Juitaorum in-
fania Salvato-
Tcr/., qui Deus
■ Öaacium.
# " « • ‘ 7- 5
pfil. sr. i ,
Ibid. V, 4. &C,
Verf. 2.
Chriftns Moyle
8c Abiahafoi.
S
Jthan. 9. v.2$.
& 29.
JobiVt. 9. i j .
43 Sancti G re go rii L ib e r primus 4 4
m Deo Jefu we o, & vincam in dark ate ipfius, non A fuit Moyfes, homo Abraham, homo Chfiftus. Ve-
Dcum ahum, fed Deus perfonam aham demon-
ftrat. Har funt fandx Ecclefix rationes, hæ contra
Judæorum perfidiam invincibiles aflertiones
per univerfum orbem difïufx. Dilatatum ergo os
habet fanda Ecclefia fuper inimicos fuos : quia jam,
audore D e o , ubique cognofcitur, unde Sc Judxo-
rum perfidia convincatur. Caufam igitur dilatati
oris audiant, qui Salutare Dei negant, °au-
dioSalutaris noftri feriantur argumento confulïo-
nis fux. Sed feriri poflimt, à blafphemiis verb fuis
cefl'are no hint Jam Dei Salutare mundus exeepit,
omnis caro vidit, Judxus non credit : quia, ut di-
xi, Salvatorem expedat, qui Deus non fit. Audiant
ergo maledidionem Prophetx dicentis : Maledi-
dus homo , etui confidit in homine, dr à Domino rcce-
dit cor ejus. In hominem Judxi confidunt, qui credere
in Redemtorem refugiunt,dum Antichriftum
in fine mundi pr-xftolantur. In quorum confufio-
nem Pfalmifta prardicat, dicens : Viderunt omnes
Jines terra. Salutare Dei. Quafi perfidiam Judæorum
confiindat, dicens : Quia in pofterum vifiones différais
? Quem expedatis, jam venit > quern promif-
fum habuiftis, jam omnibus finibùs terræ apparuit,
eiim claufiftis oculos, tranfiit ; immo fie cæci fadi
eftis, quod coram vobis tanta lux ftetit, Sc non vi-
diftis. Ergo, jubilate Domino omnis terra, cant ate,dr
exultate, & pfallite : pfallite Deo noftro in cithara, dr
voce pfalmi, in tub is dudilibus, & voce tuba cornea.
Jubilate in confpeduregis Domini, moveaturmare, dr
rumtamen illi afl'umti ad locutionem D e i,' ifte af-
fumtus in divinitatem» Illiafliimti adminifterium,
ifte ut unigenitus aflumtus ad regnum. Unde Sc loquitur,
dicens: Omnia , qua habet Pater, me a funt.
N o n fandus, ut eßDominus. Hoc etiam facra
Scriptura teftatur, dicens : Cut fe infttdit omnis pie-
nitudo divinitatis corporaliter. Hinc Johannes, ait:
De plenitudine ejus omnes accepimus. N o n efifan-
dus ,u t e ß Dominus. Quia in e o , quöd Dominus
afleritur, fanditatis ejus excellentia commenda-
tiir. Sed Judari Chriftum, quem expedant, purum
hominem aflerunt, Sc tarnen fuum Dominum futurum
, Sc fingulariter fandum credunt. Sed Pfal-
mifta illos reprobans, nos ad fidei gaudium cohor-
tatur, dicens: Jubilate Deo omnis terra ,fervite Domino
in latitia. Intrate in confpcötu ejus in exulta-
tione,fcitotc quoniam Dominus tpfe efiDeus. Illi Dominum
vocant, qui Deus non fit. Nobis ergo ju-
bilandum, nobis in lartitia iferviendum, qui talem
habemus Dominum, qui etiam Deus veraciter ere*
datur, qui majeftatem divinitatis, quam in fe afle-
ruit, incomparabilibus miraculis comprobavit.Qui
ergo invifibilem ejus divinitatem abnegant, paten-
tibus operibus credant. Sed quam mira fanditas ilia
eft, qux peccatores fandificat ? Unde Sc de pec-
catrice muliere dicit: Remittuntur ei peccata multa,
quoniam dilexit mult urn. Hanc excellentiam fandi-
tatis, ilia in fluxu fanguinis pofita cognofcens, ait:
Si tetigero velßmbriam veftimenti ejus, falva ero.
