Jd et!am infra
fate bit ex Gregorio
Titronenfi
& Pachymere
ad Miß'am Ra
teldi citandis.
E p i s c o p u s a d p l e b e m , & c.
Ita in Concilio Carthag. 4. can. 8. & apud fandum
Ifidorum lib. 2. dc Offic, Ecd. cap. 11. P r im km de torum
conve r fatione E p if co p u s v tr b um fa c ie a d populum . D e -
n iq u e coram p ie be tr a d it eis codicetn .1 p ic um d ivin orum ,
a d D e i v e r b urn anr.untiandum.
N o t a 698. T r a d a t e i c\> d i c e m .
In codice Raroldi Abbatis legitur s T r a d a t eis codi-
oem I f a i a P r o p h e t* .
N o t a 6 9 9 . D e q u o l e c t u r u s e s t .
Ledoris munus docet Ilîdorus junior Epiftola fupra ci-
tata : A d L t fto r e rn p e r t in e t le ftio n es p r om n tia r e , & ea
q u a Pro p h e ta v a t ic in a r in t p op u lis p radicare. Prifcis illis
Ecclefiz temporibus Lcdores in Ecclefia legebant Evangelium
, & Epiftolam, ut ex fubjedis audoritatibus no-
tum eft, S. Cypriano Epift. 33. de Aurelio Confèflbre in
Ledorem ordinato : .Q u ia & n ih i l magis congruit v o c i,
q u a D om in um gloriofa confefftone c o n fe fa e f t , q u km ce-
leb ra n d is d iv in is leftion ib us perfonare fu b lim ia , q u a C h r i-
f t i martyrium prolocuta f u n t , E v a n g e lium C h r i f t i leger
e , u nde M a r ty r e s f iu n t . Ec fequenti de S. Celerino
Confeflorc in Ledtorem etiam creato : H n n c a d n o s ,fra -
très dU eftiffim i, cum ta n ta D om in i d ignat ione v en t entern
tefthnonio , d r miraculo e jtu ip f t us , q u i f e p e r fe cu tu s
fu e r a t , illu f tr em , q u id a liu d fu p e r p u l p it urn jjj i d eft f l i f
e r tr ib u n a l E c c le f ia op on eb .it irnponi, u t lo c i a ltio r is
c e l f i t ate fu b n t x u s , d r p le b i u n iv t r f* p ro honoris c la r i-
ta te confpienus lega t p ra c e p ta , & E v a n g e lium D om in i,
q u a fo r t i t e r dr f id e l it e r f t q u it u r ? V o x D om in um co n -
f e f i a in h is q u o t id it q u a D om in u s locutus e f t , a u d iatu r ?
r i d e r i t a n f i t u lter io r g r a d u s , a d quern p r o fic i in E c - 1
c le fia p offit ? Concil. Toletano I. can. 2. I tem p la ça it ,
u t pcenitentes non a dm ittan tu r a d C le rum , n i f i tantum
fit ne e eß ita s 5 a u t ufus coegerit s & tu n c in te r Oftia r io s
d epm en tu r j v e l in te r L e El or es j i ta u t A p o fto lum a u t
E v a n g e lium non leg a n t. Quod fruftra prohibitum eilet
poenitentibus poftca in Ledtores afcitis, niii Ledtorum
munus fiiiflet legere Evangelium, Sc Apoftolum, five
Epiftolam , ut vulgb loquuntur.
