in San£ti Gregorii Liber quartus 211
•/> : quia prrfc&iores Auditores, dutn aci Tum- A ducitur, cjuafi bcncdi<Sltonem hollia: habet in ani-
mamvirtutum perfe&loncm pervenire ddidcranc, Dein de comedent, qnt
verbutn feientue , per quod ad defiderata petve-
nianr, in maono dciideno cxpc&anc. Quo in loco
nocandum eu, quia oblatum fiicrificiutn nondum
crat, & tatnen dicic : S actif dum eft populi in excclfo.
Si cnim lacrificium antequam ofFcrri incipiat, non
eftj quomodo evat lacrificium, quod non crat ? Sed
quia nos fpiritalia fcquinnir , nondum crat facrifi-
cium, S: crat : quia cum clc&i ftdclcs altiùs crudiri
appetunt, jam quidem magnam devotionem audien-
di habent,quam,poll auditam prædicationcm, val-
dc majorem habent. N on eft ergo adhuc oblatum
lacriHcium: quia ilia magnitudo devotionis, qu
nafeitur in cordc eledti de verbo prædicationis, an- B n;\mquc ilia convcrfatio boni dodoris, quam præ-
*■ ''prædicatoris verbum in corde non cft. Et cft J:—~~ J ; « tn- . . . •
quidem in cxcèlib facrificium : quia de cxpe&atio-
ne verbi, magna jam eft in corde audirc volcntis
vis devotionis. Quarc & bene dicitur : Jpuia popu-
lus non corne d it, donee HU hoftia bencdicat. Quia
enim fiumma inhianter diligunt, donee cadcm fum-
ma pcrcipiunt, non quiefeunt. Si cnim hoftia mentis
j cjus devotio cft : hoftia: bcncdicitur, quando
ad voeem prædicationis fan&ificatur, ut quo pu-
rior cftîcitur, divina fufeeptione acceptior habca-
tur.Quod enim in Dei facrifïcio bcnedicitur, mun-
dum quidem eft cùm ofFertur, & materiale : oblatum
verb canto eft mundius, quanto non folùm
ma; fatuntatc. Dicit ergo : Deinde corne dent
vocati funt. Jejuni quippc vocantur ad comcft
nem, dum prædicator Foils loquitur, qui à praviv
defîderiis mentem euftodiunt, Sc per gratiam Spiritus
hindi ad intcrnædulccdiniscxpcncntiam tra-
huntur. Vocati enim tune étant invitati, qui vénérant.
Vocati ergo jejuni tune cómedunt, quando
hi fpiritualis eratiæ devotione paftuntur, qui
ad cam percipicndam fe magna mentis fuse eufto-
dia paraverunt. Quid verb eft quod dicunt :
Afcendite, quia hodie reperietis eum ? j
39- Sed dum eledi bona prædicatorum laudant, pr
auditorum corda magna luce irradiant. Cælcftis tâ
dicant, dies eft. Dicant ergo : Hodie reperietis cum.
Eo namque die prædicator invenitur, quando non
eft minor vita, quam fama : quando cledorum voce
laudatur, fed qui laudes audiunt, omne quod
Audiunt, in ejus laudabili convcrfatione inveniunt
atque cognolcunt. Quo contra Pharifæos incre-
pans Dominus , ait : r.e vobis Scribe, dr Pharißä, mm
quißmnles eftis fepulchris dealbatis y qua forts viden-
tur bominibus pulchra , intus autem plena funt offibus
mortuorum. Hinc itcrum vane gloriofos infidclibus
comparât, diccns : JQuomodo poteßü credere y gloriam film
ab bominibus accipicntcs ? In die quidem laudan-
tur, qui ejufmodi funt, fed eo die non reperiunmatcriole
fed fpirituale : quanto non folùm mun- C tur : quia qui eorum laudes audiunt, quafi cando-
dum, lcd1 etiam mundans eft. Hoftiarum quippc rem fcpulcri à foris afpiciunt} fed cum laudatas
oblacionibus mundari peccata quis dubitet ? Sic
namque, fie eft mentis devotio : nam cùm bona au-
-dire geftit, munda eft ; fed cùm fandæ prædicatio-
nis accepta Se benedi&a manibus fiierit, tanto ar-
dentior Se facrarior redditur, quanto clariùs didi-
cit, quem amare dulciùs notum polfit. Munda quidem
ante, velue præparatio facrificii fiierat, quæ
bonum nofle cupiebat,& tamen materialis erat apparatus
: quia nondum novit, quæ difeere appétit,
lèd munda valde Se fpiritalis, cùm jam do&rinæ
fanâificata vocibus, non jam appétit audire, quod
feiat, fed audita dele&atur experiri, quæ amat.
virtutes quærunt, intus peccatorum nodlem quafi
triftia atque putentia mortuorum ofla inveniunt.
