rci Notx & Obferv. in Librum Sacramentorum
Pax Domini noftri Jefu Chrifti, Sc Sandorum com- A Sion tuere eum. f . Auribus percipe. All. De profun-
munio fir tecum Sc nobifcum in vicam stcrnam. Amen, dis, See.
O r a t io i n c o n fu m m a t io n em .
Ut in codice Omnipotens fempiterne Deus, qui fubvenis in pericu-
S. Eligii. lis, Sc neccilitatibus fuccurrentibus, 8cc.
E t fe p tem d i e s , v e l m ulto p lu r e s , f i necejfitas f i e r i t ,
tam d e communione, q u am d e a lio officio erga in firmum
f i a t .• n t f i c u t A p o fto lu s d i c h , imrno p e r eum S p ir itu s
fa n B u s a i t : Si in peccatis fuerit,dimittentur ei. D e b e n t
* Leg. tit e t iam e x M in i f t r i s f a n t l * E c c le f ia procurare * in C a n
on ic i curfus cir ca eum d e ca n ten tu r , i d e ft m a tu tm a ,
‘ p r im a , tertia , f e x t a , n o n a , v e ffie rum , completorium.
Q u o d f i Ep ifcop u s affiner i t , b enediüionem d a b i t ; f i non,
f in g u l i S acerdotes fin g u la s has orationes d i c a n t :
Dominus Jefus Chriftus apud te fit, ut te defendat j in-
S e q u e n t i a f a n l i i E v a n g e l i i f e c u n d u m L u c am .
In illo tempore : Intravit Jefus Capharnaum. Centu-
rionis autem cujufdam fervus male habens, S e e.
O f fe n . Domine, qui Publicani precibus 8c oratione
placams es, qui fbcrum Petri ex fcbre valida liberafti ; Sc
nobis pro infirmo fupplicantibus dementi miferatione
adcfto, Domine.
I tem O ffert. Domine , mirifica eum fecundum elo-
quium tuum, ut fciat teftimonia tua. i f . i. Fac cum fervo
tuo. i t . i . Da illi intelledum, utdifeat mandata tua, Sc
voluntaria oris ejus fac illi in bencplacito, Domine.
S u p e r obiata : Deus cujus .nutibus vitae noftræ momenta
decurrunt, Sec.
P ra fa tio : Æterne Deus, qui famulum tuum ideo cortra
te fit, ut te confervet 5 ante te 'fit, ut te deducat; poft B. poralicér verberas, ut mente proficiat: potenter oftendens
s fit, ut te juftificet j fiiper te fit, ut te benedicat, qui cum
Patre, Sc Spiritu fando vivit Sc regnat Deus.
B e n e d i l t i o .
Benedicat te Deus Pater, fanet te Dei Filius, illuminer
te Spiritus fendus, 8cc.
A H a . ...
Benedicat te Deus Pater, adjuvet te Chriftus Filius Dei:
corpus tuum in fuo fervitio euftodiri Sc confervari faciat,
Sec.
A l i a .
quod fit pietads tuae præclara falvatio, dum præftas
operetur nobis ctiam ipfa infirmitas falutem. Per Chri-
ftum Dominum noftrum.
Comrn. Succurre, Domine, infirmo huié','8c medica
eum fpirituali medicamine ; ut in priftina fanitatc à te re-
ftitutus, gratiarum tibi fenus référât adionem.
I t em Com m. Redime eum Deus Ifrael, ex omnibus
anguftiis fuis.-
A d complendum : Deus, infirmitatis human* fingu-
lare pr*fidium, 8cc.
O r a t io f r o r e d d i t a J a n i t a t e .
Domine fände, Pater omnipotens, *teme Deus, qui
benedidionis tu* gratiam aegris infùndendo corporious
faduram main muftiplici pietate gubernas, Sec.
fii Sa tua,
Benedicat te Deus Pater, qui in principio cunda crea-
vit ; benedicat te Deus Filius, qui de fupernis fedibus pro
nobis Salvator defeenditi benedicat Deus Spiritus fandus, .
qui in fimilitudine columb* in flumine Jordanis fuper ^ Mijfa pro inßrmo, qui proximus eß morti.
Chriftum requievit, 8cc. _ A n t . Circumdederunt me gemitus mortis. P fa l . Dili—
Omnipotens Dominus in vifitatione fu* milericordi* gam te, Domine. Omnipotensfempiterne Deus, confertibi
propitietur ; Sc ab infinn^ce, qua detineris, relevando vator animarum, qui quos diligis, corripis 8c recipis,
r~ 4 “"i tuam in fuo benepla- pic ad emendationem coerces, 8cc.
tui mifereatur. Amen. Vdi
citoamplificare, 8c * oratio!
bimet reconciliando acceptare dignetur. Amen. Addat
etiam, ut omnium virtutum cceleftium 8c reliquorum Sandorum
ac benefadis tuis te fi- LeElio I f ai a Prophet a : In diebus illis locutus eft ifaiaS
interceflionibus inter omnes feculares anxietates
Propheta, dicens: Qu*rite Dominum, duminveniri po-
teft.
