V*rf. 17*
Nc laborc ob«
ruatur, San-
riorum fbcic-
tacem ^lucrat.
Piiorum San-
(ftorum fa<5la
1'cquentium Co-
lacia flint.
1 Horum vcl in*
Annitas nos
corroborât.
». Reg. g.
Verf. 1 ,2.(jf> j.
Prophetis ad
cun&a difpofemper
adert
fpiritus prophétise.
cationis officio, docere homines cupic. Tarnen fie A
præfumat de eo, qui fecretæ conccmplacionis eru-
ditione inftruitur, ut nec éditas per Spiritum fan-
dum Scripturas faftidiat, nec fequi eledorum e-
xempla dedignetur. Samuel enim Bethel, 8c Galgal
, 8c Mafphath circuire deferibitur ; ut alterum
ab altero per difcordiam nequaquam dividatur : ut
videlicet 8c exempla recipiat quæ facra Scriptura
approbat -, 8c illas lacras Scripturas, quas eledi homines
feripferant, recognofcat : atque eas revela-
tiones contemplationis à Deo fibi oftenfas fentiat,
quæ nec ab eledorum operibus, nec à fandæ Scri-
pturæ audoritate difcordant. Sed & omne quod
agit, ad reditudinem redigat fupernæ intentionis.
Unde&: fubditur : ß
Revertebatur in Ramatha : ibienimjudicabat ifra-
tient, dr ibi erat domus ejus.
31. Ut longé fupra jam diximus, Ramatha in-
terpretatur vino confummata : 8c fupernorum ci-
vium illam beatam 8c perfedam focietatem figni-
ficat : ad quam Samuel revercitur, ne laboris fui
onere deprimatur. In Ramatha quippe Samuel re-
vertitur, cum mens prædicatoris per amorem cæle-
ftium relevatur.Nam inter officii fui onera tarn im-
menfa corrueret, fiad amorem cæleftium per fpei
fuæ defiderium non rediret. Reverti etenim præ-
dicatoribus, eft intentionem mentis fuæ ad gaudia r
patriæ cæleftis reducere. Et ibi Ifraelem judicant : ^
quia fupernæ patriæ pulchritudini, quam in mente
retinent, fideles fubaicos facere conformes prædi-
cando, ftudent. Ibi judicant Ifraelem : quia ex illa
jam perfeda civitate formam videntes trahunt
quam filiorum mentibus loquentes imprimunt : 8c
quidquid illa pulchritudine indignum confpiciunt,
ab eorum mentibus abfeindere conantur. Et quia
in illius beatæ patriæ gloria tota diledione requiefi-
cunt, ibi ejus domus elfe perhibetur. Ejus namque
domus elfe cognofcitur, in qua amandö conver-
fatur. Unde 8c ille egregius prædicator gloriatur
dicens : Noßra converfatio in calü eß. Bethel namque
circuit, Galgal, 8c Mafphath, & in earum ali-
qua non habet domum, in Ramatha autem domum
habet : quia dodores fandæ Ecclefiæ quidquid
nunc accipiunt de exemplis eledorum, quidquid
de eruditione facrorum voluminum, quidquid de
altitudine fupernæ revelationis tranfitoriè riman-
tur, ad adjutorium habent itineris, non ad amorem
remunerationis. Illud verb, quod in fuperna
civitate diligunt, non ad profedum itineris, fed
ad fufficientem, immo ad abundantem largitatem
mercedis.Et quia illuc cunda bona congregantur,
feqüitur :
JEdißcavit ibi etiam alt are.Domino.
32. Quid eft enim altare Domini, nifi cor jufti ?
Veritatis autem judicio dicitur : \jbi eß thejaurus
tuus, ibi & cortuum. Qui autem pro amore fupernæ
patriæ bona agit, dum ardenter ad ea, quæ
furfum congregat, pervenire defiderat, profedö
altare ædificat, fuper quod quotidiani defiderir
hoftias incendat.Bene autem dicitur : JEdißcavit ibi
altare Domino : quia ex incremento ftudii cæleftis
heut flamma crefcit in corde boni defiderii ita
& velut additis lapidibus, altare furfum conftrui-
tur, ubi Deo holocaufta ofFerantur amoris. Quod
etiam ad lucrum animarum referri convenient er
poteft. Dodor namque in Ramatha altare Domino
ædificat, cùm fubditorum mérita iii cælo lo-
cat, 8c dum quotidiano ejus ftudio eledæ animæ
ad cæleftia régna confcendunt, velut ad ftrudu-
ram fuperni altaris lapides mittuntur. Dicatur ergo
de Samuele, dicatur : JEdißcavit ibi altare Domino
: quia nimirum valde otiofum eft dodoris
ftudium, fi per hoc, quod ab illo in terris agitur,
cælefte ædifîcium non augemr.