Dicant ergo, pro fignificanda vera gloria jufti :
Hodie reperietis eum : quia cùm jufti laudantur, in
veritate converfationis habent, quidquid lucidum
emicat de eis voce laudis. Et quia tanti viri feftina
devotione quærendi funt, fequitur :
Et afeenderunt in civitatem. Cumque illi ambula-
rent in medio urbis, apparuit Samuel y egrediens obviant
eis y ut afeenderet in excelfum.
40. Cùm fan&orum virorum præconia audi- propm
"'"S,in civitate afeendimus : quia illic cos quæri- (,icâIoni
Tune etiam non folùm munda eft hoftia, fed mun- Dmus, ubi defeendunt, non ubi funt. Sed ut lùpe- T ’"
dans : qma qub ferventiori cæleftium amore fuc- riùs dixi, prædicatorum locus, quem pro fe ha-
cendicur ab ea neghgentiæ carnalis tenebræ po- bent, fecreta divinicatis contemplatio. eft ; locus
tcntiùs eftiigantur. Scriptum quippe eft : Jpuia ca-
ritas operit multitudinem peccatorum : quia nimirum
carnalia noftra deftruimus, cùm ardenti devotione
ad cæleftia lublevamur.
38. Et quia fubditur : Et tune comedent, qui vocatifjtnt.
Quid aliud defignat, ni fi quia devotionis
aftèthis mentis eft cibus ? T une namque comede-
mus, cùm hoftiæ benedicitur : quia cùm ad prædicatorum
voeem devotio noftra in amorem Conclitoris
extollitur, anima, quæ ad dulcedinem Con-
ditoris pervenit, habet jam cibum fuum. Tune er-
go comédon., qui ante1 benediâionem hofti, co- E
contempla;
autem pro (ubditis, prædicatio. Aliquando verb
plana, aliquando altaloquuntur.Habent ergo com-
munem locum pro omnibus, habent fublimem fpe-
cialemque pro quibufdam, habent fecretum pro fe.
Hæc nimirum tria fpiritualia loca fignantur : quia
Samuel egredi dicitur, & apparere in medio urbis,
& afeendere in excelfum. Nam qui, ut apparcret,
egrelfus eft, erat ubi, antequam appareret, latuif-
lêt. Egrediuntur ergo facerdotes, quando à fecre- A fore»
to meditationis ad prædicandum veniunt. In civi-
tare apparent, quando planiora,ideft ad agendum, cgicl®“
medere noluerunt. Nam qui fumma intentionis
cxpeâadone ad divinæ dulcedinis perceptionem
fe præparant, dum mala defideria per appetitum
nulia recipiunt, velut jejuni, refeâione devotionis
avidiusreplentur. Velut enim bencdiâionem
hoftiæ ad refeclionem expedant, qui cun&a illici-
ta defideria fugiunt, ut de vifione internæ gloriæ
per devotionem fatientur. Scriptum quippe eft:
Beati mundo corde, quoniam ipfiDeum vide bunt. Qui
cnim in corde inepta non recipit, dum fuperna dc-
nderat, mundus corde eft : & dum per bonum præ-
dicationis ad divinæ contemplationis dulcedinem
dunt, quando fàpientibus aut fortia præcipiunt
operis, aut révélant alta myfterii. Ordinatus ergo
afeenfus nofter oftenditur, per hoc, quod Saül
in civitate afeendere perhibetur. Nam nobis Pa-
ftorum noftrorum loca, in quibus orare, aut fecre-
ti efte confueverunt,veneranda,nonadeundafunt.
Quod non folum exemplo, fed etiam divina co-
hortatione cognofcere pofliimus. In Cantico quidem
canticorum fponlus denuntiat,dicens : obfe- cmt.i
cro vosyßlujerufalem, ne evigilarefaciatù dilcHam,
quoufque ipfa velit. Mentes enim perfedorum fpon-
iæ lunt : quia dum fecreto divini amoris fe velut funr.