Idem videre eft can. 4. ubi Subdiaconus bigamus re-
jicitur inter Oftiarios Sc Ledtores i itaut Evangelium &
Apoftolum non legat. Non enim prohibetur Subdiacono
bigamo inter Ledtores rejedto Evangelium legere, ut hoc
honore privetur, quern habuiflèt antea ratione Subdiaco-
natus : quia numauam Subdiaconi fuit legere Evangelium :
ergo ratione gradûs Lcdoratûs, in .quem rejicitur j ut ca-
rear honore legendi Evangelii propter bigamiam, quem
fibi poller gratia Ledtoratûs aflumere. Ita loquitur Concilium
: Subdiaconus a u t tm defun f t a u x o r e , fit uxorem
a liam d u x e r i t , a b officio in quo o rdinatus f u e r a t , remov
e at u r , & habe a t u r in te r Oftia r io s & L e f to r e s : ita u t
E v a n g e lium dr A p o fto lum non leg a t . Hx c tarnen ita
feribo , ut non inficias ierim alium ufuin aliquando fuiflè,
ut infra de Diaconis agendo diccmus. Munus etiam Ledtorum
fuit.facros codices fervarc, ut videre licet in adtis
purgationis Cæciliani Sc Felicis : Cum a b eodem M a r t e
qua r e r en tu r codices om n es , n eg a v it f e habere -, turn V i -
Elor d ed it nomina omniurn L c fto r um j & infra : P a u lu s
E p if co p u s d i x i t , S c r ip tu ra s L e fto r e s habent s Sc infra :
P r o fe r te S c r ip tu ra s quas h abe tis . C a tu lin u s , & M a r c u -
c liu s d ix e r u n t , p lu s non habernus ; qu ia S u bdiacones f u -
mus : f e d L e f t or es haben t codices. Nam pagani judices
facros utriulque Teftamenti codices perquirebant, ut eos
igni traderenr.
N o t a 7 0 0 . A c c i p e , e t e s t o v e r b i D ei
R E L A T O R 3 SCC.
Ita ineditis, in canone citato Concilii Carthag. Sc in
codicibus Remenfi Sc Rodradi. In Pontif. Sc Ordine
Romano, & in codice Ratoldi hzc plurali numéro efFe-
runtur.
N o t a 7 9 1 . D o m i n e s a n c t e P a t e r
See. . *
Hzc benedidio ita habetur in aliis codicibus noftris,
dam : in quo, quemadmodum Sc in Pontificali Romano
przmiccirur hate oratio feu przfacio : Or çm us , f r a tr e s ca>
r iffim i t D u n n om n ip o ten tcm , S e c .
N o ta 7 0 2 . D i s t i n c t u s .
Ita in editis, Sc in codicibus Remenfi, Rodradi, &
Ratoldi, led in hoc pluraliter effertur. In Ordine Romano
feribitur a p t i ; in Pontificali in ftru ft i.
N o t a 7 0 3 . A t QJJE ORDINATUS,
Ita in editis. In codice Ratoldi legitur, a t q u e ordinal's
. In codicibus Remenfi Sc Rodradi, a t q u e orna-
N o t a 7 0 4 . E x o r c i s t a.
Redtè creationem Leétoris fcquitur Exorciftæ ordina-
tio juxta antiquum morem, qui patet ex lib. 4. fandti
Paulini de vita landti Felicis, ubi videmus landtum hunc
Martyrem primo ordinatum fuiflè Ledtorem, dçinde
Exorciftam :
————— pr im is L e f t o r f e r v i v i t in a n n is ,
In d e g ra d um c c ep it , c u i mun us v o c e f i d t l i
A d ju r a r e m a lo s , & fa c r is p e lle r e v e rb is .
In Epift.Firmiliani Epilcopi ad landtum Cyprianum,mcn- [xxv
■ tio Exorciftarum fit,in Epiftola Cornelii Pap* ad Fabium ftoLi
Pontificem Antiochenum apud Eufebium lib. 6. hift. Ec- l r‘*nl
clefiaft. cap. 31. In epiftola fandti Ignatii ad Aiitioche-
nos , in fubfcriptionibüs Concilii Arelatenfis 1. fub fmdto
Sylveftro Papa, in Concilio Laodiceno can. 24. in Concilio
Carthagin. iv. mox citando,apud fandtum Hilarium
lib. deSynodis, apud fandtum Epiphanium in expofitio-
^ne fidei Catholic*, Sevcrum Sulpitium cap. 3. de vita
fandti Martini, & multos alios«. Ex paganis Lucianus
meminit Ep. 30. ctfi pro more vererator ille facra *quc
ac prophana contemnens irrideat.
AaiftovA wsMa \a.rav t^opiunç
HçiÇuh ovyç opng>Yy ctMet nârapuv tflwcqui.
