W ; 1 ----------------
in Philopatri, ubi Tricphon Chriftianus ca qua; quon- A dem codicis formulis : S 1
dam a S. Paulo edodtus fuerat, quemdam Critiam, qui' D o m t n t m n s t p t
Chriftianus fieri cupit, docot in hunc modum : iy ? ytf at
'JiJkZeo ii mu , ngy 71g 0 rot/filw m im v , ust] 71 to avm/ut W
•mno(. id eft , docebo ce quid fit univerfiim, & quis fue-
ric ante omnia , Sc qua; fit univerfi conftitutio, Se e. Sc
infra: T r i e p h o n : L e g ifiin e a liq u a n d o A r if to p h a n is
C om ic i .fa b u lam , a v e s ? C r i t i a s : a tq u e admodum.
T r i e p h o n , S c r ip tum a b eo ta le qu ip p iam ib i efi.
N O S TR I J E S I
s t u a p o n o.' S i g n
M I N I M O S T R I J e
S a l v a t o r i s
C h r i s t i in
b m S A l v a t o -
u C h r i s t i in
P E C T °. K E Tu0 P o N o. Ita etiam in codice Re-
menfi j in formula faciendi Catechumeni ex gentilitate
converfi , qux unica eft in hunc modum : A c c i p e
S IG NUM C r u CIS T A M IN F R O N T E QUAM
I N C O R D E , &C. ,
Praiter fignum crucis manus impofitio etiam adhibe-
barur, ut ccftacur S. Auguftinus lib. 2. de peccatorum me-*
ritis & remiffione cap. 1 6 . N a m & Ca te ch um em s fie cu n -
durn quem dam modum fiu um , p e r fig n um cruc is & ora -
tionem manus impofitionis puto f ia n B ific a r i. Idem patec
ex codice Remenfi, in creatione Catechumeni ex gentilitate
Xciog la), vo%, ifiGof i t /Am * <oq»7*k, ng\ mpm/og &/>ig
I'm Jl ouJ\ «»ƒ, oiidl’ ovggovoi Uu.
Id eft, a p rin c ip io chaos er a t , & n o x & tenebra nigra
e r a n t , & ,ta r ta r u s a l t us : n u lla au tem te rra ,■ d e r , a u t
ca lum adhuc. Cri t i a s : R e B e d ic is , q u jd a utem poftea ?
T r ie PHON: Uu ipcSg apSinv, eto^t/nv, «RstracowTOi', 0 m u axing,
&c.ideii, E r a t l u x incorrupt ib ilis , incornprehenfibilis, qua
converfi, ubi Sc mentio fit fiifflationis : G en tilem hominem
d i f io lv i t ten tb ra s , & in form itatem abegit, ve rb o fiolo d it to
a b ip T fa j p , quemadmodurn W W m R W ta t t r rd a n ilin m gg uuius itfjrtec ({ Mjviooyyfieenn iinntteelrlni- turn d iv in is f i rm om b u s , & das e i rnonita , q u em -
git) d e fe r ,p fit T tr ra rn ji rm a v i t fu p e r a q u a s , ca lum e x - B admodum p 0f i cognitionem v e r ita t t s v iv e r e d eb ea t : &
f l a n a v i t , fte lla s fo rm a v i t f i x a s , curfium o r dm a v it , quas p o ll h ac facts turn Caticurninum M CÆ * * W m
cum fit fc ip c r c ( fubaudi | v i s ) in p r im is e a ta -
CIZ.OS eum d iv in is fe rm o n ib u s , & das e i rnonita , q u em -
p la n a v i t , f ie lla s fo rm a v i t f i x a s , curfium o r d in a v it , qu,
tu v eneraris J u t D e u s . T e r ra in a utem & f lo r ib u s e x o r -
n a v it j hominem e x n ih ilo a d ejfientiam p e r d u x it , efi que
in calo a jpicicns ju f to s p a r i t e r , & in ju fio s : & in Itbris
deficribens cujufique res & a S lio n e s , See. Sc infra j bona
v e r b a , neque qu id q u am contemtum, & v i le de D e o d e x -
tero lo q u a r is , fied XaTv^o/utvog perfiuadearis à m e , fit
cup is in a v um v iv e r e ; w oti&cvor cog Sipfiiv ‘SfintMat, ylAj
