ternæ retributioms in confpe&u Conditoris humi-A Quafi enim vineam facit, qui indé àtetna oblivif-
Cut rus fpiti
tualis rot«.
liât, velut ad terrain mérgit partem, quam furfum
levât. In rôtis quippe fuis currus nofter inceffan-
ter volvitur, fi de bôno opéré femper æterna inten-
•dimus, 8c de omni profedus noftri altitudine hu-
miles eflfe curamus. Quæ profedb arma, 8c currus
tune funt regis, cùm à prædicatorum fandæ Eccle-
fiæ forma 8c dodrina diferepare minimè videntur.
Currus ergo 8c arma cledi prædicatores fabricant,
quando auditores fuos ad fupernam patriam fefti-
nare docent, 8c intentfonis reditudine 8c munitio-
nc virtutis. Sed hase omnia, quæ in profedu unius
oftendimus, nihil obftat, fi per fe in pluribus diftri-
buta fentiamus. Eledos quidem per virtutum graeitur,
unde 8c per concupifcentias debriatur ; 8c
qui fe quafi fob umbra vineæ, 8c amoenitate pravæ
deledationis réfrigérât, æterni fibi incendii retri-
butionem parat. Unde aPc^ n*m!is ejufdem vineæ
frudus exponens, uvam fellis, & botrum amari-
tudinis dixit. Uva quippe in vifu eft, fel in fapo*
re : vifum obledans, guftum amaricans ; quia nimi-
rum reprobæ menti valde placet, quod concupif-
cit, fed in æterna poena, quod fibi modo eft dulce ^
amarefeit. Rex ergo nobis agros tollit, cùmeledus
prædicator lætos in deledatione motus carnis no-
ftræ loquendo fubtrahit. Vineas tollit, cùm de-
briantes concupifcentias à corde noflro penitus ab-
Con’cupifcn,
fu, fel lapon
dus proficifcentes, oftendimus priùs in curribus g feindit. Oiiveta etiam tollit, cùm falfæ mifericorponi
; deinde équités1 8c regalium quadrigarum
præcurfores ordinari, tribunos, eenturiones, arato-
res, & melfores conftitui; ad extremum verb fabros
armorum fieri. Sed quia fanda Ecclefia diverfis
eledorum minifteriis utitur, qui vult, poteft gtatia-
rum dona fingula ordinibus attribuere fingulis, ut
eorum qùæque fint propria illis, qui eoruffi affedi-
bus ftridiùs inferiintur.
Quid per filias 8 . Quid ergo eft quod fubdit : Filias Ifraelita-
1«id1 m tcU‘' mn:i unglientarias ) &: focarias, 8c panificas elfe fu-
s turas > Sed filiarum appellatione aliquando iftfirmitas,
aliquando fecunditâs defignatur. Quæ ergO fervi funt fàndorum hominum ; fed in hac vita fer-
Ifraelitarum filiæ,nifi mentes eledæ funt, ad divi- vi perpetui, in ilia veto fervi fempiterni. Quoti-
Quomodo Re- ni verbi conceptum præparatæ ? Quæ regis un- q die namque hoc ingérant, unde fandi viricoro-
gisunguema- guentariæ fiunt : quia dum prædicatoris fui inftitu- nentur. Nam cùm ex prælio hujüs .vitæ, æternæ
næ fiant. tioné proficiunt, in fe abundantem gràtiani Spiritus
fandi percipiunt, per quam mederi contritis
Focari* & pa- cordibus falubriter poflimt. Focariæ etiam fiunt :
uific*. quia dum fervore fandi Spiritus plenæ furtt, exem-
plo fuo proximorum corda in amotem Gonditoris
accendunt. Panificæ fiunt, quando eledas mentes
verbi Dèi alimente reficiunt. Unguentariæ ergo
fiunt filiæ, quando vulnera peccatorum curant.
Focariæ, quando purgata à fordibus peccatorum
corda, ad ftudium boni operis exemplo fuæ virtutis
inflammant. Panificæ verb funt, quando profi-
cientibus per exempla, non jam exempla propo-
nunt, fed altæ feientiæ verba proferunt ; ut velut
diæ opera reprehendit, cùm redè exhortando fu g-
gerit, nullum elfe meritum operis, nifi prodeat de
propofito bonæ intentionis.
i o . Sed valde qüærendum eft, cur dâri fervis
regis afferuntur. Nam fi hæc nobis jure auferun-
tur, quinam erunt, quibus non indigne tribuantur ?
Quod tamen fi fubtiliter quærimus, magnos in imperils
fuis fandos prædicatores noftros invenimus.
