præcurforcs quadrigatum ; quia eo modo, quo car-A carnalibus præpofitis infirmi dîfplicere metuunt,
nalem præpofitum ad opprimcndos humiles in- eorum feritatem, cui timendo fubjacent, blandi-
vehunt, ipfi quoque ad noccndum quibus poflunt, mcnto demulcent. Et notandum, quia filii priùs
per aliorum minifterium deducuntur. Quafi enim dicuntur à rege tolli, 6C fie équités, 6c centuriones,
quadrigarum præcurfor eft, qui iniquâ mentis fuæ five armorum fabri fieri : filiæ verb non tolli, fed
verfutiâ artem cogitât, per quam ilium ad inferen-
da mala mitibus introducat. Si verb, ut plerique
codices habent, non præcurfores, fed perfecutorcs
quadrigarum legimus, profe&o ii funt, qui repro-
bos ad malum currentes imitantur.Quadriga etiam
honoris causa portari regibus folet. Quafi ergo in
quadriga rex fiftitur, quando cafnalis Ke&or de
magnorum, qui videntur juxta f e , adulationibus
fimpliciter unguentariæ,&: panificæ fieri. Tolli
nim violentiæ eft. Filii ergo tolluntur, quia robu-
fti difficile evertuntur. Dum igitur filiæ non tolli,
fed unguentariæ fieri perhibentur, quid eft aliud,
nifi quia qui infirmi in bono funt, per exempla pra-
vorum facile diffipantur ? Quæ etiam focariæ, 6c
panificæ*regis fiunt : quia qui tyrannis adulando
ferviunt, dum faven do placent, velut cibos exhi-
loriatur. Qui verb iftos in eorum laudibus præce- g bent. Focariæ etenim lu n t, quæ focis coquunt
Qu* fui< if
fcntatiooibj
ipfiimnifg,
biam irr
Qiios tribu-
nos ccnturio-
ncRjuc conftidit,
aut fequitur, praecurfor feu perfecutor eft quadrigarum
: quia adulationes ifti vel poft vel antea
proferunt, quas illi in auribus populi praeundo
aut fubfequendo fparfere.
j. Sequitur: Et conftituetfibi tribmos, dr centuriones.
Tribuni, 6c centuriones fiunt,' cum in tantum
mali profedum veniunt, ut ad exequendaty-
ranni imperia, impiis fatellitibus principantur, cum
mundanarum virium acies ordinant,quas adinno-
centium bella producant. Tribuni quidem funt,
qui per plures fibi fautores rede viventibus infi-
diantur. Centuriones verb funt, qui nulla nocenquæ
reges comedunt. Focariæ ergo funt, quæ per
obfequia favoris carnali præpofito accendunt tu-
morem cordis : ut eo audacius favores excipiant,
quo velut delicatiores fibi cibos ignis excitatæ de-
votionis parant. Quæ etiam panificæ fiunt : quia
dum reprobam vitam laudant, carnalem mentem
tyranni ad exercendam pravitatem roborant.
8. Sequitur : A gros quoque veftros tollet, dr v i-
neas, dr oliveta, dr dabit fervis fuis. Qui funt agri
bonorum, nifi devotæ mentes fubditorum ? quæ
dum eorum verba libenter audiunt, bonorûm ope-
rum uberem frudum reddunt. Quæ autem vineæ
di genera prætermittunt.Ex eo enim perfedionem £ eorum, nifi mentes eorum ita imitatione proficien-
iniquitatis obtinent, quo multa, 6c ingentia mala, ^ tium, ut etiam aliis verbum vitæ præbeant, 6c quos
quæ poflfunt, inferre femper ftudent. A centena- loquendo in amorem Conditoris accendunt, velut
rio quippe numero centurio dicitur. Et quia cen- potando ebrios faciant ? Quæ verb oliveta funt, ni-
tenarius numerus perfedionem fignificat, in mala fi corda auditorum, qui bonorum exemplo, 6c ex-
parte perficitur, quando ad fummam nequitiæ ab hortatione proficiunt in opus mifericordiæ ? Sed
Quos Iiàbeant
gucnt.iriîc fiunt
lingux adula-
P f i l . t+ t , s.
impiis pervenitur. Qui, nimirum calliditate fuaves
funt, terrore violenti. Suaviter quidem blandiun-
tur aliis, ut eorum auxilio terrere alios ferociter
poffint. Bene itaque fubditur : Et aratores agrorum
fuorum, dr mejfores fegetum.
