ïn'Seripturis
iacris Ecclefia
fuudacur.
llidem.
Verf. 2S.
'Sine fponfb
Ciirifto nihil
Oblatio noftra
cx dcvotione
fiat.
M.tuh.7.xr.
& LHC. II. I J .
quia mentemoccupat, 6c a terrenis affedtibus alie- A Pater mens caleftis dabit fpiritum bontm petentibus
nat, uc incentionem ad feculum non habeat, quam fe ? Hinc Paulus a it: feminat in beneditt'toniad
appctendaTola cadeftia inflammat. Verum,ut bus, dc bcnediclionibus & metet, unufquifqueprout
hujus quoque virtutis non perfedlio , fed initium deftinavit in corde fuo, non cx triftitia, aut cx necef-
ddignecur y amphora vini, 6C non poculum fuifle fit ate,hilar em enim datorem diligit Deus.Quid nam-
oflenditur. In amphoram quippe reponimus, quod que eft deftinare in corde, nin proponere ex deliquandoque
per poculum propinemus. Hinc eft
enim, quod is., qui fuperna: caricatis perfedlionem
guftaverat,Deo omnipotenti conficebatur, dicens:
Impinguafti in olco caput meum, & poculum mcum
inebrians , quam praclarum eft? In amphora ergo
vini Samuel oblatus oftenditur: quia eledtusquif-
que, cum ad Evangelica: predicationis minifte-
rium preparatur, ipfius predicationis bonum proberationc
? Dum ergo deftinavit, dixie, quafi vitu-
lum addudtum afleruit. Sed dum addidic, non ex
triftitia, aut ex neceflitate, quia hilarem datorem
diligit Deus, addudtum vitulum, qualiter immo-
letur, expofuit. Adducuntur ergo vituli, cum ad
agenda fortia bene proponenda preparam.ur: fed
vitulus immolatur, cum deliberatio boni propofi-
ti Deo impenditur, in oblatione magna: devotioponit,
non pro vana hujus feculi ambitione, fed B nis* Uterque autem, id eft vir 6c uxór, vitulum
pro ibla caritate impendere. In vitulis ergo addu- immolafle perhibentur : quia eadem hilaritas fi-
citur, pro propofito fortitudinis j in farinæ modiis, delibus fubditis prædicatoris voce oftenditur, at-
pro dodtrina verbi ; in amphora vini, pro intentio- que in eorum cordibus divina gratia propagatur.
ne caritatis. . Pariter ergo-vitulum immolant, cum in corde be-
48. Quæ profedlb virtutum initia, ubi fint per- ne proficientis fubditi, divina convenir cum hu-
ficienda, edocet, cùm fubjungit : Et adduxitin do- mana prædicatione. Tres autem vituli adducun-
mum Domini in Silo. Domus Domini fandla Ec- cur ; quia cùm auxilium lapfîs, & ftantibus ferre,
clefia redtè intelligitur, quænimirum in Silofita & nobis ipfis opem euftodiæ proponimus, dum
elfe perhibetur. Silo autem locus eft, in quo area una bona intentione hæc attendimus, tria qüidem
Dei manfifle perhibetur. Quid ergo aliud Silo funt refpcdlu operis, fed unum in munere obla-
ifto in loco fignificat, quarn veteris Legis traditio- tionis. Tria quidem funt, quia erga nos, 6c pro-
nem ? Nam velut arcam Dei continet, dum car- ximos noftros diverfo refpedlu, 6c diverfis tempo-
nalcm litteram foris exhibet, quæ in fuis fecretis ribus exhibentur : fed unus funt vitulus, quia fi-
fpiritalem feientiam claufam tenet. Quid eft ergo,C mul proponuntur, 6c pari devötione oblationis
quod domus Domini in Silo fita eflfe perhibetur, Deo impenduntur, 6c una in eis hilaritas, 6c alia
hift quia fandla Ecclelia in facramento Scriptura-
rum, velut in loco fimdata cognofcitur ? Illuc Samuel
addudlus afleritur, illic oblatus : quiapræter
fandlam Ecclefiam locus non eft, ubi mérita virtutum
crefcant, 6c ad culmen perfedtionis ve-
niant. Sed cum ipfe,qui addudlus eft, afleritur, ejus
quoque dilationis caufamemoratur,cùmfubditur :
jPuer autem adhuc erat infantulus.