pie nitudo ejus, orb is ten arum, dr univerfi qui habi- C Sed quis fidem ejus aflereret, fi effedus fidei non
tant in eo. Fluminaplaudentmanu in idipjum, montes
a exultabunt ante faciem Domini, quoniam venit,
quoniam venit judicare ten am. Quafi dicat : Quia
tam immenfa cæcitate premuntur, utnequaquam
videre meruerint, vos gaudete abundantiùs, qui
vidiftis. Sed quam mirabiliter, atque ineffabiliter
gaudendum fit, figna gaudii coacervans, ait : Jubilate
, cantate, & pfallite. Celebritatem quoque læ-
titiæ infinuare geftiens, inftrumenta ejus enume-
rans, dicit : Pfallite Domino in cithara, dr cithara, df
voce pfalmiyin tub is dudilib its, dr voce tuba cornea,jubilate
in confpettu régis Domino. Quid in confpedu
régis , nifi in cognitione Redcmtoris î Sed à quan
jeret ? Nam ut veftimeptum ejus tetigit, fanguis
iWtit. Non eft ergo fandus, ut eft Dominus: quia
quifquis potuit fandus exiliere, ejus accepit mu-
nere, ut fandus efle potuiflet. Hoc namque fanda
Ecclefia fubfequenti verbo infinuans, ad eumdem
Redemtorem ex nimia caritate convertitur, dicens
:
Neque enim eß alius extra te. j
6. Subauditur,fandus.-Extra eum fandus ali- j
quis eftet, fi abfque dono unigeniti, fendificatio- r
nis Ipiritum habere potuiflet. Sed quis hoc aflere- r
re audeat de hominibus, quod de Angelis nequa-
quam conftat ? Scriptum quippe eft: Verbo Domini 1
tis hxc gaudiorum folemnitas fit agenda, exponit, D callßrmati fun t, & fpirku oris ejus omnis virtus eo
dicens: Moveatur mare, dr plenkudo ejus, orbis ter- rum. Verbum Domini eft unigenitus Dei. Quem
***um,jdr univerfi qui habitant in eo- O infelix Ju- profedb Evangelifta Johannes infinuans , ait: In
principio er at Verbum, & Verbum erat apud Deum,
& Deus erat Verbum. Si ergo etiam Angeli fandifi-
cati creduntur in Filio, multo n?agi$ de hominibus
creditur, quia extra eum fandificationis gratiaminvenire
non pofilint.
7. Poteft etiam hoefine aliquafubauditione in- 1
telligi. Cum ergo dicit: Nec efi alius extra t e , quid J
aliud in Redemtore, quam divinx eflentix incom-
mutabllitas defignatur ? Unde & Judxis blafphed
x a, fines terrx viderunt Salutare Dei, omnis terra
commota jubilât, gaudet univerfus orbis, flumina
plauduntmanibus, montes exultant : fed im-
pia Judæorum corda non credunt, & in cxcitatis
fux tenebris livoris poena feriuntur.Sed quem blaf-
phemare non metuunt, fanda Ecclefia attendus
commendat, dicens :
Non efi fan d us , ut efi Dominus.
5. In deferiptione Rcdemtoris omnia incomparabilia
defignantur. Inde enim verus Redemtor £ mantibus, dicit : Ante quam Abraham fierct,egofum. Joh.
oftenditur, quod in omni quod ad ejus gloriam
dicitur, ei nemo comparatur. Ille enim omnes redemit
, qui omnibus excellit. Quod rede contra
Judxam dicitur, quæ eo audaciùs Redemtorem
défpicit, quo multos fe habuifle viros recolit, qui
magna claruerunt laude fanditatis. Hinc eft enim,
quöd illuminato exeo exprobrantes dicunt : Tu fis
difcipulus iüius , nos autem Moyfi difeipuli fumus.
Scimus,quia Moyfilocuttis efiDeus, hunc nefeimus unde
yÄ.Hinc item gloriantur,& dicunt: Semen Abra-
ha fumus, & nemini fervivimus umquam. Sed homo
Giloc, exultaverunt ante facitm Domini.
Idipfum in Genefi Moyfi infinuans, ait : Ego fum,
qui fum. Deo enim unigénito efle, eft dimmiliter
numquam elfe. Qui certè flatus tanto longe eft à
cundis mortalibus, quanto clarius cognofcitur,
quia momentis fingulis per multavariantur. Poteft
hoc 8c ad juftitix ftatum pertinere, quiaeledorum
efle, eft in Deo per juftitiam manere. Et quia unigenitus
Dei Deus eft, extra eum non eft aliquis,
quia nemo eledorum, nifi; in ipfo eft. Quodfire-
femirad divinitatem ejus, ut nequaquam intelle-
dum humanitatis ejus evacuet ; quia juftus efle
4J m pnmum Regum. Cap. III. 4 6
non poteft, qui fidem non habet divinæ Incarna- A lo. Hinc Pfalmifta non Moyfeninamterefferens,
tionis : Judxi ergo per hxc fingula verba feriuntur,
qui dum Redemtorem contemnunt, Antichriftum
expedant,qui Deus non efle liquidö comprobatur.
