* lmb potiiis
Vide lib. i9.
moral,
num. 26. ér
hb. 27. ». 4:
D E S E Q ^ U E N T I O P U S C U L O
M O N I T U M .
OU O D hie damns Opufeulum non afpernandum , S. Gregorii Papa nomen in codicibus manu-
fcriptis prafert; at in paucijfimis extat. In unico fane , qui efl majoris Monaflerii prope Tu-
rones, nobis occurrit. ln Bibliotheca quoque Vaticana unum dumtaxat repertum eß Concordia hujus
exemplar manu exaratum, ut fuis litteris Koma datis xvj. Kalend. Aprilis ifyp. nobis fignifica-
vit D. Claudius Eßiennot-; qui fimul nos admonuit, fibi diBum a viro Clarijf. & DoBiJJ'. D.
L. de-Zacagnis Vaticana Bibliotheca Cufiode, vix aliud in totius Italia Bibliothecis inveniripojje. Codicem
hunc Rqmam ex Bibliotheca Palatina fuijfe aßortatum id nobis perjuadet, quod in editione
Komana Vaticanis typis juffu Sixti V. diu ante adornata , qudm Bibliotheca Pontificia ex Palatina,
tanta librorum manu exaratorum fitp eile Bills fiet-et accejjio, nulla Concordia hujus mentio in-
jiciatur. Si enim in hoc Opufeulum nomine S. Gregorii munitum & infignitum, neque quod ipfi
tribuatur indignum , incidijjent Editores accuratijßmi, ab eo vel edendo, velfaltem commemorando
nullatenus abfiinuijfent.
Inter Clariß. viriJacobi Sirmondi Opufcula,legitur Epißola Alexandri Wilthemii focietatis Jefit,
qua diligentijjimo huic codicum mff. invefiigatori ac exploratori peritißtmo inventam a fe in Bibliotheca
Collegii Luxemburgici ejufdem focietatis, illam de qua htc agimus Concordiam indicat his
rverbis: I n c i d i in O p u f c u l u m D . G r e g o r i i d e C o n c o r d i a t e f t im o n i o r u m , q u o d P am e l iu s in
f in e o p e r u m P a t r i s u l iu s p r o m i f f u m n o n r e p n e f e n t a t . T i t u l u s in n o f t r o c o d i c e , f e r i p t o , u t
o p in o r , O t h o n i b u s Im p e r a t o r i b u s , h i e e f t : Incipit dc Concordia teßimoniorum S. Gregorii Papa
urbis Koma. Q u o d O p u f e u lu m , c u m c a p i t a q u x d a m d e p r s e d e f t in a t i o n e , a u t e i d i f p u t a t io -
n i a f f in ia d e l i b e t , ju d i c a v i R e v e r e n t i a l v e ft r a s i n d i c a n d u m , f i f o r t e m i t t i v e l i t . Ex epißola quam
referipfit Sirmondus liquet, eum fibi mitti codicem peroptajfe; quod titrum confecutus fit, aut quale
de hoc Opufculo judicium tulerit vir doBijJimus, nobis incognitum.
Quid de illo fenferit Johannes Gilotius, vir mult arum litterarum, qui cum ceteris S. Gregorii operi-
bus tarn genuinis qudmjpuriis illud ediditParif. an. 1J71.publico teflimonio, quod hie exhibendum du-
ximus, declaravit; dum evolveremus codices antiquos, ut ad illorum collationem hujus do Boris feripta
qua extant, reßitueremus, invenimus hunc librum in exemplari quodam pervetufio Bibliotheca D.
'Dionyfii, quem minime dubitamus effe D. Gregorii: non tantum quia ejus habebat nomen,fed etiam
quia fiylus facilis, popularis, fimplex illius efl : & quod nos magis movet, mens ip fa atque fen-
tentia tota Gregvrii. In refionfione ad primam interrogationem agit de duplici timore iifdem prope
<11 erb is, ac certe fententiis, quibus lib. $4. Moral. * cap. 14. In quarta interrogatione eodem modo de
: pradeflinatione loquitur, atque lib. 1. Keg. cap. 14. Quid difiet inter crimen & peccatum iifdem
verbis interrogatione 10. & lib. 21. Moral. * cap. j>. Quod fi de authore dubitaremus, dignum tarnen
judicaremus , ut in lucem ederetur, quod tarn exiguo volumine tarn multam doBrinam contineat.