Nam fi infantulus tunc non effet, dum per fe
poflet accedere, duci hue ab alio non oporteret.
Sequitur:
Et immolaverunt vitulum , dr obtulerunt puerum
Heli. ■ y _
49. Superiùs de fola Anna dicebatur : Et addu-
xit eum fccum, poftquam ablaclaverat. Nunc autem
de Helcana pariter, 6c de Anna fubjungitur : Et
immolaverunt vitulum, dr obtulerunt puerum Heli.
Tunc immolatus eft vitulus, cum addudlus eft Samuel,
6c oblatus. Si ergo ibi erat tunc Helcana, 6c
cùm ducebatur, 6c cùm offerebatur -, quare non di-
dtum eft, adduxerunteum fecum, ficut didtum eft,
immolaverunt, 6c obtulerunt î Sed quia hæc ad
Ëcclefiam, & adChriftum retulimus, illiladtare,
illi adducere perfmet j offerre, 6c immolare fibi,
A: Chrifto. Ipfa quippe inftitit verbo prædicatior
nis, fed quibus dodtrinam infinuat, virtutem adimnon
habetur.
50. Sequitur : Et obtulerunt puerum Heli. In Heli
non folûm perfonæ dodlorum veterum, fed etiam ,
dodtrinæ figurantur. Quid eft ergo, qiiöd puer Samuel
Heli oblatus afleritur, nifi hoc, quod aperte
Cognofcitur, quia quifquis prædicando aliis pro-
delfe nititur, non folum nova feribere debet, fed
etiam vetera ïUnde &:Dominus in Evangelio per
parabolam dicit : ideo omnis fcr{ba doclus in regno •
calorum y ftmilis eft homini patrifamilias, qui prof ert
de thefauro Juo nova & vetera. Samuel ergo Heli
tunc ofFertur}lcum mens bene proficientisfubdi-
D ti Legis 6c Prophetarum fcientia eruditur, ut in
libris antiquorum occidentem litteram legat, fed
etiam fecundùm fpiritum vivificantem intelligat :
6c fie quod foris fonat, accipiat, ut præter elemen-
torum fonum, quod intus infonet fpiritus, reco-
gnofeat ; 6c ad fidem nova habeat, fed quoties në-
cefle fiierit, ad novi Teftamenti confirmationem
Scripturas veteres adducat. Tunc quippe defen-
dere nova poterit, cùm eorum rationem ex vete-
ribus agnofeit. Aperte igitur Samuel Heli oblatus
afleritur, quia folùm fufficienter nova præ-
dicat,qui earn rationem, qua intelligenda funt
vetera, non ignorat.Etquia eafdem Scripturas veter
es intelligere fine præceptore non pofliimus, 6C
plendæ operationis nequaquam fubminiftrat. Lit- E dodtor nihil in nobis docendo proficit, fi quod ipfe
teram quippe Scripture loquendo exhibet, fed
ipfum bonum fe petentibus, nonnifi cum fponfo
dare poteft. Immolatur ergo vitulus, cum divina
gratia cordi bona petentis infunditur, ut bona,
qua: deftinando deliberat, Audio boni operis hila-
riter impendat. Vitulus enim tunc immolatur,
quia vidlimä boni operis propofiti, ab omnipotenti
Deo devore mentis oblatione fufeipitur, fi id ,
quod ei vovendo mens exhibet, totum Deo ma-
flatur per hilaritatem. De hac immolatione vituli
Dominus in Evangelio ait: Si vos, cum fitis malt
j noftts bona data dare ftliis veftris , quanto magis
foris loquitur, in cordibus noftris per divinam gra-
tiam non infundatur, mater non iola puerum ob-
tulit, fed cum viro. Ei autem, cui filium tradit,
fe cum verbo preconii Anna infinuavit, dicens :
obfccro, mi Domine, vivit anima tua, ego fum ilia
mulier, qua ftetit coram te hie.