G ra d . Miferere mihi, Domine , quoniam infirmus
fum. ir. Conturbata fiint. ,
cuftodiaris, 8c eorum participio, abfolutus carnali carcere,
interponi merearis. Amen. Quod ipfe pr*ftare dignetur,
qui propter liberationem hominum homo digiiatus eft fieri
Deus, 8c Dominus nofter Jefus Chriftus, qui cum Pa- _________
tre Sc Spiritu fando vivit Sc regnat per immortal» fecula DifclpUios fuo s dixit: Habcte fidem Dei, See.
feculorum. Anien. * ' O ffert. Miferere mihi, Domine, fecundum magnam
I tem G ra d . Adjutor meus, 8c liberator meus. i f . Con-
fundantur, Sc revereantur, Sec.
S ecundum M a r c um . In illo tempore, refpiciens Jefiis
A l i a . D mifcricordiam.
I tem O f fe r t. Exaudi Deus orationem meam, 8c ne
defpexeris, 8c c. , ,
S u p e r o b ia ta. Adefto, Domine, pro tua pietate fiip-
plicationiljus noftris, 8c fufeipe Hoftiam, quam tibi offe-
Ut ia Mifiali
Romano, a
Benedicat te Deus Pater, cuftodiat te Jefiis Chriftus,
illuminet te Spiritus fandus omnibus diebus vit* tu*.
Amen. Confirmet te virtus Chrifti, indulgeat tibi Dominus
univerfa delida tua. Amen. Beat* Sc gloriof* fem-
perque Virginis Dei genitricis Ma ri*, omniumque fimul
Sandorum, qu*lumus, interceflio gloriofa te protegat, 8C
ad vicam sternam perducat. Amen.
M iJ J a p r o in f i rm o .
A n t ip h o n a : Virtutum omnium Deus, qui ab humanis
Corporibus infirmitatemexpellis, miferere fervotuo, 8c
vifita in falutari tuo, 8c coeleftis grati* tribue medidnam.
P fa lm . Domine exaudi. I t em A n t . Juftuses, Domine.
P fa lm . Beatiimmaculati. O r a t io : Omnipotens fempiter-
^ne Deus, falus *terna credentium, exaudi nos pro famulo E
tuo i l l. pro quo mifericordi* tu* imploramus auxilium,
S e c .
L e f t io E p if lo la b ea ti Ja cob i A p o fto li. Cum enim tri—
ftatur aliquis veftrum ^otet *quo animo 8c pfallat, Sec.
G r a d . Exurge, Domine, fuccurrehuic infirmo, 8c medica
eum, 8c iana ejus languorem. if. Adjutor in oppor-
tunitatibus, in tribulatione opem tuam tribue benignus infirmo.
AU. Mitte ei, Domine, auxilium de fendo, Sc de
rimus pro famulo tuo i l l . jacente in grabato, Sec.
P ra fa tio : Verè dignum. . . . *rerne Deus, implorantes
tu* majeftatis mifericordiam ; ut famulo tuo ill. veniam
fuorum largiri digneris peccatorum, quatenus ab omnibus
inimici vinculis liberatus, tuis toto corde.inh*reat mandats
, Se te folum femper tota virtute diligat, Se ad tu*
quandoque beatitudinis vifionem pervenire mereatur. Per
Chriftum.
A d complendum : Gratias agimus niultiplicibus largi-
tionibus tuis, ex quibus animas in te iperantiüm fatiare
confiiefti, Sc c .
I t e m f i a t r e c o n c i l ia t io .
Deus mifericors, ut fiipra. A l . Majeftatem tuam, Sc
reliqua. T u n e e tiam S ym b o lum , f i c u t a nte p r a d iü um
e f t , & communio corporis.
I t e m a b r e v i a t i o .
C itm w e r b in g ra v ar i cc ep er it, a d fu e çu r r en d um , fa f ta
a q u a b e n e d ifta , d ica tu r O ra t io ha c :
Sandi Gregorii Papæ. J5'4
Domine lande, Pater omnipotens, *terne Deus, qui es A dicitur : V n g o has f c a p u la s f i v e m edium fcap ular"»>
v e r ita s, 8c vita, eXaudinos, 8c conferva famulum " " ’ 3 | ( B h [ |H H | .....Ê Ê Ê ... . ...........Or *.rnr.~ Rr a i l l. hune, quem vivificafti, 8c redemifti pretio 8c
magno munerefanguinis Filii tui, qui tecum vivit 8c régnât.