Unde 8C per beatum Job dicitur: Habitent in taber-
naculo ejttsfocii ejus qui non efi. Tabernaculum An-
tichrifti, eft amor perfidix,quo fidei contradicitRe-
demtoris.In quo nimirum tabernaculo Judxi nunc
permanent,; quia dum perfidix fux fitum aman-
ter inhabitant, contra Redemtorem pugnant. Qui
etiam ejus qui non eft, focii efle rereruntur : quia
in propofito fuo diabolum adjuvant, qui dum à
fummx illius eflentix amore corruit, verum efle
protinus amifit. Cui nimirum non efle eft, ad fum-
fed Dominum laudabiliter extollens, dicit: Fecit
mirabilia in terra JEgypti, in campo Thancos, inter-
rupit mare, & per dux it eos, & ftatuit aquas quafi in
utre. Eduxit eos in nube diei, dr tot a node in illumi-
natione ignis, Eduxit aquam de petra, dr de dux k
tamquam flumina aquas. Et mandavit nubibus defu-
per,dr januas call aperuit,dr pluk illis manna ad man-
ducandum, dr pluit fuper eos ficut pulverem carnes, dr
ficutarenam marts, volatiliapennata. Dominus au-
tem Jefus fortis incompambiliter non in aliena vir-
tute apparuit, fed in fua*Unde & ex feipfo po-
tens, paralytico imperans, ait: Tibi dico,furge. Hinc Matth
etiam feriptum eft: Jpuotquottangebant eum ,falvi
VP.77.V
&et
mam illam beatam eflentiam per amoris participa- B fiebant a quocumque languore tenebantur. Et iterum :
kiiiaditionem
reverti non pofle. Et quia Judæorum po-
pulus, non folum arduam patrum veterum conver-
lationem, fed etiam miraculorum oftenfionem, ad
augmentum clationis habuit, fubditur :
E t non efi fortis, ficut Deus nofter.
8. Quafi inaniter gloriantem Judxam reprimat,
dicens : Quos magna fecifle adftruis, puri homines
fuerunt: quem prxdico, non folùm homo fan£his
fuit, fed etiam potens Deus. Dum ergo forticudo
refpicitur, excellentia indicatur : quia nimirum om-
nino infirma eft omnis fortitudo hominis in com-
Virtus de Ulo exibat, dr fanabat omnes. Hoc nam- Luc. ,s . io,
que infigne fortitudinis, nec Moyfes, nec Helias
habere potuit : ut, dum incomparabilia figna inno-
tefeerent, adventum unigeniti apertiflimè defigna-
rent. Rede ergo Synagogaperpetuo filentio dam-
natur, cum fubditur :
Nolite multiplicare loqui fublimia. Recédant ve- yerr
ter a de ore vefiro.
9. Quafi dicat : Dum incomparabiliter nova Achriftoedo*
cernitis, gefta antiquorum reprehenfibiliter effer- Pt0~
tis. Quafi enim umbra, ilia prxeeflerant. Sed nunc plicta:‘
paratione deitatis. Quo tamen in loco aflertio di- palam veri fideles hxc Redemtoris noftri opera ve-
vinitatis non probat excellentiam operis : fed in- nerabiliter adorant : quia quod umbrabatur ibi oc-
comparabilitas fortitudinis oftendit veritatem dei- '
tatis. Quafi dicat : In hoc cognofcitur, quia vera
promût : quia deitatem, quam in fe afleruit, incomparabilibus
operibus comprobavit. Unde per
femecipfum dicit : Si opera non fecijfem in c is , qua
nemo alius fe c it, peccatum non haberent. Jam verb
ipfa opera difeutienda funt. Moyfes mare, Helias
flumen divifit: Dominus nofter Jefus fuper mare
ambulavit. Quid ergo eft elegantius, in ficco profundi
alveo viam tranfeunti populo exhibere, an
£ cultatione facramenti, in adventu Redemtoris pa-
^ tuit, expedafle corpus revelandx veritatis. Ergo fi
ad nova referantur,vetera non funt-.quia in Spiritu
fando intelleda, vetuftatem aliquam non reci-
piunt. De illo quippe rénovante omnia fpiritu,
Pfalmifta precatur, dicens : Emitte fpiritum tuum & pp„l..
