
duale, Evangelium, Offertorium, Sécréta, Pr*fatio, A Epift. n . de Claudiano Mamerti Epifcopi Viennenfis
Communio, & Poftcommunio , non fpeciatim Sc parti- fratre*.
culatim, fed tantùm generatim nominantür fineulla ipe-
cificatione aut affignâtione alicujus particularis feu Introitus
, feu Epiftol*, Sc fimilium ÿ quod confirmant hxc
ejufdem Mi fl* verba : F in ita A n g e li c a la u d e , M i j f t lem
d ie a t orationem S a c e r d o s , deinde L e B io r e c itetu r . Ubi
Miflalis oTatio nulla eflè poteft, quàm qu* hymnum An-
gelicum fequitur. Qu* cùm ita fint, quare nullus Introitus,
Epiftola, Evangelium, S cc. particulariter aflignan-
tur î Quare cùm tot orationes, feu Apologix in illa Miflà
integrx reperiantur, nulla Oratio Miflalis, nulla Sécréta,
oratio port communionem ibi deferipta appareat ï Nulla
fanèhorum reddipoteft ratio, quàm varietasFeftorum,
& fbleranitas Sandorum , qu* pro fuidiverfitare, diver-
fas poftulant orationes Miflales, Epiftolas, Evangelia, Sécrétas,
Sc fimilia fefto aüt folemnitati Sandi convenientiai
qu * Ci omnia in ordine Miff* collocarentur, multis con-
fufionum labyrinthis celebrans involveretur : qui ut viten-
tur, ordo Mifl* quotidianus feorfum ponitur, ( ut viderc
eft in Mifla Illyriciana, cujus titulus eft hujufmodi : I n c i-
p i t ordo S a c ram en to rum , S c finis, E x p l i c i t ordo de off
i c io M i f l a . Cetera verb pro varietate feftorum, Sc tem-
porum pulchro ordine difponuntur, ut ufu venire folet
in libris Sacramentorum & Miflalibus. Quafi verb Apo-
ftoli, Sc veteres illi Pontifices, qui nobis fandimonia &
eruditionc pr*luxerunt,j fefta Natalis Domini, Epiphanio-
tum, Pafcnx, & Pentecoftes célébraverint, prxtermiflà
commemoratione tantorum benc-ficiorum, qu* nobis Deus
optimus maximus illis diebus impertivit, cùm maximè in
eorum tecordationem, Sc grati animi propterea in Deum
fignificationem inftituta fint ; non (ecus ac olim Deus fefta
Pafchx, Pentecoftes, Tabernaculotum & fimilia Jud*is
obfervare pr*cepit, ut pr*clarè notât S. Ifidorus Pelu-
fiota lib. i . Epift. Il6. /*» àyyôaJi on o' 5tof raff iopims £
m W , K$y ydo «/jcstnVW.'Sf Alipytaciv m xxu/m I/mcju, ïra oi
ira»Hj</6t(o»7tf tutuMv tUu HuiwY /A»»ylw frnç fm e iç /m SUo,
ttM’ «V êjya.çj.'àajj, ij 7iw Apiitw ifimiYT*, id eft, Illud au-
tem ne ignores Deum beneficiorum fuorum commemora-
tionem feftis & olim Sc nunc adftrinxiflè : ut qui feftos
dies celebrant auribus (iiis memoriam infonantem haben-
tes, non ad temulentiam,fed ad gratiarum adionem fe con-
vertant. Antiqua praxis nota eft ex S. Auguftino, Prologo
in II Epift. Johan. M e n u n i t S a n t t i ta s v c f lr a E v a n g
e lium fe cu n d um fo h a n n em e x ordine leBion um nos fo le r e
tra B a r e ; f e d q u ia n un c f in t erpoJit a eft fo lem n ita s Jd n B o -
rum d ie rum , quibus c t r ta s e x E v a n g e lio leBiones oport
e t in E c c le f ia r e c ita r i, q u a i ta f u n t a n n u a , u t a lia ejfe
non p o j ftn t , ordo ille quern fu feep e ram u s , ne ce flitate pau-
lu lum interrniflus e f t , non omiflus. Tradatu 9. in Epifto-
lam Johannis : Jntercejferunt u t ihtermitteremus te x turn
h u ju s E p if to la , q uadam pro diebus f e f t i s fo lem n ia leBio-
n u m , qua non potuerunt n i f t l e g i , & ipfa t r a B a r i. Et
ferm. 144. de tempore : RefiurreBio D om in i no ftr i J e fu
C h r i f t i h odie r é c itât a e f t , f e d de altero libro E v a n g e lii,
q u i eft fe cu n d um L u c am : p r im o enim le B a eft fe cu n d
um M a t th ä u m , heftern a a utem d ie fe cu n d um M a r c um ,
h o d ie fecun dum L u c am . S i c h a b e t ordo E v a n g e lif ta rum ;
f t cu t enim paffto ip ftu s e x omnibus E v a n g e lif t is confcri-
p ta e ft , .f ic die s i f t i , fe p tem v e l 0B0 d u ra n t Jpatium,
u t fe cu n d um omnes E v a n g e lif ta s r efurreBio recitetur.
