cum D.\vid dicere poffint : & mifericordia ejus pra- A tiæ adminiculum egredi poteft. Duobus enim modis hoventat
me. Tanguntur fcapula: , utcum eodem dicanc
& mifericordia ejus fubfequatur me. Id eft , anteriora,
ut bene velinc: pofteriora, ne fruftra velint. Bene autem
velle 6c perficere a Deo nobis datur, a quo eft omne
datum optimum, Sc omne donum perfe<5fcum. Et quoniam
in cordis nomine farpe mens defignatur, ficut eft illud,
in toto corde meo exquifivi t e , 8c in olei nomine intel-
ligitur un«Stio fan&i Spiritus , five opera luminis 8c
mifericordia, cordis locus un&ione utrimque munitur,
id eft amends 8c pofterius: uc undique mens Chriftiani
8 c pinguedine fan&i Spiritus, 8c operibus luminis 8c mifericordia
exuberet.
XI. Quibus bene exuberat, fi abrenuntiando diabolo,
8c operibus ejus,dominationem illius afpernetur: 8c jugum
quod fe premebar, illius olei undionc fatifcat: 8c impl<
mo Deo fuperbit} f cum aut præceptis ejus inobedicns
exiftit, ea qua: prohibita funt committit, aut commifli
poenitere negligit. Unde five hi qui baptizandi funt, five
nos qui baptifmi Sacramentum jam pcrcepimus, anteo-
culos ponerc debemus padum quod cum Deo in baptifmate
fit, ubi abrenuntiatur Satanæ, 8c operibus ejus, 8c
pompis ejus : quod padum tunc irritum fit, fi aut in fide
quis permanendo vitiis, aut à fide exorbitando, idolorum
cultibus aut hærefùm erroribus fubdatur.
X I I I . Quia igicur confiât padioncs credentium eflc
duas, unam in qua abrenuntiatur diabolo , 8c pompis
ejus, 8c omnibus operibus ejus : in altera qua fe credere
confitentur in Patrem, 8c Filium, 8c in Spiritum fiindum -,
oportet has inconvullæ mentis intentione teneri, 8c m
* temeratècuftodiri poffint, illius fèmper adjutorium quæ
M tur illud propheticum : com futnfitt jugum » fu c ic M . B rcre qui baptifmi Sacramentum ad falutfm generis huma- *
Abrenuntiare Anrpnimriare etenim prpnim poni nnni folet (nlpr pro nrn eo pn quod nnnd eft p(\- fnam.fperne- ni contulit, cujus ____ myfterium,nWfc__ 8c •in veteri • ° teftamento n per Stmi!
1
re, rejicere, contradicere, five aliud quidquid hoc ver-
Moyfèn præfiguratum eft : cùm populus in nube , 8c in
bo in hoc fenfu exprimi poteft. Quamvis enim illius ver-
mari baptizatus eft, 8c in novo per Mediatorem Dei bi quod eft, nuntio , fenfiis in promtu fit cùm fine præ-
8c
hominum apertiflimè demonftratum. Ipfè enim ait, pofitione profertur , 8c accepta prxpofitione interdum
quoniam
ni f i quis renatus fuerit ex aqua j & S pint u fan-
à fua fignificatione non longé recedat, ut eft illud, nar-
Et Johannes
rabo & renuntiabo : interdum verb in alium fènfum ver-
Eio, non poterit introire in regnum calorum.de eo ait: tatur, uteft illud : vobis, Ego baptiz.0 vos veniet autem 8cc. ipfe
fee ergo omnis ex qui non re-
nuntiat omnibus qua poffidet, non poteft mens effe dif-
cipulus : abrenuntiare tarnen femper in eo fenfu poni con-
fuevit, quern fuperius diximus. Abrenuntiare etenim fe
fatetur Satanæ , 8c omnibus operibus ejus, 8 i omnibus
pompis ejus. Quam-abrenuntiationenrredè confeflîo fàn-
dæ Trinitatis fèquicur : ut ubi abundavit peccatum, fu-
perabundet gratia : 8c ubi computruit jugum diaboli à
