Lib. I. Reg.
C*t- « •
V trf. t . 3 .
Maxime pra:-
lia no fti a cum
vitiis & huma-
ni generis horte.
i< Cor. zo. xi.
Efhtf. 4. 12.
Gen. 3. n
A vitio gul*
quantum ci-
nicndum fit.
Gen. 3.
Jufta* neceffi-
tatis fimulatto
nc irrepit.
nobis confidendum de viribus propriis, fed dc di- A inordinatam ventris repletionem pröVoCate.
gnatione Spiritus fanfti qui ä Redcmtore mifliis, 3. Sed perfeCtos viros gute appetitus tentare po- a W A
Replevit orbem terrarum, & hoe, quod continet omnia, teft, fuperare non poteft. Bene ergo pugnare coe- ' ‘ ‘
in omnibus jam fcientiam habet vocis. Quid ergo pitte contra exficcatam dicitur, non vicittc : quia
jam idem Prophcta de incaeptis Ifraëlitarum ge- eleCti viri defideriorum . , carnalium unpetum impetum . fen-....
ftis exequatur, audiamus.
tiunt, fed eifdem deilderiis feiunt vir tute mentis
obfiftere, feiunt necelfaria per difcrctionem provi-
dere. Sciunt quidem gute impetum ferociter in-
furgentem deprimere, feiunt neceflitati corporis .
alimenta jufta prarftare. Hinc namque Dodor egre-
gius dicit: Scio manducare, & efurire. Manducare philib,
quidem & efurire novit , qui 6c Corpus moderate *
rcficit, 6c ad immoderatam ciborum perceptionem
fuggerenti gute vitio non confentit. Quare 8c ad
jEt factum eß ( inquit ) quafi poft menfem, afeendit
Naas Ammonites, & pugnare ccepitadversus Jabes
Galaad. Dixeruntque omnes viri Jabes ad Naas :
Habeto nos foederatos, & ferviemus tibi. Etrefpondit
ade os N aas Ammonites : In hocfertarn v ob i f cum foedus
, ut eruam omnium veßrum oculos dextros , po-
namque vos opprobrium in univerfo ifrael.
i. Sihiftoriaquæritur, nihil planius d id , nihil __DO_______ __ _____ U4HIU ^
facilius poteft intelligi. Si verb fpiritum fequi vo- ß Naas refpondentes, dicunt : & abeto nosf^deratos',
lumus, Paulum prius loquentem audiamus, qui ve- & ferviemus tibi. Foedus quippe à gula petunt qui
tera intuens, ait : Omnia in figura contingebant illis : vA,,o"'i ------- -— --------- r • 11 .
feripta funt autem propter nos, in quos fines feculorum
devenerunt. Efle ctiam fpiritualia bellainfinuat, di-
cens : Non efi nobis colluïïatio adversus carnem, dr
ftnguinem > fe d adversus principes, dr potefiates, adversus
fpiritualia nequitia in caleftibus. Cùm ergo
Naas aicenderc, 6c pugnàre contra Jabes Galaad
dicitur,interiora vitiorum prælia defignantur.Qui-
bus nimirum verbis facræ hiftorte procefliis often-
ditur, ut novo régi nova bella moverentur : quæ
dum bene conficeret, ftrenuitatis fuæ gloriam de-
monftraret. Quis eft ergo ifte Naas Ammonites l
vellent carnem pro voto refîcere, fi in carne nulla
pofîent incitamenta fendre luxuriæ. Quafi dicant :
Nos dabimus quod tibi juftum eft, ut tu nobis non
inféras quod juftum non eft. Juftum quidem eft
ut reficiatur corpus : led iniquum valde eft ut refe
ra caro per ardorem libidinis ad contumeliam
fi)iritus excitetur. Foedus ergo expetimus, cùm fie
favere carni ad ciborum perceptionem volumus,
ut à carne nulla luxuriæ mala fentiamus. Sed hoc
profe&o velle pottiimus, obtinere non poflumus :
quia nimirum nos juftam refeCtionem quafi tribu-
tum carni offerimus, fed à carne nobis nulla pads
quæ eft Jabes Galaad ? Sed Naas interpretatur, fer- c bona promittuntur. Nam cùm auditum mentis ad
pens; Jabes exficcata. De ferpente autem in Genc-
fi dicicur : ,£>uia callidior erat cunffis animantibus.