P a ffto a u tem q u ia uno d ie le g itu r , non fo le t l e g i , n i f t
fecunditm M a t th ä um , V o ju eram a liq u a n d o , u t p e r f in -
g ulos annos fe cu n d um omnes E v a n g e lif ta s e tiam pajfto
legeretur. F a B um e ft : non au d ieru n t homines q u o d con -
f i t ev e r u n t , & tu r b a ti f u n t . -Ex Gennadio catalogo de il-
luftribus viris , de Muf*o Maflilienfis Ecclefi* Prefby- ;
tero : Com p ofu it Sacramentorum eg reg ium , & non p a r -
v um v o lum en , p e r membra quidern pro o pportunitate of-
ficiorurn d r temporum, pro leBion um t e x tu ' P falmorum-
q u e fe r i e & d ecantations d iferetum . Ex Sidonio lib. 4.
1 In vet. Sacram. Gallic, ex codice Bobienfi ante annos mille
deferipto plures extant Mifl* pro defunftis, ut viderc eft Mufti
' P fa lm orum h ie m odulator & p h o n a feu i
A n t t a lt a r ia , f ta t r e g r a tu la n t e ,
In f tru B a s docuit fo n a r t c la f t e s ,
H i e fiolemnibus annuls p a r a v it
Q u a quo tempore le B a c o n v e n ie n t .
Et ex Epiftola 2. Vigilii Pap* : O rd in em qu oq u e precum
in c c le b r ita tt M i f t arum nu llo nos tem por e , n u lla f e f t iv i -
ta te fig n ificam u s habere d iv i fu m , f e d fem p e r eodem t e -
nore ob la ta D e o mun era confec rare. Q u o ties v e rb P a f -
ch a lis D om in i , v e l P en te coftes , & E p ip h a n ia , S a n B o -
rumq ue D e i fu e r i t agen da f e f t iv ita s , f in g u la ca p itu la
diebus a p ta con ju n g im u s , q u ib u s commemorationemfan-
B a fo lem n ita t is , a u t eorum fa c iam u s quorum n a ta lit ia
celebramus : cetera ve rb ordine confueto profeq uim ur.
Ubi ordo precum eft ratio celebrand* M ifl*, non canon
Mifl*, ut ex citato textu darum •, qui canon (ubfequenter
dicitur ibidem textus canonic* precis. Si (pe&emus horas
canonicas, in eis etiam varietatem pro diverfitate folemni-
tatum, Sc feftorum videre licet j nam (upradidtus Mu He us,
ut refert Gennadius: E x c e r p f i t e x fa n B i s S c r ip tu r is le -
Biones -totius a n n i f e f t iv i s aptas d iebu s, rejponforia, etiam
P fa lm orum ca p itu la tempori & leB io n ib u s congruentia.
Id manifeftum eft etiam ex regula S. Benedidti cap. 14.
I n S a n B o rum fe f t iv i ta t ib u s ,- v e l omnibus fiolemnitatibUs,
f t cut d ix im u s D om in ico d i e , agen dum e f t : e x cep to q u o d
P fa lm i a u t A n t ip h o n a , v e l L tB io n e s a d ip fum diem p e r -
t inen tes d ica n tu r .
Nec valet quod dicit Illyricus Gr*cos hodie etiam ha-
; bere unicam Mifl* formam. Nam etfi Liturgi* Gr*co-
rum quas nunc habemus, fint veluti qu*dam Mifl* communes,
tamen in eorum Eucbologio aliifque eorum ri-
tualibus diverf* Mifl* pro feftorum, folemnitatum, Sc
temporum diverfitate reperiuntur.
