Notac & obferv. in Librum Sacramentorum y96
Francia: prim* conjugis Francifci primi. A Tertullianum lib. 2. ad uxorem fub finem : V n d e fu f f i-
Nota 1 1 2 8 .T U N C D E B E T C A P OT EJUS
V N GI O l B O i
Hzc capitis undtio in Regina: coronatione extac in Ordine
mf. Monafterii S. Germani a Pratis, in coronatione
prxdi&x Reginz Claudix, in coronatione Eleonoris fecund
« uxoris didti Francifci I. Sc in coronatione Catha-
rinx Mcdicex conjugis Henrici II. At in Pontificali Romano
non Ungitur Reginz caput, fed braebium dexterum
inter manus commifluram, Sc brachii internodium, ut
fupra de undtione Regum ex eodem Pontificali obfferva-
cum eft.
N o t a 1 1 2 9 - U t q u a p e r m a n u s n o s t r a
I M P O S I T I O N E M H O D I E R e G I N A 1 N S T I -
T U IT UR. .
Hzc eadem verba extant in fupra citato Ordine mf
S. Germani a pratis; Sc credibile eft hanc impofitionem
d am n s a d enarrandam f t li c i ta t em h u ju s matrimonii, quod.
E c d e f ia conc iliam confirm ât o b la tio , & o b fig n a t btn ed i-
Elio , u in g c li r en u n t ia n t , P a t e r rato h a b e t.
N o t a I I 3 ƒ. H A N C O B L A T I O N E M F A M U-
1 ARUM TB ARUM.
L e g e , fa m u U tua ill.
N o t a 1 1 3 6 . G i n e r a t 10 a d Ecclesia, Scc.
Legendum 'puto, regeneratio , quz fit per baptifmum
videlicet ad augmentum Ecclefix, ut ad ornatum mundi
generatiö naturalis.
N o t a 1 1 3 7 . O b l a t a m .
Hoc vocabulum corruptum eft, Sc fenfum perturbât :
lege, a d latum .
N o t a 1 1 3 8 . I n f r a a c t i o a d x x x . v e l
ANNU AIEM NUPTIARUM.
Ira correxi, cum in didto codice Remenfi mf. legatur,
manus fieri fbîitam undtione compléta, cùm hzc oratio 13 Infra x x x , 8cc. Nota devotioncm majorum, qui
recitaretur : Om nipoten t fem p ite rn e D e u s ,a ffiu e n tem Sp i
ritum fu p e r fam u lam tu am , Sec. quod fanèvalde notan-
duro eft, quia in Regum ordinatione nihil fimile fupra
feriptum eft. Id tarnen fuit olim obfervatum in coronatione
Aidani Regis Hiberniz, ut teftatur Adamannus in
vita fandti Columbz Abbatis lib. 2. S a n B u s ve rb o obfe-
cu t us D om in i a d J o v am tra n jm ig ra v it in fu lam , ib id em
j i id a n u m iifd em a d v en tan tem die bus in Reg em f i c u t j u f fie
s f u e r a t , o rd in a v it : & in te r ordinationis v e r b a d e f i -
HU & ne pot i b u s , pronepotibufque e ju s fu tu r a p r o p h e ti-
z .a y i t , impon enfquf tnanum p ep e r ca p u t ejus ordinans
b e n e d ix it .
N o t a 1 1 3 0 , T unc d e b e t ei
i N N V L u s
cefimum. Sc anniverfarium matrimonii diem celebrabant
oblatione facrificiiincruenti, Sc participatione ejufdcm fieri
myfterii.
N o t a 1 1 3 9 • E t d i c i s O r a t i o n e m Do-
M I N I C A M , See.,
Hzc fponfz benedidtio fit poft orationem Dominicam,
Sc omnia alia inter Miflàrum folemnia olim benediceban-
tur, ut clarumeft ex noftris Sacramentariis. Tamen Ju dith
filia Caroli Calvi nubens Edelulpho Anglorum Régi
, ante Przfationem benedicitur.