Cujus profefto ferpenris fimilitudo fi in vitiis qua:-
ritur, quid fimilius, quam violentum gaftrimargte,
ideft gute motum invenimus \ Luxuria: quidem
motus, furti crimen, turpis lucri appetitus, ira: impetus,
amaritudo fecularis triftitte, defidia acedte,
appeticus vanx gloria:, tumor fuperbte aperte de-
teftabilis eft; gute verb vitium tanto eft fraudulen-
tius, quanto 6c occultius: quia 6c quafi neceflarium
fuggerit cibum corpori, fed dum abundanter carnem
reficit, luxuria: gladium in mentem mergit.
Suadet quod peccatum non eft; fed unde comeftio
vitiorum refponfa bene dirigimus, hoc profeftö in
gute voce cognofcimus: quia fi carnem impingue-
mus per exerefeentem concupifcentiam, cordis catenate
percutimur. Quare & idem Naas dicit: ln
hoeferiam vobifeum faedus, ut eruam omnium veßrum
oculos dextros. Dexter oculus nofter eft intuitus x - :
ternx claritatis; finifter verb oculus, eft concupif- 1
centia carnalis. Dexter ergo oculus eruitur, quan- i
do mens ea ca:citate percutitur, ut ultra ad viden-
da cxleftia non aperiatur. Eruitur quidem oculus,
quando a mente reproba fic lumen evellitur, ut
radix ei nulla remaneat, de qua redivivum lumen
erumpat. Naas ergo dextros oculos feederatorum
quafi non peccatum recipicur, indc peccaco luxu-D fuomm eruit, quando gula fic deviäis abfimentiriæ
anima fubjugatur. Unde 6c in paradifo admu-
licrem gute vitio decipiendam, ferpens venifle of-
tenditur, qui aliud fuggereret, aliud obtineret ; ut
dum comedenda oftenderet, improvifam mortem
propinaret. Serpens ergo ifte gute defignat avidi-
catem : quia 6c refpeftu juûæ neceflitatis repit, 6c
virus impiæ delcâationis fpargit. Bene etiam Ammonites
dicitur, qui populus moeroris, interpretatur:
quia tetum videtur quod fuadet,fed valde lu-
ftuolum erit in æternadamnationc.Populus autem
bus prævalet,ut carnalia fola cupiant,& ultra,
quæ folebant amare, non attendant. Et quia quif.
quis in hac vita projicitur, in futura coram Angelis
6c ele&is hominibus condemnatur, fubjungitur:
Ponamque vos opprobrium in'univerfo ifrael. Tunc. Reprobom
quippe reprobi in univerfo Ifrael opprobrium po- °pprobl®
nuntur, quando in extremo examine, coram ele-
ftis omnibus de perpetratis iniquitatibus erubef*
cunt. Vel in opprobrium in hac vita ponuntur;
quia, dumipfiobcæcato corde mala auda&er perpétrant,
fan£li viri pro eorum culpis erubefeunt.
Sed qui turpes videri,avulfis dextris oculis, dedig-
_ . * nantur, attendant quod lequitur :
nentiæ virtute pofita juftorum corpora ad ciborum £ E t dixerunt ad eum habit at oresJabes : Concede V"I *
nobis feptem dies, ut mittamus nuntios ad termines
m ~ H | .. — . . Ifrael :dr f i nonfuerit qui defendatnos , egrediemur
ad te.
dicitur:quia gulofi quiquepro follicitudine ventris
innumerabilium curarum rrequentia deprimuntur.
Qm ad Jabes Galaad afeenait : quia in alta abftidem
re£lè caro dicitur, quæ humore pinguedinis
non gravatur. Ad eos quidem Naas afeendit, quos
exficcatos videt : quia illis graviora bella gute fpi-
ritus ingerit, quos attenuatos jejuniis agnofeit.
Bene autem pugnare ccepifle Naas dicitur : quia
fan&i viri gute fuggeftionem nonhabentin f e dere
amicitiæ, fed in pugnæ contrarietatem. Ab-
ftinentes enim, quafi cum ferpente pugnant, quando
gute appetitum magna virtute deprimunt, ut
veneno luxuriæ non inficiantur. Pugnare quidem
gute, eft efurientia abftinentium corpora ad
4. Qm fiint habitatores Jabes, ideft exficcatæ, Eorum qui ;
nifi qui caftigationem extenuatæ carnis in longo ,ongo f 1"
habent ufu virtutis ? Nam plerique refiftere gute nem'caf
inçipiunt, fed dum fatigari abftinentiæ labore in- runt>fta
choant^ ad ufiim fe confueræ gulofitaris inclinant.