Tandem codex mf. unde fuam Miflam exferipfit Illyricus
, non eft adeo antiquus , fiquidem ter in ea repetitur
littera N. qu* vulgo ponitur loco nominis proprii, cbm
ejufimodi figura coeperft paulo ante annum poft Chriftum
natum millefimum. Nam in antiquioribus codicibus m(s.
pro hac littera N. ponitur h *c nota III. cum tranfverfa
linea , ut videre eft in antiquiffimis noftris libris Sacramentorum
mfs. S. Eligii, Remenfi Sc Rodradi: quem-
admodum & in formulis Marculphi, Sc in quibulHam
aliis libris modo excufis,qui ex vetuftilfimis codicibus m(s.
excufi funt.
Dicit etiam Illyricus ante Caroli Magni *tatem Miflas
'pro defundtis in ufii non fuifle: fed facile convincitur a ex
Concilii Vafenfis 2. can. 43. in quo contrarium apparet:
I n omnibus M i f f t s f e u M a t u t in i s , f e u in qua d ra g e fim a -
l ib u s , f i v e in il li s q u a pro d e funB orum commemoratione
f i u n t , fem p e r Sandtus, (andus, (andhis, eo ordine quo-
rnodo a d M i j fa s p u b lica s d i c i t u r , d i d d ebeat. In Gone.
Brae. 1. can. 16 . S e d fe cu n d um fe B a m P r if c illia n i f e f t i -
v ita tem ipftus d ie i ( Feri* v. in ccena Domini) ab ho ra
te r t ia p e r M i j fa s d e funB orum ftoluto j e ju n io , c o lit , a nathema
f i t . Ibi enim prohibetur feria v. in coena Domini,
hora tertia (bluto jejunio Miflas defundtorum celebrare;
quod fignum’cft illo die poft nonam non loluto jejunio
potuifle celebrari. Et in Cone. Bracarenfi 2. can. 10. ubi
ftatuitur ne quis Miflas mortuorum etiam poft acceptum
merum Sc oblationem audeat confecrare, ut a jejunls
Mifl* celebrentur.
Nec interrogatio S.Bonifacii,quam objicit Illyricus,no-
ftr* (ententi* obefle poteft: nam interrogatio S. Bonitacii
eft tantum de oblationibus pro defundfis in Mifla, non de
Miflis defundtorum, quales nunc celebramus. Quod objicit
Illyricus, decommunione & oblationibus, non facit
tomoi. pag.I cal ici 384. & fequemibus.
fuam Miflàm a^ ‘s antiquiorem, cùm ifta etiam habean- A N o ta 1 0 1 0 . D e
uir in Mifla codicis Tiliani, qui feriptus eft tempore
Henrici I. Francorum Regis, ut didtum eft.
N o t a 9 9 s - Q u A N d o u v a i m a nu s. /
H *c lotio manuum extat etiam in Mifla ab Illyrico
édita cum eadem oratione : L a r g i r e fe n f ib u s noftris, See.
N o t a 9 9 9 . P o S T E A SE I N C I P I T S A ND A -
t I A, SCC. .
In Mifla Illyrici induitur Pontifex ornamentis Pontifi-
calibus *, fed induendi ordo diverfus eft, diverf* orationes :
Sc plura ornamenta videre eft in Mifla Illyrici, qu* (unt
hujufmodi, alba,cingulum, prxeindtorium, ftola,fub-
tile, dalmatica, cafula, mappula, chirothec*, annulus, &
rationale.
N o t a r o 0 o\ D e i n d e c a n t e t c u m c i r -
5 7 4
t N C I I N A N T I D lA -
c o n o D i c A T S a c e r d o s , Scc.
In Miflä Illyrici: D e in d e in c linanti D ia co n o fit ( adde,
a d ) ben cd iB ion em D e i d i c a t : Benedidtio Dei Patris om-
nipotentis, Sc Filii, Sc Spiritus fandti, defeendat fuper te,
Sc aperiat Cbriftus Dominus os tuum, ad dignè idoneeque
pronuntianduifi fandtum Evangelium fuum. Dominus
Deus fic in ore tuo , &c. Sed prior benedidtio defidera-
tur in codice Tiliano. Sequitur in Mifla Illyrici; D ia co nus
acc ip ien d o v e l ofeulando E v a n g e lium dicat : Da
mihi, Domine, fermonem redtum, Sc bene fonantem in
os meum: ut placeant tibi verba mea, S c omnibus audien-
tibus propter nomen fandtum tuum in vitam *ternam,
Amen. P e r le B o a utem E v a n g e h o D ia co n u s d ic a t : Per
iftos fermones S. Evangelii tui indulge mihi, Domine,
CUMs TANTi B u s , ö c c . . I ommapeccata| & ce te r i d i c a n t : Pax tibi.