51. Coram Heli Anna ftetit, quia fandla Eccle-
fia dodtorum Synagogæ nullis perfecutionibus cor-
ruit. Quod tale eft ac fi dicat Ecclefia glorians
Synagogæ præpofitis : Idcirco orbem parère per
EvangeliumDeo potui,quia adverfa,quæ mihi in-
tuliftiSjinvidta toleravi.Nam fi pcenis vidta vetufta-
In gra««
pcrlcciii
Eeclcfia.
ti me fubderem, novam Redemtori tot nationum A quifque novus feculi contemtor defignatur ? Vir
fobolem nequaquam genuiflem. Et quia humili- namque dicitur, quia propofitcx fortis ell : unus ve-
ter loquitur, oblecrando Dominum vocat. Quia ro , quia amore fingularis : vir namque eft, quia ex
verb ei vitæ æternæ pignus in fide Redemtoris da- magna vxrtute cundla prefentia defpicit : lea unus,
ri appétit, dicit: Vivit anima tua. Sedquæfefte- qûia fola omnipotentis Dei fpecie frui concupif-
tifle gloriata eft, magna de fe promût. Et quia cit. Quifquis enim perfedtè terrena defpicit, vir
eadem magna humiliter, non fuperbè dixerat, ea eft ex fortitudine, fed fi Conditorem fuum arden-
protinus ad laudem omnipotentis Dei retulit, di- ' ter videre non cupiat, non eft unus ex intentione.
cens i . . . . Perfedlio igitur viri, in preconio ponitur unitatis,
Oravi, & de dit mihi Dominus petitionem, quam ut qui feculum potenter defpicit, mentem non di-
rogavi eum, idcirco & ego commenaavi eum Domino, vidât, foils fuperni|âphiet, ad ea tantùm, quæ de
ja. Divina gratia ad hoc fandtæ Ecclefiæ filios vifione Conditoris funt, æterna gaudia fufpiret.
tribuit, ut eos dodtrinâ veritatis inftituat, bonis Talis profedtb erat,quiDeo consensftiv.^uidmi-
moribus exornet, piâ fuçer eos cuftodia vigilet, hi reftat in c<elo,& a te quid voluifuper terramfHinc
à malo declinare pèrfedle faciat, 6C ad æternam B icem dicit ; Vultum tuum Domine requiram. Qui
patriam fufficientem bonorum operum copiam enim in terra nihil voluit, profedlb vir fuit : fed
præparare. Hæc profedlb minifterii paftoralis funt: qui neque in- cælo, nequè in terra aliquid præter
fed eledlus prædicator ea fuis viribus implcre pof- ipfum voluit, qui, fpretis omnibus, folum ejus
fe diffidit. Quia ergo nec fua virtute aliquos per vultum quæfîvit, non folùm v ir, -fed etiam unus
Evangelium poteft gignere, nec quos générât extitit. De hac unitate Dominus in Evangelio,
euftodire : redtè per Annam in Ecclefiæ typo nunc Marthæ loquitur, dicens : Martha, Martha, follici-
dicitur : Oravi, & dédit mihi Dominus petitionem , ta es, & turbaris ergaplurima : porro unum eftnecef-
quam rogavi eum. idcirco dr ego commendavi eum farium. Hinc Lucas de perfedto credentium nu-
Domino, cunttis diebus, quibus fuerit commendatus mero loquerts, ait : Erat eis cor unum, & anima una.
Domino. Nam ut gignere poflit, obfecrat* 6c ut Unum quippe eis cor erat, quia.per intentionem
h i, quos orando obtinet, in fandfca converfatione rationis, folum Conditorem afpexerant : unam ani-
permaneant, eos item omnipotenti Deo precibus mam habebant,quia per affedtionem amoris, folùm
commendat.Et quia abeifdem precibus numquam ejus faciem videre defiderabant. Hinc eft,J quod
definit, cundtis diebus fe commendare filium Deo C diligens Propheta fecum reputat, dicens : Suivit
dicit.Cundlis namque diebus Domino filium com- anima mea ad Deum fontem vivum, quando ve-
Pcrfefti vïri
cft uni Dco y*
Luc. io. V.41.
& 4-2 .