'N o t a I I 4 0 . E AM BE NE DI C I S .
Non eft novella: inftitutionis benedidtio matrimonii in
Ecclefia, fed antiquz prorfus, ut clarum eft ex loco Ter-
tulliani fupra citato : Q u o d E c c le f ia co n c iliâ t , confirm ât
M I T T I D I G I T O.
Immifiio annuli in digitum habetur in coronatione oblatio
— n f ig n a t b c n c d iB io ,! Epift. Sotheris Pap;
przdidtarum Reginarum. Sed de ea nihil reperire eft in C cap. 5. V t Jponfius & Jponfa cum precibus & oblation ib us
a S a ce rd o te b en ed ica n tu r : Epift. Hormifdz Papz cap. 6 .
V t n ullus f id e l is cu ju fq u e cönditionis f i t , occulte nuptias
f a c i a t , f e d b enediBione a S a ce rd o te a c cep ta , p u b lice n u -
b a t in D om in o : Concilio Valentino apud Burchardum
lib. 9. cap. 5. Sp on fu s & Jponfa cum benedicendi f u n t a
S a c e r d o te , a p a r en tib u s v e l a paranymphis in E c c le f ia
S a c e rd o ti o ffe ra n tu n & cum ben ediBion em a c c e p e r in t ,
eadem no B e p ro r e v er en tia ip f in s b en e d iB io n is , in v i r -
g in ita te p e rmaneant : Ex Hilario Diacono 'in cap. 4.
Epift. I. ad Timotheum: H om in i enirn imam u xo r em d e e
r e v it D e u s , cum q u a b enedicatur : nemo-enim cum f e -
cu nd a b en ed ic itu r : Sandto Ifidoro lib. 2. de Ecclef. offic.
cap. 19. N a m q u o d in ip fa co n ju nB io n e con n ubii a S a cerdote
ben ed icu n tu r , h oc d D e o in ip fa pr im a con ju n -
Ordine Sc Pontificali Romano.
N o t a 1 1 3 1 . E t B a r b a r a s g e n t e s v i r t
u t e T I B I PRiEST IT A AD A G N I T I O N EM
V E R I T A T I S A D V O C A R E .
• Hzc eadem verba extant in coronatione przfatz Clau-
diz Regin z Franciz : quibus fignificatur has efte Reginz
partes converfionis infidelium curam gcrere, dum earum
viri pro patrix lalute militant. 'Plena funt Hiftoriz Eccle-
fiafticz monumenta piarum Reginarum , quz pro fide
Chriftiana propaganda non mediocriter laborarunt.
N o t a 1 1 3 2 . T u n c d e b e t i m p o n i C o r o n
a i n c a p i t e .
Sequitur coronz impofitio, quz in Pontificali Romano
a Metropolitano imponitur feu Reginz feu Impera-
tori. Olim Conftantinopolitanx Imperatricis capiti a viro
, , L B io n e hominis fa B u m . Johannes Patriarcha Conftantinofiio
Imperatore fteraraa de manu Patriarch« acceptum ppolitanus rogatus ab Imperatore Mauricio’, ejus benedixit
priüs ab eo benedidtum imponebatur, ut refert Codinus nuptias in palatio, ut teftatur Theophyladtus Simocata
lib. de officiis Palatii Conftantinopolitani: wnpypifyof jjm lib. 1. hi ft*. Mauritian« cap. ip. - l S i itp^Q 7» ßamhi-m
« apGavoe 0' fccuiM4J, xstj M fy •dms aaySetiu ibn 7>i{ n m - iSt&mvot ßouM/M, 7S-afet i t Qiiov Ixmta. *51}
96'P 71 5W«t 8j\oy*Siv co&Ttpov mp <wrS, '6b-h- x im ext/Äpof, ouuvi-Aiy «mb'A«/f n 7**1- m
up«*» n s iurrJ ywetfMs. id eft: Defcendensitaque euntx^stnpos wnu<p»/Mi<nv yd/Mv id eft,Ille Imperatoris vo-
de fuggefto facro Imperator Sc vir ejus, accipit de ‘manu
Patriarchz ftemma priüs ab eo benedidtum, Sc imponit
capiti uxoris fiiz.
