T u R , QJU IA MANUS I M POSIT IONEM NON
A CC I P I T , &C
lea in excufis, & in aliis codicibus noftris mfs. Ita in
Concilio Carthag. 4. can. 5. In Old.Romano, & apud
fan&um Ifidorum lib. 2. de Officiis Eccl. cap. 10. 8c in
codice Tiliano.
N o t a 7 2 8 . P a t e n a m de m a n u E p i s c o -
P I A C C I P I A T, SCC.
Idem viderc eft in Concilio Toletano 4. can. 27. S i
Sub d ia co n u s patenam & calicem. Ibi enim agituc de re-
ftitutione degradati, qui juxta idem Concilium in fua re-
ftitutione rccipic, quod priüs acceperat in fiia ordina-
tionc.
N o t a 7 2 9 . U r c e o i o m .
Apud Ifidorum legitur, Scy p h um a q u a . Urceolusdi-
minutivum eft ab urceo. Papias: U r ecus va s a q u a r um ;
u nde urceolus d im in u tiv um . Hie tarnen non fumitur pro
vafe aquarum. Notandum eft in citato Concilio Toletano
nuflam fieri urceoli, 8c aquamanilis, & manutergii
menrionem in reftitutione degradati Subdiaconi.
N o t a 7 3 0 . A QU A m a N 1 l i .
In citato Concilio Carthag. lcgicur corrupt^, a q u a , &
m antile. Glofix veteres, a q u am a n ilc , ^pviGov, id eft, vas
abluendis manibus apeum.
N o t a 7 3 1 • M a n u t e r g i u m .
Eft mantile tergendis manibus idoneum. Grxcc tfpo-
/Mtxrrrov, ut darum eft ex Julio Polluce lib. 6. cap. 14.
Quod_etiam liquet ex Athenxo lib. 9. ^popiaxofoy A xst-
aStoj u To; jj/gjcf dyn/Mt-Porn id eft, chiromadtron
appellacur mantile lineum humeris impofitum, quo ma-
nus tergebant. Meminerunt Mofchopulus de Schcdis, &
Hefychius, ^po/Mx'tfov, (aw/Summ. Audtor veteris etymo-
logici 8c Suidas, ^fOputx'Tfot 0 Pa/Actjoie Kstwmi fiay-
JIimoy. Quod autem dicunt ä Romanis vocari puttfOMov,
intelligendum eft de iis Romanis nova: Romx, id_cft
Conftantinopolis incolisroft enim apud cos, mantile,
ut jplanum eft ex Codino libro de Officiis, xnj 0 m-
iupy»( twang, -n n oiYOjgiou iptpa n v 7tA«or, xparaSV xcq (iay3dxioY,
id eft, pincerna verb ftatim affert.vinarix. capidis
fcutcllam etiam mantile tenens : aut cerce ifti Grammatici
Grxci hallitcinati funt, autubiqüe in locis citatis legen-
dum eft pwiixioy, id eft, mantife.
N o ta 7 3 2 . V i d e c u j u s Mi n i s t e r i u m
TIBI T RA D I T U R , 8CC.
' Ita in codicibus noftris mfs. fed in cod. Ratoldi plura-
liter efferuntur ^t in Ordine Romano, in quo tarnen hxc
contradius referuntur. Sed Pontificate Romanum totam
hanc formulam contraxit hoc modo : F id e t e cu iu s m in i-
fte r ium v o b is tr a d it n r ; idea v o s admoneo, u t i ta v o s e x - |
lo ib ea t is , u t D e o p la ce r e p offitis . Cetera verb tranflata
funt in admonicionem quam poftea facit Pontifex Sub-
diaconis. Concilium Carthag. ifta omnia prxtermifir bre-
vitatis gratia.
N o t a 7 3 3 . P a i u Q_U JE S U NT INSU B-
S T R A T O R I O .
