicitur : Surr exit, dr afeendit. Surgit qiiippe
eledus prædicator, quando ad alcitudinem fuæ fpi-
ritualis converfationis fe per intentionem erigit :
afeendit autem, quando ad arduam ejufdem vitæ
fuæ celfitudinem per confuetum opus venit. Cæ-
leftia quidem defideria, fpirituales virtutes, bona,
opera in fublimi funt : aftedus terreni, concupif-
centiæ fecularcs,vitia &: peccata in infimis ; Dodo'r
T