Tune unguatur oleo.
Ungo te de oleo fandificato} ut falveris «ternaliter in
nominePatris, 8c Filii, 8c Spiritusfandi. Amen.
Collecta.
Concede, Domine, nobis famulis tuis, ut tirantes cum
fiducia dicere mereamur : Pater nofter, libera nos ab
omni malo, euftodi nos femper in bono, qui régnas in
lecula feculorum.
Communicet dicens:
Corpus 8c Sanguis Domini noftri Jefix Chrifti, cuftodiat
aniniam tuam in vitam *ternam. Amen.
Pofihac dicendum efi :
Agamus Deo noftro omnipotenti grattas, quôd terren*
nos originis atque natur* Sacramenti fui dono in coele-
ftem vivificaverit demorationem, qui cum Filio, 8c Spiritu
fando vivit 8c regnat.
Hadenus codex mf. monafterii fendi Remigii Remis
fundati de vifitatione infirmorum , feu extrema un-
dione, circa quem paucula qu*dam notanda vertiunt.
I. Notandai-crux ex cinere fiiper pedus, qu* eft juxta
quofdam Ordines 8c Sacramentarios fupra citatos.
I I . Circa Litaniam notandum eft earn eflè fàtis anti-
quam, fi cum hodiernis conferatur •, primam tamen quam
fiipra ex libro, qui inferibitur Ordo orationum, tranf-
fum fi mus, eflè antiquiorem.
I I I . Notanda eft confeffio infirmi, qu* fupra tranf-
criptis confeflionibus haud abfimilis eft, qu* tamen unica
non erat *groti confeflio, fed hanc præcedcbat enuclea-
rior,qu* numerum peccatorum 8c neceflàrias circumftàn-
tias promeret, ut fupra agendo de poenitentia docuimus *>
quod etiam ex eodem codice fendi Remigii confirmatur,
in quo paulo ante Litaniam h*c reperire eft : D e in d e S a -
ceraos a u d iat confefftonem e ju s , f i c u t melius inquirere
p o t e r it , a u t f e r ip t i s , a u t v e r b is . Qu* fané verba aliam
a memoratâ confeflionem poftulant, 8c dodrinam à no-
bis fupra ftabilitam mirum in modum illullrant.
XI I . Nota communioncm compléta undione , ut
etiam habetur in aliis codicibus noftris manuferiptis.
X I I I . Nota continuationem undionis per feptem 8c
plures dies, qu* etiam extat in Sacramentario S. Eligii i
fimulque recitationem Officii divini coram *groto, qu*
ctiam habetur in dido Sacramentario, 8c in codiceRa-
toldi Abbatis.
} XIV. H *c oratio : Om n ipoten s D om in u s , v ifita tio n e
f u a mife r icord ia , S e c . cum fùbfequcnti, eft benedidio Epi-
fcopalis , qu* etiam habetitr in codice fendi Eligii, led
fub alia verborum formula. Secundæ benedidioni deeft
conclufio.
IV. Sequitur exhortatio Sacerdotis ad circumftantes.
H *c exhortatio aliàs appellatur Præfatio, quâ movet Sa-
cerdos adftantes ad orationem, de qua fupra egimus,
juxta morcm vetcrcm.
V. Notanda eft fidei profeflîo, quam *ger facere de-
beat ante undionem, qu* extat apud Burchardum lib. 18.
in hûne modum : C r éa is in D e um P a tr em , & F ilium ,
& S p ir itum fa n f tum ? Refponfio : C r ed o . Cr ed is q u o d
ifta, très p erfona umts D e u s f i t ? Refpon. Cr edo. C r ed is
q u o d in ip fa ifta c a r n e , q u a n un c e s , rtfurgere habes
in d ie ju d i c i i , & recipere f i v e bonum , f i v e malum
q u o d g e ffift i ? Refponfio : Credo.
X. Et h *c verba : E t f i Prefby te f e f t , non in fra : nam
non extant in aliis codicibus noftris manuferiptis.
X I . Notandum eft hanc formulam : P e r iftarn u n ü io -
nerri. S e c . defiderari in aliis codicibus noftris mis. 8c did
folitam in undione Sacerdotis ob h*c verba : A d in v o -
candum D om in um , & b enedicendum, atqu e fa n lH f ic a n -
d u m , & fa c r ifica n d um in nomme ejufdem D om in i n o ftr i
J e fu C h r ift i.
