7 San£ti Gregorii Liber primus
gul«, clationïs , ac fuperbiæ jacula intorfit: fed A dof is forma pra ftliis hominum, diffufa efi gratia
eum fibi per omnia reliftentem reperit. Vir ergo
damit per vidoriam, qui fortem jam vidorem
apoftatam Angelum fuperans, non ei pocenciam
fax divinitatis exhibuit, fed infirmitatem huma-
nicatis. Hunc virum Propheta Jeremias confide-
rans, ait : Femina cireumdabit virum. Hunc Zacharias
monftrat, dicens : Ecce vir, Oriens nomen ejus.
Hunc beatus Petrus Apoftolus Judæis prædicans,
dicit : Jefum Naz,arenum, virum approbatum a Deo
in vobü, virtutibus, f t prodigiis, f t fignis : hunc
prafinito confiLio, f t prafcientia Dei traditum per ma-
nus iniquorum ajfgentes , interemiftis. Hinc ei-
dem Redemtori in via colloquens Cleophas, ait :
labiis tuis. Singulare bonum Redemtionis Ifaias in
eo teftificans, ait: Verb Languores nofiros ipfc tulit, Jf*- n.
f t iniquitates nofiras ipfe portavit. Singulärem quo-
que dignitatem ejus, #ternus genitor oftendens,
a magnifica gloria clamavit dicens: Hic eft ftlius
meus dileitus, inquo mihi bene complacui. Unus vir
erat, quem Petrus confitens, ait: Non eft aliud no~ an.
men datum fub c.clo, in quo oporteat nos falvos fteri.
Hane excellcnti# ejus magnitudinem Paulus affe-
rit, dicens : Dominus exaltavit illum, f t dedit illi
nomen, quod eft fuper omne nomen. Et quia excel-
lentia virtutis ejus non foliim eledos homines, fed
etiam cundos beatos Angelos fuperat, Hebr#is
De Jcfu N az>arcno, qui fuit Propheta, potens in ope- B hunc prædicans Paulus, dicit : JOai cum fit fiplen- uth
re f t fermone. Vir etenim fiiic, qui Sc in hoc mundo
ab Ecclelia expulit antiquum hoftem, &in inferno
, moriens, alligavit. Et quia qui moriens in-
ferni vires comminuit, refurgens nobis aditum re-
feravit æternitatis,magnitudinem virtutis fuæ non
foliim vivendo monftravit nobis, fed etiam mo-
riendo Sc refurgendo. Quia ergo Redemtor no-
fter per humanitatem , quam affumlit, magnæ
virtutis opéra egiffe cognofdtur, redè is, qui eum
typo fîgnificat, vir fiiiffe perhibetur.
2. Sed quærendum eft, cur dicatur vir unus.
dor gloria, ftfigura fubftantu ejus, portanfque omnia
ver ho virtutis Jux, purgationem pcccatorum fa -
ciens, fiedet ad dexter am majeftatis in excelfis, tanto
melior Angèlis etfeitus, quanto dijfercntius pra Ulis
nomen hereditavit. Ctii enim dixit aliquando Ange-
lorum: Filius meus es tu, ego hodie genui te | Et rur- pf *•;
fium : Ego ero Uli in patrem, f t ipfe er it mihi in ft- z.
Lium. Rede ergo vir unus dicitur, cui nemo com-
paratur. Sed quem tantum agnovimus , audiamus
jam unde effet.
