2 9 1
v e rb ,ut lapfos bene cörrigat, priüs culpas difcu- A conantur. Agendö quippe böna, malaquærelin-
tiendbinvertit, deinde inventas fërit. Ut ergo, qua* ;*«»«** «*Air# tel
feriat, perfpicüe &c aperte videat, mentis qculos
ad vidcnda ima peccatorum vulnera curvat. Sed
pérfpefta non ferit, fi' ad tangenda ea in infimis,
non defcehdit. Surgeré' ergo, Sc afcendere Proplie-
ta dicitur, quia ele£H db&ótes fic ad ima noftra vi-
denda &: emendanda plerumqüe veniünt, ut redire
ftatimadalta converfatióhis fuainumquam obli-
vifcantur. Quibus ètiani verbis facerdbtalis animi
libertas aÏÏcntur. Nam plërique alios increpant,qui
femetipfos validiffimo iræ bello perturbant. Poft
increpatas verb çulpas furgére & afcéndére ne-
queunt : quia in fcmetipfis turbidi, ad alta intima:
quünt, öperiunt: ne ab sterno jüdice deteifta ju-
diceritür. Hoc nimirüm fr faftum Saül- in bonam
partem dedueiriiüs, hoc invenimus: qüia quipriüs
in facrificio, metüens Prophets mandata contem-
fii, poftea verb ad eos, quos metuerat, conteren-
dos populi Dei adverfariös feftinavit. Quo in loco
etiam hoc notändum eft, quia quem Propheta de-
ferdit, ad experiendabella hottium de Galgalis af-
cendit. Pleröfque etertim peccatores jufta prsdi-
catörüm feVeritas projicit, quos tarnen divina memoria
non reliriquit. Solatia Sc adhortationes Re-
ftonim propter culpas amitcunt: fed fäcras Scriptu-
ras Confulunt, propofitum refumunt; Sc qui inobequietis
progredi nequaquam permittuntur. Qui- B dientis malo velut lapfi jaeuerant, ereüi per obedam
coërcendas aliorum turpitudincs aüdiunt; fed
cùm ad cogitanda ima defcenderint, noxia eorum
dele£tatione fordidantur. Infirmi quidem & t-anti
minified! impares, dum folvere inferiùs aliorum
a a'nbdbs geftiunt, illbs non libérant, fed femetipfoS
ligant. Quid ergo lîgnificat, qübd dé Sàmuelé dicitur
: Surrexit, & afiehdit, nifi quod in perfeélio-
sic aliorum in- ribus viris aïpicimùs-, qui frc noftra inquinamenta
quinamen ta refpiciunt ,ut ab eis nequaqùarh fordidentür : fic
^on'f rdidcn- n° ¥ s irafcuncur >ut qdietis intus fecreti fui alta
M °1 1 " cohfcendere velocitër poffint ? Fortes namque Sc
potëntès funt, Sc qui ma'gna- & fort» fua leviter
ferunt,noftris infirmitatibüs nôri gravantpr.Et quia
diéntiæ fervorem ad occukorum hoftium bella pro-
cedunt. Bene ergo de Galgalis, ideft de rôtis venire
memôraritur : quia de fandlis Scripturis aeci-
piünt, tmde àdvetfæ partis militiam comprimere
fortiter polfirit. Quia verb perditæ converfationis
altîtudinem,recuperate vincendo fatagunt, in Ga-
baa Benjamin afcendere dicuntuf. Quia item alii
in latibulis fc clauferant, alii ad hoftes eonfugerant,
reliqui popùli vocantur, quinullo funt timoré per-
térriti, led cum rege fuo ad locum feftinant con-
grelfionis. Quodetiatti nunc in Ecclefia videmus ;
quia videlicet pleriqué quafi parvuli proficere per
ptivatæ vitæ ftudium proponunt, plerique fortes
in cötréótiqhe noftra fânctee Scripturæ teftimonia C iiiexpofitisquoquemalignihoftis certaminibus auproferunr,
a Galgalis fürgere, Sc afcendere perhi-
bentur. Galgala quidem, ut plerumque jam d i i i ,
rota nominatui-. Teftimonia verb Scripturarum,
quia per diverfos fènfiis in noftra eruditione vol-
vuntur, velut rotte fnnt. Et quia cüm fanóti preedi-
catores fubditorum follicitudiném dèfemnt, in a:-
terna: vitse contemplatione fublimantur ,in Gabaa
Benjamin Samuel afcendere dicitur. Gäbaa derii-
què Benjamin, collis filii dextra: interpretamr.Quis
ergo cft filius dextrx, hifi quem fämfta Evangelia
coniitentur ad cjelos afcendere, & ad dextram Dei
Pafefis Iedere ? Collis igitur filii dextras, sterna eft
celfitudo Redemtoris. Q^ndo enim ima noftra
daces funt: ut aperte vidcant feculi blandimenta,
qu^ appetant, fed appetere vifa contemnunt. Hi
quidem non in latibulis, fed in aperti certaminis
campo confiftunt, expofiti ad prxlium, fortes ad
ttiumphum, qui pugnare polTunt, Sc nequeünt fii-
pèrari. Unde & per perfebtum numerum defignan-
tur, cüm fubditur:
Et recenfuit Saülpopulum qui inventus fuerat cum
eOy quafi fexcentos viros.
