vanrur,<§£ quotidianis lacrymis à peccatis quæ con- A ad minima incipit, 8c paulatim ad majora crefccn-
cra Dcum commifcrunt , dealbantur, digni Hune d o , ufque ad amplitudincm perfedæ caritatis per-
11c ad altiora magis ac magis per fortitudinem cri- venir. Nemo enim, ficut feriptum cil:, repente fit
gantur. Sed turris contra Damafeum refpicit : quia fummus. In Pfalmo autem de jufto hominc dici
peccatoribus temper fan&us quilibet prædicator
contradicit. Damafeus quippe fanguineus inter-
jfii.i.i*. prcta'tur, & peccatrici genti dicitur : jVanus tut
fien t funt f anguine. Sed quia de membris dixit,
dignumeftut de capite loquatur. Idco fubditur :
yirf. s. Caput tuum ut Carmelus, dr conu capitis tui ut
purpura RegisjunEla canalibus.
c.iput Ecdcfix 10. Caput Ecclefiæ Chriftus: qui bene ut Car-
cimftus. melus dicitur ; quia ipte per pailionem quam fufti-
nuit, ad gloriam Patris eft cxaltatus. De quo feri-
jfaî. 2. t . ptum eft : E t erit in novifsimis diebus pr*paratus B
3. Reg. is. mons domus Domini in vertice montium. In Carme-
lo quippe Elias orans pluviam impetravit : 8c nos in
Carmelo orantes pluviam impetramus, quando in
Chriftum crcdentes Chriftum defideramus, 8c à
Pâtre irrigationem gratiæ fufeipimus, quam roga-
mus.Moralitcr autem caput fponfie mens vocatur :
quia ficut à capite membra, fie à mente omnes co-
gitatus noftri difponuntur. Carmelus autem feien-
tia circumcifionis interpretatur.Caput ergo fpon-
fæ ut Carmelus efle perhibetur ; quia quælibct fan-
da. mens novit qualiter digne circumcidatur : notur
: Jufius ut palma florebit. Ubcra autem fponfæ, pfitl. p ,
duo præcepta caritatis exiftunt ; qua: animam pof-
fident, vino cælefti inebriant &c nutriunt. Poteft
tarnen per palmam crux Chrifti intclligi. Palma
enim in fublimc valde crcfccns, dulciflimos fru-
&us gignit : 8c crux Chrifti cælcftcm cibum nobis
præparavit. Cui ftatura (ponfæ aflimilatur : quia C£Elcftc™ c;.
pro Chrifto mori non dubitat, quifquis Chriftum bum ;piMj
valde diligens digne imitatur. De palma fequitur
Sponfus, diccns :
Dix i, Afcendam in palmam, dr apprehendamfru- rerf t,
Elus ejus : dr erunt ubera tua ficut botri vine* : dr odor
oris tui ficut malorum.
13. Dixit verè , 8c ateendit : quia ficut ante fe- | K m
cula pro morte noftra mori difpofuit, fic in fine J^smaaf™9:
mundi propitius 8c verax adimplcvit.ln palmam er- ejus fiufe
go ateendit, 8c frudus ejus apprehendit: quia in no^so^
cruce fufpenfus, frudum invenit, apprehendit,8C
nobis tribuit. Unde adimpletum eft quod fequitur :
E t erunt ubera tua ficut botri vine*. Verè per cru-
ccm ubera lp on fie ficut botri vinca: exiftunt 5 quia Hinc am
in morte Chrifti duo præcepta fenfus ani- inebriamil
f nv __J _I_ . •__ . 1
. “ 'iu“ulv't u,gllc wu,uuiuudiur: no- m moi cc nnm auo pr^cepta caritatis leniusaniit
quia nihil eft quidquid in corpore agitur,fi mens mx fufeeperunt, quibus pafta anima debrietur dc-
immunda fuerit; qua: tcmplum Chrifti fi efficitur , briata pofteriora oblivifeatur, 8c in anteriora ex-
ab lpfc inhabitatur. Quod quia Pharifari non age-C tendatur. His uberibus etiam proximos quofque
H _ bat beatus Spphanus eis^ qui eum nutrit, ac roboratos fecum ad ca qu* concupifcit
si: occidcbant : Dura cervice, dr incircumcifis cordibus
& attribut% vos femper refiitifiis Spiritui fan Elo. Co-
Lujus mæ autem capitis ejus ut purpura Regis jun£ta ca-
co’ nalibus efle memorantur. Purpura quippe per faf-
ciculos in canalibus ligatur, üuper quos dum aqua
projicitur, per canales ad veftem quæ fuppofita eft,
currit, ut veftis tingatur ; 8c inde nomen accipit,
ut tin£ta colore purpureo purpura vocetur î qua:
omnia fanâ x menti congruunt, fi intelligantur.