facie undionis Spiritus fàndiadveniat illius jugum,
vos * baprizavit in Spiritu fanElo, & igni. Per hoc qui k
nafeimur mundo, renafeimur Deo, 8c qui per peccatum 2
eramus filiiiræ , per grariam efficimur filii Dei. Hacenim
tindione 8c hoc lavacro Ecclefia vegetatur. Ex oflè parentis
protoplafti mulier ædificata eft -, ex latere Chrifti in
cruce dormientis Ecclefia formata eft. Profluxcrunt enim
ex ejus latere languis 8c aqua, duo fàndæ Ecclefiæ præci-
pua Sacramenra, ut in altero confècratio, in altero mun-
dacio eidem tribueretur Ecclefiæ. Rcgeneramur namque
ex lavacro, ut confecramur 8c fanguine., Unde 8c populus
dixit : difeite à me , quia mitis fum | Gr humilis cor- C ex lavacro
mare rubrum tranfiit : quia baptifinus Chrifti Sanguine
confècratur. Quia ergo elementumaquæ in hoc mundo
omnibus dementis purgandi, vivificandi, recreandi gratia
apciuseft, non immeritoei baptifmi dignitasconfer-
tur : quia 8c regenerandorum hominum efhcaciam cùm
Spiritus Dei in mundi primordio fuper id ferebatur, con-
cipiebât, 8c purgandorum , cùm ex latere Chrifti proflue-
ret, dignitatem capiebat. Per hoc etenim vifibile elemen-
tum res ilia invifibilis fignatur , ut ficut aqua pur^atuf
exteriùs corpus, ita latenter ejus minifterio per Spintum
fandum purificetur 8c animus. Invocato namque Deo,
defeendit Spiritus fandus de cælis, 8c fandificatis aquis ’
tribuit eis vira purgationis. ' Inde homo ad imaginem re-
paratus fandæ Trinitatis, adquamconditusfuerat, ex-
pellitur -, 8c qui vêtus in eas per peccatum primi hominis
, & invenietis requiem animabus veflris : jugum
meum Juave eft} Çÿ onus meurn leve. Satanas enim qui 8c
diabolus nuncupatur, à fidelibus abrenuntiatur, ut Domino
Salvatori liberiùs fêrviatur : quia juxta ejufâem Domini
vpcem , nemo poteft duobus Dominis Jervire.
X II. Abrenuntiatur etiam operibus ejus : quia opera
illius contraria funt operibus Salvatoris -. 8c quia ille ar-
mis fuis, id eft vitiis genus humanum fibi fubjecit :
Dominus armis fuis, id eft virmtibus ilium debellavit.
In illius enim militia, id eft peccatis noftris fèrvitus * permanens
accepit mortem : in iftius militia, id eft virtuti-
bus accipimus vitam æternam. Septem itaque principalia
vitia , quibus diabolus genus humanüm infèftat, non incongrue
opéra Satanæ aicere pofTumus : quibus opponun-
tur feptem principales virtutes , quæ opera funt procul
dubio fâlutaria. Nec minùs interea pompis ejus abn
, ' D *ntraverat, npvus ex eis per Chrifti gratiam egrèditur .
mtur, quæ utique open funt Satanæ. Sed eo qoafi dlf- & Spiritu gratiæ ip meliûs immutatus longé aliud quàm
cerni videnrur a ceteris operibus ejus : quia in ejus fiiper- fùerat, efficitur. J r | 6 ’
bia, cujus ille audor, 8c qua: eum dejecit, quodammo-
do defignatur. Pompx igitur ejus funt ambitio, arrogan-
tia, vana gloria, 8c cetera hujufeemödi, qua: de fonte
iuperbiz ptocedere dignofeuntur. Pompam enim ambi-
tionem five jadantiam 8c his fimilia inteiligi debere pro-
pheticus fermo demonftrat, cum dicit: V a qui opulenti
eftiS' in Sion, & confiditis in monte Samaria, optimates
capita populorum, ingredientes pompatice domum Ifrael.