4. De Ramatha Sophim, de monte Ephraim.Kam- vy?o<o
Nam ft unitas hxc referatur ad numerum, fuper- atha, Sophim , & Ephraim , Hebraica nomina
fluum videtur : unufquifque enim unus, Sc non funt,quorum primum in lingua noftra fonat, Vi-
duo, eft. Et fandus Samuel, a quo ifta feribuntur, fio confummata: fecundum verb, Specula : ter-
contra morem feriptorum fand# Ecclefi# fruftra tium denique, Frugifer, live frudificans, interpre-
inchoaffe nullatenus credendus eft. Nam'fcriptor C tatur. Qua: autem eft vifio confummata, nifi Dei
illius voluminis,cumbeatijob vitam ad exemplum omnipotentis cognitio perfeda? Hanc profedo
fidelium duceret, lie exorfns eft : vir erat in terra
confummatam vilionem dodorGentium infinuat,
Hus y nomine Job. Evangel ifta etiam Lucas, cum
dicens : yidemus nunc per fpeculum in xnigmate,
in principio fui Evangelii jufti facerdotis præconia
tunc autem facie ad faciem ; nunc cognofco ex parte,
diceret, ait : Fuit in diebus Herodis régis ftccrdos
tunc autem (ognofeam yficut & cognitus jum Et quid
nomine Zacharias. Nam nec ille ait : Vir unus ; nec
fpecula,nili ilia Angelorum fublimitas intelligi-
Evangelifta : Fuit facerdos unus. Quid eft ergo
tur ? Specula quippe in fublimi, ad clariorem vi-
quod eledus Propheta contra ufum feriptorum,
fionem eligitur. Ramatha autem Sophim redè dicitur:
feribendi tale ccepit exordium ? Sed quia non fo-
quia illaConditoris noftri perreda cognitio,
liim feriptor erat, fed etiam Propheta, noverat de
quo hiftoria diceret:& qui per hiftoriam dicebatur,
noverat quern fignaret. Quod ergo de hiftoria
præter ufum narrat hiftoriæ, hoc ad ufum ca-
tholicæ fide
àfolis illis beatis civibus haberi poteft, qui in fu-
perna ilia fublimitate confiftunt. Jubar quippe x-
terni luminis in fui plcnitudine, non in imo præ- Poieil I
fentis exilii, fed de ftatu relpicitur æternæ fubliÏS
Chrifto non
alia fiilcialia
fufeepti
jhominis per-
iona.
tholicæfidei,in intelledu loquitur allegoriæ. Un-j) mitatis. Unde bene Ramatha Sophim in monde
& hac nova confuetudine, limul tota confite- te Ephraim lira perhibetur. Quis eft enim mons
tur Ecclefia, a quia, De us & homo unus eft chriftus. Ephraim, nifi cælum > Mons quippe eft fru<ûfçr,
Dicit ergo : Fuit vir unus : quia de Deo homine lo- qui æternæ pulchritudinis flores, & frudus inde-
quebatur, ut deitatem, & humanitatem ejus allé- * heientis gaudii, femper profert. Bene autem Sc
reret, &: non aliam fufeipientis verbi, & fufeepti Ramatha, &: Sophim in Ephraim monte fita per-
hominis perfonam,fed Dei & hominis unam, earn- hibetur, quia ilia omnipotentis Dei æterna vifio,
demque efle apertius demonftraret: qua tarnen u-
nitas, ad excellentiam dignitatis ejus referri con-
venienter poteft. Nam etfi Redemtorem alium
fanda Ecclefia non habuit, ex virtiiids oftenfio-
ne viros nonnullos habuit. Dum ergo unus dicitur
, incomparabilis demonftratur.
. 3. Nam a:qualem non habuit, qui dum huma-
no generi excellenti vita, & verbo confuluit, fin-
gulari munere darepotuit dona Redemtionis. Unde
& Paulus ait: Abundantiam gratia, df donation
s y dp juftitix accipientes; in vita regnabunt per
nnum ftefitm chriftum. Hanc excellentia: fax dignitatem
per femetipfum Jud#is improperans,ait:
Si opera non f entfern in eis, qua nemo alius fecit,
peccatum non haberent. Excellentiam quoque pulchritudinis
ejus Pfalmifta confiderans dixit: Spe-
& altirudo illa civium beatorum, non in terra habetur
, fed incado. De Ramatha namqüe le eile
infinuans, ait 1 Sicut novit me Pater, df ego agnofeo ftb1'1- "I
Patrem. Hinc iterum dicit \N emo novit Filiumni-
f i P ater, & Patrem nemo novit nifi Filius, (ft cui vo- w f
£ luer 'tt Filius revelare. De fpecula, hoc eft fublimi
fuit, qui Sc Judaos increpans, dicit: Vos de deor- j0b*n.i
fium eflis, ego autem de fiupernis fium • vos de höc mundo
eftis , ego autem nonJum de hoc mundo. De mon-
te Ephraim fuit, qui dicit: Ego Jum panis vivus, Jobai.t-
qui de cxlo deficendiiDQ monte Ephraim eum fuifle
Johannes Baptifta affirmans, ait: g u i de cxlo venit, 7thätt- ’
fuper omnes eft. Hinc Pfalmifta a it: A fiummo ca- pl lSi
lo egrejjio ejus. Hinc Gentium dodor ait: Secnrldus « 1
homo de cxlo cxleftis. Vir ergo, qui unus fiiiffe affe-
ritur, de Ramatha Sophim de monte Ephraim cx-
• Indicate yidetur confeffionem leu fytnbolum fidei fub AthanaCi nomine cditum,<juocl in EcdeCa dccantatur.
