i j l Sän&i Gresorii Liber tertius i j z
murium fimilirudines efle perhibuit, nunc vafa au- A d i Tune, non divino ; providendum bonorum Rcrea
appellavi^Scd ibi de eo,quod arc* pro pecca-
to cxfolvi dcrobac, tradabatur, hie autem ae arc*
temiffione.’ Quid ergo eft, quod res ift* e*dem
honeftiori nomine exprimuntur, nifi quia peccaca,
qu* pcenitenti* flecibus terfi non font, in de formicate
foa attentius videnda atque lugenda font:
ca verb, qua: jam font diluta magnis flecibus, non
attentius, neque in deformitate foa refpicienda,
fed *ftimatione humilitatis aliquando cogitanda ?
Quafi enim in mente pcenitentis, 6c acriter dolen-
cis anifimilitudo, 6C murium eft: quando ut attentius
lugeat earn, quam ante mentis foa: oculos con-
dorum ftudio eft, ut eorum curam tunc nec om-
niho pr*tereant, cum iidem fobditi fe de eorum
cura dimiflbs putant, fed pia calliditate explorent
jam liberi qualiter vivant, quorum fobditionis bona
plenius noverant. Quare 6c fobjungitur: Et
afpicietis, & f i quidem per viam finium fuorum af-
cenderit contra Bethfames, ipfe fecit nobis hoc malum
grande. Sin autem minime, feiemus, quianequa-
quam man us ejus tetigit nos, fe d cafu accidit.
13. Bethfames, ut jam diximus, interpretatür
domus folis. Dimiflam autem arcam pr*dicatof es
afpiciunt, utrum redo itinere contra Bethfames
gradiatur: quia 6c cum proprio arbitrio dimittun-
gerit, peccati maflam coadunatam videt. Sed cum
jam magnis 6c diuturnis fletibus quodammodo de B tur fobditi, explorare pradati debent, an bonum
5 ic ad memo-
riam rcvocan-
da, ucâ cxle-
ftibus confidcuedianr.
L-’onnifi perfe-
<flis difeipulis
permittendum
ut arbitrio fuo
peccatorum foorum remiflione fecurus ad foper-
11am patriam feftinare curfo magn* converfitionis
cceperit,quafi aurea jam vafa confpicit: quia pecca-
ta videt, non quibus fe obligatum viderat,fod qua:
omnipotentis Dei laudibus impendat. Bene autem
in capfella ad latus arc* eadem vafa reponuntur.
Nam fi area divin* cognitionis fecretum infinuat,
ad latus vafa dependuntur : quia dum altitudo divin*
cognitionis mentem elevat, ad virtutem humilitatis
infirma noftra prætèrita ad memoriam re-
ducenda funt. Non igitur ponenda font ante arcam
; ne, dum immoderatiùs infirma refpicimus,
attolli ad foperna nequeamus. Conftat itaque, quia
ex latere dependantur : ut 6c foperna videamus libéré,
&r,cùm expedit,ad noftra infirma mentis oculos
revocemus.
11. Quid eft autem, quod pr*cipiuntur : Et diminue
earn, utvadat? Sed area dimittitur, quando
érudit* mentes fubditorum à fois Redoribus libéré
vivere permitcuntur : ut videlicet ad *ternam
patriam properent, non jam majoris imperio, fed
propri* arbitrio rationis. Tenenda eft igitur, ut
plauftro imponatur ; impofita quoque dimittitur :
a quia nimirum eledis fubditis difponend* vit*
foæ licencia à pr*Iatis ante dandanoneft, quarn
dodrin* fpiritualis eruditionem percipiant, 6c fir-
mam confuetudinem bon* operationis. Nam nec
libertatis ad profedum convertant cæleftis itineris.