N o t a 1 1 3 3 . A c c i p e C oro n am g l o r i ,®.
In Ordine Sc Pontificali Romano ad coronz impofitionem
aliz funt fbrmulx. In capitulis Caroli Calvi Judith
ejufdem Caroli filia uxor Aaelulphi Anglorum Refis,
fub hac verborum formula coronamr : G lo r ia &
onore coronet t e D om in u s , & p o n a t fu p e r ca p u t tuum
coronam d e Jp ir ita li la p id e pretiofo : u t q u id q u id in fu l -
£ ore a u r i , & in v a r io n itor e gemmarum f ig n if ic a tu r ,
n o c in tu is moribus d r a B ib u s fem p e r r e fulgeat. Q u o d E dith, fed proüxior.
ip fe p ra ß a r e d ig n e tu r , c u i e ß honor & g lo r ia in fe c u la N o t a 1 1 4 2 . E t
fe cu lo rum . In Pontificali Romano feeptrum Reginz tra- t b am i i. i. a w.
ditur. Sed hzc feeptri traditio , neque hlc, heque in Ordine
Romano, Sc S. Germani reperitur.
N o t a i i 3 4 * A c t i o n u p t i a h s .
Id eft, celebritas nuptiarum, quz fit inter Miflarum
folemnia, ex more veteri, quem etiam .viderc eft apud
lundfem officiosè complexus eft, füfis ad Deiim precibus,
Sc acceptas Imperatoris Sc Imperatricis manus invicem
copulayit, Sc deprecatoriis verbis Imperatoris nuptias benedixit.
Idem videre eft lib. 7. Capitul. Caroli, Sc Ludo-
vici lmp. tic. 363. E t fiuo tem P o n fa c e r d o ta lit e r , u tm o s
eft, cum precibus & oblationibus d Sacerdote benedicatur.
Et in capitulis Caroli Calvi, ubi funt benediétiones nuptiales
Judith filix Caroli Calvi Sc Hermintrudis Reginz.
N o t a i l 4 1 . D eus qui mu ndi c r e s c e n -
t 1 s , Sec.
Hxcoratio extat in benedidtione nuptiali przfatz Ju-
SUPER HANC FAMUL AM
TU A M I L I AM .
In przfata oratione legitur : E t h u ic fam u lo tu o , & ,
h u ic fam u la tua.
N o t a 1 1 4 3 . S a n c t i t a t e m u t t u a .
Locus corruptus, lege, ut in przdidta oratione, fa n B i -
tä te mutua.
597 Sàndti Gregorii Papz. 5-98
N t u 4 S . I n t e r s e c u i d m . Lege, In te r f i In benedidionc Hermintrudis Reginz h x c verba defunr.
fe cu lum .
N o t a 1 1 4 6 . u T Q.UIA LONGE EST, SCC.
Hzc funt corruptiffima, 8c fie caftiganda : V t q u ia
longe eft in firm iu s , q u o d h om in i f im i l e , q uam qu o d t ib i
D e o f e c e r a s , a d d itu r fo r t io r f e x u s in firm ià r i ; u t unnm
ejficeres e x duobus.
N o t a i i 4 7 ' M i x t a . Lege, M i x t u m .
N o t a 1 1 4 8 . U t in p r i o r i s.
^ Deeft 7» locum. Legé igitur , u t in p r io r is locum.
yetfUi y> SfoSuxif J/iafiuyas AJpUdra* ipdp/jutxa.' id eft , Nuptiz
enim lucceftîonis neceflàriz funt inventa remedia, inquit
Lucianus in amoribus,
N o ta 1 1 4 9. D a t a s i n t l egi s ï n s t i t u -
T A V E N TU R A.