thalamo cqllocanc, ibi per vifioncm inveniunt, A milcm intdiigcmiain tlodori* Tpiritalit > Auricula
il t n r r n iml l a m o r e nimr i i nr i i r P i m i f - im ________ _____1 .. 0 . 1, 4
■ gorcvcJatur u Domino, quando humilit
ntcjjjcui
gentia prardicatoris a Spiritu lando inftruicur : ut
qua: fadurus eft, audiat, audita difponat. Scd
fubtilitcr cft intuendum quod dicitur : Ante unam
dient. Dies enim cft vita jufti, Paulo atteftante, qui
ait : Puißis aliauando tenebra, nunc autem lux in
Domino. Quando autem vitaclcdi oftenditur, dies
latens rcvclatur. Nam homo vidcc prxtcxtum bo-
ni operis, Deus autem luccm cordis. Quia emo
clcdi, Sc reprobi intentione cordis abfeondm £unr,
ante unam di cm Dominus venientem regem infi^
ineffabili amorc junguntur. Cùm ergo Ipoufa
dormit in thalamo, coujungitur fponlo : quia dum
eleda prædicatoris anima in fecreta contc/nplatio-
11c rcconditur, quafi in fponfi thalamo collocatur.
Qui ergo liane fufeitat, fponfo tollit: quia nimi-
ruin rcquics clcdæ animæ non lolum fua, fed etiam
dclcdatio fponfi cft. Undc&: per Prophctam dici-
tur : Gaudebit fponfus fuper fponfam. Mcritb ergo
jcrufiilcm filias Cponfas adjurat, ut ab cis fponla,
quamdiu dormirc voJucrit,noncxcitctur: ne, dum
ilia furgic à quiece thalami, ipfc perfruitionem per- unam aicin juommus vementem revem
dar amoris.Egrcmis ergo Samuclis cxpcclccur: quia nuat : quando per cjus gratiam fanfli prxdicatôrc-
viri fanai m fccrcto fui filcntn vcncrandi funt, in- agnofeunt in ci s, qui promovendi funt teflimo
quiccandt non finit. In civitate igttur afeendendum B nmm boni operis precedent puriutem intentionis
elt : quia clcftus doftor m commum loco doftrina; Nulia cnim cftlux operis, quam non preccdit r<^
tanto lucro fuis videtur, quanco ut profit, exirc co-
gnofeitur. Quo in loco notandum, quia de Samuele
non diciturrHodieafccndit in civitate,fed, hodie
venit in civitatem : de Saiilc autem, Sc pucro : non
vcncrunt, fed afeenderunt, dicitur. Ille enim velut
per planum venit, iftc velut in altaconfccndit.Quid
aliud per hoc nobis oftenditur, nifi quia plana, quæ
loquuntur prædicatorcs, nobis plana non funt ? In
civitate ergo non venimus, fed afeendimus, quando
aut plana prædicationis difficulter afpicimus
cncudo intentionis.Rede ergo ante unam diem rex
ordinandus agnolcitur. Scd liibfcqucntem quidem
diem non alpiciunt, nifi ex precedent nafeatur: ut
diem ante diem, intentionem ante operationem
confiderent, & a Deo miffum in luce finefce opera-
tionis afpiciant, quern lucerc per propofitum cordis
dtvina gratia demonftrat. Et quia cadem hora, qua
promittitur, exhibetur : quid dat intelligi, iiifi
quia perfcchis debet efie, qui eligitur, non fiilum ■
corpore, fed menre; Nam quando Dcus loquitur '
fanftis viris,plena lux diei eft. Haber namque origi- ;
item dies,habet &finem.Juxta finem peccacorum
aut parva, quæ præcipimur, cum labore portamus.
Sed quia f„ta—re in „ci v„ita—te,, —mu--n-i-t-u--m-: elfe WefLt,, mideuiir-- iiu n u i c i , naDec o c n n cm .ju x ta iinem peccatorum
co afeendimus : quia cum nos fiimmi. vin parva bo-C arguit, dicens : Adam ubi est Et quia nec qui bona
na aeere agere docent.docent, malip’norum malignorum fnii-fpirituum imnm rmifiiiic confiliis
____ : • 1____ *■ ^ “
acquiefcere vehementer prohibent. Et quia valdc
Jaboriofum eft,omnia tentamentavincere, ad verba
dodlorum, qua: hoc nobis præcipiunt, quafi per af-
cenfius laborem conamur pervenire. Sed quia feri-
ptum eft : Quod unufquifquc mercedem accipiet
fecundum fiium laborem ( quod nhnirum non fi>-
lùm de æterna retributione accipitur, fed etiam de
- præfenci ) omnipotens Dcus pro meriro operis, ele-
£tis fuis tribuit augmenta virtutis. Nam & Abra-
hæ filio non parcenti dicitur : Per memetiffism ju-
ravi : quia feciJH rent ham,dr non fcfercijtifilio fro
fter me : benedicam tibi, dr multiflicabo femen tuum
incipiunt, nec qui à bono opere torpdeunt, promovendi
funt, horâ perfectæ locutionis prædicator
mittirur, quando talis exhibetur, qui plena ful-
geat luce boni operis, & plcno rclplcndcat fiilgorc
veritatis. Qui etiam vir de terra Benjamin venire
deferibitur. Vir quidem dicitur,pro operis forti-
mdine : de terra Benjamin, pro refta fidei confef-
fione. Benjamin quidem dicitur filius dex teræ. Quis
ergo hie filius dextræ dicitur,quirn ille, dequo
feriptum eft : Afcendit in calum.fedet ad dexter am .