Certe inficias ire non pojfumus fiylum ac doBrinam hujus auBöris, quicumque fit, Gregorium
redolere. In interrogatione quarta, eo modo qui fanBo DoBori familiaris efl & fere fingularis,
laudat libri Sapientia feriptorem: Q u i a q u id am S a p i e n s d i x i t , R a p t u s e f t ,& c . Verum neque ex
hac obfervatione nofira, neque ex Gilotianis continud fequitur, Gregorio vindicandam hanc Con-
r. cordiam. Quidni enim quifpiam in illius Operibus evolvendis aßiduus, potuerit ex ejufdem turn
fententiis, turn etiam verbis Opufeulum hoc contexere & confarcinare f
In Bibliotheca veteri Hißania, Martino cuidam Prefiytero Legionenfis Ecclefia circa finem xn.
feculi adferibitur L i b e r f i c n u n c u p a t u s , C o n c o r d i a s v e t e r i s & n o v i T e f t a m e n t i . Quo nomine
7‘ utrum inteüigi debeat nofira Concordia dubitare licet. In ed enim non folum veteris Teflamenti te~
fiimonia cum aliis ex novo fpecietenus pugnantibus conciliantur; verumetiam plerumque ejufdem novi
Teflamenti loca qua videntur oppofita componuntur, & ab omni contradiBione folvuntur.
Editum Johannis Gilotii curd hoc Opufeulum demo contulimus ad mf. codicem majoris Mona-
flerii 800. fere annorum; cujus ope multain Gilotiana editione corrupta fanavimus ,nec tarnen omnia
: mendorum enim expers non efl hie codex, neque alterius mf. codicis copiam habere potuimus.
No fir is vero conjeBuris plus aquo indulgere metuimus, cum inde corruptelam editorum librorum
maximum ejfluxifje nobis pene confiet.
Verf. s:
ytrf. li-
Mtlt. I s . 2i
& 23-
Luc: 12.37.
P/kl. 8$. IX.
P f iL 1». II
Verf. u
Virf. 27.
r m w m r r f f f f m w m r m r m w m w ^ m w r m r m w r r m r m 'm m
S A N C T I
G R E G O R I I PAPÆ
C O N C O R D I A
Q U O R U M D A M T E S T IM O N I O R UM
S A C R Æ S C R I P T U R Æ .
A d R o m . I . Paulus fiervus f e ju chrifli. A
I n fa n & o E v a n g e l io f e c u n d ù m J o h a n n em x v .
b b Non dicam vos fir v o s , f e d amicos.
I n t e r r o g a t 1 o I .
Q U I d e f t , q u o d m a g i f t e r C h r i f t u s in a lio
l o c o A p o f t o lo s n o n d ix i t f e r v o s , f e d am i -
c o s : & e ju fd em m a g i f t r i d i f c ip u lu s , im o
A p o l t o lu s , in q u o C h r i f t u s lo q u e b a t u r , n om in a -
v i c ( e f e r v u m ? E t d um u t rum q u e à C h r i f t o d i& u m g
e f t , q u o m o d o in t e l l ig i d e b e a t , f o l c r t e r in tu e n -
d u m e f t , m a x im e c u m id em D o m in u s a c S a lv a t o r
n o f t e r a d e o fd em A p o f to lo s fe c u n d ù m L u c am d i -
’• x e r i t : Dicite, fiervi inutiles fum u s, quia quod debui-
mus facer e, Cfecimus. E t i t e r u m : Euge fe rv e bone dr
6. ßdelis. E t ir e r u m : Beatus illefervus+quem, cum ve-
nerit Dominus, invenerit ficfacientem.
R e s p o n s I o . Q
S in e p ræ ju d ic io a l t e r iu s fe n t e n t ia : m e l io r i s ,
f e ie n d u m e f t d u o g e n e r a e f le b o n a : f e r v i tu t is : u -
n u m t im o r i s , a liu d d ile & io r i is : u n u m t im e n t ium
a n c i l la r u m & f e r v o r u m , a l iu d d i l i g e n t iu m & p l a -
c e n t iu m f ilio r um : t im e t e n im a n c i l l a , n e f l a g e l le -
t u r ; t im e t m a t r o n a , n e o fF e n d a t a n im um v i r i fu i.