Comæ quippe capitis funt cogitationes mentis,
qua: in canalibus ligantur, quia in Scripturis divi—
nis ne inutiliter fluanr, ftringuntur. Super quas aqua
Efhtf. S
perducit. Unde feriptum eft: g u i audit, dicat: ve- ^ 3I
ni. Sequitur : Et odor oris tui ficut malorum. Mala
punica, de quibus füperius tarn fiepe didhim eft
hie rememorantur,quorum odori odor oris fponfie
bene latis aflimilatur. Per mala autem punicaMar- sufr.c.^
tyres defignäri fuperiüs diximus. Per os autem ver^”'
fponfie hie debere intelligi ejus prxdicationem pu-
tamus. Qu^ dum virtutes Marty rum priedicac
dum ad eorum fimilitudincm animos audientium
inftigat, dum in unius pra:dicatione fid|j multas
virtutes efle manifeftat, quid aliud quam malo-
, 0 — rum pdorem in ore portat ? Quia & ruborem corprojicitur,
qua: veftem regiam tingit:» quiain cogi-D ticis in martyrio oftendit quo^pra:dicat, 8c in vir-
tationibus fandx mentis, gratia cadeftis fufeipitur, tutibus multitudinem granorum fub eadem fide
8c totam animam in cariefte ornamentum componit; quafi fub eodem cortice demonftrat. De quo 8c
ut jam tota anima invitam «eternam inardefcat, 8c fubditur:
ad xternum Sponfum ctiam per fanguinem marty- • Guttur tmm quafi nimm optimum, dimum dileao r«f.
m pergere co^upifcac. De tota quippe Ecclefia meo adpotandum, labiifque tfidemibua i/lms adru-
1 aulas dieir : fiu t exhibuttfibi Ecclefiam^efiem fine minandum.
macula & ruga. Et de fingulis Ecclefis fidelibus. 14. In gutture quippe vox eft. Per guttur ergo Qs* p«*
dicitur : Hts omnibus velut ornamento, yefiieris. Sic ipfa pratdicatio iterum defignatur : qu* quafi vi-
tinftac ergo, fic pulchrx, fic purpurea: faft® fpon- num optimum effc dicitur, quiamentes hominum °P''
1® adgaudens lponfus loquitur, dicens: inebriat, ut prateritorum, ficut diftum eft obli-
£ t * ”>t«khra es, & quam decora carifsima in de- vifeantur, Sc in anteriora currentes non laflfcntur.
h H H -a , De quo fponfa, verbüm de ore Sponfi fufeipiefis
11. Notandum quod canffima in deficiis dici- adjungit: Dtgmm diledo meo ad Landum, labiiß
Seri- qula ad C3n“ te™ & familiantatem Chnfti % que & dentibus idius ad ruminandum. Tale edCpon-
^ non quftqms Scriptur*fanfla:delieiis fx vinum, ut dignum fit dileao ad potandum:
quia dum fan^Ia Ecclcfia fidem veram prjedicat,
qui facris H ~l ----M ^ V^urutl
pturis ddefta- J^on pervenit, quilquis Scnptura: fan£læ deliciis
Mdtth i b b abun^arc 110n cpntendit. Inde enim dicitur : 0m~
3 z" nt babenti dabitur, dr abundabit : ei autem qui non
habet ,d r quod videtur habere, auferetur ab eo. His
enim deliciis qui abundat, reficitur : his rcfèâus,
afliduè ad majora percipienda præparatur.Unde 8c
huic fponfie cariflïma: dicitur :
Verf; 7• Statur a tua affmilata efi palm*, dr ubera tua botris.
g S ifa itT l l - Palma quippe dum crefcit . deorfum ftringi-
lis. tur, &.fiirfum dilatatur. Sic fanfla anima ab imis
”, Hîc nonnulla mutavimus, ope cod. mff. etû exeuforum leftio non
inultuni à. fenfu dcfleftcrcc.
i --------------- -----—- ■ «*“ **■ j/in.uiv.ai. ,
dum auditorcs fuos ad làn&a opéra excitât dum
folum Chriftum diligerc, imitari, amplc(fti,bonum
efle , verbis 8c operibus demonftrat, quid aliud
quam vinum fuum dignum facit, ut in ore Sponfi
fapiat ? Quod bene Chriftus potare dicitur : quia
à corpore fiio, id eft à populis fidelibus amabiliter
potatur. De quo notandum eft quod omnes potanr,
fed labia fola 8c foli dentés ruminant : quia dum
b Val-cl. * l un dan contemnit.
