vicinum pervenerät, dicit : £>gis nos feparabit à ca- A venire noluerit, vinei pofliirttUs, vincere nequi-
<j(cjuc adt<
termmum.
ritate chrifti, tributatio, an angtiftia, an fames, an
cetera talia? Potcft etiam domus agni cæleftem pa-
triam defignare. Unde 8c Johannes dicit :Vidi fu ma
montem Sion agnum ftantem, dr cum eo centum
quadraginta quatuor milita, babentia nomen ejus, &
nomen patris ejus fcriptum in frontibus fuis. Quis
n- eft igitur locus, qui eft Tub domo agni, nifi termi-
: nus temporalis vitæ, ex quo ad fupernæ patriæ gaudia
afliimuntur eledi ? Qui enim ufque ad ftatu-
tum nobis terminum ducimur, quern præterire vi-
vendo non polfumus, velut ad locum venimus
mus. De quo jam in medium pofito dicitur : Vjjjuc
hue auxiliatus eft nobis Dominus : quia ejus præiidia
eledos fuos ulque ad æternæ retributionis tempo-
ra perfequuntur. Et quia, ut diximus, jam tunc à
nobis in æterna requie fufeeptis, à depreflis hofti-
bus prælia nulla commoventur, fequitur :
E t humiliati funt Philifthiim, nec appofuerunt, ut \
venirent ultra in terminos ifrael.
13. Hæc profedo fic eledorum fingulorum fa- :
da exprimuntjUt fandæ cathôlicæ Ecclefiæ 8c pro- '
cindum innuant belli, 8c gaudia remunerationis. ,
unde alio transferamur. Sed terminus vita: eledi B Hanc namque univerfalis Ecclefiæ vidoriam jam turbabit0r.j
viri fub domo agni fitus oftenditur : quia unde per
anguftias mortalitatis demergitur, inde ad vita: in-
deficientis gaudia fublevatur. Nam 8c agnus ipfe,
qui in citharcedorum cithariza«tium 8c cantantium
domum fuam lartus inhabitat, antequam ad hujus
domus ljeticiam duceretur, fub domo fiiit. Hinc
M*ttk 2<7.3*. namque eft, quod immolationis fax tempore di-
Mard i+. 3+. . cic, Triftis efianima mea ufque ad mortem. Eledi
ergo uniufcujufque finis dum loco oftenditur, fub-
ter Bethchar, ideft domo agni efle memoratur:
quia fandi viri cum per mortis pcenam temporalia
poft refurredionis noftræ gloriam futuram, beams
Paulus oftendit ; qui, quafi futuræ incorruptioni
præfens, morti infultabat, dicens ; Abforpta eft mors ,
in villoria? ubi ejl mors villoria tua ? ubi eft mors JH- '
mu!u s tu u s ? Humiliatos etiam Philifthæos vidic :
quia apoftàtarum Angelorummemorans, ad amo-
rem futuræ dignitatis cledos accendit, dicens : An j
nefeitis,qnia Angelosjudicabimusf'Tune quippe Phi-
lifthæi humiliantur, cum in præparata fibi ab origine
mundi æterni ignis incendia dæmones mittun-
tur. Et in terminos Ifrael venire ulteriùs non appodeferunt,
de vicino præeminentem fibi fupernam q nunt : quia ad tentanda eledorum corda non ex
patriam confcendunt.Nam Paulus, confidenter af-
ferens, dicit : Scimus, quia f t terreftris domus noftra
diffolvatur, habemus habitaculum ex Deo, non manu-
fattttm in ulo. Igitur ufque ad locum , qui eft fub-
ter domo agni, Philifthæos cædimus, fi quamdiu
in hac vita fumus, de malignis fpiritibus triumpha-
mus. Sequitur :
Tulit autem Samuel lapidem unum,&pofuit eum inter
Mafphath & Sen: & vocavit nomen ejus Lapis Adjutorii,
dixitque:Hucujque auxiliatus eft nobis Dominus.
zz . Lapis in facro eloquio Dominum , 8c Re-
Clirifius lapis
acijutorii cic- demtorem noftrum fignificat. Lapis verb unus à
ftis, reprobot Samuele tollimr, ciim à fandæ Ecclefiæ prædica-
conteri?11 & tore Redemtoris fortitudo fingulariter prædicatur.
cunt. Qui autem funt Ifraelis termini, nifi cæli
Quomodo autem mali fpiritus in Ifraelis terminos
venient, qui fic in inferni profundo damhati flint,
ut à fummérfionc poenarum nunquam refurgant î
Quia ergo æterna oppreflïone dejiciuntur, apte
fubinfertur :
Falla efty inquit, manus Domini fuper Philifthaos
cunliis diebus Samuelis.'