6. Carnalis præpofiti agri, mentes funt fubditorum
: aratores - verb horum agrorum funt, quiartc
fecularis ingenii, eisfuadent ad# pravitatis. Velut
enim agrorum foliditatem loquendo aperiunt,
qui per reproba confilia fimplicium corda corrum-
punt. Et fegetes metunt, quando femine pravi
confilii decepta corda minorum frudum reddunc
malæ operationis. Quæ profedb opera fegetum ap-
pellatione defignantur : quia perverfitas reprobi
fubditi, dum à carnalibus Redoribus gaudenter ex-
cipitur, eorum quafi eledus eft cibus mentis. In
qua ccrtè perverfitate, quia paulatim proficiunt,
fequitur : E t fabros armorum, dr curruum fuorum.
Quæ funt arma 6c currus ty rannorum, nifi ilia omnia
nocendi inftrumenta, quæ ad evertenda corda
minorum præparantur? Sed quia curru pervenitur,
quo armis feriatur, armorum 6c curruum regis fabri
fiunt, quando nequiffima cordium fuorum machi-
natione inveniunt, 6c mala, quæ agant, 6c eadem
mala inventa qualitcr inférant. Arma quippe fabricate,
eft nocendi genera reproba mente collige-
re. Et currus fabricare, eft ad eadem mala inferen-
da artem, qua accedere poffint, invenire.
7. Sequitur : Filias quoque veflrasfaciet unguen-
tarias, dr focarias, dr panifleas. Filiarum nomine in-
firmorum mentes intra fandam Ecclefiam pofitæ
defignantur. Quæ regis unguentariæ fiunt: quia
dum carnales præpofitos in celfitudine gloriæ trans-
euntis afpiciunt, eos delinire adulationibus conan-
tur. Horum profedb unguentorum ufurrt Pfalmi-
fta reprobans,ait: oleum peccatoris non impinguet
caput meum-Ydix ergo unguentariæ fiunt;quia dum
dumrex conftituitur, agri tolluntur : quia dum carnales
perveniunt ad culmen regiminis,nonnulli bonorum
auditores exempla fufcipiunt pravitatis.
Tolluntur ergo agri, cùm nuper devota corda fe-
ducuntur,quando ex nequitiæ femine frudum reddunt
in maligna converfatione. Oliveta 6c vineæ
tolluntur, cùm exemplo mali præpofiti mifericor-
diæ opera, 6c fandæ prædicationis verba exhiben-
da 6c loquenda deferuntur. Bene autem fervis régis
dari ablati agri, & vineæ, 6c oliveta memoran-
tur. Servi quippe funt,qui dominorum juri femper
fubditi,evadere nequeunt juga dominationis.Servi
itaque funt regis, qui per abundantem iniquitatem
fie le tyrannorum voluntatibus obligant, ut ab eis
ulteriùs non recédant. Ablatos ergo agros, 6c vi-
neas,& oliveta fervi fufcipiunt: quia reprobi fautores
prælatorum carnaliùm, dum decepta corda in
propofitum transferunt pravi operis, velut eledo-
rum agris, vineis,& olivetis titulum imponunt ty-
rannicæ poteftatis. Sequitur : Seddrfegetes veflras,
dr vine arum reditus addecimabit, ut det eunuchis dr
famulis fuis. Cùm mali præfunt, difficile valde eft,
ut qui cis fubjicitur, nulla religionis damna patia-
tur. Aliorum namque mentes omnino pereunt:
fed ii quos pervertere penitus nequeunt, dum in-
cefifanter 6c verba 6c opera eorum prava confpi-
ciunt, qualicumque forde maculantur. Bene ergo
dicitur : Segetes veflras, dr vine arum reditus addecimabit.
Quafi dicat : Sub Paftore reprobo eledo-
rum etiam bona integra non funt. Sed quod bonis
demitur, eunuchis, 6c famulis regis datur. Eu-
nuchi, 6c famuli carnaliùm prælatorum, funt ejus
auditores hypocritæ. Eunuchi quidem funt, quia
fecularem voluptatem fe abjecifle oftendunt : fed
regis funt famuli, quia per omne, quod de virtu-
tibus fe habere fimulant, in fe reproborum præ-
pofitorum jugum portant. Bene autem fegetum, &
Sub repid*,
paftore ni»
cleâorum1
vinearum décima éunuchorum efle refertur : quia A tis. Scriptum quippe eft : A quo qui s vitteifur, ejus
hypocritarum virus leviter non agnofeitur. In quo fervus ejßcitur. Quia enim per imitationcm Paftodum
fan&i etiam viri poflunt aecipi, quod per-
ris reprobi in peccati fervitutem incidunt,etiam ab
ejus jugo, quando volunt,folvi non poflunt. Unde
6c fubditur:
dunt, illis adfcribitur, quorum fraude capiuntur.