Sed 8c Clemens Prudentius difertimmus atque chriftia-
niffimus Poeta in hac fignificatione pompam pofuit in li-
bro Plychomachia, ubiait:
•. Foedus enim erat deformitate peccatorum,
ibi redditur pulcher dealbatiohe virtutum. Nullatenus ii
Inpogna lu-
xurix Sc Ibbricque
baptifmi myfterium perfici poteft, nifi fub invocatio-
ne fanétæ Trinitatis : quia & Dominus ad Apoftolos di-
lit : I t c , duceie umnes gtmes, buptiz.untes tos in nomine
f u i r * , & m i , & SpiritusfunUi. Et idem Dominus
hoc Sacramentum fiimavit, cùm in fuo baptifmate Pater
declatatus eft in voce, Filius in corpore, Spiritus famftus
in columbæ oftenfione. O præclarum &'admiiabile Sa-
cramcmum , qubd de filiis iræ facit filios Dei, de veteri-
bus novos, de foedis pulchros : in quo & rcgeneramur, Sc
puigamur, Sc cxcmplum mortis Chrifti imitamur. cio -
modo ergo hoc elemplum imitemur, dicat Apoftolus :
A n ignoratü , inquit, tjuiu quicumquc baptizütti fumus
___ , , . ^ . - m. chrif l ° J ’f “ . ‘ ” ™ n ‘ ‘ffiu<bup,izJ,,ijUmut.Cónrrpul- quamvis ergo omne peccatum fuperbia diel poffit : quia E u trgo fumus cum i/lo per buptifmum in morte ■ m L e rn ,
quando quis peccat, Deo qui peccare prohibuit con- uimoium refurrexit C h r iflL a mortuit per M a m P a -
traue vademt : almd tarnen eft defidiosè, alind malitiosè, , r ù , i , . & n e , in n o v it j» nita a m b u lL J . M o t i Z r
aliud fcienter, aliud jgnoranter, aliud negligenter, aliud ergo peccato, quando abrenuntiamus diabolo, & omn“
arroganter peccare. Quqbbet antem modo quis peccet, bus, quæ ejus funt. Confepelimur Chtifto cùm fub in-
fi pmmtere contemmt, in magnum fefuperbiæ baratmm vocatione fimftæ Trinitatis fub trina merfiöne in fbntem
dC m pCr confeffio?fln peccatorum lavacri, quafi in quoddam fepulcrum aifeendimus Con-
worum, 8c emendauonera moium, 8c falutarispeeniten- furgimus Chriûo cùm exuti omnibus peccatis de fonte,
quafi
Pompa oftentatrix vans Jplendoris inani
E xuitur nudata peplo.
luafi de fepulcro egredimur. Sed neque myfterium trium A * luna alba , vel ficut nix. Cui cum Apocalypfi gratia5 * leg. Una,
mBm agamus, qui lavit nos ^ peccatis noftris in'fanguinc fuo * .
8c fecit * noftrum regnum * Saccrdotes Deo 8c Patri fuo, * jc„ noi
cui eft gloria in fecula feculorum. Hoc etenim regnum, * leg. sa-
8c facerdotium, 8c vifibili Chrifmatis unguenro per mini- eerdotes.
fterium facerdotum, 8c invifibih Spiritus fandti gratia a
Domino linitur.
X V. Cujus unguenti Sacramentum. a Moyfc primtim,
jubente Domino, in Exodo legitur compofitum, 8c in
novo Teftamento a Domino veraciter dcclaratum , ‘qui
un<ftus eft a Patre oleo Iztitix prz Confortibus * tuis, cui * Jcg fuit.
non ad menfuram dat Deus Spiritum j quoniam in ipfo habitat
omnis plenitudo Divinitatis corporaliter. Ipfi enim
Ecclefia dicit: Oleum tffufium eft nomen tuum , ideo adolescent
uU dilexerunt te. Quia videlicet 8c a Chrifmatc
Chrifti, 8c a Chrifto Chriftianorum nomcn exortum eft.