Velut cnim urbem Jabes ingredi, & effici ejus cives
appetunt : fed dum exficcatæ,& efiirientis car-
nis cruciatum non perferunt, fieri ejus habitatores
nequaquam poflunt. Jabes ergo inhabitant, qui attenuationem
corporis per vigorem mentis in jus ha- ;
bent potteflionis : 6c velut exficcatæ mûris ambiun-
tur, dum per id, quod corpus exténuant, ab ignitis
luxuriæ jaculis proceguntur. Qui_ cum validiflimis
infurgentibus gute ftimulis fatigantur, feptem die-
bus inducias expetunt : in quibus fi auxilia defiint,
ad Naas egrediantur. Sed hoc Ammonitarum bel-
lum melius exponimus, fi in eo deprehenfæ carnis
infirmitatem intueamur , 6c fagacitatem eruditæ
mentis. Hanc quoque clariùs videmus, fi quod
contrarium eft, in ftultis infirmis fubtiliùs attenda-
^hmc muS* Nam quidam intrafamftam Ecclefiam de-
wifludent. voti Per defiderium funt, fed confueta vitiorum
debilitate remitti. Poflunt quidem bona propone- ®
re ; fed quia exequi quod proponunt nequeunt, 6C
a præfenti concupifcchtia fuperantur, 6c bonum,
quod in præfenti deferunt, in vicino tempore fe re-
cuperare pofle confidunt. Sæpe quidem jejunare
dilponunt, fed cùm confiietâ gulâ vincuntur,eo
die manducandum judicant, in fiituros jejunan-
. dum. Cumque gulæ feritas femper eis præfens
fit, præfens 6c defiderium fiituræ bonitatis, hoc fer-
pentis fraude agitur, ut bonum, quod proponitur,
Temper non inveniatur. Cras cnim, quod femper promitti-
Srnum- tur> humquam reperitur. Sed quia hoc ab illis agi-
jam. tur,quorum mens debilis eft, caro fortis ; videamus ç
qualiter ferpenti illudant illi, quorum mens fortis
eft, caro autem infirma. Nam de eodemferpente
i. 113. zi. Pfalmifta ad Dominum dicit : Draco ifie, quern for'
mafi't, ad iUudendum ci. Numquam enim convenien-
tiùs vincitur,quàm cùm ejus verfutia pia fraude fu-
peratur. Unde 6c fapientiæ fuæ aftutiam beato Job
¥■ >9i Redemtor improperans, ait : In oculis, quafi hamo,
tapies eum. In oculis quippe, qu^fiÉiamo ferpen-
tem cepit, qui ei carnem exhibuit, divinitatem cc-
« lavit : 6c dum cepit ille quod appetiit, co a tentus,
6c peremtus eft, quod non vidir.
iomodoear- Î- Sanfti ergo viri, ut hofti illudant, rigorèm
jiudendum, converfationis in præfenti virtute habent : pro illu- Z
" U r ^one infirmitatis, carni commodum quoddam in
iliccado.J fiituro promittunt. Nam fæpe ingentia funt, quæ
agunt, fed pro infirmitate carnis femper agere dura
, 6c afpera promittere non præfumunt. Tanto
quidem fâciliùs eadem dura fuftinentj quanto
corum onera fibi inette in perpétua promiflione
nosn vident. Sed dum optimè vivunt, 6c qüotidie
proficcre 6c non deficere conantur, illud carnis li-
citum blandimentum, de quo defperare non pof-
funt, femper carni in futura æftimatione promittunt
: fed ei coeptæ affli£tionis dolorem infliger©
nequaquam definunt* Per id ergo, quod in appecitu
fuo fpes carni relinquitur, quafi ad friturum bonum ]
ejufdem carnis, fui advenms præfcntiam fpiritus J
pollicctur. Sed quia folitum continentiæ rigorem
deficiendo non deferit, promifliim voluptatis caro
fcabet in futuro, 6c ele&a mens virtutis robur in
præfenti. Quo in loco notandum eft : quia ad Naas
egredi fub conditione promittunt,fed urbis moeni-
bus fine conditione muniunmr: quia abftinentes eo
ctiam,qubd fecundùmcarnem infirmi funt,robo-
rari per divinarn mifericordiam confidunt. Et quia
gute vitium decipiendo fupplantare fe geftiunt, dicunt
: Concede nobis feptem dies. Quafi enim à gula
tempus conceditur, quando eo refpeâu comprimi-
tur,ut ejus defideriis quandoque ferviatur. Quo ni-
mirum dierum fpatio Naas egreflum ad fe obfeflo-
rum civium, cives verb Jabes auxilia præftolantur :
quia nimirum gute appetitus de infirma carne refici
i appétit, fed elefta mens in âbftinentiæ virtute ro-
borari. In feptem verb diebus auxilia quæruntur,
quando contra tentamentorum tenebras omni luce
cordis erigimur, quando adversùs pravaconfilia
quidquid poflumus , invenimus ratione noftra ; 6c
liicis radios, quos in nobis non cernimus, de érudition
© munimur aliéna. Dum cnim ad robur no-
ftræ virtutis, pcrfe£lorüm çonverfationes afpici-
mus, quafi per feptem dies auxilia defenfionis invenimus.
