
H x c itabreviterexprimit Ivo Carnotenfis epift. fupra A ut canit fupra eodem libro Corippus:
cicata : H o c commemoratur qu od J o fep h & N ico d em u s ,
accepta lic en ù a a P i la t o , corpus C h r if t i de cruce depo-
J iie ru n t ! & v tn t r a b i li t t r fep u ltu ra mandarunt.
N o t a 1 0 7 0 . O f f i c i u m c o n s e c r a t ï o -
'JUS PERFICIAT.
Confecratio hoc loco non fumitur pro confecratione
oblatarum ( hoc eft panis & vini) jam enin? confecratx
funt, led pro ipfo myfterio Liturgico, quod perficiendum
eft per confradtioncm, commixtionem, & communionem;
& ica lumitur vocabulum paulo poft repetitum.
N o t a 1 0 7 1 . Qux m anti I I i ind otus t e-
-NDERAT.
Locus corruptus, decile videtur •» p a te n am , utex fe-
quentibus manifeftum eft.
N o t a 1072 . F i a t c o m m i x t i o .
Deed -n con fec ratio, ut in Miflis Ratoldi, & Tiliana. B
N o t a 1073.. ViATi cnM.
Pro xgrotis periclitantibus, utex fequentibus datum
eft: T e r t iam q ua remanet in alta r s v o c a t fa n B a E c c le -
f t a y ia t ic um m o r ie n tu .
N o t a I07.4. JUXTA' DIFFINITIONE M CoN-
C I LI I T o i e t a n i .
Puto hic efle laplum memorix > nam id in aliquo Con-
cilio Toletano me legifle numquam mcmini. Prohibitio
extat in Concilio Bracarenfi 3. ut fupra notavi.
N o t a 1 0 7 s . E x ce pto p o p u l o , qu e m inti
N C T o- PANE, &C.
Hoc intelligitur in Mifla folemni, qux olim illis tem-
poribus fere unica celebrabatur, & turn propter multitu-
dincm populi communicantis cum periculum eflet ne fan-
guis Chrifti effunderetur, corpus fanguini intindtum, non
feparatum a fanguine dabatur. Dicitur id neceffitate fieri,
Q u a tu o r in g tn tem clypeis fu b lim io r orbem
AttoJLunt I t f t i ju v e n e s | manibufque le v a tu s
I p f i miniflrorum fu p r a f t e t i t , u t f u a r eB u s
L i t t e r a , q u a fig n o fta b ili non fieE litu r umquam
N om in ib u s fa c r a ta t r ib u s , q u i v ir ib u s a q u is
Im p e rium r e x er e fu am ■
Ubi per litteram intelligitJ. qux eft prima nominis Ju-
ftini littera, eftque nominibus facrata tribus -nempe Jufti-
no majori, juftiniano, 8c Juftino minori. Et hxc de Ju-
ftini minoris coronatione. Poft eum Tiberius Imperator
fuit çtiam coronatus ab Eutvchio Patriarcha, -utdocet fii-
pra citatus Theophanes lib.^17. anno Incarnationis Domini
d lx x i. Sic Mauricius Imperator, & uxor ejus
Augufta die nuptiarum coronati funt à Johanne Patriarcha
Conftantinopolitano , ut feribit Theophyladtus Simocatta
lib. i. hift. cap. 10. xstj Aito £ m ç tupuyof ifRf -mç
KssälS'tyvn, id eft, Capitibulque Regis 8c Regina:
coronas imppnit. Heraclius Imperator coronatus eft à
Sergio Patriarcha in oratorio S. Stephani in palatio fito.