Lege, D a t a f u n t leg is in ft itu ta v en tu ra : id eft, legis ;
novz, quz connubii vincula ad perfedtiorem ftatum ad-
duxit.
N o t a 1 1 J 0.\ S A N,C T O R U M PIG.NO RU M DILI
G A T A.
Locus corruptus ; legendum arbitror : E t a d fa n B o rum
pignorum educationem d ilig en tem f e e fie lig a tam , ut to-
ta hzc periodus fie cohzreat : M em m e r i t q u e , D om in e ,
non ta n tum a d licentiam conjugalem , f e d a d o bfervan-
tiam f i d e i , & a d fa n B o rum p ig n o rum education em d iligen
tem f e e fie liga tam .
N o t a 1 1 j 1 . F i d e l i s e t c a s t a n u bAt,
Scc.H
zc verba ufque ad finem extant in Ordine Romano,
8c in benedidtione Hermintrudis Reginz, Sc in fupra ci-
tatis Caroli Calvi capitulis.
N o t a i i j a . S i t a m a b i l i s ut R a c h e l .
y 1R o s u 0 , Scc. '
Hzc funt ad fimilitudinem fèniorum illorum, qui bene
precati funt Ruth Moabitidz, cùm nuberet Booz proavo
Davidis, ùt habetur Ruth cap. 4.
N o t a 1 1 s 3 - N i h i l , e x h ac .
In Ordine Romano, Sc in benedidtione Hermintrudis
Reginz legitur : N i h i l in ea e x a B ib u s f u i s . '
N o t a 1 1 5 4 ' SUBDOLUS ILLE.
Hzc vocabula defiderantur in Ordine Romano, 8c in
benedidtione Hermintrudis Reginz.
N o t a u s s . M A N D AT i s QUE.,'
Ita in Ordine Romano i particula q u e , defideratur in
benedidtione Hermintrudis Reginz.
N o t a 1 1 s d . F E m 1 N a R u M.
Hoc vocabulum videtur redundare, neque extat in Ordine
Romano, 8c benedidtione Hermintrudis Reginz.
Aut certè legendum : H a r um fem in a rum m o d o , vel, mor
t , vel in f ta r , nempe Rachelis, Rebeccz, Sc Sarx.
N o t a i l s 7 . S e r v i ens D e o v e r o de v
o t a .
Hzc verba (fefunt in prxdidtis benedidtionibus Ordinis
Rom. Sc Hermintrudis.
N o t a a s 8 . M u n i a t j n f i r m i t a t e m
S U A M RO BORE DIS CJt P L I N Æ.
Hzc verba indidtis benedidtionibus poftponuntur his
yerbis : V n i thoro ju n B a conta B us in lic ito s fu g ia t .
N o t a I I S 9 . V ERECUNDA.
Lege, V e r e c u n d ia , ut inpræfatisbenedidtionibus.
N o t a 1 1 6 0 . S i t FOB CU ND A s O BOL EM,
N o t a i i 6 i . S i t p r o b a t a é t in n o c e n s
Hæc ctiam defunt in benediftione Hcrminctudis llc-
gini.
N o t a 1 1 6 2 . C o n j o n c t i o n s . Lcgej m to n -
’ju n lt io n em .
N o t a 1 1 6 3 . B e n e d i c t i o n E s. Lepe u t U
n ed iB io n e s . b 1
N o t a 1 1 6 4 . P l u r i m i om n e s . Lege, p lu r i-
morum j 7» omn es, redundat» * ‘
N o t a i A f . O mn i p o t i n s . Hoc vocabulum
videtur redundare.
' N o t a I I 6 6 . Ü T S A N C T I T A T E M P a t REM;
Lege , u t t e fa n B ita tum P a tr em .