Sed 6c cautè notandum eft : quia tune redè contra
Bethfames area afcendic, cùm confinium viam
gradiendo non deferit. Confines etenim noftrifont
eledi priores : confines quippe font, qui juxta fe
poflemones difpofitas habent. Confines igitur ele-
dorum funt æterni regni perpetui coheredes.Nam
velut juxta fe difpofitis poüeflionibus habitant,
qui in eamdem *ternæ patriæ focietatem vocati,
de una 6c eadem Conditoris majeftate fortiti font
jura ætern* hereditatis. Vel idcirco dicuntur confines
: quia cùm de bona converfatione ad peren-
q nis vit* gaudia eledi perveniant, qui redè vivunt
in hoc mundo, cæleftibus civibus vicini font.Qu*
eft ergo via confinium, nifi afflidio temporalis g
Hanc viam Bethfamis per femetipfum Dominus
demonftrat, dicens: Arfta eft via , Jquo ducit ad vi-
tam.Hanc item commendat, cùm aifcipulos incre-
pans,ait: 0 ftulti, & tardi corde ad credendum,
nonne oportuit pati Chriftum, df ita intrare in glo-
riam fuam à HincPaulus ait : fe r multos tribulatio-
nes oportet nos intrare in regnum Dei. Contra Bethfames
ergo tune area dirigitur, cùm per viam confinium
afeendere videtur : quia in fuperna converfatione
ille veriùs proficit, qui ad ætema gaudia
pervenire non per mundanas deledationes, fed
per carnis afflidiones, 6c mundi adverfitates qu*-
fimplicibus fubjedis 6c bene viventibus, nec erudi- rit. Sed quia non ire , fed afeendere dimifla area
tis 6c infirmis vivendi libertas rede conceditur. II- dicitur, altior via dimiflis in libertate fubditis indili
quippe a callido adverfario decipi tantofaciliüs catur: quia per viam Bethfamis non rede gradiunpoterunc,
quanto 6c deprehendere ejus infidias per tur, fi non quotidie de bonis ad meliora proficiunt.
ipiritalem eruditionem nequaquam didicerunt: ifti Afeendere enim meritis virtutum, quotidie ad mevero
eo difficilius fervant bonum eruditionis, quo
tentatoris laqueos eruditi confpiciunt, 6c eorum
vincula devitare eruditi nonpoflimt. Tunc ergo
competenter area dimittitur, cum id, cui imponi
debeat, plauftrum ante fabricatur, cum ei vafa auliora
proficere eft. Sed cum rede contra Bethfames
area.ducitur, malum grande, quod perpefli
foerant, omnipotentis Dei operibus .adferibunt.
Malum namque grande earn percuffionem vocant,
de qua foperius legitur: Fiebat manus Domini fitr
rea, qu* debentur pro peccato, ex latere depen- per fingulas civitates interfettionis magna nimis. Et
duntur : quia profedo tunc fecura efle poterit vita quia eamdem interfedionem tam ad converfionem
libéré vivehtis fobditi,cùmrenovationem interioris Gentilium, quam ad fidelium delinquentium fahominis
cuftodire longo ufo didicerit ; cùm ex vi- £ lubrem compundionem retulimus, cum area re-r
t* puritate celfitudinem divin* eruditionis appre- de contra Bethfames graditur, malum illud gran-
Hscc libertas
majus amoris
hendit, atque inter dona fublimia, ea.qu* aliquando
pravè egiffe memorat, recolere ad humilitatem
non negligit. Qu* profedo vivendi libertas, quia
ad fblum ftudium foperni amoris bonis fobjedis
impenditur, apte 6c caufam, qua eadem area di-
mittatur, adjungit : ut vadat, inquit. Quafi enim 6c
aliis verbis dicat: Ad hoc folum liberiùsvivere
permittendi font, ut ad cæleftem patriam celeriùs
proficifcantur. Sed quia nonnulli fobditi tam converfatione
, quam foientia humano judicio perfede
quod acciderat, à Deo efle indicatur : quia pro-
fedo eledorum fingulorum finir indicat, qualiter
prædicatoris. animus eorum prima opera reco-
gnofeat.
14. Nam fi in fine deficiunt, apertè cognofcitur,
quia bona eorum principia à Domino non fuerunt.
Unde 6c fobditur : Sin autem minima ,/cimus quia
nequaquam manus ejus tetigit nos, fe d cafu accidit.
Manus Domini quid eft, nifi unigenitus Patris *-
terni ? Manu namque Domini non tanguntur, qui
Qui infej
ficiunt.rai
flore N
ccfliira f
• H»c attemdcrc ridctui' ad Régulant Sanfli P. Bcncdifli c. i. ubi eadem compcndiose legimus.