creabuntur, drrenovabis faciem terra. Vetera ergo
funt,!! Redemtoris operibus conferantur : fed cum
ad confirmanda h x c , fpiritaliter ilia proferimus
eo fpiritu, quo hxc intelligimus, ilia renovantur.
ipfam maris faciem viam facere \ Illi quippe, quia Sanda ergo Ecclefia dum Judæos de veterum nar-
humanitatis deprimebantur pondéré, in profundi ratione reprehendit, quid aliud, quàm eos ada Pa-
folido viam, qua pergerent, requirebant : fed qui trum fpiritualia carnaliter intelligere defignatur ?
infirma humanx naturx in celfitudinem divinitatis Synagoga etenim contra fandam Ecclefiam fe tan-
afliimfifle cognofcitur, fuper aquas virtu te propria to temerius erigit, quanto Legis Prophetarunx
ferebatur. Moyfes de'confortio fermonis Domi- feientia fuperbiiis extollitur, quam fuis patribus
ni fplendorem vultus obtinuit : Jofue orationibus
folem fixit : fed quia Deus eft Jefus, coram difei-
pulis in folis virtute refplenduit. In illius faciem
filii Ifraèl intendere non poterant : iftius gloriam
qui meruerünt cernere, ceciderunt : ut apertè co-
gnofeeres, quia divinum exilieret, quo humana
rranfiret. Huic, in monte illis afliftentibus, ab x-
ternoPatre dicitur \ Hie eft Filius meus diledus,in quo
mihi complacui, ipjum audite. Et idcirco etiam Helias
, qui, ne plueret, cxlum claufit, Sc ut plueret,
divinims infpiratam, fibi autem materialiter exhi-
bjtam didicit. Unde fequitur : Nolite multiplicare
loqui fublimia, gloriantes. Et ut tumere definant v
fubjungit, dicens : Recedant vetera de ore. vefiro.
Jam quippe ei vetera funt, q ux, ut dixi, per reno-
vantem fpiritum non intelliguntur. Tale eft igitur,
ac fi dicat : Dignum eft, ut ab eorum narratione fi-
leas, quorum novos, Sc fplendidos fenfus ignoras.
Qux nimirum etfi fubtiliter intelligis, tumorem
arrogantix tibi prxftare non debent : quia Deus:
referavit, in ejus comparatione quid eft, qui, aper- p feientiarum Dominus eft.Redemtor quippe huma-
tis cxlis, Patrem exhibuit teftem fux divinx gene- ni generis, quia fummi Patris eft Verbum, Domirationis
\ Non eft ergo fortis ut Dominus : quia quid-
• quid virtutis Moyfes oftendere potuit, Dominus,
non ipfe fecit. Jefus autem omnia, qux mire gefi-
i lit, propria virtute exhibuit, quia Dominus etiam
Moyfi fuit. Non enim Moyfes populo per deferta
graaienti, fed Dominus manna pluit. Non Moyfes
, fed Dominus in columna ignis per nodem, Sc
nubis in die populum prxeeflit. Non Moyfes, fed
verbum, quod fadum eft ad eum, aquam de rupe
produxit.Non Moyfes, fed Dominus volatiliacon-
cupifcentibus exhibuit. Unde Sc Dominus Judxos
in patrum fortitudine gloriantes, reprimit, dicens :
Non Moyfes,fed Pater meus dédit vobis panem de çanus
eft utique omnium feientiarum. Alta quippe,
Sc magna locutus eft Ifaias, magna locutus eft Jeremias
: fed.profedö nihil dicerent, fi hoc Verbum
feientiarum Dominus, non eis, antequam loque-
rentur,fcientias indicaret. Unde Sc frequenter in
libris ejufdem Ifaix Prophetx legitur : Verbum,
quodfadum eft ad ifaiam Prophetam. Frequenter SC
in libro Jeremix feribitur: Verbum, quod fadum
eft ad Jeremiam Prophetam. Hoc verbum feientia-
rum Dominum , Johannes in altiflimo fummi Patris
finu afpiciens, ait: In principio erat Verbum , dr Joh*r,
Verbum erat apud Deum, dr Deus erat Verbum. Hinc
Paulus feientiarum Dominum Redemtorem no