7 6
vmnes facercmj ulvos. Hofrnnibus etiain placere au- A lo , ephod fe ei portare præcepifle perhibuit, Co
ditores fuos docebat, dicens : Sine Sïnc ojfenfione offen done efhn-efto
Mm nnminn pnlinJ nnrMi-n afl J—
ram Domino quidem ephod portare § eft de vitæ
iïinocentia folius divinæ bonitatis retributionem
quærere. Apertè au tern iftâ contra Heli per im-
properium dicuntur. Ad altare quippe non afeen-
dit : qui facerdotium illud, quod manifeftatæ veri-
tatis tempore Synagogæ præfuit, eum, qui tanta
fignorum magnitudine Redemtor humani generis
claruit, fubje&is plebibus nequaquam prædicavit.
Et incenfum Deo non adolevit : quia in perfccu-
tionemejus popûlum, & non in amorem concita-
vit. Ephod etiam coram Domino portare content-
fit : quia nulla religionis veritate refplenduit. Nam
etfi uiv i.vvi.uo »wiwrtuuuj : vtu unoonnnnuuullaa ihioonneetfttaattiiss îimnfiiggnniiaa pprræærfeerreebbaatt oorrnnaa--
te Jud.e is & Gentibus , fiait dr ego omnibus per omnia,
p i ace o, non quoerens quod mihi -utile eft;-, fe d quod
multù. Sed qui fe hominibus placuiffe infinuave-
rat, puritatem cordis commendat, dicens : Gloria
nofir a Lee efi, tefiimonium confcicntU nofir<e. P l a c
e b a T Jam Deo, quant hominibus. Qui novus
erdo præaicatorum venerabilem fe fuis auditori-
bus ad imitationem foris præbuit ,& intus acce-
ptumDeOjper iniiocentiam voluntatis. Sequitur:;
Venitvir Dei ad Heli.
2.3. Quid per hunc virura D e i, nifi fan£torum
Apoftolorum illc ccetus venerandus exprimitur
Qui certe vir Dei dicitur> pro excellentia fanèti- B tus ille vitæ, ex præcextu fallaciæ erat, non ex in-
ttaattiiss :: qquuiiaa ccuullmmeenn oorrddiinniiss,. cqiuuoodd iinn uunniivveerrffii norrbhiiss renrinnp roriroMC Tîn^p Rr in/*«». .*«
prxlatione confccnderat, xquali fublimitate vir-
tutis difponebat. Qiu profe&ö ad Heli tunc ve-
nit, quando ad annuntiandam repulfionem Syna-
nagogx ejus pontificibüs acceffit. Sequitur:
■ y*r/.27.&2g. Et alt “ d eum: Numquid non aperte rcvelatus fum
domui patris tu i, cum effet in Mg m o in domo Pha-
raonis, dr elegi eum ex omnibus tribubus ifia el mihi
facer dot em, ut afeenderet ad altare meum y& adole-
ret mihi incenfum, dr portaret ephod coram me, dr
dedi domui patris tui cuntta de facrificiis filiorum
ifiael.
B B Quia divino judicio Judxa repellitur, ipfius
Jndicii adver- r lir tl rlilrrirrir» n n im mivo
sùs Judxos lati
tentione caritat,is. Unde Sc hoc ipfum in eis Do-
minus reprehendit, dicens : Va vobis Scriba dr Pha-
rifai : quia fimiles efiis fepulcris dealbat is , qua foris
videntur hominibus fpeciofa, intus autem plena funt
ofsibus mortuorum. Sed cui tarn multa Sc fpiritalia
præbuit, minus contulifTe videretur, nifi etiam
temporalia exhiberet. Unde & fubditur: E t dedi
domui pàtris tui cun i l a de facrificiis filiorum ifiael.
Quafi ei aperta objectione * reputet,dicens:In nul-
lo ei defui ; fpiritualis honoris, poteftatifque culmina
præbui, Sc ad temporales ufus terrenæ abun-
dantiæ copiam miniftravi. Sed qui tam rationabi-
• j- ■•• T; r j «««V« , ipuua liter ccuolnladtua udüoniiaa eennuummeerraatt,, aauudaiiaammuuss jjaamm ttrraannlf--
jiidicu diftrictio, quam mira æquitatis difpofitione C grefiionis ejus audaciam, qua inftantia difeuffio-
ïllata Priùs do- nis exquirat. Nam fequitur :
Jpuarc calce abjicitis viilimam meam, drmunera
illata fit, demonftratur. Priüs enim collata Heli dona
numerantur; ut dum tam benignus dator om-
nipotens Deus oftenditur, contemtorem fiium
quam juftè feriat, cognofcatur. Revelatumfe domui
patris ejus alferuit: ut ignorantix excufatio-
nem habere non polfit. Eamdem verb fux revela-
tionis cognitionem fe ei in iEgypto exhibuiffe
edocet, ut fe ei fuis meritis Heli obtinuiftè nequaquam
putet. Quafi apertè dicat: Illic me ei co-
gnofcendum prxbui, ubi mei oblivifci poterat, re-
minifci nefciebat. Et ne ipfa cognitionis divinx
dqna reprobo parva fortafle viderentur, de ceteris
tribubus Ifrael ad oilmen facerdotii aftumtus afmea,
qua pracepi ut ojferrentur in templo ?