Has pallas diftinguit a pallis corporalibus qux vulgb
corporale appellantur. Illx igitur pallx funt mappx alta-
ris, ut dicimus, vel mantilia, ut veteres appellarunt, qux
alias appellantur pallx altaris; ut docuimus adConcor-
diam Regularum. Subftratorium eft id quod alicui fubfter-
nitur, ut hodie in altari groffiores telx, qux pallis altaris
fubfternuntur.
N o t a 7 3 4-. I n alio c o r p o r a l e s v a l u e .
Ita in Concilio Meldenfi apud Burchardum lib. 4.
cap. 13. S im ilit e r a d corporale la v a n d um , & a d p a lla s
a lta r is propria v a fa b a b e a n tu r , in qu ib u s n ih il a liu d
f ia t ..Et in Concil. Remenfi apud eumdem lib. 3. cap. 48.
F e l quando a b lu itu r ( corporale.) a S a c e r d o te , D ia c o -
n o , v e l S u b d ia co n o , primo in E c c le f ia in loco & v a fe
a d hoc p raparato a b lu a tu r ; f o qu od e x D om inica corpore
& [a n g u in e in fe ftum f i t .
N o t a 7 3 S • O r e m u s D eum A c D o m in
um, &c.
toldi, in Ordine 8c Pont. Romano, hxc plurali nu-
mero enuntiantur.
N o t a 7 3 6 . D o m i n e s a n c t e , P a t e r
O M N I PO T E N S , 8CC.
Ita in codicibus Rodr. & Remenfi. Sed in Ordine &
Pont. Romano, hxc pluralitcr enuntiantur: quemadmo-
dum 8c in cod. Ratoldi, in quo tarnen hxc ita haben-
tur : jSp ir it» fa p ie n t ia & in t e lk t in s , amen : S p ir itu
co n f ilii & fo r t t tu d in is y am e n : S p ir itu fe ie n t ia & p ie -
ta tis , amen. In Ordine Romano fequitur : & E p if co p n t
d e t eis mapp ulas , dicendo in v e fiitio n e harurn mapp alarum
: S u b n ix e t c , D o m in i , deprecamur t &c. In Ordine
mf. S. Germ, habetur porrebtio mappulx in hunc
modum: H i e d a t eis Ep ifcop u s mappularn d ic e n s : A c -
c ip e map pultun J im p le m in ifierium tit urn s p otens e fi enim
D e i t s } u t au g ea t t ib i g ra tiam . Ubi mappula nihil eft
0 aliud, quam manipulus quem immittit Epifcopus in bra-
chium finiftrum cuilibet Subdiacono dicens 1 A c c ip e ma-
n ipulum, p e r quem de fign an tur f r u U u s bonorum operum :
ut videre eft in Pont. Romano. Geftabaturque olim mappula
ad oculorum 8c narium pituitam detergendam, ut
aocet Alcuinus lib. de Offic. Ecclef. cap. de veftimentis.
In eodem Pontificali Romano Subdiaconi, accepto'ma-
nipulo, induuntur tunica a Pontifice fub hac verborum
formula: f t o la ju c u n d i ta t is , &c. Pofteaaccipic & tradit
fingulis librum Epiftolarum,manu dextra ipfum fimul tan-
Sitibus, dicens : A c c ip i t e librum E p ifio la rum , &c. Qux
ri Epiftolarum porreblio non extat in Concilio Carthag.
4. fupra citato, neque in Ordinevmf fandti Ger-
mani a Pratis, neque in Pontificali mf quod eft in fä-
crario Ecclefia: Rothomag. quodque putatur efle Angli-
canum , neque in Ordine Romano, nec in Sacramenta-
1 ri‘s excufis, nec in codicibus noftris mfs. neque in cod.
Tiliano, neque apüd fandtum Ifidorum, neque apud Ra-
banum lib. 1. cap. 8. de inftitutione Clericorum, neque
apud Amalarium Fortunatum lib. 1. de Offic. Ecclefiaft.
cap. ii. ex cujus verbis darum eft olim Epiftolarum librum
non tradi folitum Subdiacono in ejus promotione:
M i r o r , inquit, qua d e r e fum tu s ufus in E c c le f ia n o -
f i r a , u t S ubdiaconus fr e q u e n t e r leg a t leSHonem a d M i f -
fa m i cum hoc non rep e r ia tu r e x minifterio f i b i d a to in
eonfecratione commifium, neque e x litte r is canonic is ,n eq ue
e x nomine fu o Su bd ia con u s , u t mon firatum e f t , qu ia fu b
D ia co n o p ofitu s e f i , 8c c . Neque etiam habetur in Concil.