24. Qm enim funt dies boni dodoris, nifi ver-
nantes illiràdii fulgentis æternitatis ? Qui apte Samuelis
elle referuntur : quia etfi cçmmunes funt
eledorum omnium,fpcciali quadam gratia ad gaudia
lucent prædicatorum. Vel certè prædicatorum
Pradicia
Ungute
goring«
funt,qûia fpecialiùs eorum mentibus fulgent, quo-
Qui, profedb inter Mafphath, & Sen præfigitur : j) rum prçdicatione nui^c fandç Ecclefiæ demonftran-
quîa in vitæ exitu eledos protegit, reprobos con- tur.Manus autemDomini fuper Philifthæos çundis
A - • • fringit. Sen quippe_ e_x__c_umlfi_o jd:i c■i_t_u_r . Excufli .a.u. tem
funt reprobi, ideft a fidelium focietate fepara-
ti.Dum ergo ufque ad locum fubter Bethchar Phi-
lifthafi ca:fi perhibenmr , lapis inter Sen, 8c Mafphath
prarfixus afleritur : quia dum eledi Dei vi-
dorije fua: titulum in fine percipiunt, Redemtoris
judicio a malorum focietate feparantur. Modo verb,
velut in area frumentum, 8c palea fimul fil-
mus : fed dum ad vita: terminum ducimur, eledi
ä reprobis Dominica virtute dividuntur, '8c velut
inter fe lapidem habent medium, dum illi pondiebus
Samuelis fada perhibetur,quia divina pote-
ftas malos fpiritus femper opprimit, qua: in a:terna:
claritatis gloria etiam eledos exhilarare numquam
defiftit. Tune vero Angelorum damna reparantur,
cum quidquid de ordine conditorum fpirituum,
eorum fuperbia fublatum beatitudini ruerat, de
eledis hominibus adimpletur. Quare fequitur :
Et reddita funt urbes, quas tuierant Philifthiim /
Jjraeli.
25. Urbes fublata: funt illa: perdirje multitudines ]
Angelorum. Sed tune redduntur, quando de ele- 1
dus Redemtoris in damnationis fuæ judicium fu- E da natura humanaaflumitur, unde quod de Angeftinent,
8c ifti in ejus fortitudine æternæ gloriæ
palmas tenent. Poffunt per Sen etiam maligni fpiritus
defignari. Excuffi quippe funt, quia à cælefti
fccreto per fuperbiam projedi. Et quia nunc in hac
vira nobifcum præliantur, bene cùm vidoriæ noftræ
tempus afleritur, lapis inter nos 8c eos pofitus
perhibetur : quia cùm militiæ noftræ donativa per-
cipimus, ultra nobis eorum prælia ncquaquam re-
novantur. Samuel autem hunc lapidem in medium
ponit : quia nobis Redemtoris noftri bonitatem
fàndæ Ecclefiæ dodor oftendit. Et quia omne,
bifgeritur bo- quod à nobis in omni vita noftra profperum gcri-
ni «fivinx gra- tur, divinæ gratiæ adferibitur : aptè ab eo lapis il-
ux adlaibcn- ie ^ quj m me(fio fiftitur, Lapis Adjutorii vocatur.
Ipfè eft namque Lapis Adjutorii, qui fi nobis fub-
* Porté Icgendurn ,fromnlg»tur.
Quidquid à a
gelis periit, fuppleamr. Qupd etiam in converfio-
ne flagitioforum hominum accipi convenienter po-
teft. Urbes namque Philifthiim tollunt, cùm uni-
tas fidelium mentes tentando decipiunt, 8c fibi eas
peccatis immergendo fiipponunt. Sed ablatæ urbes
Ifraeli redduntur : quia fic in hac vita poeni-
tentes fatisfaciunt, ut in perenni gloria fplendidi
ad eledorum gaudiumexhibeantur. Quia verb non
folum, qui agere bona negligunt, fedetiam, qui
abundanter iniquitatem faciunt, pcenitendo fal-
vantur, fubditur :
‘ Ab Accaron ufque Geth.
z6. Accaron dicitur fterilis, Geth torcular.