L I B E R QJJ A R T U S .
C a p u t P r i m u i
i . Q A n c t o r u m vsrorumfa&apracedentium
O £epe ele&omm fequentium folatia flint, Mira
etenim difpenfatione divini confilii,& altiflim«
converfacionis arce fic fublimati funt, ut fortia age-
rent fibi, recta fubditis providerent; fic fibi quan-
doque dereliai, ut ea qua- re&ajntentione difpo-
nerent; fecundum Deiprovidentiam tefta non effent;
quatenus illorum infirmitas, electorum fequentium
firmitas fieret: quia etfi ut homines in
difponendis fan£te Ecclefiar negotiis fklli poflunt,
ipfie tamen ecclefiaflica: difpofitiones deferenda
non lunt. Ecce etenim dicitur ;
Fatfum eft autem cum fcm ijjc t Samuel, pefuit fi-
lios Jiios judices Ijrael Jfuitque nomen f l i t fu i pri-
mogeniti, Johel, & nomen Jecundi, Abia.judicum
in Berfabee. F t non ambulanerunt f l i t fut in viis
ejus.
a. Ecce qui prophet» fpiritu plenus fueratj }&
quos judices ifraeli ponebat, quia poft avaritiam
poftmodum decliriare debebant,& muneraaccipë-
re, &: pervertere judicium, non cognovit. Quid e;-
go mirum, fi falli in difponendis ordinibus poflunt,
qui prophetia: gratiam non accipiunt: fi ii qui pro-
• Cuflaav. & yatic.fuvaptritula nunmitr.
D phetia fpiritum habent, eumdem fpiritum ad dif-
ponenda cunda nonhabentî Quis autem de tanto
viro dubitet.quiafi fiituram petverfitatem filiorum
pranofeeret, eos utique forenfibus honoribus non
praferrer; Qui ergo reprobosfeienterprovehunt,
hoc Propheta exemplo fibi blandiri nequaquam
poflunt : quia tunc folùm innoxiè agitur, cùm in
eis, tempore quo promoti funt, fubieenta iniqui-
tatisfigna nulla patuerunt. Quare & apte ii, qui
judices Ifraeli à Samuele pofiri funt, cùmponeren-
tur, ejus filii dicebantur : ut ex eo non lolùm per
carnem credantur geniti, fed etiam converfationis
ejus fplendoribus adornati. Quare & eorum no-
mina cautè aflignantur : ut ex titulo nominis, ilia,
e- qua tunc eis inerat, cognofcatur forma yirtutis.
Nomen, inquit, uni Johel, alterius Abia, judicum in
Berfabee. Sed & de illis, qui póft acceptam dignitatem
declinafle ad avaritiam dicuntur, aperte of-
tenditur : quia antequam ejufdem dignitatis cul-
men attingerent, in eis fiitura pravitatis figna nulla
videbantur. Sed ecce, dum Paftorum folatia at-
tendimus,gregis Dominici » non patva pericula in-
tuemur.Nam fteterunt fubditi/ed in culmine pra- ï
lationis pofiti Propheta filii ceciderunt : ut fi nobis ri
fub cura majorum pofitis indefinens fanda vita
ftudium
ftudium> aütïbeuritas magnæ converfationis arri-A rims in internorum amore obligati funt, mentis
deat, præefle tarnen aliis non habeamus in appeti- fuæ oculos ad videndam intimæ claritatis gloriam
m defiderii, led in magnitudine timoris. Sed car- tant;o clariores habent > quanto de mundi caliginc
nales quiqde,dum fola vifibiliaattendunt, fpiri- in defiderio nihil habent; 8c difcerncre carnalia
talem San£torum converfationem cognofcere non tanto re&iùs pofiunt, quanto longe à carnalibus
merentur. Paftorum quidem fan&æ Ecclefiæ cul- aifumti, in Spiritus fan&i gratia altiùs profeçemen
afpiciunt, fed cogitare nefeiunt, quàm inviti runt* Unde & Apoftolus Paulus de experientia
illi intus decorem tollerent, quem in fplehdore tantæ vifionis fententiam protu lit, dicens t Spirita- t.cor. 2, tr
culminis foris tenent, quod fublimitatem honoris lis judicat omnia. Bene ergo dicitur : Difplicuit Cerin
oppreflionem magni fuftinent oneris, quod ma- mo in oculis Samuelis. Quia à viris fpiritualibus nil
gno defiderio fugiunt, quod exteriori minifterio ante defpicitur,quam defpiciendum efte per fpiprofequuntur.