9 in primum Regum. Cap. I. Icj
ticiffe perhibetur: quia qui inter omnes natus fu- AMatthæus generationis ejus ordinem texens, ait :
pra omnes enituic, inde tantus in terra apparu it , Liber generationis Jefiu chriftiyfilii David, ftlii Abra- r' u
quia de cælo yenit. De Ramatha quippe Sophim ham. Hinc per femetipfum Samaritan# mulieri loruit,
quia etfi incomparabilis hic refulfit, magni- quitur, dicens : Sains cxjudxis eft. Hinc Paulus ait : 7ohitn- 4-2*-
tudo tamen excellericiæ ejus non capitur, nifi ubi Quorum adoptio eft ftliorum, eft gloria, (ft teftamen- Rom. 9. v.
ejus perfeda cognitio æternis civibus exhibetur. turn, eft legijlatio, eft obfiequium, eftpromitfa : quorum ^ s’
Nam hic eum in excellentia virtutis afpexerat, qui patres, ex quibus eft chriftus fecundum carnew, qui
dicebat : £)uod vidimus, eft audivimus, f t manus eft fuper omnia Deus benedittus in fccula. Quibus
noftra contretfaverunt de verbo vita. Sed quia ma- profedö, quia Sc pradentia adfhit in comutione
gnitud'inem excellentiæ ejus non viderat, in Ra- rerum : juftitia, qua cognita .difponere reda cu-
mathaeam nobisrepromitcit, dicens: Cum appa- perent : forticudo, qua exequi qua: vellcnt bo-
ruerity fiimiles ei crimus, quoniam videbimus eum, na potuiffent : temperantia, per quam diferetè
ficutieft. cunda perficerent , apte quaceruario numero de-
5. Poteft autem hujus montis nomine, beatif- lignantur.
fima femper virgo Maria Dei genitrix defignari : B 7 - Sequitur : Ephrathaus.Qui autem de Ephraim chrifim armons
quippe fuit, quæ omnem eledæ creaturæ al- monte afferitur, cur Ephrathæus elle perhibetur ? bor » cu/us po-
Sed hoc ad litteram patet, quia videlicet de Ephra- ma fuut
im monte elle aliquis potuit, qui de tribu Ephraim
natuynon fiiic. Dicitur ergo Ephrathæus, ut qui
ex loco oftenditur, de ftirpe eciam propacrinis a-
gnofeatur. Quia vero Ephrathæus frudificans dicitur
, redè hoc perfonæ Redemtoris adfcribitur,
qui Prophetæ vaticinio prædicatur : Erit tamquam Pf*l-1- -p.
lignum, quod plantatum eft fie eus dccurfus aquarum,
quodfruàumJuum dabit in tempore fuo.Nam in præ-
finita apparens plenitudirie temporum, cæleftis do-
drinæ flores, in poma vertit eledorum ; Sc quot-
quot fibi conjunxit ex humano genere, quafi tôt
titudincm eledionis fuæ dignitate tranfeendit. An
non mons fublimis Maria, quæ ut ad conception
nem æterni Verbi pertingeret, meritorum verti-
cem fupra omnes Angelorum choros, ufque ad folium
deitatis erexit ? Hujus enim montis præcel-
lentilfimam dignitatem Ifaias vaticinahs, ait : Erit
in novifisimis diebus praparatus mons domus Domini
in verticemontium. Mons quippe in vertice mon-
tium fuit,quia altitudoMariæ mpra omnes Sandos
refulfit.Narçi ficut mons altitudinem,ita domus de-
lignat habitationem. Mons quippe Sc domus apte
dicitur , quæ dum incomparabilibus eft illuftrata
meritis, Dei unigenico, in quo recumberet, facrum C fiudus protulit ad æternitatem : quo in loco dum
præparavic uterum. Nam mons in vertice mon-
tium Maria non fieret, fi fupra Angelorum altitu-
dinem, hanc divina fecunditas non levaret. Et domus
Domini non fieret, fi in ejus ventre, per af-
fumtam humanitatem, verbi divinitas non jaceret.