J l tip vehtTtg , See. id eft, nom fit calum e xp la n a -
v i t u t p e lle in , t erram a utem J irm a v it fiuper a q u a s , f t el-
la s fo rm a v it , hominem e x n ihilo p r o d u x i t , q u id mirurn
a d e o , fit res quoque omnium i ta deficribantur : Audiebant
quidem myfteria , fed non intelligebant ; audiebant
Scripturas, fed fenfum earum ignorabant, ut planum eft
ex S. Cyrillo in Piæfatione Catechefeon. Peifedti autem
erant, qui primo gradu defundti, dato nomine, tamquam
Dei militia: infcripti,divina myfteria docebantur, ut cla
rum eft ex eodem Cyrillo Præfatione citata. Eis fymbo-
lum tradebatur, hoc eft omnés illius articuli enucleatiùs
illis exponebanrur, ut videre eft quatuor libris S. Au-
guftini de Symbole ad Catechumenos : quod non fit in
libro de catechizandis rudibus, cùm prioris gradus Ca-
techumenorum gratia dumtaxat feriptus fit. Id etiam planum
eft cxS. Johanne Chryfoftomo Catechefi prima, in
qua feribit peifcdtiores port annum catechumenatus tri-
ginta dierum ipatio /wgttjspytl^eoi, id eft, myfteriis imbui
religionis. Hujufmodi Catechumeni dicebantur Competentes,
eoquôd baptifmum peterent, ut feribit S^Ifido-
rus lib. 1. de Offic. £cel. cap. 27. Sc lib. 2. cap. 21, Sc lib.
7. Orig cap. 14. Com petent v o c a tu r , q u i p o f i in ftru B io -
nem f id e i competit g ra tiam C h r i f t i , u n d e & a petendo
com petent v o ca tu r . Sed cum dicit : p o f i in ftrutlion em f i d
e i , intelligendus eft de ilia rudiorum Catechumenorum
p o f i h ac fa c t s eum C a t icum in um , & fu f fia s in fa c iem
e ju s , & fa c i s ei crucem, & ponis manum fiupe r cap u t ejtss
in h is v e r b is : A c c ip e f ig n u m , See. iupra. Hac manus
impofitio non exrat in codice Ratoldi.
Sal etiam in os Catechumeni immittebatur : led de hac
re infra. Cap. 2. Hierarch. Eccl. Dionyfii mentio fit fi-
gni crucis, & manus impofitionis, qua tamen ibi non ad-
hibentur ineunte catechumenatu, feu fidei tyrocinio, cum
tyro Chriftianus primis religionis imbuitur dementis >
fed cum accedit aci baptifinum, ut ibidem viefere eft.
In cap. 3. fit fignum crucis per exfufflationem. Infufl
nationis feu exfufflationis meminere Dionyfius cap. citato
, Cytillus Catechefi 2. myftag. S. Auguftinus lib. 4. de
lymbolo ad Catechumenos, & multi alii. Ter infufflacur
Satanas conveifo Catechumeno ad plagam occidentalem ,
-7. J J- • ----- n a “ 11 ur picsrgibïist S. ^Dlioonnyyufiuuss ccaapp.. cciittaattoo.. HHaacc minifuufftflliutiioonnee ffii--
ficemm CyKril'lio; nPrnæ7fatrieonn:led ocictcahtai.n lE^is> fv^mc^bó--C Sfcdf df u^n r *C hriftianum execra..r.i.. .&. .. ..a..b. o..m. ian..a. ri SatanamÎ.
------/T ■ r ------- f i n m i f , ‘ a aaatp f t Tttt/jupomujtott <7^ eiyiuv, See
-- , 1UIIIU14 Uum 1.1 dl. J, AUjuftinus
lib. de fide & operibus cap. 6 . Cum fo n t is illiu s
S a c ram en t a p e ter em u s , a tq u e ob hoc Compel entes etiam
vocaremur. Competentium meminit S., Ambrofius lib. 5.
epift. 33. S ym b o lu n i a liq u ib u s competentibus in b a p t ifie -
r i is trade bam b a filica . '
Fiebant autem Catechumeni per fignum crucis quo in
fronribus fignabantur , ut palam eft ex S. Auguftino lib.