z6. Septem quippe diebus hebdomada imple-
tur, fed urtus eorum ad operandum prohibitus eft,
fex verb in boni operis ftudio conceduntur. Cen-
tenarius autem numerus fiimmam continet numefanëti
prædicatores deferunt, in alta illa divina Re-D rqrum. In fexcentis ergo viris, qui alii defignantur,
Paftorcs ab i:
obediencium
demtoris per intentionem furgunt, & per vifionem
confcendunt.
24. Poteft & lecundum hiftoricum fenfum fim-
plicius intelligi hoc, quod dicitur : Surrexit, & afi
fubducant. cendit: quia videlicet in rege, quern arguerat, hu-
militatem pcenitentiac, qua manere cogeretur, mi-
nime cognovit. Idem tamfen rex in minifterio re-
linquitur, ut ipfa Prophets feparatiorie corrigatur:
quia plerumque quos prxdicatoHs verba non cor-
rigunt, dividi a prxdicatbru.m famili^iritate, vel a
fanftje Ecclefize unitate pertimefeunt. Juxta praedi-
catores duri funt, fed leparati refipifeunt: & qui
inobediendo peccaverunt, obedire Deo, jam hlv-
lnfr.is: militer parant. Unde Sc rex Saiil non multo poft
demoliri Amalechitas prsecipitur: ut, fi mandatum
Domini ejufdem c^dc* gentis perficeret, pribris in-
obedientije nexus enodaret. Separatus quidem a
Propheta, ea agere vifus eft,ut ad agenda alia ju-
beretur. Quare Sc fubdiyur:
ilridtm. £t reliqui populi afeenderunt pofi Saul obviatn populo,
qui expugnabat illos : venientes ex Galgala in
Gabaa Benjamin.
jufta piaque 2j. Nonnulli fic in peccato corruunt, ut in nul-
ticatcrrc^^VC ^ono opere teneantur : nonnulli verb dumma-
quid age« dc- ^ fc perpetrafle recolunt , agere bona inftantius
®canc* • In Giloc. & Vatic, modos}quod miaime recipiendum.
nifi qui opere, Sc cordis deliberati'one robufti funt ?
Nam quidam fortia proponunt, fed quia quod proponunt,
non faciunt, ad fexcentorum virorum numerum
non pertingunt. In fexcentis ergo viris,
fortes operatii fanâæ Ecclefiæ defignantur, quia
magna proponunt, & rigorem propofitijfortitudine
complcnt bonæ operations.Qui bene cum rege in-
venti perhibentur,quia cum Paftoribus fanclæ Ecclefiæ
in boiia voluntate,& pia adione conveniunt.
Cum eis namque funt, à quibus nec voluntate dif-
p crêpant, née operatiohe difeordant. Qui fie convenue
dicuntur, ut excellere prædicatorum dignitas
fentiatur : quia etfi idem bohumfubditi, quod præ-
dicatotes volunt, faciunt, illi tamen in eodem Bono
præcipui lunt, quorum, ut ordo eft celfior, ita
Sc ardentior virtus animi, Sc robuftior nixus ope-
rationis. Quare Sc feparatim de rege , & ejus filio
dicitur :
E t Sdiil, & Jonathan.
Ut quid enim feparatim rex, & ejus filius nomi-
namr, nifi quia adio boni prælulis claret eflè fingu-
latis ? Et quia omnium fidelium lubditorum non eft
unifortnis æqualitas, fequitur :
E t populùs, qui inventus in Gab a a Benjamin.