P arris! Terra ergo Benjamin fanch Ecclcfu eft.
Quia ergo hæretici ab hac terra expulfi funt, de
terra Benjamin venir rex, quando non aliqua hære-
/I II.,.— r . j f j ____I. 1- r- c ~
ir,, .......... ’f i ccnjamm v e n i r rex ,hæ r e -
Plemmque enim, qui fidehccr laborant, m facien-D fi pollutus, fed fide catbolicus &uûæ Ecclefiæ pri-
dis us quæ feumt, per divinam gratiam majora, quæ mamm fufeipit. Qui viri præcomo fruitur fi fide
aagvaanntt,, ccooggnnooflcceerree mmeerreennttuurr.. IInn qquuoorruumm rrvyDpoo bhee
f i rm , . , ell- __- r ’
ne Saül in civitate priüs alcendere dicitur, in excelfum
poftea a Samuele du&us perhibetur. Verum
obviam venire, eft per eamdem viam venienti
firmus eft, operatione fortis.Hic nimirum f i ip e r po-
pulum Domini dux ungi præcipitur: quia exteriora
lacramenta facerdotibus illis prolûnt, qui eoruro-
dem facramentorum donis indigni non funt. Vcl
facerdotes unguntur, quando per ordinantium fe
minifterium, gratiarum fpirituaJium incrementa
percipiunt. U n d e & fequitur : Salvabit populum
meum de manu Philijlhiim. V élut u n ch fal vare alios :
poffiint : quia fpiritales gratias abundanriùs perce- ;
perunt. Nam qui populum falvant, fuper populum
un&i funt : quia qui à Domino ad regendos alios
ordinantur,fpiritualia charifmatum dona,quibus
occurrere. Cum ergo a famftis prxdicatoribus fa-
lutis viam difeere volumus, nobis quidem obviam
veniunt, quando cum verbo lalutis, quod qu^ri-
mus, occurrunt. Quafi enim eadem via veniunr
cum id nos docere feftinant, quod nospropofui-
mus dilcere. Hoc profedto morale eft omnium: fi
enim ea, qua; fpiritualiter quibufdam competunc,
i„n1d arg°a mus.», obviam venrit :■ q1u TiaT or1d--i-n-a--n-d- um irve-ggke-mm uruinancur, lpintuana cnariimarum dona.quibu
ad fe venire præcognofcit. Unde autem cognof- E eis prodeffc poffunt, accipiunt : & eis, quæ ordin
cat, adjungitur
. Dominus autem revelaverat auriculam Samuclis
ante unam diem, quam venir et Saül, dicens : Hac
iffa, qu. e nunc eß} bora, eras mitt am ad te virum de
terra Benjamin, dr unges eum ducem fuper populum
meum ifraely dr falvabit populum meum de manu
Philißhiim.
adiungitur : __:_V.__.T ? *
41. Exiit ergo ei obviam, ut in excelfiim ducat :
quia is, qui ad feniftæ Ecclefiæ regimen quærirur,
. & divino munerc demonftrandus cft, & ad fiibli-
mem converfationcm vocandus. Auricula Samue-
lis, quia diminutive dicitur, quid defignat, nifi hupræcedunt,
mentis etiam fuperiores funt. Et quia
plerumquc bonus Paftor merito bonæ pie bis elifti-
tur, bene fubjunchimeft:
^uia refpexi populum meum.
Item quia magnis precibus à Domino bonus Paftor
quærendus eft, fubditur :
Venit clamor eorum ad me.
4 i - Se<i fortalfe nonnulli movenrur, quia con-
trarium videtur, quod liic dicicur, & quod fuperms
dicebatur. Ibi enim ait: Hon te abiecerunt^ led me
ne regnem fuper cos, ju xta omnia opera fu a, qua fe-
count a die, qua eauxi eos déterra Sfrypti uj'cue