N o t a 1 1 6 7 . q _u/0 d n o n m i n i s t r e n-
B T UR o F F i c i 0. ’
Locus corruptus. Legendum videtur : V t q u o d noftro
n o n min iftra tu r d jj ic io , tu a ben ed iBion e potiits imp le a -
tu r . 1 ‘
Et hzc de nuptiis earumque ritibus pauca quidem ; nam
plura alia refert S. Ifidorus lib. 2. de Eccl. offic. cap. 19.
ac primo de vélo quo fponfz in nuptiis velantur : Q u o d
* inquit, eadetn f em in a , d um m a r ita n tu r , v e la n tu r •
fe s h e e t u t n o v e r in t p e r h a c f e v i r i s fu i s e j f e fu b j e B a s ,&
humiles. Et infra : H in c e tiam & nup ta d iB a eo. qu o d
v u ltu s fu o s y e le n t : obnubere enim operire d iç itu r . V n d e
& n u b ts d iB a , eo q u o d ath era obteg an t. Idempatet ex-
S. Ambrofio in exhortatione ad Virgines : N u b e s itaq u e
f u n t , & g r a v e s nubes q u a nupferint. N a m d n u b ib tu
v e rb um n ub en tium tra B um a rb itror . D tn iq u e operiun-
tu r u t nubes, citm acceperint n u p tu ra v elam ina. Qui mos
^ mit prifcorum Romanorum ut clarum eft ex Fefto : Q u ia
flam m eo ca p u t n u b entis o b v o lv a tu r , q u o d a n t iq u i obnube
r e v ocarun t. Et infra : O b n u b it , ca p u t o p tr it ; unde n u -
p t ia d iB a d ca p itis operitiont. Qui mos cùm civilis fit,
Sc non fuperftitiofus, facile rradudtuseft ad Chriftianos.
Secundo S. Ifidorus fccibic nübentes poft benedidtionem
vittz colore candido 8c pùrpureo mixtz vinculo copiilari,'
rationemque profert in hunc modum : Quod autem n u -
bernes p o ft b en ed iB io n em ,v it ta in v icem v in cu lo cop u la n -
t u r , v id e lic e t ne compagem. co n jugalis u n ita tis difrum -
p a n t . j i t ve ro q u o d eadem v i t ta ca n d id o p u rp u r eo q u e
colore p e rm ife e tu r . C a n d o r qu ip p e a d mu n d itiam v i t a ,
p u r p u r a a d fa n g u in is pofte r ita tem a d h ib e tu r : u t h oc f i -
g n o con tin en tia l e x tenen da a h u t r ifq u t a d tempus a d -
m o n ea tu r , & p o f t ha c a d r eddendum d e b it um non ne g e -
tu r . Q u o d enim d ic it a4po fto lu s ùo n ju g a tis , abftinete vos
) ad tempus, ut vacetis orationi i h oc i lle can d or v i t tâ infirm
â t : q u o d ve rb fu b ju n g i t , 8c iterum revertimini in id-
ipfum,- qpc purpureus color ille demonftrat. Tertio agir
de airnulo, qui a fponfo fponfz datur j rationemque Iu d -
jungit : H o c f i t n imirum v e l p ro p te r mutua f id e i fig n um ,
p r o p te r i d m a g is , u t eodem pign or e eorum corda j u n -
g a n tu r . Hic ritus videtur in nuptiis Judith Caroli Calvi
filiæ, in ejufdem Caroli capitulis : R e c ip e annulum f id e i
(jy d ileB io n is fig n u rn , a t q u e conjugatis co njunBionis v in culum
-, u t n o n fep a r e t h om o, quos co n ju n g it D e u s . Qui
fané eft antiquifiimus in Ecclefia, nam illius meminit Ter-
tullianus lib. de IdqjjÉiJarria : N e q u e a n n u lu s , a u t con*
ju n B io m a r ita le d e a lt c u ju s id o li honore defeendir.
Tom. III. Pp ij