2,7. Satis replicatum eft, quod Gabaa collis in-
JHim, I
QuiliJ
clclii 1st
opetani. i
yerf. il\
terpretatur. Collis Verb non ifiuntofeo, fed mon- Avions ille infinuat, qui ait : t â Ë Ê È in f im f lZ
■ 1 ^1“ &mn>>tan r.cma, Qmd ver6 in. «. Pet hanc quidem ad cor ftui/hoAes ingrediun-
^o,colle mfi^ta & perfcaa Vica inteiiigitur fi- tur, quia maligni fpiritus, dum ad e fcn a ta verba
dehum fiibditorum H x c nmurum .quamvis ppx-- Unguam folvunc .,/iras accendunt, & mutuam fide.
4 icarorum,celfirudim:xqua ^ ramen ah alio-, lium cariratem feriunr. Qui ergo catere cogitario-
rnrn merit« valde .cermturefib iiiblunis.: Unde & nesnoxias didicir.fioris cSodiam renerenofnovk
d .q ^ a m p r x c ^ u . s e i p a . s .n A p ^ U e g , , umqscuneiimperum vicitjalteriusnonevafit Ter-
tur ’.Nemo fottrat dum cMttcum, m f t n tms verb cuneus vertit fe adirer termini Ouis eft
madrAgwu^mor vu&a, Ques:& clatm& demon- terminus cogiraciohis & verbi, nifi confumSatio
ftrans.aitvH ifuat,qi, crntmulimimswonifimteo- boni;operisA Namidcirco bona cogitamus & lo
tnqmnatti vttgtnes enim-.''funt,-.&feqmntur agmtm, quimutf ur eanad finem boni operis perducSmT
™ocumv,c,m t Dumiergofpir.tualiaprxliaâefcrii. & d.cùm. antiqüus hoftis vèrbis & c o g i t a S S
buntuti, popote inventuSjiU'GabaaBenjynm fpe- - pocere non prxvaleciin finem laquefs t e X &
ciahten recenfetur., qUia^rginum.eborus.contraig bonumOpiisifideliumevacuare, velimpedireaunf
unriiundotum:fpintuum feroeitMemitant^viplen- tit. -Quod verb, eftkertermihiynifi ftudium borne
tior eft, quanto,nullo ebrum vulnere ifaucms^nul-
lia eorum fuggeftiohis fordp ,pollutus>_Liber quip-
pe Sc integer, expeditus eft ad occurfùm, fortis ad;
idum. An non in colie filii dexcræ-fent^quos in-
tegritads fiiæ merito diledus Jefu refpicjc ; dicens :ï
opferationis i Quia ergb mulds linfidiis maligni fpi-
r-itù^tnicüntur, ut ftudium-: boni operis deferatur
ad iter termini térrius 1 cuneus verti dicitur. Poteft
etiam inhoc.termiiio, vitæ hbftræ finis intelligi. Ad
iter veto termini cuneus vertitur, quia interrumper
SioHAgnum. co. re teftis npu& bomim mtitur; ne ufque ad'vitx fi
centum quadra£inta quatuor miUia ? Sed;& val-quadraginta milita Sed; Sc nifi val
nem n ^ , ,Mtnr I M , ... r „
de fortes elfent, ad tantam celficudihein fatigati.
àfcendçrc nequaquam, poflent. Item nifi omnium
cogitadonumiliberi elfènc, poll agnumu bique cur-
rere non. valejrent. Quia ergo in occulti 'certàmi-
nis triumpho yirgo quifque mirabilis eft ,• dum or- _ nem deferantur,
do congreflionis defetibi cur jfub typo populi G a -^ J -,
baa, virginitatis lpecialis dignitas memoratur. Se-
quitur;.;.-
Porro philifihiim confcenderant in Magmas. E t
• egrefsi fu n t adprdiandum dè cafirù Philifihiim très
cunei mus cuneuspergebat contra vi-am Ephraim,
a d terram S aü l ï porro. alius ingrediebaiur per viam
Bcthor.on.itertius autem vertit f e a d viamjermini in
terra S ab a a , imminemi.vhlli Seboim, contra defer-
tum.
2,8.. Quid eft, quod Philifthæi très cuneos faciunt,
nifi quia maligni fpiritus cordi noftro, linguæ,
Sc qperi inférerè perverfa moliuntur ? Quia enim
miriron/ln. .iiaI C . :__
nem;perduc4tur: -Unde & Pfalmifta.lapforum fle-
tusim feexprimensv ,*t : Funcs extenderunt ik,U-
qurnm fedibm mwdjuxtaiterfmiiddiimpofuerum.