4 5 3 \ E x p o f i t i o C a p . V I I I . ' 4 7 4
Ecclefia pet Samftos fuos prsdicat, omnes quidemA rum intelliguntur : qu® dum ex Pattibus fanffis ad
ïhiifti Sc
(us fpoulx de
bximi falutc
bllicitudo.
audiunt , fed non omnes quanta fit virtus fenten-
tiarum qua:dicuntur,difccrnunt.Labia verb 8c dentes
ruminant ; quia dum perfediores quique poft
auditum verba ad memoriam rcvocant, dum audita
quæque cxercitatione aflïdua cogitant, quafi
ad os revocantes quod fiimferunt, quantaïît virtus
cibi quem comedunt, fentiunt. Idcirco in Lege
fieri bi tur, quia animal quod non ruminât, immun-
dum habetur : quia quifquis bona qua: audit five
legit, non recogitat, vacans à fan&is cogicationi-
bus, neccflarib » immundas cogitât. Sequitur fpon-
fa 8C dicit:
Ego dilcEio meo, dr ad me converfio ejus. ' ,
ry. Ac fi diceret : Quoniam fide ac diledione J
foli Chrifto adhæreo, (oTum fcquor , folum cum
Pâtre 8c Spiritu fando unum Deum videre concu-
pifeo, refpedionis ejus fuavitatem, vifitationis be-
nignicatem, b converfionis dulccdinem gaudenter
experior, experiens proclamo :
. Veni dilcEîe mi, egrediamur in agrum, commorenmr
in vidis : mane furgamùs ad vineas, videamus
f i floruit vine*,f i flores fruElus parturiuni,fi florue-
runt mala punica | ibi dabo tibi ubera me a.
16. Dum fponfa Sponfi dulcedinem experta fe rc-
ficit, de proximo ctiam cogitât, quem ipfius Sponfi
præccpto ficut fe diligit : 8c quia fponfi c præcenos
ufque perveniunt, & crcduntur, quafi ex arbo-
ribus poma exurgunt, quibus anima: dcledantur.
Omnia ergo poma, nova 8c vecera dilcdofuo Ipon-
fa feryat} quia fic npvum Tcftamentum Ecclcfia
catholica recipic, ut vêtus non abjiciatrfic vêtus
veneratur, ut novum femper in ipfis facrificiis car-
nalibus per fpiritum intelligat ; in novo fcilicct
Chriftum venifle congaudens, in veteri autem femper
venturum expedans, 8c dicens :
C a p u t V I I I .
/ O ^ts wihi det te fratrem me uni fugentem ube-
l ra tndtris me*, ut inveniam te folum fo r is ,
Cr deofculer, c dr jam me nemo defpiciat ?
1. In veteri Lege pofita Chriftum f expedabat,
8C in fecreto Patris manentem, foras venire per
carnem ad humanos oculos non mediocriter cupie-
bar. Unde 8c David defiderans diccbat : Exurge,
dr ne re fellas infinem. Et alibi : Inclina c*los tuos\
dr defeende. Et ïfiiias valde cupiens eum videre
dicebat : Uttnam difrumpercs c.elos, dr defeenderes.
Vult .ergo Sponftim foris fponfa invenire, & deof-
cülari : quia concupifcit fub Lege pofita ut per carnem
appareat ; ut ei per amorem lerviat, cui priùs
non accepta gratia, plus timoré quam amore 1er-
viebat. Poft cujus ofcülum jam à neminc defpici-
Qnid et iitro-
que Tcftamcn-
Cap. s.
re r f. î
lîæ Chriflum
cxpcdlamis de
fîdciia.
P fa l.su .
P fal.iH-.S.
Jfa. <S+. î,
mm æ . . g H n W — g ym cujus oicuium jam a nomine delpicipta
incclligit , etiam ut al» mtélligant concupifcit, C mr : quia poftquam Chtiftus venlt, &: fidelibus fuis
dicens : Vem dilcUc mi, egrediamur in agrum. Ager ipiritum libettatis infiidit, ab ipfis etiam Angelis
kotinruni r 1-quippe, telle Vetitâte, eft hic mundus. Inagrüm 1.. i ï J T _ I? A t -
veto cum fponfa (pohfus egreditur, i quando Ver-
bum Dei carne fufeepta, in thalamo Virginis mun-
do monftratur. In Villis eommoratur, quandoiGcn-
tes per fidem vifitat, quam recipientibüs largitur:
Manè ad vineas furgit ; quia poll reiîirreâionati
fuamin gloria Partis fedens, EcclèfiaS quas coii-
fttuit, etiam défendit. Si floruit vinéa confpicitlf
quia omnem profeaum Ecclefiæ diftrido examine
perpendit. Vider fi flores frudus parturiunt ; quia
peripicit ad quem profeaum teneti quique Sc im-
perfeai excrefcunt, Videt etiam fi flotuerurit mala
Ecclefia honoratur. Hiaceft quödlofiie Angelum
adolavitj Johanni verb volenti fe adorare dixit:
Vide tiefeceris, confervas enim tuus fum, & sfratrum
tuorum hdhentium tefiimonium Jejit. §cd quia ve-
nientem Ecclefia fuicepit, Synagoga repulit, qu®
itetumeum in fine mundi fufeipiet Sc amabit, idco
fubicquitut Ecclefia, Sc dicit:
Apprehen'dam te, & ducam in domum matris men,
dr in cubiailiim gemtricis men. Ibi me docebis, dr ibi
dabo tibi poculum ex vino conditum, efi rnufium ma-
Ibrum grmatorum meorubi-.