1. Confeflionum cap. h. infra citando Sc lib. 2. de Sym.
bolo ad Catechum. N o n quide/p a d h u c p e r fiacrum baptifi-
m um r en a t i e flis , f e d p e r cruc is f ig n um ir/ utero f a n f t a
m a tn s E c c le f ia ja m concept's eftis. Et lib. 4. D u m p e r fia -
c ratifiim um cruc is f ig n um v o s fiuficepit in utero fa n t ta
m ater E c c le f ia , qua , f i c u t & f r a t r e s v e fir o s fiumma
cum la tit ia Jp ir ita lite r p a r i e t ; Lib. de catechizandis rudi-
bus cap. 20. C u ju s p a jfio n is & crucis fiigno in fr o n t e
tam q u am in pofte f ig n a n d u s es , ornnefque C h r ift ia n i f ii-
g n a n tu r ; 8c c ap. 2*. ejufdem lib. qu o d f i refibonderit fio- v
temniter. u t iq u e fig fia n d u s e f i , & E c c le f ia m ore traEian-
d u f , Sc lib. 2. de peccatorum meritis & remiffione cap.
2 6. mox citando. In codice Ratoldi fignatur Catechu-
menus in fronte S c in petftore , ut habetur in his ejuf.
~ ------ '-»'-‘-“‘W Vf.auonmiau oaianam.
oed duplex hujus exfufflationis apparet modus j nam apud
Dionylium cap. citato Carechumenus ä Pontifice juflus
ip urn Satanam exluffiat; t/tq>vonmi /uv tumf 7&g
7 * 1vSZaTnt*. id eft, ter Satanam infefflare juber. At apud
Alcuinum cap. de Sabbato fando lib. de Offic. divinis &
m epilt. ad Carolum Magnum, Theodulphum hoc loco
& in codice Remenfi, exfuffiario fit ä Sacerdote, feu Clerics.
Quod etiam ceftatur audtor libri de Ecclefiafticis
dogmattbus inter opera S. Aug. cap. 31. I l ia d e tiam qu od
c ir ca bapttz.andos m univerfio mundo fia n fla E c c le f ia u n i-
fo rm tte r a g i t , non otiofio cohtemplamur in tu i tu , cum f i v e
p a r v u l i , f i v e ju v e n e s a d regenerationis v en iu n t S a c ra -
m en tum , non p r iu s fo n tem v i ta a d e a n t , qu am e x o r c if-
mts & exfiaffiationibu: Clericorum fijir itu s a b eis im -
mun dus a b ig a tu r . Quod fatis innuere videtur S. Cyrillus,
• C*tata Catech. damp y) Tui/xtpum/juim d f l a ft ay,See. •
, , —... ... ...j-j,.»»»«,, uanotorum gy nommiS 1
tnvocatio tam quam vehem entijfim a qu a d am f ia m m a u m
domonas, & in fu g am convertit. Utrumque modum nunc
obier van t Grxci, ut manifeftum eft ex eorum Euchologio-
ubi primo Saeerdos ter in Catechumeni faciem infufflat
& poft tertium exorcifmüm idem Saeerdos infufflat in 0 /
trontem, & peéhis Catechumeni, &poft abrenuntiatio-
nem jubetur Catechumenus infufflare & confpuere Sata-
nam. In Concilio Conftantinopolitano primo, can 7
mentio fit infufflationis, & infufflatur Catechumenui in -
raciem & in aures. In eodem capite Theodulphi, in his
verbis, ut e x i r e , 7» u t , redundat. His verbis, q u i &
dificipulos fiuos , S e c . hæc funt præponenda vocabula.
e x emplo C h r ifili, aut his firïiilia.