3.6. J>)uare enim non dicit judex, nifi qui inftan-
ter difcutit. Et qui calce repuliffe viiftimam D e i,
Sc munera reprehenditur, ei injuriant fine confilio
rationis fecifïe a judicatur. Notandum verb eft ,
quia plurali numero dicir : Jpuare calce abjecifiis vi->
ilimam meant : ut non tantum ad Heli, fed ad fi-
lios, quod dicitur, pertinere videatur. Fera quip.-r
pe animalia folent fibi adhxrentia calce repellere.
Quæ enim fidelibus victimæ alix fuerunt, quam
- ----” - 7-----— -v.xv.vuiauuiumo ai- i\vR.ueudneimuntoi ruins fiuuiu luaiuoduisb musu iintfeirftee, r^en, rCihitruifmtu jmei uJnefum
ertttir. v^aii dicat : Eis eum prxtuli, quibus nonD pro falute mundi in mortem occubuifie prædica
ifuuppeenrioorr ,v ffeedd xxqquuaalliiss fjfiiiiiitt.. m fis r ^ r ______ r
Tria q u i ad M - Notandum verb eft, quod in officio ipfius
laccrdorium facerdotii tna denotantur. jjt afccndcret, inquit,
pemnenr. <7^ altare meum, dr adolerct mihi incenfum, & portam
ephod coram me. Quid verb in hoc altari, ni-
óen. 28 is. ^aP^s oftenditur , quern Patriarcha Jacob in
titulum erexit ? Et quis lapis ifte alius, nifi ille exprimitur,
quem Paulus in laude fidelium prædicat,
£ph. s. 20. ^*cens : Mdificati fuper fundamentum Apofiolorum,
& Prophetarum, ipfo fummo angulari lapide Chri-
fio Jefu ? Pater ergo Heli ideo in facerdotium ele-
ftus a Domino eft, ut ad altare afeenderet : quia
re , & refurgendo, humani generis vitam reparaf-
fe ? Etqux alia eorum munera erant, nifi pro tan-
tis fibi collatis beneficiis gratiarum a£tiones omni-
potenti Deo inceffianter offerre ? Qua profedo
Helifilii calce repulerunt: quia in repulfione no-
v x prxdicationis, non confilium rationis per facra
eloquia fecuti funt, fed impetum feritatis. Ab ir-
rationabili namque fxvitia ad rationalis confiliim*
tentionem eos Veritas revocare cupiebat, dicens:
Scrutamini Scripturas; quia vos in ipfis put at is vitam
aternam habere, dr ilia tefiimonium perbibent de me.
Unde Sc hie quoque dicitur: J^ua pracepi, ut offohun.
J.
> 1 --------— 'j—^'-'J“ '' '«‘"'■ ui . y ix ic u i , jtf (ji -
ordo doctorum veterum ad hoc fubjedo fibi po- ferrentur in templo. In Lege namque, PTalmis, &
pulo præfuit, ut humani generis reparationemn Sin E Prophetis feriptum de Paffione,Refurredione Do-
Redemtoris adventu futuram prxdicaret. Et incenfum
adolevit : quia ei, quern futurum Redem-
torem prædicat, per defiderium auditorum corda
conjunxit. Ephod quoque portavit : quia defide-
rio tantæ expedationis, dignæ converfationis or-
natum præbuit. Adolèret utique incenfum, Sc
ephod non portaret, fi auditorum corda in defiderium
venturi Redemtoris accenderet, à quo ipie
foedæ converfationis ftiæqualitate differret.Et quia
omnipotens Deus veritatem religionis, &: non præ-
textum quærebat coram fe , Sc non coram popu-
Gilot. & Vatic, indicator. ■ <
> mini, & univerfalis Ecclefiæ ftatu fïierat. Calee er-
go-Synagogæ præpofici viaimam & munera Do-
mini in templo Domini ofïèrri jiiffa repulerunt :
quia profecto prædicationem fan6tæ Ecclefiie, non
Scripturæ (inâæ auaoritate difeutere, fed folo feritatis
fuat impetu reprobare., atque abjicere cona-
ti funt. Nam fi pra:cepta Dei in facro èloquio il-
luminata mente confulerent, fanftos prædicato-
res, quos ferociter abjecere, quafi ad fe . milfos di-
vinitus, recepiifent. Sed qui Heli filios, id eft vç-
■ teres doctores minoris ordinis, de irrationabili fe_
77 in primumRegum. Cap. IL 78
ritate reprehendit, ipfum etiam pattern de negli- A cumque folveris fuper terram, eritfolutum dr in calis.