Ante adventum etenim ejus Reges folummodo unguebanctierum
ac nodrium , quibus in fepulcro Jefus fuifle Je-
vtatd. gitur, prætericur, cùm * invoci famfta Trinitate, quæ
utique vera lux eft, in fontem defeendimus. Lux eft enim
Pater, 8c in lumine ejus, qui eft Filius, lumen videmus
Spiritum fanéhim. Facimus autem 8c très nodtes , cùm te-
1 tri. nebrarum 8c ignorantiæ * Patre, una * commendario,
mmen- quod ex eo natum eft, quod mendax eft, ficut 8c Pater
ejus, contradicimus. Sed 8c tertio loco fpirirum erroris
deftruimus , qui infpirat Pfeudoprophctas, ut dicant :
Haec dicit Dominus, quos Dominus non mifit. Deftruimus
enim hæc, 8c conculcamus, fi confepulti fumus Chrifto
, etiam fecundùm illud quod ipfe dicit : Ecce d edi vobis
poteftatem calcandi fu p tr ferpentes & fcorpiohes , &
fuper omnem virtutern inimici. Quæ fingula ita funt contraria
fandtæ Trinitati, uc nox diei, 8c cenebræ luci, ut
mendacium vericati. Fons quoque baptifmi fimilicudinem
gerit fepulcri Chrifti, quod novum fuifle legitur. Quia
quicumque in eo confepelitur Chrifto, Sc ei confiirgit,
fecundùm eumdem Apoftolum, in novicace vitæ ambu la-
re .debet. Cujus fontis feptem gradus , très in defeenfu
très nodes, 8c rres in afcenfû très dies fignificare viden-
tur, de quibus fuperiùs didtum eft. Septimus verb , qui
■8c quarcus, ille eft de quo quidam ait : E t afpettus quarts
fimilis filio D e i , qiii fornacem ignis extinguit, qui eft
ftabilimencum pedum , fundamentum aquæ : in quo juxta
Apoftolum, inhabitat omnis plenitudo divinitatis corpora-
liter. Idcirco autem bapcifmus non iteratur, quia 8c Chri-
llus non ampliùs quàm femel moritur. Peccata enim quæ
Îioft bapcifmum committuntur, poenitentiæ lacrymis, c-
eemofynis, 8c cetetis bonorum operum exhibitionibus,
non baptifmatis iceracione delentur. Dominico interea
corpori fepeliendo mundiffima linteamina, 8c aromaca adtur
8c Sacerdoces, qui etiam Chrifti vocabantur : poft adventum
verb ejus non folùmReges 8cSacerdotes, fed omnis
hacundtione confècratur Ecclefia : quia confiât earn eflc regnum
8c Sacerdotium, & filios ejus reges, 8c Sacerdoces.
Baptizatorum itaque capita Chrifmace liniuntur, * 8 c *kg. uU
in regno 8c facerdotio Ecclefiæ delibuti, 8c Chriftiani no-
minis prærogativam accipiant, 8c ejiis membra qui eos
rcdemic 8c eorum caput eft, effici valeant.
XVI. Quia igitur idem Redemtor nofter Rex eft cui
per Propheram dicitur : Regnum tuum, Domine, regnum
omnium feculorum, & dominatio tua in omni generatio-
ne ô 1 generationem, qui diabolum, mortem, 8c mundum
mirifice triumphavit | 8c * Sacerdoces, cui per eumdem crdài
Propheram dicitur : T u es Sacerdos in aternum fecundum ea ° °
ordintm Adelchifedech , qui fe Deo Patri in facrificium
obtulic : decentiflimum eft , ut fiandla ejus Ecclefia, quæ
hibentur : quia 8c is qui Chrifto confepeliri defiderat, fi c utique corjpus ejus eft,8c regnum fit 8c Sacerdotium, 8c nos
jam aetas permictit, quamvis mortuus fit per originale pi
catum, quod adhuc portat, debet tairien bonorum ope-
rum exhibitione flagrare, mundis indui veftibus, de quibus
Propheca Saccrdotes indui orat cum dixit: Sucerdotes
tui induantur juftitiam. Si ergo aneequam renafeatur,
8c qriginali peccaco purgetur , 8c Chrifto confepeliacur,
depet flagrare, odorem prsftare , 8c mundilfimis veftibus
indui; quanto magis rcnacus, purgatus , Chrifto conYi-
vificatusjin novitate vica: ambulans, nova creatura effc-
<Stus, 8c odoris flagrantia exuberare, 8c candidorum vef
timentorum clarefcere debet nicore ?