Inducias quidem petimus : quia cum
Naas, ideft ferpente, pugnamus : cujus quo laten-
tia funt yenena, eo nobis fubtiliora funt quæren-
da confilia. Unde 6c in univerfos terminos Ifrael
mittere nuntios fe promittunt : quia cle&i viri ad
ædificationis fuæ commodum, omnium videntium
Deumexemplis adjuvantur. Sed quod dicitur : s i
non efi -qui defendat,. egrediemur ad vos : in eleifto-
rum voce, non auxiliorum dubitatio, fed certitu-
do monftratur.Quafi aftutis verbis fuadenti adver-
fario illudentes, verba proferunt, quibus illi fpem
tribuant, 6c fibi fiduciam nequaquam tollant. Qui
cnim dicunt : Si non fuerit qui defendat, egrediemur
ad vos : quamdam exeundi fpem tribuunt. Sed
quia illi hoc dicunt, qui de auxilio certi funt homes
fuos promitten do decipiunt. Sed ubi jam eadem
auxilia inveniantur, exponit dicens :
Veneruni ergo mntii in Gabaa Saul, & locuti funt
verba hac, audientepopulo, & levavit omnis populus
vocemfuam, & fle v iu Etecce Saul veniebat mane fe-
quens boves de agro, & vidit plorantem po pu lurn, &
ait .• Jpuid habet populus, quo a!plorat ?
6. Gabaa, ut fupra jam diximus, fublimis interpretatur.
Et quia omnium electorum non eft æqua-
Iis altitudo meritorum, in Gabaa Saiil nuntii venifle
perhibentur : ut fpirituali fignificatione do-
ceamur, ut cùm validis tentamentis impellimur, ad
prædicatorum noftrorum confilia rccürramus. Sed
6c flentis populi affliâione inftruimur ; ut fraternis
1 neceflitatibus intima mentis compalfione junga-
mur. Saiil autem flentem populum vidit; ob quam
caufam fleret ~ interrogavit : quia cleiftus doftor
fubditorum neceflitatem çompatiendo fuam facit,
6c hanc relevare appétit. De agro quidem venir :
quia à fecrcto fui fertilis cordis exit. Manè verb
de agro venir : quia in oriente fibi fplendore veri
luminis fubditorum caufas inquirit. Rt boves fe-
quitur : quia cum validi affedlus caritatis àntece-
dunt. Quafi enim duos boves ante fe habet, qui 6c
proximis per amorem jungitur, 6c divina caritate
inflammatur, 6c inde proximum ordinate diligit,
quia hunc amor Dei fortiter accendit. Quare 6c
? per Moyfen Dominus ait : Non arabis in bove &
afino. Afinus quippe eft amor carnalis : quia qui
portât quos amat, quafi forte eft animal ; &: quia
inordinate idem non pro Deo diligit, lafeivum.
In bove ergo 6c afino arari non poteft : quia frmftu
æternæ mercedis anima non cxcolitur, fi puritas
amoris, quo Deo conjungitur, inordinato proxi-
mi amore polluitur. Saiil ergo de agro veniens,
boves fequitur : quia eledus doftor utrumque affectum
caritatis in frugifero corde integrum retinct,
ex quibus præpararc fibi æternæ retributionis ube-
res fruCtus poteft. Et manè venir : quia cùm ad
fubditos exit, diem fuæ virtutis aper it. Sed jam co-
gnitis neceflitatibus . populi , quid egerit audiamus.
Nam fequitur :
Et narraverunt ei verba virorum Jabes. Et infiluit
fpiritus Domini in Sail, cum audijfet verba hac > &
Vtrf. 4. ér si
Àd Pàftonim
confilia confii-
giendum in-
tentacionibus.
Paftôres ten ta-
tis compatuui-
Dtuf. 33, zt,
jiid. &
Vtrf.fi. « 7 .