gentia arguit, dicens ;
Honorafii filios tuos magis quam me.
2,7. Quafi apertè reprehendens dicat : Illi repu-
lerunt, Sc tu jrepullores honoraftr. Magis quàm
Deum, filios honoravit : quia dum aperta eorum
opéra oftenfa contemneret, lucra temporalia iif-
dem providebat. Unde Sc fubdit :
Ut corÿfpfterctis primitias omnis facrificït met<
z8. Quibus nimirum verbis arguere majorera
ordinem dodorum videtur, qui idcirco in Redemtoris
morte çonfenfit, quod oblatiorium veterum
Sed de projedis Judæorum reprobis fubditur:
Jpui autem contemnunt me, erunt ignobiles.
31. Ipfi quidem contemnunt, qui nequaquam
hunc efife mundi Redemtorem credunt : de.quibus
prolèdo ipfa Veritas in Evangélio queritur, dicens
î Cives autem ejus oderant ilium, dr miferunt
legationempofi eumy dicentes : Nolumus hunc regnare
fuper nos. Sed eorum jam a ignobilitatem cerni-
mus : quia Sc genere, Sc conditione proferibuntur.
Genere quidem ignobiles funt, quia ab ipfa Veri
tate audierunt : Vos ex pâtre diabolo efiis. Condi
lucra amittere formidavit. Unde Sc inito confilio _ tione etiam ignobiles funt : quia amiïfa libertate
m m Pharifiris dir.fibanr.-G)u.id f.-irimuA .nui.a bin rfcrnn npnrîfimo td f f i iiim
Jehan. 8. .
cum Pharifæis, dicebant : Jj)uid facimus , quia hic
homo multa figna facit? f i dimittimus eum fie , omnes
credent in eum, dr venient Romani, dr tollent no-
ftrum locum & gentem. Et iterum : Videte, quia nihil
proficimus ; ecce mu n dus tot us pofi eum vadit. Ideo
igitur filios honoravit, ut comederent : quia à præ-
dicationis intentione conticuit $ ne dum veritatem
novæ oblationis affiereret, habere ulteriùs ad volu-
ptatis fuæ luxuriam vetera non valeret. Quia ergo
magnitudinem , qualitatemque reams expofuit,
videamus jam quanta æquitate examinismodum
infinuet ultionis. Nam fubdens ait :
Sc regno, perpétua Gentium fervitute deprimun-
tur. Sed pcenarum ordinem clariùs oftendit dicens
:
Ecce die s veniunt, dr pracidam brachium tuumy Verf. 3l.
& brachium domhs patris tu i, ut non f it fenex in do-
mo tua.
31. Jam quidem fine brachio eft : quia qui tem- Judæîs ablata
plum Sc tabernaculum perdidit, manum ad obla- ta*
tionem facrificii veteris non extendit. Et quiaHe- HBSMfc
l i , id eft majoribus Synagogæ facerdotibus loque-
batur, non folum brachium ejus, fed etiam domus
ejus fe præcidere minatur,ut profeâ:6 univerfa-
Propterea ait Dominus Deus ifrael : Loquens locu- C lem ritus veteris deftrudionem infinuet : Sc hoc
tus fum , ut domus tua, & domus patris tui minifira-
ret in confpelîu mco, amodb dr ttfque in fempiter-
num. N une autem abfit hoc a me.