Qui funt ergo ii fervi, nifi illi, de quorum capite
ad beatum Job Dominus dicit : Numquid accipies
eumfervum fempiternum ? Maligni namque fpirituS
Eleflotua»
fèflus.djHi
tionis d.sjj
incrcnxntic
eft ai
gloriæ vidoria nobis præbeatur, qui contra nos ea
bella innovant, quibus ad æternam requiem duçi-
mur, profedb nobis magna fervitia impendunt.
Servi quoque vidorum funt, teftante veritate : A -
quo qui s vincitur, ejusfervus ejjicitur. Nam dum præ-
lia contra eos5 qui viduri font, excitant, ferviunt
eis, qui ihde coronantur, unde ad tempus eorum
prælia potenter excipiunt. Sed quia quod ad San-
dorum gloriam proficit, malignis fpiritibus crefcit
in damnationis augmentum, ablati agri, & vineæ,
&: oiiveta fervis tribuunmr. De omni quidem ma-
litia fua dæmones in æterna pcena punientur. In
congreflione quidem occülti cçrtaminis, quando
folidO cibo pafti, tant© fortius agant, quanto jamD eledi vincunt, mala quæ repellunt, fuis hoftibus
r t y * 4 -
fpiritaliter inftrudi j ferventiùs æterna defiderant,
Sequitur :
Agros quoque veßros, vineas, & olivetà optima
tollet, dr dabit fervis fu is.
Prædieatoris 9. Quinam fuht agri, quæ vineæ, quæ oiiveta,
munuseftdcic- qUæ jure prælatorum nobis auferuntur ? Sedprædh
ctatiom carnis, -1 > rr r,- 1 1 • r concupifcentiæ catores landi, quando ad correptionem peccato-
mentis.&bo- rum loquuntur, deledationes carnis, concupifcenhendunt.
Nam fi carnis deledationes iniquæ polfef-
fionis agri non effent, Apoftolus neqüaquam dice-
ret : f)u i feminatin carne, de carne met et corruptiobelium
inditribuunt
: quia ifti, tamquam aurum in fornacé,
probantur, illi pro reproba foggeftione puniuntur.
Agros ergo, vineas, & oiiveta fervi lufcipiunt :
quia cùm peccatores ad vitam, prædicantibus do-
doribus j redeunt, hoc etiam ad damnationis cu-
mulum dæmonibus proficit, quod poenitentes in
culpa prætèrita tamdiu eorum fraude retenti funt.
Dantur etiam hæc fervis, quando officio prædica-
toris converfopeccatotes ad Dominum, agnofeunt
quod in amore præteritorum criminum fraude dæ-
monum tenebantur.
i i . Quid verb eft, quod fegetés,ô£ vinearum re- 1
In carne quippe feminare, eft propoütum £ ditus adâecimari, &: eunuchis famulis regis dari ea
perhibentur? Sed fegetes eledorum âddeciman-
tur, quando excellentiora eorum opera colligimus,
ut ea, ad exemplum fidelium producamus. Unus
denique folus fuit,qui in fe omnium virtutum ple-
nitudinem habuit, cui fe omnis plenitudo divini-
tatis corporaliter infudit. Nos autem,quia de ple-
nitùdinè ejus omnès accepimus, dona gratiarum
per partes divifas poffid.emus.Hinc Paulus ait\Alii
quidemper fpirïtum datur fermo fapientix, alii ferma
feientix, alii gênera linguarum, alii inter prêtatrofrr-
montim, altert fides in eodem fpirttu,ralii operatio vir1
tutum, alii prophetià, alii difiretio fpirituumX>c^ ~
mentis obruere in deledationes corporis. Qui profedb
corruptionem de carne metiint : quia in eledorum
refurredionc renovationem æternæ incor-
ruptionis nequaquam recipiunt. Vinearum quoque
appellatione mentis coheupifcentiæ redè figuran-
tur : quia reproborum corda inebtiant, & à coghi-
tione veritàtis aliénant. Hujüs vineæ frudüs vitu-
perans Moyfes* ait : E x vinea Sodomorum, vinea eorum
. dr dé fuburbànis G omorrhx : •Uva eorum, uva
fellis, dr boiras amarifsîinus. Ex Sodomorum quippe
vinea vitem, ex Gomorrha ducit propaginem,
qui nefandiffimis concupifeentiis mentem replet.
quo pw°i
ligcnii-
Cohf I.
rio vero numero, quia perfedus eft, virtutes ad-A talcs etiam convertuntut, qui magnapoftmodum
decimamus, cum iingulorum dona eledorum col- omnipotenti Deo fervitia impendunt, apte fervi
ligimus, quæ minores imitentur. Nam de Moyfe
feriptum eft : £)uid erat mitifsimus fuper omnes homines
terra. De Abraham quoque dicittir : Credi-
dit Abraham Deo, dr reputatum eft ei ad iuftitiam.