Toletano iv. cap. 26. in reftitutione Subdiaconi degradati.
N o t a 7 3 , 7 . O rdo q u a l i t e r i n R oma*
na E c c l e s i a ., &c.
) Ita in editis 8c in cod. Ratoldi. At in cod. Remenfi
additur, S u b d ia co n i, quia inillo codice hxc prxfiguntur
O rd in a t io n i Su bd ia con i.
N o t a 7 3 8 . D e t i t u l o i l l . e t i l l .
Ita in excufis, & in cod. Remenfi. Sed in cod. Ratoldi
iftorum verborum loco hxc.habentur: I lium S u b d ia co -
num , v e l D ia co n um . T u n c nominat illo s d e t itu lo fa n f t a
M a r ia , v e l fa n f t i P e tr i & aliorum. Sed nihil ejufino-
di repereris in Ordine Romano 8c in cod. Tiliano. In
Pontificali Romano hxc confiietudo antiquatur. Hxc
autem fpecialiter. intelligenda videntur de titulis , qui
Romx exiftunt, ad quos ordinantur Diaconi vel Prefby-
teri Cärdinales, qui ita appellantur , quöd fuis titulis
feu Ecclefiis fint veluti incardimati atque infixi, hoc eft
ftabiles.
Mos etiam olim inoleverat, ut nulli Clerici ordinären-
tur nifi ad certam quamdam Ecclcfiam, H^artyrium, feu
monafterium alicujus civitatis, aut pagi, ut ftatuitur
can. 6 . Concil. Chalcedonenfis. Quod u hoc tempore,
quo mundus vagis Sacerdotibus plenus eft, obfervaretur,
ad quantam gloriam & decus fe res Ecclefiaftica attolle-
ret, dici non poteft.
N o t a 7 3 9 • P a e s b y t e r u m d e t i t u l o
I E
Ita in editis. In codicibus Ratoldi & Remenfi, hxc
verba
verba défunt, &reiftiùs, ut arbitror. Nam hîc tantum A Sandte Ambrofi,
quxftio eft de promotione Subdiaconi ad Diaconium, & Sanifte Auguftine,
Diaconi ad Prefbyterium. Omnes fandi ConfefTores,
N o ta 7 4 S i q_u i s h a b e t A I i q u i d , San&a Félicitas,
&c* Sanda Agnes j
Olim de ordinandorum moribus, ingenio, 8c capaci- Sanda Agatha,
rate diligenter perquirebatur, ut manifeftum eft ex edido Omnes fandx Virgines,
Theophili mox citando, ex S. Leone Epift. 88. E x p e f ta - Omnes Sandi,
r en tu r fa n e v o ta c iv iu m , teftim onia p opulorum, q u a r t - Propitius efto, libera nos Dominé.
r e tu r honoratorum a rbitr ium , e le ftio Cle r ico rum , q u a in Per adventum tuum , libera Domine.
Sace rd otum fo le n t ordinationibus ab h is q u i norunt p a - Per nativitarem tuam , libera Domine.
trum régulas cu f io d ir i, u t A p o fto lic a a u fto r ita t is norma Per circumcifionem tuam, libera Domine»
in omnibus fe r v a r e tu r , qu it p ra c ip it u t Sa ce rd os E c c le f ia Per baptifmum tuum , libera Domine.
p ra fu tu ru s non folium at reflations fid e lium , f e d e tiam eo-
rum q u i fo r i s f u n t , teftimonio muni a tu r . Concil. Carthag.
h i .can. 22. D t n u ll u t ord in e tu r C le r ic u s , n i f i p r o -
tuum,Per jejunium tuum, libera nos.