. i ■ aSitur m g B B qu™ ipfè Theodulphus
rult>U <^ rmonen^ increpationis| juxta S. Ifidorum
lib. 2. de Offic. divinis cap. 20. quia' exorciftae diabolum
muftis merepationibus laceffiint. Exorcifmorum ante ba-
ptiftnum meminêre S.Cyrillusin Præfatione Catechefeon,
S> ?,rCg?5?US Theoiogu^ ° rac- in facrum lavacrum : ,/xa
i%op)uqj.o<î Stçpmîcw. id eft, ne rejicias exorcifmi me-
dicinam, S. Auguftinus lib. de fide 8c operibus, lib. 4.
de fymbolo ad Catechumenos, & nonnullis aliis libris. A v i f i b i l i a , f e d res ipfias v ifiM le s e is honorari. Ncc ere-
S. Johannes Chryfoft. Catech. 1. S. Ambrofius lib. 1. de
Sacramcntis cap. 5. N a m u b i pr im um Sa ee rd os ingredi-
t u r , exorcifimum fa c i t . Et multi alii. Nulla tarnen habetur
| jj| - c A —I 1-t- - J- dendum eft duobus nis,fan<Sti Auguftini loci's intelligi Ealogias
, hoc eft panem bencdiiftum, nam cx Concilio fu-
pra citato unicum erat Catechumenorum Sacramentum
nempe ial, quod numquam mutari debet, neque per Co-
lemniffimos Pafchales dies, quia fideles, hoc eft baptiza-
ti per dies illos non mutant Sacramentum. Neque hoc
concilio panis benedi&us prohibitus eft Catechumenis •
fed ne mutetur eorum Sacramentum etiam per dies Pafchales,
quia his diebus baptizari non mutant. Cum ivi-
tur S. Auguftinus his duobus locis non explicet quid fit
Sacramentum Catechumenorum, rite per citatum concilii
locum explicatur quid fit Catechumenorum Sacramentum
apud S. Auguftinum. Nec diccndum eft morem hunc
fuifle tempore S. Auguftini dari Catechumenis panem be-
mentio explicita cap. 2. Hierar. Eccl. Dionyfii. Quidam
tamen putant orationem illam quanfdicit à Pontifice
unà cum tota Ecclefia abfölvi, eflè exorcifmüm : cùm vi-
deamus in Euchologio Græcorum tertium exorcifinum ef-
fe in modum orationis. Qui exorcizabantur, velata facie
audiebant exorcifinos, utfcribit S. Cyrillus in præfatione
Catachcfebn imtn*g*i twu 70 Tsplmmr. id eft , tua Velatur
faciès j S c ratipnem reddit, ne vagis oculis mens etiam
vagetur : ftabant difeindi, ablata vefte, cum fbla-runicel-
la , Sc nudis pedibus, ut videre eft Catechefi fiipra citata
S. Johannis Chryfoftomi, \jmw<ra.mg vfiag, sbnJbmy-
7ig yipuoig cWvmJiTttg pum n ^mvisHoS psvoo <apog iùg
. . , / .- nedidum .Sacramenti loco, quia, id manifeftd repugnat
s%op>uZov7uv a g yA /m io i tparag. id eft, difeiugentes vos, Sc concilio, cm S. Auguftinus interfuit, in quo faliolimm
rY,,pnrpc ^ ,llitrMnr aA dicitur efle Catechumenorum Sacramentum j fed abufus
qui fenfim introducebatur , ab eo tollicur. Sacramentum
autem his locis citatis non feimitur pro Sacramento propria
dido, fed pro eo quod myfticum eft. • Grxci hoc ri-
tu carent j qili non invenitur apud antiquos eorum Pa-
tres, nec in libro Severi Alexandrini Patriarchs, neque
in eorum Euchologio in fequentia de baptifmo.
Cap. 6 . agit Theodulphus de fymboli fignificacione, il-
liUfque inftitutione juxta Rufini lib. de expofitione fymboli,
& S. Ifidori lib. 2. Eccl. Offic. cap. 1. dodrinam.