In Mifla Illyrici habetur : F lo s P fa lm o s interim d um g N o t a 1 0 1 1 . P e R e e c t o a u t e m Ev a n g e -
p a ra tu r E p if c o p u s , circumftantes C le r ic i c a n t e n t : Quam T ’ "
‘dfitle dnt a t. âbr e r..n..a..c..u. nlan. mBiennpc .d irxpifftria,m D momamin. e, terram
Inclina, Domine, aurem warn. Loco precum fequuntur
alii quatuor Pfalmi.
Nota 1001. O s c u i e t u r d u o s P r e s b y -
X E R O S , &C. . <
In Miflà Illyrici : D e in d e in eodem loco P refby teris
& D ia c o n is eum d educentibus p ra b ea t oficulum p a d s .
N o t a 1 0 0 2 . I n c i p le k s p e r s e , &c.
Ita corrcxi. In Mifla Illyrici fic habetur : E t dum
p e r v e n it a d a it ar e, importât p e r f e A n t ip h o n am : Introibo
adalrare Dei, See. cum Pfalmo: Judicame, Deus, &c.
S c fequuntur ali* preces. .
N o t a I 0 0J . Au F E R A N O BI S , &C.
In Mifla Illyrici h*c oratio pr*cedit Antiphonam :
Introibo ad altare Dei. P o ft « m e n t ib u s , lege, me r ea-
D E U S , Q_U I
, fed 1
N o t a 1 0 0 4 . O mn i p o t
ME P E C C A T O R E M , SCC.
In Mifla illyrici habetur quidem h*c oratio
citatur ad ofeulum altaris.
N o t a i o o j . D e i n d e cum o s c u l a b i t u r
E v a n g e l i u m , &c.
In Mifla Illyrici : T u n c fa lu ta t E v a n g e lium d ic e n s :
Pax Chrifti, Sec.
N o t a 1 0 0 6 . C o n fe s s i o S a c e r d o t i s
a n t e A l t ä r e .
In Mifla Illyrici: P o f t ha c fe c r e to d ica t h a n c confef-
f io n em :, Sufcipe confeflionem meam, unica fpes falutis
m e *, &c. Deinde-fequuntur decern Orationes feu Apologi*
in eadem Mifla, quarum deeima eft hujufmodi:
D e u s , p ro p itiu s efto m ih i p e c c a to r i, Sec. prout habetur
in hac Mifla Tiliana, in qua dicitur ante altare antequam ^
In Miflà Illyrici paulô aliter : T u n c a lla to incenfo f i -
m u lq u e E v a n g e lio a d fa lu ta n d um d ica n t : Per iftos fermones
Evangelii Domini, Sec. Deinde in eadem Miflà
' fequitur : Q u a n d o incenfum offert u r d ica n t f in g u l i : Di-
rigatur oratio mea ficut incenfiim in confpedtu tuo, Domine.
T u n c Sacerdos in c ip ia t S ym b o lum , id eft Credo-
• in unum Deum. Illud autem fymbolum eft Conftantino-
politanum, quod ibi integrum ponitur. In eadem Miflà
h*c fequuntur : F in i t0 fymb olo A p o fto lo rum d ic it S a ce r dos
: Dominus vobifeum. D e in d e la v a t manus, h a n c ora-
tionem dicens : Largire fenfibus noftris, Sec. ut fupra in
Miflà Tiliana.
N o t a 1 0 1 2 . C um a u t e m o r n a t u m f u e r
i t A l t a r e , & c.
In Miflà Illyrici : C um autem ornatum fu e r i t a lta r e ,
C an teq u am oblationes a c c ip ia t , has orationes h um illim ç
Sacerdos incipiat Miflam.
N o t a 1 0 0 7 . I t e m O r a t i o i n t e r i m , Sec.
In Mifla Illyrici: H a c fe q u e n s oratio d ica tu r a b E p i -
fco p o in ter im donee hymnus A n g e lic a s fin ia tu r . Sed habetur
alia oratio, feu Apologia : D e u s q u i ju f t e ira fe er is ,S c c .