Teftante etenim egregio dodore ritalem mentis intuitum judicetur. Et quia quo
didicimus, quod animalis homo non percipitea, qua abundantiori gratia Spiritus fancti pleni funt de
funt fpiritus Dei. Unde 8c tanto dementias carna- virtutis fuæ celfitudine non præfumunt, fequitur ;
lia fequens errat, quanto per diferetionis virtutem B oravit Samuel Dominum. Quid enim Dominum
lpiritalia nulla jam pénétrât. Et nonnulli tales in oravit, nifiut fibi dignaremr oftendere, fi tumul-
tantum dementia: malum proficiunr, ut commove-^ tuantis populi petitioni aflfenfum dare debuiflet ?
re ipfum etiam ftatum Ecclefialtici culminis non D ix it autem Dominus adSamuelem : Audivocem
vereantur. Unde & fequitur; populi in omnibus, qua loquunturtibi. Non enim ab-
Congregati ergo univerfi majores natu ex ifrael jecerunt te ,fed me, ne regnem fuper eos,juxta om-
venerunt in Ramathaßixeruntque ei: Ecce tu fenuißi, nia opera fu a , qua fecerunt À die, qua eduxi eos de
& ß l ii tui non ambulant in viis tuis. Confiitue fuper JEgypto u/que ad diem hanc.
nos regem, utjudicet nos ficut univerfa habent na- f. Quia oranti Prophetæ dicitür : Conftitue fu- Sânûorum ju-
tiones. ^ per eos regem ; plane oftenditur, quia an hoc fa- d!c'> cam.di*
5. His autem, qui vivebant fub fpiritali regimi- ciendiun effet, fibi revelari poftulavit. Et quia fub- Snveniunrix
1- ne, regem petere, quid aliud eft, quàm eamdem dens, ait : N on te abjecerunt, fe d me, ne regnem fu - virtutc cariu-
" fpiritalem prælationem in fecularem domination per eos, apte oftenditiir, quantum fibi fermo dif- tis‘
nem transferre geftire >. Sed fancti viri cùm fe à fiib- pliceat, quem in oculis Samuelis difplicuiffe per-
ditis contemni confpiciunt, non tam eis difplicet, hibetur. Quæ convenientia judicii in Sanâis ori-
quöd contemnunmr, quàm quod contemtores fîii. 1
Deo non placent. Eorum quippe contemtu, fùæ
internæ gloriæ dari incrementa confpiciunt, fed
augeri mérita fua fubditorum defe&ibus ingemif-
cunt, quos fic meritis vellent proficere, ut in æter-.
tur ex virtute caritatis ; quia dum ex tota mente
Conditorem diligunt, & ejus voluntati obedire
devote conantur, ex prarmio fuperna: retributionis
accipiunt, ut ab eädem Dei omnipotentis volun-
täte aliter fentiendo non diferepent, quam in bona
meritorum retributionc, fecum eos, quibüs præ- nis operibus femper tenent. Scriptum qiiippe eft :
fiiflt, habere potuiflent. Quare 8c fiibditur ;
Difplicuit fermo in oculis Samuelis, eo quod d ix i f
fent: Da nobis re gem, ut judicet nos.