Sequitur : Servos etiam veflros dr an cillas, dr juve-
nes optimos, dr afinos auferet, dr ponet in opéré fuo.
Servi;6c ancillæ San&orum funt, qui eis tempora-
lia neceflaria fiibminiftrant. Servi 6c ancillæ lunt, ilia : quiapetiftis vobis regem.
E t clamabitis in die illa a facie regis veftri, quem
elegiflis vobis, dr non exaudict vos Dominus in die
quia dum eis corporum neceflaria tribuunt, in eo-
dem opéré mifericordiæ, alii aliis robuftiores funt.
Et optimi juvenes : quia 6c qui multum, & qui pa-
rum poflunt, dum omne quod prævalent, in opéré
mifericordiæ expendunt, velut ete&i juvenes ,
divina fervitia valenter operantur- Afini quoque
xo. Quafi dicat, in notitiam prav<e imitationis
ejus paulatim defluitis : fed pravitatis ejus exempla,
quibus vosfponte fubmittitis, relinquere fpon-
te minime poteftis. Omnis enim, quifacitpeccatum,
fervus eft peccati. Quibus ergo peccata dominan-
tur, per fe ab eorum jugo liberari nequeunt. Nam
ele&orum funt, quibus ferenda onera obedientiæ R fæpe ad Dominum cum precibus veniunt, liberari
imponuntur, ut eorum fragilitatem adjuvent, dum petunt, fed exaudiri non poflunt. Divino fiquidem
■ ea cum eis portant, quæ fine eis portare nequa- judicio cum eis agitur, ut qui noluerunt mala vita-
quam poflent. Quid eft autem, quöd in opere re- re, cùm poflent, non poffint vitare, cùm volunt : 6C
gis ponendi prædicuntur ? Sed qui in opere regis qui fponte incurruntmala præcognita, fiigere non
ponuntur, diebus conftitutis debitum periolvunt poffint experta. Quare 6c caufam infinuans, qua
angariæ, juri publicæ poteftatis. Quid eft ergo, exaudiri prohibeantur,ait:^»/4 petiftis vobis re gern.
quöd in opere regis fervi 6c ancillæ, 6c juvenes Quauaperte dicat : Quia illud vobis dari poftula-
optiml ponendi prædicuntur ; nifi quiapræeminen- ftis, in quo hæc omnia futura, me prædicente, co~
tibus carnalibus, 6c eledorum miniftri, 6cdevotè gnoviftis. Hæc,utfuperiùs dixi, in typo prælato-
obedientium corda, plerumque maculantur î Nam rum carnaliùm de futura régis converiatione præ-
dum reprobam eorumvitam indefinenterafpiciunt, dicuntur : ut ab ejus petitione quiefeerent, in quo
paulatim fie decidunt,ut aliquidde eorum faffcis tanta malacognoviflent. Sed habent corda repro-
imitentur. Ex longo quidem ufu eleftis ferviunt, borum, ut malum cito pfoponant, 6c à malo profed
dum fæpe vident eorum excellentiam culminis, Q pofito non celerius renpilcant. Quarc 6c fubdi-
ferviri fibi ab aliis quandoque appetunr per impul- tur :
Divino judicia
luit malum ca*
le t; poftca ne
poilît, etiam-
fi velit. ‘
'joha/i. g. Sm
fum elationis.Sua quoque mifericorditer tribuunt,
fed tyrannorum fæpe exemplo aliéna tollunt. Sed
quia fervi San&orum funt, de jure eorum exnre
non poflunt. Ad horam quidem poflunt deferi,
fed ab errore, in quern decidunt, per divinam mi-
fericordiam facile fublevantur. Quia ergo per
exempla pravorum corruunt, qui cito refipifeunt,
velut per angariam ponuntur in régis opere: in quo
diu non permanent per continuant fervitutem.