Coronata eft eodem die Eudocia fponfa ejus in Auguftam,
8c accepit uterque à Sergio Patriarcha nuptiarum coronas :
& uno eodemque die Imperator fimul 8c Iponlus oftendi-
tur, inquit Theophanes lib. 18. anno ab Incarnatione
Domini d c i i . 8c infra. Tertio anno Imperii Hcraclii
coronata eft Epiphania filia Hcraclii à Sergio Patriarcha
in oratorio, palatii. Eodem vero anno prima indidtione
coronatus eft Heraclius junior filius Heraclii, qui 8c Con-
ftantinus, à prxdidto Patriarcha : 8c fie deinceps alii
multi, quos imitati funt Chriftiani Reges j led maxime
dtoricate : quia nullum antea Concilium id permi- ^ Francorum Reges, primufque eorum Clodovxus, ut claferat
tali occurrence neceffitate. Et Condlium Claromon-
tanum , quod juxta exemplar Antonii Auguftini hqg per-
mittere videtur, nondum celebratum erat: quia hie Johannes
Abrincatenfis Epifcopus obiit anno Chrifti 1079. &
Concilium Claromontanum celebratum eft anno Chrifti
1095.
N o t a 1 0 7 6 . P o s t R e m o V e r o , r a r t i -
. CULAM, QU/E IN C A LICE R E M A N S I T , &C.
Senfus eft ut populo communicato Sacerdos particu-
lam, quam in calicem miferat, fumat j non tarnen inte-
gram, ut reliquam partem Diaconjis 8c Subdiaconus inter
fe dividentes lumant.
N o ta 1 0 7 7 . A d R egem c o n s e c r a n d b m ,
S I V E AD BENED IC ENDUM.
Ea fuit antiqua pietas Imperatorum & Regum Chri-
ftianorum, ut Imperium leu regnum inituri, id aulpicato
facerent , cum fe a lacris Pontificibus facro & lolemni D
ritu palam in Ecclefia benedici 8c coronari. voluerunt.
Primus ex Imperatoribus qui (aero 8c folemni ritu a Pon-
tifice inauguratus eft, fuit Theodofius Junior Imperatorum
Conftantinopolicanorum optimus ac fandtiffimus,qui
ä Proclo Patriarcha Conftantinopolitano coronatus eft, ut
teftatur Theodorus Ecloga 2. lub finem, sifb e if \zm. vs
turrJ ihtv&cLfX’U, id eft, coronatus ab illo Patriarcha. Nam
lupra illius xcatem nihil fimile dc Imperatoribus Chriftia-
nis legitur, ut arbitror. Juftinus minor coronatus eft ab
Eutychio Patriarcha? utfcribitTheophanes lib. 16. anno
ah incarnatione Domini dlv in. De hac coronatione
fcribit Corippus lib. z . de ejuldem Juftini laudibus:
P o flq u am c u n B a v id e t r itu p e r fe fta priorum ,
P o n t ificum fum m u s p lenaque a tate ven u flu s
A fia n t em b e n ed ix it e um , ca liq u e potentem ^
E x o r a n s D om in um , fa c r o diadem ate ju f f i t
A u g u f lum fa n d ir e cap u t J fum moque cor on am
Im ponens ca p iti fe lic ite r * * * *
Qui tarnen antea prilco ritu in clypeo lubleyatus fucrat.
eff ex teftamento S. Remigii apud Flodoardum lib. 1.
hiff. Ecclefix Remenfis, cap. 18. Ivo Carnotenfis Epift.
70. feribit poft Clodovxum nepotes ejus Charibertum, &
Gumtrannum ab Epifcopis fuarum provinciarum facratos
fiiifle.
N o ta 1 0 7 8 . A VOBIS P ERDONAR I PBT1-
MüS.&C.
Ita in Ordine mf. S. Germani a Pfatis prope Lutetiam
Parifiorum i habemrque in coronatione Ludovici fecundi
inter capitula Caroli Calvi, fedfufiüs. Ita-etiam in coronatione
Henrici IV. dicSti Magni, Francorum Regis, def-
cripta a reyerentiflimo Nicolao Thuano Epifcopo Carno-
tenfi, qui eumdem Henricum Carnoti in Regem unxit.
Pe rd on ar i eft concedi. Cum autem hic dicimus corona-
tionem Henrici IV. delcriptam fuifle a Nicolao Thuano
Epifcopo Carnotenfi, non intelligimus formulas, oratio-
nes confccrationis, & fimilia fuiffe ab eo compoffta, quas
illc fumfit ex antiquo aliquo codice mf fed ab eo com-
pofitum fuiffe libellum omnes ritus, qui in coronatione
prxfaci Regis pbfcrvati lunt, continentem.