Per Crucem tuam, libera.
tnag.hi. y t n u l l u * o r d in e tu r C le n c u s ,m PPeeccccaattoorreess,' , ttee rrooggaammuuss..
l a lm v t l E f i f i . f i exam in e , v e l f o f n l i te flim en ia , S. Ut Apoftolicum noltrum. 'Ut Rcgcm nottrum Ut Eptf-
eyprnno Epilt. 33. I n .r d im t ie n ib u s C le r i c i s , f n u r e s " copum noltrum. Fili Dei, tc rogamus. 1 1 1 . Agnus Del
carijftm e, f i lem n s va s a n te canfielere, mi m ares & m e r i t , qui tollis: I I I . Chrifteaudi nos I I I
fm g .U r n m commune eanfilia fa n d e rn r e . Idem habetur Nora fuperiorem Litaniam, qiim edidimus, e(Tc anti-
Epift. <8 & apud fandlum Bafihum Ep.ft. 181. ubl htec quioris form* hac pratfenti: i i qua ubi v nos defidera-
tnaterta tuiius craftatur. Idem videre beet apud Laropri- tur, fupplcndum eft.
dium in Alexandro Severo : V b i alitjuos v o ln ijft t v e l R e - N o t . 7 4 * . S olus Evr s copt r s 001
S e r e s f r e y in m s d u r e , v e l f r n f e f i t e s fM e r e , v e l f r o m - b e h e d i c i t , manu s s u r r e ca put h l i . s
ra to r e s , id eft rationale s o rd in ä r e ; nomina com m p r o - p o n a t .
fo n e b a t bartons fa fu ln m u t f i tjnis q u id b aberet crime- Ita in editis, in codicibus Rodradi, & Ratoldi Sein
m s , f reburet m um fefls, rebus : f i n o n f r e b u f fe s , fiubiree 'CobcilioCarrhag.lv. can. 4. Hunc tarnen ritum improU
. fa t r nm cu fs tts . D s c eb u tq u e fr u v e e fie fu o d i d C b n f i t u - bat Amalarius lib. 1 . de Ofllc. Eccl. cap. u . vultaue ma
«> C T ju d o s f a c t r en t sn fr o d s c o n d s t S o ce rd e tib u s f u i o r - num imponi Diacono non folimab Epifcopo , fed a ce.
d s n o n d t f im t .n e n f ie r t tn fr o vm c su rum R t l t o n b u s , q u i - teris Prelbyteris : E f i lib t llu t q u id um , inquir a p u d ne t
m m m M m m « « » > > « .r em u r e r . . f i t e . d e fit c r is O r d in ib u t , n t f i ie c u jm o uH e r ito t i, L d i c i t
Q y a m S c publics ordinandi funt Clerici, ut Epifcopus f . l u m E f i f i e f u m d ebtre m anut im fe n t r e j u i t r D io c e
de hispalam Iclfctetut bpopu o , ut in noftris codiciEus n um : q i i o non o d fo c e rd e t ium c e n f e c r l r Z a d m i
tare licet in edido Theophili Pacriarchx Alexandrini can.
6 . D e h is q u i o rdin an di f u n t , h a c e r it fo rm a ; u t q u ic -
q u id eft fa c e rd o ta lis ordinis confen tiat & e lig a t , & tunc
E p if co p u s e xam in e t 3 v e l ei^etiam a jfentiente S a ce rd o ta li
ordine , ^ptmyéîv cv p-iax n <MKM<na. vmpornç n nctoS, j(jif
G&inptovotwnç i i 'S.Tnov.hmu, ti n$if o Àuiami dimStutpm-
. yipcmyia. A m S&i 'iùiç pm id eft, O r d in e t pro.■
— i ^ B p nuPsim™ | ^ S 1 r S / : f f i r n e ° c S ^
lu t e , f i r r e ttflsmem um. O r d tn am a utem non f i a t c la n - cùm nnics liifficere «.4 » , 1 . “ f 7 T ’
lu s e i fe r r e tefiimonium. O rd in a tio autem
tu lum .