Et Julius Firmicus lib. 3. Mathefeos câp. j. E r u n t au ttm
omnibus damonibus terribiles , quorum a d v e n tum p r a v i
damonum fp ir itu s fu g ia n t , & q u i f i e la b or antes homines
non v i y erborum, f e d fo la f u i oftenfione lib è r en t : dr
q u am v is f i t v io len ta s darnon, q u i corpus horninum ani-
mum que q u a t ia t , f i v e i lle aereus f i t , f i v e terrtnusa a u t
in fe rn; .^ iftius hôminis ju ffio n e fu g ie t : qu ia p raceptis ejus
j cmn quadam v eneratione te rrebitur. H i fu n t q u i a v u l -
g ° E x o r c if ta d icuntur. Hæc gentilis ille Dei virtutem ad
conftellationes revocans, qui cùmtantamvim in dæmo-
nes attribuât Exorciftis, non dubium cft quin ad Chriftia-
nos Exorciftas ifta pertineant, non ad paganos, qutnum-
quam tanta indxmones audlorirate valuere, ctfiquibuf-
dam incantamentis illuloriis dæmones corporibus huma-
nis abigere aliquando vifi funt. Et cap. 9. ejufdem libri :
I n nono loco M e r c u r iu s cum fo ie ab horofeopo p a r Hit e r
co n f lit u t u s fa c ie t E x o r c if ta s , & q u i labor antes damonum
sncurfione homines ap t is rernedïss lib è r en t , ü nde e x his
a r tib u s m a x im a illis fu b fta n tia conferatur. Hoc vocabu-
™ etiam in facris reperire eft Scripturis Adt. 19. 13.
T ent a v e runt autem quidam d e circum eun tibus J u d a ic
E x o r c if tis3 invocare fu p e r eos q u i habebant fp ir i tu s malos
nomen D om in i J e f i t , dicenfes , A d ju r o v os p e r Jefum quern
P a u lu s pra d ica t. . _ 3
i N o ta 7 0 s . C um o r d i n a t u r , Se e. '
Ita in Concilio Carthag. 4. can. 7. & in omnibus aliis
codicibus noftris mfs. Idem videre eft apud fandtum Ifido-
mm lib. 2. de Offic. Eçclef. cap. 13. H i enim cum ordi-
n a n tu r , f i c u t a i t C a n o n , acc ip iu n t de manu E p if c o p i li~
he lium in quo fe r ip t i f u n t E x o r c if in i^ a c c ip ie n te s potefta-
tem mantis imponendi fu p e r energumenos f i v e b a p t iza *
t o s , f i v e catechumenos.
N o t a 7 0 6 . A cci pe e t c om m e n d a memo
r i æ.
Ica in Canone citato, ut in codicibus Remenfi Sc Rodradi.
4 9 3
Sancti Gregorii P a p s .
N o t a 7 9 7 . H IE t O P O T E S T A T E
„ „ _______ i , See.
In citato Concilio Carthag. 4. can. j . -ftatuitur : Om ni
d ie E x o r c if ta energumenis mantis important. Et hoc eft
proprium eorum munus, ut videre eit apud fandtum Ifi-
dorum capite fupra citato, 8c lib. '7. Originum cap. 12.
& apud Ifidorum juniorem epiftola lupra citata.
- A
N o t a 7 0 8 . P r e f a t i o E x o r c i s t «.
In codice Ratoldi legitur, C o n fecratio E x o r c if ta r um :
male, nam hzc eft Przfatio, non confecratio , Sc in eodem
codice ftatim fequitur benedidtio, id eft confecratio.
N o t a 7 0 9 . D i b m (P a t r e m , See.
Ita in codicibus Remenfi Sc Rodradi. In aliis lupra
memoratis hzc habentur in numero plurali.
N o t a 7 1 Oi D o m i n e s a n c t e P a t e r ,
pronomen, f i b i .
4 9 4
N o t a 7 1 8 , I t a Si b i O I c MWt é .
In Pontificali Romano Sc in codice Ratoldi deeft
N o t a 7 1 9 . A c c i p i x e H o c Oe s t a t o -
k l U M L U M I N I S , &C.
Ita in codice Ratoldi. At in canone lupra citato Concilii
Carthag. Sc in codicibus Rodradi Sc Remenfi, quem*
admodum & in editis, nulla hîc verborum formula habetur
i in Ordine S c Pontificali Romano extar quidem >
fed conttadtior in hunc modum : A c c ip it e ceroferarium
cum cereo ; u t f e ia t i s v o s a d a ccendenda E c c le f ia lumina-
r ia m a nc ip ari.