Noluit autem populus au dire vocem S amue lis, f e d frerß I9-&2'
dixerunt : Nequaquam. Rex enim er it fuper nos, dr
erimus nos quoque rfient omnes Gentes ,d r judicabit
nos rex nofter, dr egredietur ante nos, dr pugnabit bella
noftra pro nobis.
i i . Quibus profe&o verbis mores fubditorum
carnaliùm apertè deferibuntur : quia dum exterio-
ra appetunt, interiora damna etiam expofita non
attendunt. Sed qui carnaliter præfunt, ipfa often-
fione temporalis potentiæ fubditis fibi minoribus
magnam fpem dant tutelæ.Dum ergo dicunt : Rex
9. Sequitur: Creges quoque veflros addecimabit,
vofqueeritis ei fervi. Quafi dicat : Dum Paftor vo-
Qui extetiora
lucra appetunt,
interiora qux
patiuntur
damnation attendunt.
bis carnalis præponitur, non folùm veftris, fed c- erit fuper nos, dr pugnabit bella noftra pro nobis,
tiam vobifmetipfis virtutum prafdæ inferuntur. D quia aliud, quàm reproborum fubditorum mores
Greges etenim ele&orum, funt turbæ virtutum infinuant, qui humiles 6c fpirituales prædicatores
fpiritalium. Quia verb 6c ipfæ fpirituales virtutes defpiciunt, ut temporaliter à carnalibus adjuven-
cxemplo pravorum diffipantur, rex décimas tollit tur ? Quod ccrtè nullatenus averent. nifi nrius lu-
gregis, quando is qui carnaliter præeminet, in San-
àorum cordibus aÛquas virtutes perimit. Décimas
tollit : quia dum mentis integritatem diffipat, virtutum
numerum imperfe&um derelinquit. Dena-
rio quippe numéro perfe£tio defignatur. Unde 6C
cùm lapfæ humanitatis noftræ damna Dominus
aperta comparatione oftenderet, mulierem, quæ
de decem drachmis unam perdiderat, in medium
ducit ; ut per hoc, quod denarius numerus periifle
oftenditur, fuperna illa focietas, quæ novenario
agerent,priùs lumen
cordis amififlent. Nam fi fpiritalium virorum
humilitatem foris defpiciunt, fed qua poteftatis fu-
blimitate intus emineant, cernere non merentur ;
in illis quoque externam poteftatis tyrannidem vident,
fed qua infirmitate intus deprimatur, non vident.
Ifti, quia Deo adhærent, cum volunt, etiam
in exterioribus potentes funt : illi, qui à Domino
recedunt, fpem, quam promittunt depotentia fe-
culari, exhibere non poflunt fortitudine operationis.
Nam, ut de vicino exempla capiamus, Saul ad
numero remanfit in Angelis, fine reparatione con- £ pugnanda bella regem poftuîantium, fortis 6c poditionis
noftræ imperfe&a efle doceatur. Et quia
decimæ per annos fingulos exiguntur, apte qui décimas
ofrerre non definunt,fervi efle regis perhi-
fcentur. Eis quippe per annos fingulos ferviunt,
quorum exemplo fæpe pcjorcs fiunt. Poflunt 6c
per hoc, quod poft datas décimas fervitus ifta af-
feritur, mali profe&us oftendi. Nam qui paulatim
deficiunt, quotidie agunt, unde ad iniquitatis profunda
deducantur. Dicit ergo : Greges veflros ad~
decimabit,vofque eritis eifervi. Quafi dicat: Ma-
lorum exemplo paulatim decidetis, fed cadendo
agitis, ut ab eorum imitatione numquam reccdatens
eligitur: ita, ut,facra hac hiftoria tefte,ab hu-
mero, 6c furfum populo univerfoemineret. A Deo
igitur ad fegni gubernacula eleftus, cum bonus
exifteret, 6c de nliislfrael aliquis melior illonon
cflet, tarnen, cüm tantus ac talis vir carnali forti-
tudini relinquitur, bella perdidit, quarpugnaturus
acceperat, 6c vitam paritcr amifit. Samuel autem,
qui feculi potentiä mblimis non extitit, qui humi-
liter non lolum Deo, fed etiam hominibus mini-
ftrivit, de exterioribus qüoque bellis trophza potenter
exhibuit. Nam non valde fiipra de co di-
d um eft : Tulit Samuel agnum laftentem unum, dr
M iij
/. Rtg. 9. z:
Carnali fbrti-
tudine fretus
Saül vincitur ;
qua Samuel
carens viöor
efFcftus.. ^
t. peg. 3: r&