Hoc fymboium dabatur Competentibus , hoc eft illis
Catechumenis quibus fidei myjfteria explicare fas erat, ut
teftatur S. Ifidorus cap. citato. Traditionis fymboli me-
minit S. Auguftinus lib. 2. de fymbolo ad Catechumenos;
P u r g a t a ita q u e fam i lia Red e rn tor is, p o fteaquam ca n ta -
exorcizantium voces. Cap. 2. Eccl. Hierar. S. Dion. Xm-
l.u u pS) cw-ny, dmjutpnyvioi Jjep ^ ^Ttupjffiy. id c d , difcingit
eum , & exuit per miniftros, & infra in Theoria,
yj/Mov 1 aiumJiny imm <u<pog Siiojxag dtyopuy'tn.. id eft, nudum
Sc difcalceatum ftatuit refpicientem .ad Occiden-
tem.
Hanc pedum nuditatem S. Auguftinus infra citandus
appellat humilitatem pedum. Quod etiam hodie obfervant
Grxci, ut ex eorum Euchologio manifeftum eft. In pedes
erigebantur, ut colligirur ex S. Bafilio in exhorratio-
nead baptifinum : b. mJtg Slq.nveq. id eft, non in pedes
erigi j ibi loquitur de Clinicis , qui morbi gravitate
coadi baptifinum accipiebant ■, nec, uc ftatutum erat, po-
terant peaibuS ftare, qui & in oratione genu fledebanc,
t ibidem videre eft, ou k^ivoi fiyv eig tUo latymuoumr. id eft,
- - — ^ ca n ticum f a l u t i s , a c cep it fym b o li remedium contra
ncc genu fledcre in adoratione. Quid fimile videtur in e- C a n t iq u i fierpentis v enenum ■> u t f i q uando v o lu e r it a d v e r -
piftoia Jelfe Ambianenfis , & in codicibus Remenfi S c fa r iu s d i,.bolu s denuo in f id ia r i , n o v e r it redemtus cum
Ratoldi: E t admoncm
D ia co n o : O r a t e E l e f t i
E le f t i te g en u a . P o ftq i
i o r a v e r in t , iterum d i c i t : L e -
v a t e .
Capite y. agitur de fale, quod ibi Sacramentum Cate-
chumenörümappellatur. Hxcverba, u t e ju s g u f tu con -
d imentum fa p ie n t ia p e r c ip ia n t , neque a fiapore C h r if t i
d e f ip ia n t , fumta funt ex S. Ifidoro lib. 2. de Offic. Ec-
clenafticis cap. 20. ex quo repofui verbum d e f ip ia n t ,
cum in cod. mf. noftro legatur corrupte d e c ip ia n fu r , Sc
fiibaudiendum eft 7» a lie n i, vel quid fiitiile. Hujus ritus
meminit Ifidorus cap. citato , Sc S . Auguftinus lib. 1.
Confeffi cap. 11. A u d ie r am tnirn ego a d h u c p u e r d e v ita
a tern a nobis promtfia p e r hum ilitatem f i l i i tu i D om in i D e i
noftri dificendentis a a fu p tr b iam , & f ig n a b a r ja m f ig ,
fym b o li Sa c ram en to & cru c is v e x i llo e i debere o c curri;
& S. Ambrofius lib. y. epift. 33. fieq u en ti d ie ( e ra t autem
D om in ic a ) p o f i IcEUones a tq u e traftaturn dimififiis ca te chum
en is fymboium a liq u ib u s Com pe tentibus in b a p t ifie -
riis tradeb am b a filica . Tradebatur fymboium Competentibus
in Dominica Palmarum, ut refert S. Ifidorus fib.
i. de Offic. Eccl. cap. 27. additque rationem : H o c d ie
Com pe ten tibus t r a d itu r p r o p te r cohfinem D om in ica P a -
ficha fo lem n ita tem s u t q u ia ja '1 g ra tiam p e r c tp
ien d am fe ft in a n t , fid em quam co n fitcan tur agnoficant. In
Gallia idem ferd mos olim fervabatur j nam ante odo dies
Pafchx Competentibus .fymboium tradebatur , ut ftatui-
tur in Concilio Agarhenfi, can. n .S ym b o lum e tiam p la c u it
' omnibus E c c le f iis u na d i e , i d e fi ante 0B0 d ie s D om in i -
& co ndiebar e ju s fa le . Etfi nonnulli hxc ultima D ca refiurreBionis p ub lice in E c c le f ia Com pe ten tibus t ra d i.