XIV. Uc ergo nos, qui mundo morimur, Chrifto con-
fiirgimus, bonorum operum nicore induamur, 8c caeleftium
gaudiorum fpe confirmemur, decentiffimaratione Angelus,
qui ejus refurre&ionem nuntiat, in albis veftibus federe de-
Icribitur j 8c qui ejus redicum Apoftolis nuntiant, in albis
regenerati, qui ejus membra fumus, reges fimus 8c
Saccrdotes ; reges, uc 8c contra diabolum viriliter dimi-
cemus, 8c adminiftrationem vita: noftra: admirabili dif-
penfationegubernemus : 8c Saccrdotes, ucin remplo Dei
fanbto, quod fumus nos, altare fidei zdificantes bonorum
operum ei hoftias paeificäs offeramus, 8c cum Apoftolo
dicamus : B en ed ic t us Deus , & Pater Domini noftrije-
fu C h r ifti, qui benedixit nos in omni bencdiElionc Jbiri-
tali in caleflibus , in Chrifto. De quo altari fumus oratio-
num noftrarum ei quotidie alcendat, juxta illud quod
ait- Propheta : Dirigatur oratio rnea ficut incenfum in
conjpeElu tuo. Capita itaque eorum , qui regenerantur ex
aqua 8c Spiritu fanbto, myftico velamine tegunt; ut eis
per Perrum dicatur: Vos eftis genus eleSlum \ regale Sacerdotium
, gens fa n Sla , populus adquifttionis. Ut hoc
. . . ... . ------n velamine, & diadema r^ium, SE'Saceifiofalis capitis veveltibus
apparent, & nos albts poft bapcifmum induimur u lamentum fignificetur : 8c quia per caput mens plerumque
veftibus, ut mundliirtiiaamm rteennpeaammiuiss iinn nonppei-ri»e , rq>uianmm accepi- C..— _:____r_i._ ___ -ir i v. , A
mus in regeneratione, fervantes 8c noftram innovatio-
nem, 8c Angeli fplendoris decorem : * dentur nobis fingu-
læ ftolæ albæ, fpes videlicet immortaliratis, 8c æternæ feli-
citatis, ut cum Propheta diccre poflhnus : G andern gaude-
bo in Domino; & exultavit Spiritus tnetu in Deo meo : quia
induit me yeftimentum falutis , & indumentum jujiitia
circumdedit me. Ille veftimenta ifta nos cuftodire faciat,
qui ea dédit : uc de nobis did polfit, quod in Apocalypfi
Icriptum eft : Beatus qui v ig ila t , & cuftodit veftimenta
fua. Quia ergo omnia in baptifmi ratione redolent myfte-
riis, 8c exuberant Sacramentis, opportunum erat utno-
vus homo nova acciperet veftimenta , 8c purgatus vete-
lis noxæ colluvione, candidarum veftium indueretur ni-
tore. Moyfes enim Aaron 8c filios ejus priùs aquis lavic,
8c poft lineis induit veftimencis : quia 8c. nofter verus
Moyfes , qui populum de ÆgyptU fervitutc, de gentilita- E fu m , & j J d J i t A m Difiipulos ; dixitau.
tis videlicet errore libérât . oui eft Mcdiamr IVi hn. c: WÈËÊ__ ___________-az. j . .. , \
fäcro eloquio accipi folec, juxta illud : Rejbicite & le-
vate capita vtftra , mens renatorum 8c regia: digniratis
habeat ornamenta, 8c Sacerdoralis verticis habeat tegu-
mentum : ut 8c contra viria Sacerdotali velamine munia-
tur, & virtutum gemmis Ipiritaliter exornetur, 8c un-
btione facro-fandi Chrifmatis liniatur : quibus eciam lep-
tiformis gratjs Spiritus, per Chrifmatis undlionem con-
ceditur, uc non folüm fan&i Spiritus, qui unius eft cum
Patre 8c Filio fubftantiz, fed totius famftz Trinitati^
habitaculum effici mereantur.
XV II. Quod ergo Presbyteris baptizatos Chrifmate
ungere licet, Spiritum vero fan&um per manusimpofi-
tionem tradere non licet, anriquus ifte mos ab Apoftolis
Ecclefia eft traditus. Sic enim feribirur in Adlibus Apof-
tolorum : Faßum eft autem cum sipollo ejfet Corinthi,
Paulus peragratis fuperioribus partibus veniret Ephetis
liberat,qui Mediator Dei 8c ho- 1
minum, füi nos inenarrabili Sacramenti unda purificat,
8c bonorum operum indumentis exornat.Cujus facies, ma-
nifeftatio videlicet Divinitatis ejus, teftimonio Legis 8c
Prophetarum in monte Ecclefia, ut fol, refplendet, 8c
,veftimenta ejus, id eft Sanöti omnes efficiuntur, ficuc
Tom . U l.
S i Spiritum fanßum aecepiftis credentes ? j i t ills dixe-
runt ad eum : fe d neque f i Spiritus fa n ß u s eft, audivi-
mus. Ille vero a i t : in quo ergo baptiz.ati eftis ? qui dixe-
ru n t : in Johannis baptifmate. D i x i t autem Paulus : Johannes
baptiz.avit baptifmo poenitemia populum dicens :
in eum q ui venturus eft poft tpfum, ut erederent, hoc eft
A a