N o t a 1 0 0 8 . P o s t c o L L B C T A M u s qj i e
a d E v a n g e l i u m .
In Mifla Illyrici h*c habentur: F in ita A n g e l i c a la u d
e , M iffa lem orationem d ica t S a c e rd o s ; deinde L e B io
r e c i t e tu r ; & in te r L eB io n em & E v a n g e lium , id eft tempore
G ra d alls & A l l e l u i a , & fiequentia, d ica t E p ifco p u s
h a s orationes. Sed ali* funt orationes, Sc numero fexde-
cim, quarum nonnull* funt prolix* fatis. Oratio verb
Mifl* Tilianx, D e u s q u i de in d ig n is dignos fa c i s , S cc.
In Mifla Illyrici recitatur a Pontince, dum canitur Offertorium.
N o t a 1 0 0 9 . C u m i n c e n s u m
L i g a t u r E v a n g e l i u m , & c.
In Mifla Illyrici : C um in cen fum antequam lega tu r
E v a n g e lium in th u r ib u lum m i t t it u r , d ica t S a ce rd o s :
Odore cceleftis inlpirationis fu*, &c. Ubi fequitur B en e -
d iB io ejufdem : In nomine Domini noftri Jefu Chrifti
benedicatur incenfiim iftud, Sc acceptabilc fiat in odorem
fuavitatis.
a lta r e f e f le b i l i t e r accufans d ic a t ; Ante oculos tuos,
Domine, See. Hanc fequuntur a li* fex Apologix feu
orationes : poft quas in eadem Miflà Illyrici fequitur :
T u n c accedens a d a l ta r e , & ofculando i l lu d d ic a t : Oro
te, Domine, omnipotens Deus, ut per mérita Sandtorum
tuórum quorum teliqui* hîc continentur, eorum inter-
cdfionibus indulgerc digneris mihi omnia peccata mea,
qui vivis Sc régnas, S e c . Nota hîc ornari altare Evangelio
d ido, id eft fterni linteaminibus, Sc pallis.
N o t a 1 0 1 9 . T u n c c ô n v e r t a t s e , Sec.
In Miflà Illyrici : T u n c co n v e r ta t f e fu fe ip e r e o bla tiones
P r ejbyterorum aliorurnque.
N o t a 1 0 1 4 . Et d i c a t unusqui sque ha n c
O R A T I O N EM .
Cùm offert fuam oblationem, ut in Miflà Illyrici :
Q u a n d o q u is oblationem in manum E p if c o p i , v t j P r e f -
b y te r i o ffer t, d ica t : Tibi Domino Creatori meo, See.
in fine additur, v iv o rum & d e funB orum . Turn fequitur,
pro fem e tip fo & cu nB o populo Chr iftia n o. Tibi Domino
offero Hoftiam placationis, Sec. P ro Rege & A n t if t i t e
noftro , & p ro cunBo clero, & pro omni populo C h r ift ia no
: Tibi Domino Creatori meo offero Hoftiam placationis
Sc laudis, 8c c. E p ifco p u s verb v e l P r efby te r o b la tiones
accipiens d ica t : Sufcipe,fanda Trinitas, hanc oblationem
, quam tibi offert famulus mus N. Sc prxfta, ut in
confpedum tuum tibi placensafeendat : qui vivis, Se e.
P o f t acceptas oblationes a c le r o , v e lp le b e , a ccipiat D i a conus
de manu S u b d ia co n i o b la tam , ita dicenao : Acceptum
fit omniporenti Deo Sc omnibus Sandis ejus facrifi-
cium tuum. V en ien fq u e D ia co n u s a nte Ep ifco p um offerens
d ica t hoc. Offertorium : Sufcipe, Domine, fànde Pater
hanc oblationem, S e c . E t E p ifco p u s accipiens oblationem
T e q u a m E a D ia co n o d ic a t : Acceptabilis fit omnipotenti Deo oblata
tua. T u n c puro corde offer a t D om in o oblatam i ta d icens
: Sufcipe, fände Pater,omnipotens, xterne Deus,&c.
A l i a : Sufcipe, clementiffime Pater, Hoftiasplacationis,
See.
N o t a 1 0 1 s . A c c u s e ! se p.r i u s f l e b i -
In Miflà Illyrici fupra : S e fle b i l i t e r a ccufans d ica t .