vocabulaa ddéè ffaallee ddiivviinnæx gërraattiiæx iinntteerrDprteetteenntmurr ,. qnuuaa nniimmii-- anrm J f a —i____ n . '
rum, illc conditus erat, quod non ita facilè admiferim ;
etenim fi adhibito maturo jüdicio res penfitetur, ibi de
fiio catechumenatu agic S. Auguftinus, qui confiftit in
his tribus , qux hîc recenfentur , auditu , figno crucis ,
& falis fufeeptione , quo divinæ fapientix fal, quo;debet
condiri Catechumenus, fignificatur, atftinendo à vitiis
per Dei gratiam , 8c virtutes ampledendo , à qua vitæ ra-
tione multùm aberrabat ipfe Auguftinus, ob ejus pueritiam
multis vitiis confpurcatam, ut videre eft änrecedentibüs 8c
confequentibus ejufdem libri capitibus ,, qui qùidem fal
materiale fiifeeperat, & ab eo quod per illud fignificatur-,
toto cxlo recelïèrât, fale mundi jam infatuatus. Mentio
etiam extat in Concilio Carth. 3. can. y. I tem p la c u i t , u t
e tiam p e r foltm n ijfim o s P a fch a le s dies Sacram en tum C a techumenis
non d e tu r , n i f i fioütum fiai : quia f i f id e le s p e r
tllos d ie s Sacram en tum <
o p o r te t m u ta r i. Hinc capiendus eft S. Auguftinus lib.
de peccatorum meritis, & remiffione cap, 26. E t q u o d
a c c ip iu n t , q u am v is non f i t corpus C h r i f t i , Jan Bum efi
tam e n , & fia nB iu s q u am c ib i quib us a lim u r , quoniam
S a cramentum eft. Et cap. 26. libri de catechizandis rudibus
: de Sacramento fa n e q u o d a c c e p it , cum ei bene com-
mendatum fu e r i t f ig n a c u la qu id em rerum d iv in a fum e f t
Hxc autem traditio fymboli nihil aliud eft, quam myfte-
riorum, qux in eo continentur, expofitio. Dicit Theodulphus
fidei noftrx fymboium ab Apoftolis fuifle com-
pontum, quod prxter Rufinum, & Ifidorum fiipra cita-
tos confirmât S. Hieronymus epift. ad Pammachium ad-
versus errores Johannis Hierofolymitani : I n fym b o lo f i d
e i , & Jpe'i n ofira , q u o d a b A p o fto lis traditum, n o n fic r i-
b i tu r in ch a r ta & atram en ta , See.
Cap. 7. exponir fidem Theodulphus, qux in fymbolo
continetur. Sed cùm ait Chriftum non eflè filium Dei
adoptivum, oftendit fe eile orthodoxum, nec confentire
hxrefi fuo tempore in Hilpania natx, quam Elipantus
Toletanus, S c Felix Ürgelitanus Pontifices defbndcbant j
aflerenres Chriftum effe nlium Dei adoptivum, qùos mul*
tisdibris refùtavit Alcuinus. Dicit Theodulphus Chrif-
‘ î natum elfe de Spiritu femfto i quia olim in quibufe
m u ta n t nec C a te ch um en is E dam exempîaribus fymboli ita fcriptum fuit, ut videre eft
m.*c. . - apud S. Auguftinum lib. 1. 8c 2. de fymbolo, & apud
Rufinum in expontione fymboli. Sed ftatim menrem
fuam aperit Theodulphus , id e ft u t S p i r i tu f im B o coopérante
ve rum f t b i corpus e x v irg in e D e i f i l iu s adfiumfierit,
Hæc verba, i d e ft D e i f i l i u s , corrupta fiint, & legen-
dumeft, q u i e fi D e i f iliu s . Notanaum etiam illud eft
quod infra feribic Spiritum fimiStum ex Pâtre Filioque
A a iij