N o t a 7 2 0 . A c c i p i a t et u r c e o d um ,
Ita in excufis, in codicib. Remenfi S c Rodradi, quemadmodum
& in canone 6 . Concilii Carthag.
n codicc Ratoldi atquc in Pontificali Sc Ordine Roma
10 hzc pluraliter efteruntur.
N o t a 7 1 1 . S p i r i t.u u m i m m u n d o r u ä
----—... ^ ... muhsuw «7. VJUUV.Ü11 vjanudg. 4. At 111
c* Ordine Romano hzc adduntur : D ic en te . f i b i E p if c o p o ,
Ita in codicibus Rodradi Sc Remenfi. In excufis S c g a c c ip ite urceolum a d fu g g e r en d um v in um & aquarn in
atone A: -Roma- Eu c h a r iftiam corporis C h r ift i. Quz formula extat etiam
in Pontificali Romano. In cod. Ratoldi legitur: D e tu r
e is urceum v a cu um : a ccipite urceurn a d effundendum
( kge t fu n d en d um ) vin um in E u c h a r i f l ia corporis
C h r ift i. J r
N o t a 7 2 1 . A d è ü n d e n d um .
Ita in editis, Sc in cod. Rodradi. At in cod. Remenfi,
&pr*fatO'Concilio, quemadmodum S c informa Ordi-*
nis Sc Pontif. Romani legitur , a d fugge r en d um : cui
convenir illud Ifidori junioris in epift. ad Luidfredum :
I f f 1 f Mg g ef t a pro E u c h a r if lia Subd ia co n is miniftrati
N o t a 7 2 2 . V i num.
Ita in editis, S c in cod. Rodradi, ätque ètiam in Canone
citato Concil. Carthag. At in codicibus Remenfi
&Rotaldi, * Forma Ordini S c Pontificali
In Ordine S c Pontificali Romano legitur , fp ir i tu s
immundos coercendi.
N o t a 7 1 2 . P r o b a b i h s .
Id eft, bonus. Regula cujuldam Patris cap. 21. P oftea
f i p rob a b ilis e ju s p cenitentia cognofcatur , tu n c demum
in t r a f e p ta monajierii r e cipiatur . Concilium Toletanum
4. can. 4. P r o b a b ilis v i ta a tq u e d o ftr in a e x t it e r it .
N o t a 7 1 3 • G r a t i « c u r a t i o n u m , & c.
Sic lib. 8. Conft. Apoft. cap. 27. dicitur Exorcifta gra-
tiam accipere finitatum.
N o t a 7 1 4 . A c o 1 y t h u s . c c Kotaidi, atque in ipla * Forma
Acolythorum mentio eft apud landtum Cyprianum Romano additur 7» & aquarn.
epift. 55. in epiftola Cornelii Papz lupra citata. Quid fit ^ N o t a 7 2 3 . O m n i p o T E n
Acolythus ita explicat audtor veteris etymologici, aw-
aoufaf mjMtjvei iw omtm tUu tuA&j^tiy micSt, id eft, Acolythus
fignificat eum qui retro iter facit. Helychjus : AkomuSoc
c ncinpo( ymjc, id eft, Acolythus junior fervus. Gloflz
veteres ^ AxorouSot, fe q u u t o r , pediffeq uus co n ftq u en s , ab
Aitaxot<#>, id eft fequor. Quod fpedat adEcclefiam, de
Acolythis hzc docet S. Ifidorus lib. 7. Orig. cap. 12.
A c o ly th i G r a c e , L a t in e ceroferarii d icu n tu r d depor-
ta n d is c e r e is , quando E v a n g e lium legendum e f t , a u t fa -
crific.ium offerendum : tu n c enim a c cendun tur laminaria
dr d ep o r tan tu r , non a d f Ugandas ten eb ra s , cum
tempore r u t i l e t : f e d a d fig n um la t i t ia demonftran-
u t fu b typo lum in is corporalis ilia l u x o ftendatur,de
j .......2 E v a n g e lio l e g i tu r : E r a t l u x v t r a , q u a illum inat
S e c . Subfcribit Papias: A c o ly th i G r a c e , C e ro fe ra r ii L a -
t in e d icu n tu r a d eportan dis cereis.
D b u s , &c .