„ 4. Hoc namque ei difplicuit, per quod difplicere
Deo , qui loquebantur, exiftimavit. Quia vero
non fimpliciter dicimr ; difplicuit fermo Samueli,
fed in oculis Samuelis, 8c ftatim fubditur :
E t oravit Samuel pro populo Dominum,
Jpuiadharet Deo, unus fpiritus eß. Domino quippe Cor. <fi Ï7;
adhæret j qui præcepta voluntatis ejus facere femper
ftudet. Sed unus fpiritus cum eo fit : quia ex
diuturna>devotione pii operis in tantam gratiam
divinæ cognitronis afliimitur, ut ab interni ejus æ-
quitate judicii per errorem mundani fpiritus diffen-
tire ultra non poffit. Sed valde difficilè refponde-
-- -•.-••• - / - [-1..................... , tur,fiquæritur,cur omnipotens Deus&:abjeftum
Paulo fubtiliùs ea nos confiderare oportet. San-^ fe in régis petitione conqueratur , 8c tamen id Dei judiciacu-
6H viri, qui omnipotenti Deo valde difplicere me- quod petebatur fieri decernat ; rurfumque fi digni- perfaucanda,
tuunt, in fuis judiciis faciles non funt, fed cun&a tas regia ordinanda fiierat , cur velut indigna- F
priés rationabiliter intus ordinant, ut ea foris.in o- ta Déi majeftate fuerit permiffa ; 8c cùm provifus
rex eligi decernatur, cur reprobandus eligitur?
Quid ad hæc aliud refpondcre pofliimus, nifi id
quod Apoftolus Paulus ineffabilem abyflum judi-
ciorum Dei perferutari audentibus refpondebat :
Homo, in quit,/# quis es, qui refpondea* Deo? Sed Rorf*'9-19-.
fi hoc efficaciter definire non pofliimus, tangere
inquirendo pofliimus. An fortafle abje&um f t in
pere irreprehenfibiliter difponant.Nameleftionem
accipiunt nullam judicii, fi non probatur contem-
platione rationis. Hos profedö oculos Prophetic
Dominus aperire volebat, cum dicebat: Vide oculis
tuis, dr auribus tuis audi. Hinc in Evangelio dif*
cipulis dixit: Beati oculi, qui vident, qua vos vide-
tis. Oculi quippe Sanctorum, funt intelledus rationis,
referati per gratiam Spiritus fan&i. Et id- p régis petitione conqueritur ? Pro reproba voluntancirrrcno
SVaimmiuieólliisc peffllfe* /diiicrunnnttunrr •: nquuina crearrnnna!Alets- qui- Xa ♦ .»—,«1 i B___1 ! _______________J•.
que, etfi per humanam fapientiam rationales èfle
videntur , ab .hujus lumine rationis eo cæciores
funt, quo illis folis oculis vident,quos ferpens
aperuit. Nam fi fpiritualium virtutum fiilgorem af-
picerent,eum profedö in ornatufüæ mentis habere
defiderarent. Tantus liquidem decor carum eft, ut
vifus numquam non poflit v.identis defiderio con-
cupifei. Sapientes ergo feculi cum fe oculos rationis
habere arbitrantur, ex hoc cognofcere poflunt,
quàm dementer infamant : quia virtutum fanda-
rum pulchritudine non illici, earum profedö gloriam
non folùm non cernere, fed nec fomniari eft.
Sàndi ergo viri, qui jam illuminatione fandiSpi-
Tom. I l l
te male petentis populi, petitus rex conceditur pro
vindida. Quod fi rationabiliter dicitur, dum u^-
trumque pofuit, 8c culpam 8c ultionem pariter
oftendit. Ex reproba quippe voluntate injufta po- .
ftulafle convincitur, qui abjecifle Conditorem petendo
monftratur. Culpam ergo malæ petitionis
infecuta eft poena diftridæ æquitatis. Magna etenim
vindida eft, quæ ex diftridione procedit interni
examinis, quando reproba mens fic projici- Inpeccatipo:-
tur,ut quod male délibérât , agerc permictatur. nam»ICProbi
Qm ergo in petendo rege Dominum abjecifle agaepKI
convidi fimt, düm id eis permittcretur agerè, per
quod à fe Dominum abjicerent, gravior poena norç
erat, qua hîc pledi debuiflenc.
M