WIta ineditis, inquibus nulla 1 eftetiam Litanixmen- A N o t a 3 6 3 . Q v b s i t e jus d
tio : fed in aliis codicibus noftris mfs. ut apud Pamelium ' * *
hoc die annotatur Litania major, cujus Officiumvide in
Rogation ibus.
In codicibus Remenfi 8 i Ratoldi lequuntur Miflic pro
fecunda & tenia die. In cod. Rem. adduntut tres ora-
tiones pro quarta die. In iildem verb codicibus Rodradi,
Remenfi, Sc Ratoldi nulla habctur Mifla de S. Mar-
CO , qucmadmodum nee Rogationes ante Afcenfto-
N o t a 3 3 8 ' P er. v e n i r e t a d M a r t y r u
A L M A M.
Ex hoc loco difeimus S. Marcum Märtyrern fiiiflè. Ita
docet Gelàfius Papa in Synöäo Romanaj & S . Gregorius
Turonenfis lib. 1. hift. cap. x4. T u n c & Jacob us f r a -
Ex 3. cap. ad Ephefios; quern locum ita de cruce expli-
cat S. Auguft. trad:. 118. in Johan. L a t a q uipp e e ft in
tr a n fu t r fo lign o quo e x ten d u n tu r p tn d en t is rnanus ,: d r
f ig n i f i c a t opera bona in la titu d in e c a r ita t is . L o n g a e fi
a tran fve r fo lign o u fq u e a d t e r r am , u b i dorfum p ed e f-
q u e f ig u n tu r : & f ig n ific a t pe r feve ran tiam in Ion g i t u -
d in e temporis ufq u e a d fin em . s l i t a eft in ca cum in e ,
q u o d tra n fv tr fum lign um fu r fum v e r su s e x c e d i t : & f i g
n if ic a t fu p e rn um fin em , quo cu n f la opera refe run tur.
Q u o n iam c u n f la , q u a la titu d in e & lo n g itu d in e bene a c
perfev.eranter f i u n t , p ro p te r a ltitu d in em d ivin orum f a c
ien da f u n t pramiorum. P r o fu n d a eft in ea p a r te , q u a in
terram f i g i t u r : ib i qu ip p e & occulta eft , n ec v id e r i p o -
t e f l ; f e d cu n f la appa r en tia , & eminentia in d e t
* " D ° 7 * i o jh &A i f n y r h w o 7m p L ” L B W Ê È . D c i -
C fc o ftan a : D t m f »i b m c £ ,m S . M « n \ E - 1™ c om p r 'h cn d i & d , , „ £ c ar . m n p u f i , »m v e r fa
Mifla Ambrofiana D e u s q u t
%ang e ll f t a & M a r ty r i s tu i Ja n g u in is rofeo confec raf-
t i cruore per fu fum ; Sc ex Liturgia ALthiopica : A c S .
M a r c i E v a n g e lif ta & M a r t y r i s , & S . S tep h a n i A r -
ch id ia co n i protomartyris . Confentiunt Rabanus Sc Not-
kerus in fuis Martyrologiis, qui etiam ejus Martyrium
deferibunt.
N o ta 3 S 9- S. V i t a l i,s.
'ln Miflä Ambrofiana additur b fan&a Valeria, Sc
Mifla eft de pluribus Martyribus.
N o t a 3 6 0 . . B. R. *■ . 1 • ,’V-1 •«"’ •
Id eft, benedi&ionem require, nempe in fefto SS. Apof
tolorum Petri Sc Pauli.
N o t a 3 6 1 . SS. A l e x a n d r a
In codice Remenfi eodem die Mifla de S. Juvenale ha- ^ ^ yuiuwu^
betur, qux horiun San&orum M^flam prxeedit. Extat c S ^ P an
etiam in appendice codicis Rodradi.
N o t a 3 6 2 . c I n v e n t i o s a n c t ^e c r
p ro ced u n t.
N o t a 3 D i g n a t u s e s r e d i m e -
r e .
In codicibus Remenfi Sc Rodradi "hate lequuntur : T u
q u i es lign um v i t a , p a r a d ifi rep ara tor .
N o t a 3 6 7 . N a t a l i s S. J o h a n n i s , 8cc.
Hoc feftum d non extat in excufis.