N o t a 1 0 7 9 . P e r r e c t u m .
Redlum eft reeffitudo regni, qux habetur infrä in fine
confccrationis.
N o t a 1 0 8 0 . R e s p o n s i o R e g i s i p r o m i t -
T O V OB IS ET PERDONO, &C.
Ita in Ordine mf. Monafterii S. Germani a Pratis, 8c
in prxfata coronatione Henrici IV. In coronatione Ludovici
fccundi, quam inter capitula Caroli Calvi Impera-
toris reperire eft, fufior habetur. In Ordine Romano Rex
facit fidei profeflionem : fimiliter Imperator Conftantino-
politanus apud Codinum in libro de officiis Aulx Con-
ftantinopolitanx.
N o t a 1 0 8 1 . D e i NDE AtLOQUANTUR, DUO
'EPISCOPI POPDLuM in EcCLESlA, INCiyi -
R E N T E S , &c.
Hane locutionem Epifcoporum ad populum in Ecclefia,
qui de ejus confcnfu quxrunt, videreeft in Ordini-
bus Rom. 8c S. Germani a Pratis, inconfccratione fecun-
da Caroli Calvi, qux Metis celebrata eft, & in coronatione
Henrici II. 8c Henrici IV. Regien Francorums
Hare allocutio Epifcoporum ad populum extat eriam in A & aflèrtor S.vDacius Epifcopus Mediolanenfis in Chr<
coronatione Hermittudis conjugis Caroli Calvi in e ja f- nico, qui floruit tempore Juftiniani Imperatoris, cujulqi
dem Caroli capitulis fub finem, fed fub alia formula. Idem
confenfus reperitur apud Petrum Damiani ferm. 1. dede-
dicatione : P r ik s a utem q uam imperatoriis cultibus v e -
f i ia tu r , r e q u ir itu r fu p e r eo c le r i volu n ta s & populi.
N o t a 1 0 8 2 . A g a n t D eo g r a t i a s .
Ita Hincmarus fub finem allocutionis ad populum in
fecunda coronatione Caroli Calvi in ejuldem capitulis,
çap. 35. N o n incongruum v id e tu r iß i s ven e rab ilib u s
E p if c o p is , fi~ v e ß r a communitati p la c e t , u t in o bedientia
r e g n i , un de vos a d ilium ß/onte co n v en ifiis , fa c e rd o ta li
m iniße rio a nte hoc a l t are coronetu r , & fa c r a un ftion e
D e o confec retur. Q u o d ß v o b is p la c e t , p ropriis vocibtts
co n fin â te. E t in h o c clarnantibus om n ib u s , d i x i t idem
E p if co p u s : A g am u s ergo unanimiter D e o g r a tia s , décanta
n te s : T e D e um laudarntu.
N o t a 1 0 8 3 . D é c a n t a n t e s , T e D eum
LAUDA MU S.
Nota morem decanrandi hymni, T e D e um la u dam us,
in publicis grariarum aétionibus. In coronatione Caroli
Calvi fupra citata : A g am u s ergo un a n im ite r D e o g ra t
ia s , d é ca n ta n tes , T e D e um laudam us. In vita Ludovici
pii, cùm receptus eft Stephanus Papa Remis ab eodem Ludovico
Imperatore : V l t im u s Im p e ra to r milia rio p rocejfit
d monafierio S . Con feßoris R em ig ii , & tam q u am P e tr i
vica r ium hon eß ifßm c fu f e e p i t „ aefieudentemq ue e x equo
e x ce p i t , & in E c c le f iam in tran t ern manu p ropria fu ß e n -
ta v s t : pracinentibus pro ta n ta e x u lta t io n t v a r i is E c c le f ia
o rd in ib u s , T e D eum laudam us. Et in rcftitqtione Ebbo-
nis Archiepifcopi Remenfis: H i s i t a p e r a ä i s , he rum re -
boantibus f ig n i s , & vocifé ran te omni E c c le f ia , T e D e um
meminit S. Gregorius lib. 3.,dial. cap. 4. Sed quidquid
fitdeveritate hujus hiftorix, ccrtum eft hoc Chronicon
non efle hujus Dacii, quia probari non poteft ullum Chronicon
ab eo fcriptum fuifle, nedum citatum j turn quia
non redolet ftilum temporum illorum, turn quia falfum
eft quod ibi continetur, quod S. Auguftinus A u d ie n s
fa n E lum Am b r o fium d e incarnatione ad populum traSlan-
tem & p radicantem, tremens ac p a ilen s , omnibus q u i a d e -
ra n t v id e n t ib u s , o b r ig u e rif : ao e tiam f in i ta monitione
q u am a d populum B . A m b r o ft us populo m in iß ra b a t , p rimus
a d turn A u g u ft in u s p e r v e n c r it , &c. jAdverlatur
enim S. Auguftini, 8c Poflidii fcriptis, ncc potuit in men-
tem viri alicujus eruditi ac fapientis viri, quail's fuit hic
Dacius, venire. Quarc ante S. Benedidtiun, 8c Teridium
B S.Cxfcrii Arelatenfis Epifcopi Difcipulum, qui de hoc
hymno in (uis resulis locuti fimt, nullus veterum illius
mentionem fecit.