V I. Nota undionem temporum, qu* in noftris aliis
codicibus non reperitur ; fed cùm in Sacramentariis editis,
ôc in codice Tiliano undio capitis pr*cipitur, puto un-
genda eflè tempora : prohibetur ungi frontem, 8c verticem
capitis, quia rrontis undio fpedat ad Confintiationis Sa-
cramcntum, undio vérticis ad cæremonias baptiftni.
X V. In Miflà pro infirmo notaduas Antiphonas feu,
Introitus cum duobus Pfalmis, duplex Gradale, duplex
Offertorium, 8c duplicem Communionem : ut in Miflà
pro infirmo, qui proximus eft morti duplex Gradale, SC .
duplex Offertorium fine Cömmunione.
XVI . Nota h*c verba, i t em f i a t r e co n c ilia tio , Sec.
eflè breviorem conferend* undionis extrem* rationem
infirmo, qui proximus eft mortis.
XVI I . Nota h*c verba, item a b r e v ia t io , Sec. Eft
enim breviufcula conferend* undionis extrem* ratio,
cùm videtur infirmus ita aggravatus, ut jure timeatur, ne
in ipfius Sacramenti collatione expiret. Unde adhibetur
unica undio, qu* eorum opinionem qui dicunt in cjuf*
modi periculo unicam fufficere undionem, confirmât.
X V I I I . Nota formulam, Corp u s & fa n g u i s , SCC.
Quia ob imminens periculum corpus fenguini intindum
*groro porrigebacur : qiia de re infra. Tamen in Concil.
Tolet. xi. ftatuitur, ut i i qui p r* nimia imbecillirate corpus
Chrifti deglutire non valent, fblo fenguinis hauftu
fint content!.
X I X . Nota nullam bîc eflè renum undionem, quem-
admodum nec in codice Tiliano, nec in aliis codicibus
noftris mfs. neqùe apudGræcos, neque in Manuali Suef-
fionenfi. lllius tamen meminit Richardus de Media villa,
qu*ft. fupia citata, 8c Joannes Altenftaig Mindelhaimen-
fis in vocabulario Theologi*, qui ctiam meminit undionis
umbilici : Q u id a m , inquit, a d d u n t p c ïïu s & r enes,
& um b ilicum , in quib us e fi deleÉlatio v e n e r ea , lic e t non
^ oporteat. In Sacramentariis editis ex Vaticano ungitur ca«
put : undiones ali* funt indeterminat*. Gr*ci ungunt
frontem, mentum, ambas genas, deinde pedus, rum ma«
nus, idque ex utraque parte, poftremo pedes, ut ceftatur
Petrus Arcudius lib. j. de Saeramentis cap. 7. In codicibus
fendi Eligii, 8c Rodradi, in deferiptione primi ritus,
ungitur infirmus in collo, 8c guttùre, inter fcapulas, Sc
in pedore, 8c ubi plus dolpr imminet j in fccuncfa deferiptione
unguntur quinque fenfiis. In hoc codice S. Remi-.
gii unguntur tempora 8c locus fuper mentum p'ræter alia
loca. Nota diverntatem.
His tandem accedat ratio ungendi infirmi feçundùm
ufum infignis Ecclefi* Sueflioneofis, depromta ex Manuali
feu Inftrudorio veteri Curatorum cjufdem Ecclefi*
V I I . Nota infirmum ungi à multis Sacerdotibus, quod typis mandato feu impreflb odoginta ab his circiter annis,
videtur etiam ,in codice Tiliano : E t f i e p e ru n g a n t f in g u l i E nam jn ipfo libro annus minime annotatur ; qu* non ab-
■Sacerdotes in firm um de oleo fan Slificato.
VI I I . Nota verba, non in peHore. Nam in codicibus
S. Eligii, Ratoldi, Rodradi, 8c Tiliano, 8c in Manuali
Suemonenfi ungitur pedus •, id etiam in quibufdam
Ecclefiis fieri teftatur Johannes Altcnftaig infra citandus.
Ita etiam faciunt Gr*ci; ut teftatur Petrus Arcudius lib- 5.
de Sacramentis cap. 7.
IX . Notanda funt h*c verba, nequ e in ter fcap u la s .
Nam aliter fit in codicibus Rodradi, 8c Tiliano, cum
horrct a codicibus Ratoldi 8c Tiliano. Omiffis precibus
multis qu* pr*mittuntur, h*c fubjeda dumtaxat exferipfi,
P o f i c a u n g a t u r in f i rm u s . P r im h m a d a u r em
d e x t e r a m f a c c r u c em t d i c e n s :
In nomine Patris,8c Filii,8c Spiritus fendi: fit tibi h*c
undio olei fendificationis ad purificationem mentis Sc
corporis in vitatu »ternaro. Amen.
M tn iij