N o t a 7 4 1 . I nc .i p i u n t o m n e s , K y r i e
e l e i s o n , cum L i t a n i a .
In codice Remenfi, & in Ordine Romano, nihil tale
extar. Hxc Litania olim crat breviufcula, quam hie fubji-
ciam ,ex codice Ratoldi.
Kyrie eleifon.
Kyrie eleifon.
Chrifte audi nos.
Sanda Maria,
era pro nobis
Sande l^chael,
Sande Gabriel,
Sande Raphael,
Omnes fändi Angeli,
Sande Johannes,
Sande Petre,
Sande Paule,
Sande Andrea,
Omnes fandi Apoftoli,
Sande Stephane,
Sande Line,
Sande Clere,
Omnes fandi Martyres,
Sande Sylvefter,
.Sande Leo,
f t io r A p o f t o l i s ; q u i p o fu tru n t p lu r t s manus fu p e r D i a -
conos, qu a n d o confec rab antur. Quod miror : quia Concilium
Carthag. iv. Ordo Romanus ( ut librum Pontifi-
ealem omittam) libri Sacramentorum ram editi, qu^m
mfs. conveniunr cum ipfo libello 5 neque ratio Amalarii
mulrum cogit: quia d im hxc prima Ordinatio fieret ab
Apoftolis fimul congregatis, xquumerat ut omnes r
hunc variant codices mfs. alii enim folum Epif-
copum ordinando Diacono manum imponere prxeipiunt, ur Ge-
n0£'ontrVi tUftlffiniUm Pontificalc Egberci Eborac. Arch: ante an-
iio^Httcns Saxonias faiptum : alii jubenc aftames Prcfbyte- Tom. HI. 1
cùm unicus fufficere potuifTec. Sed &: communi huiedo-
drinx favet magnus Dionyfius cap. y. lib. de Ecclefiaft.
hierarch. 0 A lemupfliÄva. mrm<k>7t raiW '(d n w à t m ou
Suoianeiov fin uipawf f y -dd n moiwn{ tu>-dy It&ipX™ A-
maorifii>oç ijar <W effl ja-nvpfiv 7iamcm^ '&nw -
nnv. id eft, Diaconus vero genu altero flexo antealcare,
dexteram manum Pontificis, qui eum çonfècrat, fuper ca-
DPUC habet, ab eo confecratus iis precationibus quibus Diaconi
confecrari folent. a Opinioni Amalarii favere videtur
Pontificale mf. quod eft in Secrctario Ecclefix Rothoma-
genfis, videturque efle Anglicanum, in quo hxc addun-
tur : R t l iq u i ve ro S a c t r d o t t s ju x t a manum E p if c o p i cap
u t il liu s ta n g a n t >q u ia non a d Sa ce rd o tium , 8cc.
N o t a 7 4 3 ' O r e m u s , d i l e c t i s s i m i , &c.
Ita in editis, & in cod. Ratoldi, atque in Ordine Romano.
In cod. Remenfi ficuc in Pontificali Romano hxc
oratio paulö prolixior habetur j quam prxeedit, tum in
Ordine-, tum in Pontificali Romano ejufmodi allocutio
Pontificis : Commune v o tu m , 8 c c . Qux in codice Remenfi
extat poft confecrationem, A d e ft 0, quafumus, omnip
o ten t D e u s , 8 c c . 8c ci prxfigitur hie titulus : A d con-
fum m a n d um D ia c o n a tu s officium. In codice Ratoldi habetur
in fine Ordinationis fub eodem tirulo.
N o t a 7 4 4 ' E x a u d i , D o m i n i , p r e c e s 11 NOST RA S , &C.
Ira in editis, in Ordine Romano, 8c in codicibus Rodradi
& Ratoldi i extat in Pontificali Romano.
ros, poft impofitionem manuum Epifcopi caput ordinandi tangere,
ut codices Noviomenfis 8c Reg. Noftrum Edm. Martcne confuk
de antiq. Ecclcfi Ritibus cap. 8. de Ritil». ad Sacram. Ord.
fpcitantibus,
I i