Z9. Quafi aperta congruaquc fentenna feriens,
dicat : Tu filios tuos honorafti, ut omnis facrificii
primitias ederetis -, fed ideo vobis primitiarum jura
auferuntur, quia indigné honorati funt. Quid
enim eft diccre: Abfit a me ut domus tua minijhet
in confpeffu mco, nifi : ab illo vos dejiçio culmine,
cui primitiarum jura debebantur ? Mira igitur æ-
quitatis executione comprehenfus eft ., qui unde
primitiarum efum inhianter appetiit, inde à primiquod
novo tempore jam faèlum cernimus, antiquitus
fuiffe difpofitum fentiamus. Et brachium
itaque ejus, Sc domus ejus Dominus præcidit : quia
Sc fummos Judææ pontifices, Sc minores facerdo-
tes ab immolati.one veteri penitus amovit. Unde
Sc convenienter adjungitur : Ut non fitfenex in domo
tua. Senes quippe intelligendi funt facerdotes,
quorum officium, quia gravitate magnæ honeftatis
impenditur, à religionis pondéré nulla puerili
levitate vacuatur. Brachium igitur ejus, Sc domus
patris ejus ita præcifum eft, ut in domo fua fenex.
non fit : quia fie veteris facerdotii ritus evanuit, ut
tiarum perceptione jejunavit. Nam Redemtorem D omnino nemo remanferit, qui veteri moreimmomori
pertulit, ne facerdotalia lucra perderet, fed
ille de triumpho mortis accepit, unde facrificii veteris
emolumentadeftruxit. Dicit autem: Loquens
locutus fum , ut domus tua,. dr patris tui minifiraret in
confpefîu meo : nunc autem abfit hoc a me. Quafi ver-
bis apertioribus dicat : Ut in tanto culmine dignitatis
ftares, te frequenter admonui, fed modo talis
nones ,,qualem elfe defideravi. Quod quia in Jû-
daici populi reprobatione dicitur Tue or dîne no-
vorum prædicatorum fubjunâum eft :
Sed qui glorificaverït me y glorificabo eum.
30. Jam quippe glorificantis gloriam cernimus :
lare jam poffit. Nam poftquam Redemtor lïuma-
ni generis pro pcccatis noftris, novo facrificii more
fe obtuîit, efte fàcerdos confuetudine antiqua
ceftavit. Sed qui amiifi facerdotii damna fuftinet,
habet tormentummajorispoenæ de dolore invidiæ.
Quare Sc fubditur :
Et videbis amulum tuum in templo, in univerfis
profperis ifiael.
VtrJ. j
33. Intra templum quippe æmulum fuùm videt:
quia ipfe jam foras expulfus eft. Nam quis æmulus
facerdotii veteris alius eft, quàm ordo novorum
prædicatorum ? Qm profeârb dum veterum Sc ele-
quia prædicatores fan&æ Eeclefiæ magno fplendo- £ ètorum patrum ftudia vivendo, atque docendo are
vitæb omnipotentis Dei laudes concinunt, atque.
in univerfali orbis prælatione gratulantur. Ecce
jam facerdotum veftigiis gentilitas univerfa fub-
fternimr, Sc eos, quibus fe gaudet obediendo fub-
jicere, patronos gloriatur in cæleftibus poffidere.
Glorificantem fç ergo Dominus glorificat : quia à
quibus devotas quotidie laudes accipit, ad.univ.er-
fi orbis honorem fuftollit. An non glorificati gloria
eft, in terra manere, &: çælum claudere ? Vitam
communiter homines vivere, atque fupernas cæ-
lorum fedes fubditis auètoritate poteftatis exhibe-
re ? Glorificabat quippe Dominum, qui dicebat :
Tu es Chrifius Filius Dei vivi. Sed ‘glorificantem
fe Dominus glorificavit, quia ei refpondit, dicens :
Tibi dabo claves regni calorum, dr quodeumque liga-
veris fuper terram -, erit ligatum dr in calis : & quod-
* Gibt, te Vatic, nobilitatm cernimus.
dæquare nititur, bona Heli nimirum in bono æ-
mulatur. Hinc Paulus admonet, dicens : Bonum c
amulamini in bono omnes. Quæ autem Ifrael pro-
fpera, nifi felicitates hujus tranfeuntis temporis in-
telliguntur, in quibus Ifrael fecundùm carnem val-
de lætabatur ? In univerfis ergo Ifrael profperis æ-
mulum fuum vidét, qui in fan&a Ecclefia prædicatores
veritatis felices afpicit, Sc rerum opulentia
&celfitudine dignitatis.Hocetiam,quod in templo
videndus afferitur, perfection intelligentia decla-
ratur. In omnibus quippe profperis in templo eft
æmulus : quia ordo prædicatorum, omne quod fibi
famulatur de felicitate temporis, in contemplatio-
ne difponit æternitatis. Sequitur :
Verumtamen non auf er am penitus ex te virum ab ;
altari meo.