Pfal.4.1.2.
mendare, eft ei pro eorum falute, quos generat,
omni hujus vire tempore fupplicare. Dies nam-
• que, quibus Domino commendamur, tempora
prefentis v ire fignificant. In quibus profedlb diebus
tanto validioribus divinze protedlionis auxiliis
indigemus, quanto gravioribus fpirituum maligno-
rum tentamentis impetimur. Quia verb inplerif-
que codicibus non commendatus, fed commoda-
tus legitur, ä bono intelledlu non vacat. A ma-
tre quippe Ecclefia in hac vita filii commodantur.
Quidquid verb commodamus, id reddi nobis in
fide excipientis expedtamus. Dies verb virtutum
ni am, dr apparebo ante faciem Dei ? Pro hac unitate
obtinenaa, Veritas docens, ait ? £>ui non renun-
tiaverit omnibus qua pofsidet, non poteft meus ejfe
difcipultts.
i. Quæ etiam noftra funt: quia hi, qui abrenun- ,
tiantes feculo, remotiofis vire fecretum petivi- <
mus, Monachi vocamur. Monos quidem Græcè
Latine autem unus dicitur. Hoc quippe titulo appellations
inferibimur ; ut vox nominis noftri nobis
infinuet altitudinem dignitatis, 6c animus no-
fter tanto ardentiùs ad Conditoris vifionem fe eri-
gat, quanto fublimitatem claritatis, in qua femfpiritalium,
claritates funt. Quibus profedlb die-p per debet confiftere, quafi in fronte prelatam porbus
Annæ filius Domino commodatur : quia ei fan-
dta Ecclefia eledlos offert in claritate virtutum,
ut eos poftmodum ad augmentum fui æterni gau-
dii fibi omnipotens Deus exhibeat in fplendoribus
præmiorum. Et notandum, quia omnibus diebus
commendatus afleritur, ut ei de eo, quod habendum
eft de fpirituali converfatione, nihil défit,
quem prædicator eledlus in æterna vita recipere
tenebrofum ex aliqua parte non poterit. Sequi-
tur.-
Et adoraverunt ibi Dominum.
Et nos membra fandlæ Ecclefiæ, cùm per Scripturas
teftamenti veteris, yenerationi, 6c precetat.
Sed divini amoris fublimitas in fola Catholi-
ca Ecclefia veris eledtis impenditur. Bene ergo vir,
qui unus dicitur, de Ramatha Sophim, de monte
Ephraim fuifle perhibetur. Ramatha quippe, ut
jam dixi, Hebræum nomen eft, fed Latina locu-
tione, dicitur Vifio confummata. Quæ profedlb.
appellatio fandlæ Ecclefiæ convenir, quæ antiquitus
àProphetisprævifa eft, fed in finem feculorum
in Redemtoris fide difpofita. Gonfummata erga
vifio fandla Ecclefia dicitur : quia per Redemto-
rem humani generis eredla eft in religionis culmine,
quæ olim tantùm prævifa erat fpiritu pro-
phetiæ. * Hæc autem Sophim efle delcribitur m -
pto Conditoris a fubmittimur, ibi profe^b Domi- E monte Ephraim ædificata1 : quia contemplatione «4 ? ^ P
num adoramus: quia Patrum veterum fidem tene-
mus, 6c eamdem fidem per diledlionem in bono
Ppere exercemus.
C a p u t I L
HiE c de principio typica expofitione protu-
limus: nunc in ejufdem verbis Eiftoria:, eru-
ditionem noftram permoralem fignificationemre-
quiramus.
Fuit vir unus, inquit, dc Ramatha Sophim.
i. In hoc viro uno, quid redtius, quam unuf-
* In Guff & Vatic. fubmittitur.
Dei celfiflima eft, 6c fpiritalibus virtutibus fecun-
da. Sophim quippe fpecula dicitur, Ephraim fru-
dlificans. Qua: profedlb vocabula fitum fandlje Ecclefia;
redlè infinuant, qu* non folum intentione
vifionis alta eft, fed excellentia converfationis.
Quibus etiam vocabulis, 6c hxreticorum dementia
, 6c ceterorum improborum fterilitas reproba-
tur. Illi quidem, dum a redlitudine fidei deviant
fpeculationem fublimitatis non habent: ifti verb
quia redla vident qu^ aganc, 6c ea facere femper
diifimulantjfpeculam quidem habent,fed virtutum