N o t a 1 0 8 4 . I n y o c a t i o s u p e r R e g e m ,
T e i n v o c a m u s , D o m i n e , 8cc.
In coronatione Caroli Calvi qux Metis fa&a eft ante
altase S. Stephani, feptem Epifcopi finguli lingulas bene-
di&iones, feu invocationes fuper Regem fundunt ante
ipfam undtionem. In Ordine Romano, cum ordinatur
Imperator, tres fiindunturorationes, prima ab Epifcopo
Albanenfi, fecunda ab Epifcopo Portuenli, tertia ab Epifcopo
Oftienli, dum ei brachium finiftrum ungit, atque
inter fcapulas. In coronatione Imperatoris Conftantino-
politani apud Georgium Codinum libro de officiis Aulx,
fclus Patriarcha Conftantinopolitanus preces ante undtio-
nem legit, partim clara partim lubmiffa voce* Hxc autem
la u d am u s , d u flu s e ft fa p e d iB u s E b b o E p if co p u s in v e - £ invocatio fuper Regem extat in officio ad ducem eortfti-
ft ia r ium . Olim loco hujus hyfhni in gratiarum adtionibus ; tuendum, quod vir dodtiflimus Andreas du Chefne ad
canebatur hymnus: G lo r ia in excelfes D e o . Sandlus Johan, ealeem Normanicorum edidit.
Chryfoftomus homil. 3. in cap. 1. ad Coloffi t! Un N o t a 1 0 8 3 . U t s u m m i r e g i m i n i s -sojjjte/
swumr aiy/bSfJ, Sc%a I» u-ßn/f SicS, ^ eipLutt , w
o/iSpdmic AJJbiua. Vidfor Uticenfis fub finem lib. 3. in
paflione landtorum Martyrum, qui Carthagine fub Hun-
nerico Rcge pafli funt vi. nonas Ju lii: P rocedeb ant ita -
q u e cum f id u c ia a d fu p p lic ium q u a f i a d epulas concurr
en t es voce p er am bitus p latearum D om in o decant ant es:
G lo r ia in e x c e lfis D e o , & in terra p a x hominibus bona
v o lu n ta tis . Gregorius Turonenfis lib. 1. de gloria Marty-
rum cap. 63. deinventione corporis S. Mallofi Martyris.-
A t ille cum fo d iffe t q u a f i fe p tem p e d * , a t t ig it nares
e ju s odor imrnenfi a r om a t is , & a it : Credo in C h r iflo ,
q u o d oftendit m ih i M ä r tyr e rn fu um q uando me ha c fu a -
v ita s cir cum d ed it. E t fo d ie n s rep e r it corpus illa fum , &
em ittens vo ce m a g n a , G lo r ia in e x c e lfis D e o
clerum p a r ite r pfalle r e f e c i t . D iE lo q u e h ym n o , corpus
fanE lum in b a filicam tra n ftu lit. Anaftafius Bibliotheca-
rius in Leone III.’ agens de occurfu ejufdem Pontificis &
Caroli Magni, & p a r ite r f e ample B e n t es cum lacrymis
f e o fiu la ti fu n t . E t p ra d iB o P o n t if ic t Gloria in excelfis
Deo in ch o a n te , & cunB o clero fu f e ip ie n t e , oratio f u p
e r cunBo populo d a ta e ft. Alcuinus Epift. 71. ad fratres
in provincia Gothorum : E t can ta te D e o ve ftro in con-
cordia p a c i s , & unanimitate ca r itatis p e r p e t ua cam: cum
la u d is , & cum m ilit ia coelefti la u d a t eD e u m , d r d ic it e :