d S c d f e r v i tu t is t im o r , q u i h a b e t p e e n am , d fo r a s
m i t t i t p e r fe £ lam c a r i t a t em . P e r f c ó h i s a u t em f e r v
i t u t i s t im o r n o n fo lù m n o n h a b e t p eenam , f e d
a d ip fam p e r v e n i t læ t i t ia m , P fa lm i f t a a t t e f t a n t e ,
q u i a i t : Latetur cor meum, ut timeat nomen tuum. E t
• i t e r um : Timor Domini f a n ftu* permanens in fecu-
lum feculi. H u n c n am q u e t im o r em h a b e n t & fa n -
£li A n g e l i , q u em p r o f e f t ó h a b u e r u n t & f a n & i A p o -
f t o l i , p e r a d v e n tu m f c i l i c e t S p ir itu s fàn é t i, per quem
c c dijfunditur caritas in cordibus noftris. I d c i r c p & à
D o m in o n o n d i& i fu n t f e r v i , f e d am ic i, q u i ta rn e n
& à f cm e t ip f i s ,& à D o m in o di£U fu n t f e r v i : n im i -
r u m n o n e x t im o r e , f e d e x am o r e D e o p la c e n d i . E
A d R o m . i . Segregatus in Evangelium Dei.
f Et fe c u n d ù m J o h a n n em x v i j . Pater fan fte , ? ferva
eos quos dedißi mihi,in nomine tuo,ut fint unum.
I n t e r r o g a t 1 0 I I .
r . T d um f e fa n & u s P a u lu s u n um e f f e & u m c u m
a In mf! incipit Concordia teßimoniorum S- Greg. Papt, urbis Rome.
b mf. non dico. . . . fed amicos meos. * mf. »0» fecimus.
* mC.foris mittit perfeétam caritatem. * mf. defeendit.
fervatis credidit, quid eft quod fc fegregatum effe
fatetur ? Nam dicitur fegregatus, g qui a grege fe*- g
paratus eft: maximè cum Dominus dixerit: E t e r it Johan-
u nu s g r e x , dr u m s P a fio r . Et fandus Spiritus in
A&ibus Apoftolorum imperando locutus eft: Sc*- i
g r eg a te m ih i P au lum dd B a r n a b am ^ in opus, a d q u o d h
v o c a v i eos.
R e s p o n s 1 0 .
Sciendum profedö in primis eft, quia ifta cefti-
monia non folum a femetipfis nort diferepant, verumetiam
fibimetipfis in unitatc concordant. Nam
Paulus & Barnabas a grege non erant feparati, fed
gregati, hoc eft ad opus apoftolatus fiicrant ele£ti.
Quibus enim cor unum &: anima una cum grege
erat,nulla feparatio ufquam efte poterat. Attamen
ä grege feparati fuerant qui ad Apoftolatum ele<fti
crant. Nam & manus ad operandum porriguntur,
fed tarnen ab unitate corporis non feparantur.
Ad Rom. ix. T e fiim o n ium m th i p e rh ib en te con- V " !
f e i e n t ia mea in S p ir itu fia n fto : qu on iam t r ifiitia
e f i m ih i m a g n a , dr con tin u u s dolor * cordi m eo. i
Inparabolis Salomonis xij. N o n c o n tr ifia b it ju - ^ trf - 1
f iu m q u id q u id e i a cc id en t.
Q t
I n t e r r o g a t i o I I I .
U I d ergo ? numquid Paulus Apoftolus ju-
ftus non erac, qui non eontriftari juftum quidquid
ei acciderit, noverat : etfi eontriftari, cùm juftus
crat, debuerat, ut quid iterando Philippenfibus
gaudium commendabar, diccns : Ga u de te i n D om i- Philip,
no fiemper, iterum d ico, g a u d ete ? Sed & fànéhis Jaco- Jacob.
bus gaudere in variis tentationibus imperat. Et 3 Cor
ipfe etiam Paulus in fuis k tribulationibus gloria- k
tur, & fanäus Matthxus Evangelifta teftatur de Matt-
Domino ac Redemtore noftro, dicens : T u n c ceepit Man.
eontriftari, dr mteftus effe : tr i f i i s e f t a n im a mea u fque
a d mortem.
R e s p o n s i o .
Sciendum profe&ö eft, aliud elfe eontriftari fè-
cundùm Deum, aliud fecundùm fèculum, eodem
Paulo dicentc,qui ait: Con tr iftar i fe c u n d ùm D eum fiaT cor. 7
lutem f ta b i lem operatur : f e c u l i autem tr iftitia mortem
1 mf! conferva eos in nomine tuo, quos dedißi mihi, ut ßnt unum.
* mf. quafi à grege feparatus efi. *» mf. in optes quod vocavi.
: i mf. in corde meo. k jggfî infirmitatibtx floriatur.
N . n i ij