Ita in editis Sc codice Rodradi. Sed in Pontifie
:rifi{
a b eis
f o l eo
d um ;
q u a
.. . m w u u .c ix.uui.iui.o eu r o n u n c a u
Romano tres orationes huic benedidtioni przponuntur.
In codice Ratoldi additur fecunda, D om in e J a n f t e , Pa-,
t e r omn ip otens, aterne D e u s , q u i p e r J e fum C h r iflum ,
S e c . ut in Ordine & Pontif. Romano, quz eft unica in
codice Remenfi.
N o t a 7 2 4 . O r d i n A t i o S u b d i a c o n i .
Subdiaconorum mentio fit can. 43. canonum Apoft. in
Epift. Cornelii Izpius citata, in Epift. fandti Ignatii ad An-
tiochenos in Epift. 24. S.Cypriani,.apud landtum Epipha-
" “’•"Hfiiffmtic r ' ’ ^ ” ' '
N o t a 7 1 3 . P r i m u s E p i s c o p o
in. 6 . i
CONO A C C I -
nium in expofitione fidei, in Concilio Laodiceno can. 2.
22. Sc i y ubi dicuntur v7nptTa\, id eft,miniftri, & i
Carthag. Concilio mox citando. Nota hîc Subdiaconur
habere locum inter minores Ordines, quemadmodum i
Dexcufis, etfi fandus Gregorius lib. »'4. Epift. 88. Sut
diaconos à minoribus Ordinibus diftinguat. Hoc ide
fadtum eflè arbitror, quia olim Subdiaconatus lacer Ord
Ordine Romano, non erat, quod clarum eft ex Concilio Laodiceno, can. 11
in quo Subdiaconis lâcra va fa tangere prohibetur. Quo
confirmatur audtoritatc Petri Cantoris qui vixit anno 1197
is enim in libro manuferipto de verbo mirifico Bibliott
monafterii fandi Germani à Pratis cap. 54. feribit no:
ita pridem, ut Subdiaconatus Ordo lacer elfet, inftitutun
eflè : P r im a a u tem manus im pofetio, inquit , debetu
D ia co n ib u s o rdin an dis : d e n ovo enim in ftitu tum e ft S u b
diaconatum e fte fa c r um O rdinem .
N o t a 7 2 j . S i c u t qui i n v i t a i s , &c.
Hzc b habentur epift. no. lib. 7. Gregorii, fed no:
continue : fiquidem vérbis quibuldam interpofitis hzc fe
quuntur, cu r non p e rp en d it , Se e. Hzc autem in Ordin
n in i « a k E Romano defiderântur. .
j A’ 1 — • . , Nota 7 2 6 . R e m o v e n d u s , See.
i M B w M B M i Ita in aliis codicibus noftris mfs. Ineditis legirar •
m m m If,d0raS ,U” 0^ EPift- W Ê & M aP“ d û " * “ “ Gregormm Epift. citata
; quæ quidem letftitf videnir plaulîbÜKit, edî pnor non fi
omnino ablurda : invitus enim ordinandus eft nemo.
Ita in Concil. Carthag. 4.
S c in aliis codicibus noftris mis.
N o t a 7 1 6 . A b A r c h i d i j
F I A T C E R O F E R A R I U M , SCC.
Ita in editis, in Concil. Carthag. can. citato, Ordine
Romano, & in aliis codicibus noftris mfs. Aliter in Pon-
rihcali Romano : P o n t i f e x a c c ip it & tr a d it omnibus ca n delab
rum cum cande la e x t in f t a , q u o d fu c c e fftv e manu
a e x tr a fin g u lt ta n g u n t , P o n tifice d ic e n t e , A c c ip i t e ceroferarium
S ee Ubi J ceroferarium pro candelabro
neutralirerlumendum efle arbitror , nam cerofcrarius maf-
culine Acolythus eft. Ceroferale dicitur a Gregorio Turonenfi
lib. de gloria Confeffi cap. 79.
N o t a 7 1 7 .% A d a c c e n d e n d a E c c i e s i «
* Nuncgefta hujusSynodiquæ priùs locoEpiftol« 4 4 .1. 4. ha-
Edmiu«, ad aalccm îpifto la fumW tejefta. 4
y Nunc lib. 9, Epi 10j•
* Fortè Pórmd
in Ordine &
Pontifiait
Rom. vcl Forma
Ordinis in
Pontif. Rom.