mihi. Juxta iter quidem fcandalum ponitur, ut bona
ele&orum .opera ante bujus vital conlummacio-
X9 . Qmd ell autem quod air -.1» tern Subit*, im-
mincnti vdUi Seboim contra defertum i Sed hxc nomma
Iocorum#d defignandum fimm tcrminijqucm
dixerat, polira funt. Sabaa verb in lingua noftra,
captiva dicitur i Sebcim , capreæ nuncupantur!-
autem ilia cap tiv anifi humana nactira,
quæ-inparadifofuitpofità,.&inuncad perférendas
hujus mortalitati5 xrumnas in hoc feculum, eft Ii-
gata ï Qux eft autem terra captivx hujus, nifi pcrc-
grinatio vitx temporalis > Bene igitur, dum verti
cuneus dicitur, terra captivx memoratur i quia ma-
ligni Ipiritus in hac terra peregrinationis .noftræ
prxlia contra.pos movçre.pofiunt ; in ilia veto vita
cogicandoyvel loquendo, five ftciendo, Omne pec- D noftra
çatum committitur, tres funt Philifthinorum* cu-
nei : quia:maligni fpiritus impellere. ad peccandum
animas fatagunt, negligentia cordis, eftrenationc
oris, audacia perverfi operis. Unde Sc primus cuneus
contra viam Ephraim pergere dicitur,quia
expugnare innocentiam à corde incipiunt. Via quippe
Ephraim, ideft fru&iferi cordis, bona eft cogT-
tatio. Contra viam ergo Ephraim primus Philifthinorum
cuneus pergit : quia occulti adverfarii, fi
priùs ufum bonæ cogitationis à mente non aufe-
runt, ad eradicandos virtutum ejus fru&us pervefatio
quamvis in hoc captivitatis exilio pofica fit, fi
iter termini perfe&è cuftödit, poft termini hujus
anguftias, ad altitudinem immortalitatis pervenit.
Unde Sc termini hujus terra: valli Seboim,ideft ca-
prearum imminere perhibentur. Vallis quippe ca-
prearum, éft mors pretiofa Sanélorum: quia unde
moriendo deponuntur, inde ad gaudia sterna fu-
blevantur. Capreas quidem velocia animaliaeffe
& magnos faltus dare quis nefeiat > Rectè ergo fan!
&arum animarum dignitatem capres defiernant
qus in morte corpora deferunt, fed quafi magnos
B j H H l C oH t fa 'E p h tW Ä v iam v « :
nni™unt, qnunaann'd1°oh boonnaas: ocooogiittaattiioonnti, innffiifdt,iaa„nrtnurf.,% qu„Sa via E COn:fcendunc. Dicateriro: oi.i«terminer“
ad terram Saiil tendere dicitur. Quid enim eft aliud
mens ele&i difeipuli, nifi frudifera valde terra do-
^toris ? Unde Sc Dominus in Evangelio parabolam
feminum exponens, ait: Jjhtod cecidit in terram bonam
hi funt, qui in corde bono dr optimo verbum ex-
cipiunt, dr fruclum ajferunt inpatientia. Dicitur ergo
de primo cuneo Philifthinorum: Pergebant contra
viam Ephraim: ut dum litters fenfum fpiritua-
lem percipimus, cogitationis aditum malignis fpi-
ritibus obftruamus. Sed dum cor munimus, lin-
guam pariter a fuperfluis locutionibus refirenare
compellimur. Unde & fecundus cuneus per viam
Bethoron ingredi dicitur; Bethoron quippe,domus
irs interpretatur. Domus veto irs ,e ft mensufui
ferviens lingus litigiofs. Qiiam certe domum fa-
Tom. III.
confcendunt. Dicat ergo, quia terminus terræ ca-
ptivæ imminet valli Seboim : quia etfi damnata eft
humana conditio, fie tamen eft in Dei filio exalta*
ta , ut cùm ad vitæ temporalis terminum ducictir,
in morte datur,ut in æternæ vitæ celfitudinem fub-
levctur. Dicat ergo: £>tfia tertiuscuneus ad iter f i
vertit termini in terra captiva, qua imminet valli câpre
arum: ut malignos fpiritus ad hoc eleftorum
extrema bona pervertere conari afïerat, ut ad fu-
perna gaùdia non confcendaiit. Quæ eciam vallis
fita contra defertum dicitur. Quid deferti nomine
hoc loco,-nifi infernum accipitur? Defertum quidem
rede intelligitut,ubi ele&orum nullus inve-
nimr. Defertum eciam dicitur, in quo ærumnarum
fblatia nulla fentiuntur. Vallis ergo çaprearum contra
defertum fita perhibetur ; quia 3an<ftorumj ipors
T i j
Eccl, 7^t.
Boni operis
coufunimatio-
nem inipcdicn-
do.
Pf*l. iss< a.
Human* ra-
curæiin-lî'ac vita
captivitaj.