Glo r ia in e x c e lfis D e o , & in te rra p a x hominibus bona
v oluntatis . Huic hymno fucceffit hymnus, T e D e um la u dam
u s , ut notumeft ei audloribus fupra citatis: qui tarnen
in quibufdam Gallix locis videtur fuifle ufitatus in
folemni gratiarum adtione tempore Pipini Ducis, qui po-
ftea Francbrum Rex creatus fuit: nam in tranflatione corporis
S- Germani Parifiorum Pontificis,qux fub hü jus Pipini
ducatu contigit, hic hymnus in gratiarum adtionem
folemniter eft decantatus, ut palam eft ex narratione hujus
tranflationis quam profert Surius Julii 15. fi tarnen audfor
hujus narradonis in omnibus lapit. Hoc inftitutum vulgo
xefertur ad SS. Ambrofium 8c Auguftinum qui in ejuldem
S . Auguftini baptifino hunc hymnum ex tempore edide-
rint 8c decantaverint: proferturque hujus opinionis audtor
In officio ad conftituendum ducem le g itur, u t fu u m
d u ca t us fo l iu m , legendum putarem , fu m m i , pro, fu um .
N o t a 1 0 8 6 . D eus QjJ 1 p o p u e i s t u i s ,& c,
Hxc oratio extat in coronatione Ludovici II. & Caroli
Calvi, una aut altera linea, quam hic, contradtior. Extat
etiam in prxdidto officio*
- N o t a 1087. I p s i u s. t e m p o r i b u s .
In didto officio deeft 1* tem p o r ib u s , male.
N o t a 1 0 8 8 . S e i p s u m s e d u lu s d i s c a t *.
Id eft, quamvis inaltiflima poteftatis arce collocatus,
tamen memor fit conditionis humanx, quantis adverfis
obnoxia fit regia lublimiras. Eft enim regni G&mmv h/J,
omnem Did eft, facies blanda juxta Euripidem in lone, & Senecam
in Oedipo, qux regem facile decipiar, qui fe bene non
noverir.
N o t a 1 0 8 9 . C o n s e c r a t i o R e g i s , O m-
NIPOTENS SEMPITERNE DEUS.
Hxc oratio extat in confecratione Henrici IV* Fran-
corum Regis, & in coronatione Ludovici II. fed multo
contradtior, infcribiturque , f i e r i o ld infufio. Redte qui-
dem : nam hxc oratio dicitur, quando Rex inungitur.
Habetur etiam in Ordine Romano, ulque ad hxc verba,
v i r tu t ib u s , nec non q u ib u s , quibulHam vocabulis liibinde
mutatis. Extat etiam in Pontificali Romano, fed multo
contradtior: neque recitatur ibi in olei infufione, neque
etiam in Ordine Romano.
N o t a 1090. I n r e g n u m N. A l b i o n i s
; Et paulo poft: E t to tiu s A lb io n i s E c c le f iam d e inceps
cum p leb ib u s f i b i a n n e x is ita en u tr ia t d r d o c e a t , 8cc.
Qux quidem verba fatis manifeftant aliquem Francorum
.Rcgem id temporis in Anglorum Regem undtum fuifle:
quod tamen eft difficile feitu, cum nihil rale in hiftori-
cis. antiquis cum Francorum, rum Anglorum repereris ,
per quos huic difficulrati lucem afferre quis poflir. Ne-
mini autem dubium eft quin Albion, cujus hic men-
tio eft, fit Britannia major. Id teftantur veteres omnes
O o iij