a. Apprehcnfum in domum matris fu® ducit,
7./»., i.
•X pcrfcfto-
Jim virtutibus
ptdcla & fqa-
K odor.
' .----™ » iMuuunt mail a. Apptehenlum in domum matris fu® ducit 1
punica ! quia perfeaos quofque rrfpicit,& quid D quia Synagog® in fine mundi Chriftum, in quem j
credit,pfædicabit : dumque per prædicationem Ec- \
clefiæ fûfceptus fueric, ibi Ecclefiam docebit : quia \
fe doceri gaudebit, quando Synagogam jam idem (
corpus fadam erudiri fecum .videbic. Poculum ex
vino conditum Ecclefia dabit, quia ipfi Synagoge
novtim Teftamentum cum veteri prædicabic : 8c p
qliafi vino poculum condiet, quia dulcedinem E- n
vangelii teftimoniis Legis , quæ afpera eft , ut ro- P
biiftiiis teneatur, cinger. Muftum verb malorum c
granatorüm fuorum rribuet, quia fortium virorum
qui unitatém Eccléfiæ etiam in martyrio tenue-
ninr, exempla apponet,ur ad eorum fimilitudinem
Synagoga inardefcat, 8c Antichrifti pcrfccutioniutilitatis
in proximis habeant,'quafi in floribus fru-
blum cognofcic, de quibus bene fequitur: ib i dabo
tibi ubera mea. In malis punicis dat Sponfo fponfa
ubera j quia in perfe&is vivit Caritas gemiiia, ex
qua dum infirma membra in Ecclefia nutriunt
quafi Chriftum la&ant, quem in minimis fiiis eftc
prjefentem cognofcunt. De quibus bene fubditur :
Mandragor* dederttnt odorem fuum in portis no-
ßris.
17. Quid per mandrägoram, herbam fcilicet
medicinalem 8c odoriferam, liifi virtus perfedlo-
rum intelligitur? Per quam perfedi quique dum im-
perfedomm infirmitatibus medentur, in fide quam
prxdicänt, ideftm portis Ecclcfi® veri medici eflê E b is , Martymm præccdentium «emplis roborata
non fiicculhbat. Cum enim fortium pugnatorum
vidorias audierit, ad corum imitationem pugnam
fubire non dubitabit. Quod apertè manifeftat cum
fubjungit :
L*va ejus fub capite meo, dr dexter a iUitts ample- *
xabitur me.
3. Læva Chrifti vita præfens,dextera verbvica
comprobantur. Qm dum cxempla bonorum opc-
rum circumquaque per fan&am famam tribuunt
quafi odorem quo a:groti fanentur, afpergunt. Sequitur
:
Omnia poma, nova & vetera, di le Eie mi, fey va-
v i tibi.
18. Hie per poma, fenfus Scripturarum fancla-r
* ExcufI, immundas congrcgat.
fc I idem, converfationis. Optime mff. convtrfionis: ciim hate verba
exponantur : dr ad me converfio ejus.
vulgatis, precept a vel fecreta ; quöd in mf[. non ie-
8 * Hîc nc
fufieptum ii
1 confentiunt mff In Val-cl. Icgitur : quando verbum Dei
thalamo yirginis in mundo monflratur, InThcod. Rem. &
Rotorit* quando yerb'. Deijufiêpta. . ; . carne in mundo monfiratur.
• In Val-cl. Thcod. at Rem. etiam cum me hemo dejpiciat.
1 In recent, ed. Chriftum exoptabat dr expeffabat. In vet. Parif.
tantum, Chriftum exoptabat, dr rn. Superfluit tarnen , exoptabat, cdm
paulo poft legatur, cupiebat. Alioquin abeft ab omnibus mff.
& In vulgatis, & unus fratrum.
F f