Cùm ergo manfuetudinem cum fide imitari volu-
mus, neceffe eft ut de exemplo Moyfi &: Abrahæ
ad refedionem mentis noftræ, velut eledarum fe-
getum, cibi decimentur. Sic fic nimirum caftita-
tem Jofeph, fic Job patientiam, fic zelum Phinees
ad exemplum noftrum prædicatores proferunt :
quia dum perfedorum virtutes oftendunt, velut
eledarum meffium décimas congregant, quas bene
ancilïæ dicuntur auferri,&: in opéré régis poni. An- ^u,ier pccca*
non tunc ancillam rex regum tulit, quando de il-
la magna peccatrice dixit : Rcmittuntur ei peccant pà, ejufqiic rc-
■ rmlta, qmniam dilexit multion ? Et hanc in ope-
re fuo pofuit, quando in caftellum intravit, & cum z »c . 7 !+ 7 ,
ilia in domo füa recepit. Hanc etiam in opère fiib lkdtm ...
pofuit : quia refurgens à mortuis, ei pradicationem m 'Jc m i
fuæ refufrèâionis injünxit. Servum quoque tulit.
quando à telonei lucro Matchæum ad fe fequen- M.ub v
dum vocavit. In opereluo huncedam pofuit, quia &c.
ei in domafua conviviumpræbuit.&Æthiopiæ Ai ‘ r c '<•
prædicatorem, Converfi orbis Evangeliltam fecit. 1*
proficientibus apponant. Unde & bene eünuchis B Quja ergo prædicatorum minifterio hi etiam ad J “ !'
fam illlC P vAw n f tu m im rlprim-»» J o r i n r -v J ie iin F i n n . » . . « 1 & famulis eædem frugum decimæ dari prædicun- „ J . . . r 1 1 Matthi
tur. Eunuchi quippe font, qui animi virtute, omnia
in fe libidinis fomenta contriverunt. De qui-
. bus nimirum in Evangelio Dominus dicit : Sunt
eunuchi, qui caftraverunt fe propter regnum calorum.
Famuli funt,qui adhuc ftucliis vitæ adivæ fub aliéna
cura inferviunt, &: ad altitudinem caritatis libe-
ri adhuc exire non poffunt. Qui &: apud Moyfen
fexannis fervire dominis fuis debere inveniuntur,
ut feptimo Iiberi egrediantur : quia nimirum priùs
debent perfedi effe in opere, ut ordinate in fumma
contemplatione exire valeant. Eunuchis ergo famulis
dodor meffium décimas tribuit, quando i i ,
qui in candore caftitatis obediuntfibi, opera majo-
rum eleda fequuntur. Vinearum etiam décimas
Dominum redeunt, de quorum falute humana co- thiopi* ap^
gitatio defperare poterat, bene fervi &: ancillæ ^lus-&pr*-
& optimi juvenes in regis opere ponendi deferi- awt‘
buntur.
14. Poffunt fervorum & ancillarum nomine, Cordistuotus
moms cordis & affediones intelligi. Nam quando quomôdo fub-
nobis reproba foggerunt, fervi funt : quando affe- di~
diones mentis pravorum motuum fuggeftionibus nt>
fobfterni appetunt, ancillæ. Tune quidem neceffe
eft, ut per rigorem propofiti utrifque dominemur.
Servos noftros & ancillas prædicatores tollunt,
cùm motus cordium noftrorijpi, & affediones in-
ftruunt, qualiter ad Dei fervitium dirigantur. In
opere regis ponunt, quando jâm idem Dei omni-
potentis fervitium, quod eorum magifterio diditribuit,
cùm eis, quàm mira caritate Patres noftri C cimus, exercemus. Quare & in afinis quid aptiùs"
Deum 8c proximum dilexerunt, oftendit ; ut 8c
ipfi etiam ejufdem caritatis abundantia repleri ftu-
deant, ac velut ebrii, præteritorumque obliti, fola
fiitura diligant,atque ad ilia ferv enter currerenon
omittant.