Isy inprimum Règum. Op. IV. 15*4
non infpiratione divini verbi, fed fubitar délibéra-A fanter faciunt : mugiunt verb, quia carnalia defi- obflam
tione cordis fui à priftina converfatione feparan-
tur. Quicertè tanto celeriùs ab incoepta boni täte
deficiunt, quanto quod per ardäm viam ingredi ad
*ternam patriam propofuerant, qua fortitudine
cxequendum effet, pr*cogitare nefeierunt. Quare
apte didum eft : Cafu accidit. Quod enim cafu
accidit, fobito 6c fine confilio 6c provifione con-
tingit. Cùm ergo hi qui à mundi amore, five qui
ab infidelitate difoeflifle videbantur converfi, ad
prioris vit* nequitiam revivifeunt, apertè cognofcitur,
quia non manu Domini, ut videbantur in-
terfedi, fed accidente cafu à priftina fint converfatione
feparati. Sequitur
deria in femetipfis extinguere, fine magna quotidie 1
tribulatione non poflunt. Mugire namque, ad la- ‘
borem edomand* carnis pertinet j pergere autem,
ad perfeverantiam bon* voluntatis.Nam dum contra
naturam caro carnales motus comprimere co-
gitiir, velut mugit dum graditur : quia propria
defideria adimplere prohibetur. Bene quippe duo
h*c in Sandorum profedione deferibuntur, videlicet
pergere 6c mugire. Quia etfi eis ad fopernam
patriam feftinantibus, magna eft inftantia defide-
rii, eft nihilominus invincibilis patientia laboris.
Nam de his vaccis pergentibus per Ezechiclem dicitur
: Non revertebantur, cum incederent. Vacca___»...
Fecerunt iUi hoc modo, & tollentes duos vaccas ju n - B rum quoque mugitum, 6c caufam exprimit Paulus
xerunt ad plauftrum, vitulofque earum clauferunt dicens : Video aliam legem contradicentem legi men- *om.7.
domi, & poßterunt arcam Dei fuper plauftrum, & tis mea, & captivum me ducentem in lege peccati.
capfellam, qua habebat mures aureos, & ßmilitudi- Infelix ego homo, quù me liberabit de corpore mornesanorum.
- tis hujus ? Mugiunt ergo vaccæ, fed pergunt : quia
Quia h*c fopra latiùs expofita funt, quid jam fandi v iri, etfi magna font tentamenta, qu* perin
fè de fpiritali eruditione contineat îpfa profedio ferunt,viam tarnen fopern* patri* non relinouimt
arc* , videamus. Nam fequitur:
I bant autem in diretlum vacca per viam, qua ducit
Bethfames, dr itinere uno gradiebantur, pergentes,
dr mugientes : dr non declinabant neque ad dexte-
ram, neque ad fihiftram.
iy. In diredum pet viam, qu* ducit Bethfames
ire, eft in ftudio c*leftis perfedionis , afflidionem
carnis tenere per virtutem diferetionis. Nam in diredum
vacc* nequaquam gradiuntur, fi in afflidioi
fopern* patri* non relinquunt.
Pergunt item, fed mugiunt: quia etfi magnis defi-
deriis ad fuperna properant, profedum tamen foperni
itineris non de quiete pacis obtinent, fed ex
triumpho tentationis. Sequitur:
Sid dr Satrap a fhilifthinorum fequebantur ufque Vnf. u . \
ad terminos Bethfamis.