Sed redè mons frugifer dicitur, de qua optimus
frudus ,îd eft novus homo generatur, quam certc
in fecunditatis fuæ gloria pulchram, ornatamque
Propheta refpiciens, ait : Egrcdietur virga de radi-
çe Jetfe, f t fios de radice ejus a f endet. ^De hujus
namque montis fmdu, David Deo exultans, ait :
Confiteantur tibi populi Deus, confiteantur tibi populi
omnes, terra dédit fruCtum Juum. Terra quippe
fiudum luum dedit, quia quem Virgo peperit,
Redemtoris vita defcribitur,lacentcr etiam diaboli
perditio demonftratur. Nam de monte Ephraim
fuit, Sc tamen Ephrathæus non fuit : quia de cælo
quidem cecidic,led arbor pelïima bonum fiudum
non çledit.
Jftgj habebat duos uxores, nomen uni Anna, no- verf. 2.
men Je cun da Phencnna : fueruntque Phenenna f t l i i ,
Anna verb non erant liberi.
8. Quid per Phencnnam,nifï Synagoga exprimi- in duobusHcl-
tur? Et quid per Annam,nifi fanda Ecclcfia figura- ca.næu:taribuï.
tur î Phenennæ quippe filii fuiffe referuntur : quia
cum Redemtor nofter in carne apparuit, per Le- clc^
gem, quam dederat, per Propheta^, quos miferat,
editos in fideSynagogæ filios invenit. Annæ aunon
concepit materiali opere, fed fandi SpiritusD tem non erant liberi, quia novitia tunc, Sc c#lefti
obumbratione. Hinc eidem regi, Sc Prophet# a fponfonuperconjundafandaEcclefia,5pr#dicando
adhuc nequaquam Domino dicitur: Dcfruóln ventris tui ponam fuper pariebat. Unde Sc ei ciuffedem
tuam. Hinc Ifaias ait: Erit fruitus terra Jub-
limis. Nam quem Virgo genuit, non folüm homo
fandus fuit, fed etiam potens Deus. De hoe
ejuf-
dem fponfi voce in Cantico dicitur: Soror nojtra cant.s.
parvula eft, f t ubera non habet. Vel certe non pro
in#qualitatc #tatis filios non habuilfe dicitur, fed
fmdu ad eamdem beatam Virginem, Elifabeth . perinfecunditatemfterilitatis. Quæ eft ergofte-
falütante, dicitur : Benediila tu in mulieribus, f t rilitas Apnæ, nifi obduratio JudææTQuæ enim du-
benediitus fruit us ventru iui. Redè igitur mons ra corda Judæorum ad Redemtoris fidem conver-
Ephraim dicitur, quæ dum inelîabili dignitate di- tere non potuit, niir.irum fterilis fuit. Sed notan-
vinæ generationis attollitur, in ejus frudu, ari- dum, quia Phenenna, quæ priùs parère dicitur,
da hurnanæ conditionis germina revirefeunt. Vir uxor fecunda nominatur. Priùs quippe fynatfog»
igicur de Ramatha Sophim fadus eft de monte in fide filios edi dit, fed tamen dignitate land# Ec-
Ephraim : quia qui per divinitatis fuæ potentiam E clefiæ minor fuit. Secunda igitur uxor extitit, non
Angelos^condidit, de carne præcelfæ Vijgjnis, for- tempore conjugalis copulæ, fed inæqualicate’præmam
fufeepit humanitatis. Et quia per humanitatem,
quam affumfit, non ex infidçlibus, fed ex fi-
delibus nafci voluit, fequitur : Filius Hieroboam,
filii Heliu, filii Th au, ftlii Suph.
6. Quatuor quippe patrum nomina alïignantur:
• quia dum ex fideli populo Dominus carnem fum-
fit, eos per humanitatem patres habuit, quos toti-
dem principalium virtumm gloria illuftravic. Unde
Sc non ad inlidelem aliquem , fed ad lidelem
Abraham divina promilïione dicitur : Infeminetuo
bencdiUcentur omnes gentes terra. Hinc Evangelifta
rogativæ. Sequitur:
Et afeendebatvir illeftatntis diebus de civitatefit a, y~erf. 3:
ut adoraret, f t immolaret Domino Deo cxercituum in
Silo,
9. Quæ enim fpiriralis civitas Redemtoris, nili Sanâa Sctï-
Scriptura facra extitit ? Hxcniroirum civitas fuis manobis*1”*
civibus tôt defenfionum munimina contulit, quot niftrat.quot
præcepta: tôt arma eis præbuit, quot confilia fa- p«=cq>u,&
îutis. Quid autem fuit Redemtori noftro afeende- confihai
r e , nifi in humanitatis forma, divinitatis fuæ alca
revelare ? Et quia in facra Scriptura cognofcitur,
A iij