iz. Poft ifta vero omnia fervi Ifraelitarum, 8c
ancillæ, juvenes optimi tollendi prædicuntur, at-
que in regis opere ponendi. Qm funt fervi carna-
lium, nifi qui, malorum exemplo, diuturna con-
foemdine fie depravati funt, ut colla mentis fob ju-
go ncquiffimæ imitationis perpemo fobdidiffe vi-
deantur? Servi ergo illorum tollunmr, quando ele£
d• orum præ. dicato1ru.m .ftu.di,o i lli etia,m 1p eccata de- J. 1 1 w CluCLl L uUULlll ,
lerunt, qiu reprobæ îmitationi carnalium vehemen-^D oportet, utmundus fit per innocentiam, & ftudio
ter fubdi videbantur. Qm etiam juvenes optimi
dicuntur. Juvenes quidem funt, quia in malo fortes
f'nrn ** nrr'v,m,,rr' •’*- 0, quam lafeivi motus animæ figurantur ? In opéré
autem regis ponuntur, quando ilia mens, quæ pra-
vis cogitationibus moveri ad lafeiviam folebat,
prædicatione dodoris proficit, 8c affedus fuos iri
appetitu imitandæ caftitatis ponit. Poifont fervo-
rum & ancillarum 8c afinorum nomine defignari,
qui fecularibus hominibus corporalia obfequia for-
titer impendunt. Sed in opere regis ponuntur : quia
converfi ad Dei omnipotentis fervitium, fpiritua-
lia tanto devotiùs pro æterna retributione tolerant,
quanto clariùs agnofeunt, quia magna fine frudu
tolcrabant. Greges etiam rex addecimare dicimr :
quia quifquis omnipotenti Deo placere appétit,
: optimi etiam dicuntur, quia ceteris peccatori-
bus nequiores font. Quibus nimirum per Prophe-
tam dicitur : Va qui potentes eftts ad bibendttm vi-
num, dr viri fortes ad mifeendam ebrietatem. Vinum
denique bibunt, qui deliberatione mentis, fervo-
rem concupifcentiæ præcipitantcr excipiunt, 8c e-
brietatem mifeent : quia dum concupHcentiarum
ardoribus inflammanmr, ad vias reditu dinis, per-
dita ratione, redire nefeiunt. Potentes verb 8c forboni
operis intentus. Per illud quidem arbor eft
bona, per iftud etiam firudus facit.Quia verb mul-
tis utimur, ut fervare innocentiam, 8c bona opera
exhibere valeamus, ipfie cogitationum innocen- Et mentis eogi,
tiumturbx greges noftri funt. Quid ergo eft, qubd tationcs-
addecimantur, nifi quia cogitationum fubtilitas facile
non videtur ? Nam fiepe bona nos cogitare
putamus, quie fubtiliter difeuffa, bona non font.
Addecimari ergo greges debent, ut illud fblüm
regii juris fit,quod denario numero continemr.
Quod in nobis tunc bene agitur, cum prsedicatotes
tarn ad bibendum, quàm ad mifeendam ebrie- p rum noftrorum magifterio dîfcimus, perfedi effe
ttaatteemm /foTinntt , Iuirt nprrno ferventi pnrrr>orp>ro»f(iirtro> Smmali vvaelImu*t “ Rrai _L:l i • ‘ .
optimi fervi effe doceantur. Hos optimos juvenes
item divinus fermo demonftrat, cum diaboli avidi-
tatem exponit, dicens: Efca ejus eletfa. Nam anti-
quus hoftis in eorum nequitia valde reficitur, qui
nequiffimis nequiores funt.
13. Ancillarum verb nomine ilia nequiffima peccatorum
conditio defignatur, qui per iniquitatem
valde font peffimi, 8c aliis praibent exempla pra-
vitatis. Velut enim ancillx fervos pariunt, dum
magnx iniquitatis non funt folum operaria, fed
etiam matres. Quia verb Sandorum predications
Tom. III.
non folùm exhibitione operis, fed etiam in exqui-
fitione cogitationis. Ad extremum verb dicitur :
Vofque eritis ei fervi. yerf ,7.
i j . Ut videlicet f i e ejus juri fe fobditos fciânt, Prætcr p>*la-
ut ejus mandata præterire non audeant. Hanc pro-
fedo regiam dominationem volebat Dominus fta- agendum/
tuere, cum dicebat : Jjhtodcumque ligaveris fuper Matth, is. 19.
terram, eritligatum in calis : dr quodcumque folveris
fuper terram, er itfolutum in calis. Hanc etiam pote-
ftatem exigebat à fubditis, qui dicebat •. s i quis c«l. z. s.
evangeliscaverit vobis aliud, quam ego evangeli^avi
vobis, anathema f t . Hincitcm Dominus dilcipulos
N ij