18. Quinam font termini, adquosfequi profi- Pcrbonoram
eifeentem arcam Dei pr*latis neceflarium eft, & °Pcrum riam >
quos in arcs Dei comitatu pro'gredi congruum “L T S « "
ne carnis diferetio non fervanir. Denique dum ul- C non eft i Quos nimirum terminos fi aedpiamus in
tra m o n iim r a r n a f f l i c im r m n fp r r p n n pm Tnirimi p rn rlirinn modum caro affligitur, conferre opem fpiritui » o, I_________ ____
eadem caro omnino defeda non fufHcit. Et fi digne
non affligitur, dum fuper bit, velut libera fer-
vire mend indomita dedignatur. Bene igitur, dum
per viam Bethfamis in diredum vacc* ire refe-
runtur, fubjundum eft : £)uia non declinabant neque
ad dexter am, neque adfiniftram. Ad dexteram
quippe declinare, eft virtuti abftinenti* immoderate
infiftere : quia per boniim, quod videtur, viam
deferimus, dum fic neceflariam abftinenti* virtutem
fequimur, ut alia nobis auxilia de came fob-
trahamus. Ad finiftram quoque declinare, eft car-
ni abundantiiis indulgere. Nam per apert* remiferudidone
fieri eloquii, 6c bona operatione, con-
prariumnon videtur. Sed hi profedo termini Beth-
fimis, fequentium principum termini finit, cùm
pro modo foo quifque fuper fubditis perfedus eft
dodrina facri eloquii, 6c ufo bon* operationis. Eo
enim jam dc ifto fecurus Paftor efficitur , quo 6c
cautè jam fpiritalia confpicit, &: ea, qu* ratione
comperit, fortitudine boni operis apprehendit.Qui
profedo termini, Bethfamis efle termini dicuntur :
quia nimirum dum eruditos Dei operarios dignan-
ter excipiunt, ad contempladonem fopern* patri*
introducunt. Termini namque font : quia 6c di-
gnos ad contempladonem fofeipiunt, indignos exfionis
vitium a'Bethfimis via defledimur, dumD pellunt. Indodi quippe fi ad contemplanda fubticarnem
per delicias deducimus, qui paradifi viam
in afflidione difpofitam noveramus.
16. Et quia nulla eft vit* parcioris finceritas, fi
munditiæ boni operis fimplicitas non concordat in-
tentionis,cautè expreffum eft: Et itinere uno gradiebantur.
Uno quippe idnere graditur, qui virtutem
quam pr*tendit in bono opere, in reda fervat in-
tentione. Quo contra de unoquoqûe reprobo dicitur
: Va peccatori ingredient 's terram du abus viis.
Duabus quippe viis peccator terram ingreditur,
cùm Dei videtur efle quod agit, fed ex omni quod
ïiùs foperna fè foftolîere priefomunt, potiùs erran-
do deviant, quàm lumen veritatis appréhendant.
Et nifi quis bona opéra pr*mittat, hoc profedo
agit, ut illam quam appétit claritatem intern* vi-
fipnis, numquam inveniat. Unde& Dominus in
Evangelio, quafi ad terminos Bethfamis contem-
plativ* vit* amatores tranfmittens^ ait : £)ui ha- qohan z
bet verba mea, & facit ea, hic eft, qui me diligit : %
qui autem diligit me, diligetur à fatre meo , Cr ego
âiligam eum, dr manifeftabo ei mcipfum. Qui enim
fè manifeffaturum non nifi diligentibus dicit, fè
religiofum foris exhibet, intus feculi intentionem £ autem diligere eos, qui fervant mandata ejus : aper-
•U«.
i'Jndum,
li»
tenet. Uno autem itinere gradi eledos foos Dominus
infinuat, dicens : Si oculus tuusfuerit fimplex,
tot um corpus tuum lucidum er it. Hinc Paulus ait:
Gloria noftra hac eft, teftimonium confcientia noßra.
Hinc David: Omnis gloria ejus filia regis ab intus.
Uno igitur itinere contra Bethfames vacc* gradiuntur
: quiaeledi ad *ternam patriam feftinan-
tes, bona foris agunt, fed ex eifaem bonis operibus
feeuli pr*mia non requirunt.
17. Quid eft autem, quod de eifdem vaccis dicitur
: quia gradiebantur pergentes dr mugientes.
Sed pergere dicuntur: quia fandi viri bona incefo
tê docet, quia lucem fu* occult*, vifionis non tribuit,
nifi pro retributione bon* operationis. Sequitur
:
Porro Bethfamito metebant triticum in valle. verf. i3:
19. Qui enim Bethfimit* rediüs poflunt in- Qj,a jn Con-
telligi, quam hi, qui perfedi jam viri font in fo- tempiatione,
blimitate contemplationis ? Nam velut de domo mcnsPu” . .
r .. r - r . . . . nuncconlptcir, iolis lunt, qui contemtis terrenis omnibus, ven lu- aliquando ap-
minis fplendoribus illuftrantur. De domo cjuidem Prcncndit-
folis funt, qui jam omni mundo fepulti, ad viden-
dam Conditoris foi claritatem flamma mir* dile-
dionis inardefcunt. Qui ad civitatem fuam duo-
K i i j