Steriles quidem funt, qui bona opera non agunt.
In torculari autem uva premitur, 8c vinum a projliiat.
I
Scilicet)
mulgatur. Quid eft autem concupifcentia fecula- A in domo funt, utiliter oftenditur, fï ipfà antcaeo,
ris, nifi uva reprobæ mentis ? Quid verb eft fervor quod fparfura eft, bene repleatur luminc. Sequi-
peccandi, nifi liquor vini, qui peccatoris mentem tur :
æternorum bonorum immemorem facit î Dum e- E t circuib atper fingulos annos Bethel, dr G alg al, yerf.ia
nim ex concupifcentia cordis peccatumgqneratur, dr Mafphath, dr judicabat Ifraelem in fupraailiis
quafi in torculari de uva.vinum producitur. Ab loots.
r' L' r ~ " 1 Tr 2,5). Bethel, dicitur domus Dei; Galgal , rota ; Ex omnium
Mafphath, ut jam fuperiùs replicatum eft, fpecu- 9uo(l^ ord*-
latic interpretatur. Quid ergo Bethel, nifi viros Snumlan-
omcio facri altaris deputatos fignificat ; qui dum ftis cxempia
WÊ fpiritalibus ftudiis inhærent, velut domeftici Dei S a S a ’ ro^
quippe mala in Dei memorianequaquam veniunt, omnipotentis familiäres funt ? Et quid Galgal, quæ ponat. P
quæ ipfi pcenitentiæ afflidionc delere obliti non rota dicitur, nifi conjugatorum ordinem defignat >
funt. Sequitur : Velut enim in rota circumeunt, dum volubilis
Erdtque pax inter 1fraelem, dr Amorrhaum. . B mundi curis penitus carere non pofliint. Et quid
27. Quæ eft ifta pax, nifi quamPropheta Mi- per Mafphath, quæ fpeculatio interpretatur, nifi
illi exprimuntur, qui divinæ contemplationi vacantes,
folis fupernis gaudiis inardefeunt ? Quid
ergo eft, quod Samuel 8c Bethel, 8c Galgal,8c
Mafphath circuire dicitur, 8c in eifdem locis I fraelem
judicare, nifi quia ele&us prædicator omnium
eledorum ordinum exempla fequitur, ut fubdito-
mm fidelium efle valeat cenfor dodus ? Non enim
efle poterit æqui examinis, fi de exemplis præce-
dentium eledorum dedignatur aflumere, quod de-
cernit. Sed 8c per fingulos annos ifta circumeat, ut
dodor providus ordinum fingulorum perfedionem
Accaron ergo ufque Geth fublata: urbes Ifraeli
redduntur: quia bona agere negligentiunij 8c mala
audader perpetrantium mentes, qua: pceniten-
do ad Dominum modo redeunt, tunc in communi
eledorum gloria fplendida: demonftrantur.Earum
chæas aflerit,., dicens : Et erit iftepax in terra, cùm
venerit. Hinc Paulus ait : Ipfe eft pax noftra, qui
facit utraque unum. Quid eft autem, quod inter
Ifraclem, 8c Amorrhæum pax oftenditur î Sed quid
per Amorrhæum, nifi pars hominum reproba defi-
gnatur? Quivero per Ifraelemfigurantur nifi ele-
• di ? Et quia eledi in dextera De i, reprobi verb in
finillra futuri funt, dum pax efle inter utrofque af-
feritur, Sandorum beatitudo inclyta demonftra-
tur ; qui juftitiæ Conditoris tanta æquitate conver
niunt, ut de confpeda reproborum pcena nulla
compaflione moveantur. Dum ergo inter Ifraelem, figillatim refpiciat : ut, quo fubtiliiis præceden-
&Amorrhæum pax efle oftenditur,non demonllra- C tium bona viderit, præfentia difpönere decentiùs
tur bonum, quod commune cum fandis habeant
reprobi, fed quo muniantur eledi. Unde 8c fub
Ifraelis fpecie per Prophetam fandæ Ecclefiæ re-
• promittitur : J>)ui pofuit ftnes tuos pacem, dr adipe
frumenti fatiatte. Pacem quippe Ecclefiæ fines ponit
: quia dum Redemtoris potentia earn in intimæ
æquitatis celfitudinem erigit, per dolorem compaf-
fionis, perditorum miferia non affligit. Sed adtan-
tam beatitudinem quo Paftorum ftudio bonifub-
diti promoveantur, exponit, dicens :
fudicavit quoque Samuel iftaelem omnibus diebus
vita fua.
28. Qm funt dies vitæ uniufcùjufque dodoris,
poffit. Ibi ergo, ibi judicet Iftaelem, ut fubjedos
fideles, quos ad Dei vifionem erudit, illorumredi-
tudine corrigat, quos Deoplacuifle indubitanter
credit. Poteft etiam per Bethel, qua: domus Dei
dicitur, univerfa eledorum Ecclefia defignari:
per Galgal, qux interpretatur rota, Scriptura fäcra.
Quidquid vero in fubditorum profedu dodor ex-
hibet, aut de exemplo eledorum accipit, aut magi-
fterio facri eloquii, aut revelatione interna:, ac fe-
cretje contemplationis.
30. Samuel itaque Bethel circuit, cum prsedi- In ßcr® scri-
cator Ecclefia audoritatem difponendorum ope-
rum, de exemplis majorum quxrit. Galgal, ideft,
nifivirtutum fpiritalium claritates ? Omnibus nam- D rotam circuit, quando dodrinæ fuæ audoritatem contevmPIatio
que diebus vitæ fuæ Ifraelem.judicat, qui lucem ’ ’n ' ^ ^ ^ ’ nemaDeodt
juftitiæ, quam loquendo afferit, ad fubditorum fidelium
exemplum, perfedione repræfentat bonæ
converfationis.Qui autem virtutum fpiritalium lucem
non habet ; quia ad docendum afliimit bona
converfationis extraneæ, diebus profedo judicat
vitæ alienæ. De quibus profedo per Prophetam
Dominus dicit : Ecceego ad Prophetas, quifurantur
verbamea,unufquifque à proximo fuo. Verba quippe
fiirantur, qui bonum, quod docendo prædicant
de magifterio fenda: Scriptura: comprehendit.Maf «” ur. S° °"
phath quoque circuit, cum per fecreta: contemplationis
meditationem,revelationem meretur fuf-
ciperc veritatis. Ibi enim judicat Ifraelem : quia
quidquid fubditis proponit ad normam reditudi-
nis, aut de exemplis eledorum accipit, aut dodri-
na facri eloquii, aut ex revelatione interna: contemplationis.
Quibus profedo verbis oftenditur,
non tantum, qua: dodor perfedus agat, fed etiam
quia perfedus non fit, fi agere ha:c non poflit. Nam
operando non fequuntur : quia veluti clam de alie- E fi folùm bonorum exempla noverit, aut fi facræ
no tollunt, quod dato proprii laboris pretiofiium
nequaquam faciunt. Poft denuntiatam itaque futuram
beatitudinem, qualis interim debeat efle fidelium
Paftor, oftenditur : quia omnibus vitæ fuæ
diebus Samuel Ifraelem judicafle perhibetur. Per-
fedionis etenim viam male infinuat, fi lucis iter
quis voce volens pandere, adione tenebrefcat.
Nam qui cundos vitæ fuæ dies ad judicandum Ifraelem
contulerat, dicit : Non audeo loqui horum alt-
quid, qua per me non ejfcitDeus, in obedientia Gen-
tium verbo drfallis. Judicet igitur dodor, fed qui
dies vitæ fuæ inclytos habet : ut videlicet in fe
priùs virtutum (piritualium radios benevivendo
foveat, quos providendis fubditorum itineribus
loquens adminiftrat: : quia 8c lucerna tunc iis, qui
Scriptura: etiam quis eruditus fit, 8c contemplationis
revelatione caruerit, in ordinc prxdicationis
vir perfediis non erit. Contemplatio enim virtus
eft, per quam non folum ipfa Scriptura condita
recognofcitur,fed per quam nondum condita con-
deretur: 8c per quam condita ad Dei voluntatem
quotidie dilponatur. Bene ergo dicitur: Et judi-
cavit ifraelem in fupradiltis locis. Nam non folum
in Bethel, 8c Galgal, fed etiam in Mafphath: ut
qui ad perfediönem pra:dicationis * innicitur, dum * Forti Ugitt
perhumilitatem exemplamajorumfequitur,dum enic'lur*.
per ftudium facri eloquii eruditione fulcitur, eurer
omnino necefle eft, ut puritate mentis , ea qua:
difponenda funt, contemplando cognofcat. Dei
namque debet efle docibilis, qui fufeepto pra:di~