N o t a 3 6 8 . S S . G o r d i a n i e t E p i m a -
In. codice Ratoldi legitur, G o r d ia n i, C y r i l l i , a t q u t
E p im a c h i. Sed in Mifla nulla fit Cyrilli mentio. De il-
lo agit Martyrologium S. Hieronymi eodem die : I tem
C y r i l l i , D io n y f ii. In codice Remenfi legitur : N a t a l i s
S . G o r d ia n i, nulla fada mentione S. Epimachi: Sc Mif-
la eft de folo S. Gordiano.
Hoc fefto Grxci carentj nulla enim illius mentio -fit in
corum Menologiis, nec in fandione Emmanuelis Com-
neni Impcratoris de feftis apud Theodorum Ballamonem
in Nomocanonem Photii tit. 7. cap. 1.
N o t a 3 6 3 . P a s s i o n is. tuje mi t la cu lA
SUSCITASTI. ■ . . . . .
Quia in crucis inyentione, ut crux Domini ab aliis in-
ternofei poflet, mortuus homo Dominica: cruci admo-
tus revixit , quemadmodum in Chrifti paflione multa
corpora Sandorum multis in landa civitate vila funt,
ut teftatur S. Paulinus epift. n. Poftremo D om in icam
cruc em p ro d it refu r r e flio : & a d fa lu ta r is lig n i ta flum
In codicibus Remenfi Sc Ratoldi, & apud Pamelium
adduntur Achilleus & Nereus, quibus in Miflali Rom.
adjicitur Domitilla. Sed in codice Ratoldi dux funt Mif-
f x , prior de S. Pancratio, altera de fandis Achilleo Sc
Nereo. At apud Pamelium prior Mifla eft de SS. Achilleo
Sc Nereo, lecunda de S. Pancratio.
N o t a 3 7 0 . R. B.
Id eft, require benedidionem , infra videlicet incom-
muni de uno Martyre.
N o t a 3 7 1 . S a l u t a t i o n e. Lege , f a l v a -
N o t a 3 7 2 . N a t . s a n c t æ M a r i e a d
Ha c feftivitas non extat in excufis. f Habetur in
morte r t fu g a ,fu n u s e x cu fium & corpus e reflum eft. Idem D nibus aliis noftris mis. codicibus. In codice Remenfi eft
feribit Severus Sulpitius lib. 2. hift. D u a b u s p r iu s f r u f - ry « n M a r .
tra cruc ib us adm o tii , u b i C h r ift i p a t ib u lo a t ta flum e f t ,
d i f lu mirabile , trep idant ibus c u n f l i s , fu n u s e x c u f ium ,
& in t e r Jp eflatores a ft itit s Sc Sozomenus lib. 2. hift.
Eccl. cap. 1.
N o t a 3 6 4 . Q u i p e r P a s s i o n e m c r u -
C I S , &c.
In codicibus Rodradi, S c Remenfi eft alia Prxfatio
longe prolixior • Pra c ip u e in ifta d i e , in q u a F i l i i tu i
V n ig e n i t i a J u d a i s abd itu s g lo r io f us in ven tus e ft trium-
p h u s , See. Ubi 7» tr ium p h us crucem Chrifti fignificat.
Itacapit S. Ambrofius in obitu Theodofii: T r ia p a t ib u -
l a confufii reperit q u a ru in a co n te x e ra t , in imicus a b -
fc o n d e r a t j f e d non p o tu it o b litera r i C h r if t i tr ium -
fub hoc titulo : D e d ic a t io E c c le f ia B . M a r ia a d M a r tyres.
Hoc feftum olim inftituit Bonifacius IV. Papa, con-
verfo Romano Pantheo in Ecclefiam S. Maria:, Sc omnium
Martyrum. Qua de re agic Paulus Diaconus lib. 4.
hift. Longob. cap. 37. & lib. 5. cap. 11. Hoc Pantheon
aedificatum eft à Marco Vipfanio Agrippa : quod ita ap-
pellatum eft, vel quod in fimulacris Marris Sc Veneris
multas Deorum imagines acciperet, vel quod forma con-
vexa faftigiatum cxli fimilitudinem. oftenderet , inquit
Dio Caflius lib. 53. hift. In eo templo fiiiflè Veneris fi-
mulacrum confiât etiam ex Macrobio lib. 3. Saturnal. cap.
17. D if fe f lu fq u e eft , & f a f l a e x una. m a rg a r ita d u a ,
im pofitaque fim u la c r o V e n e r i s , u t monftruofa m a g n itu -
d in is in templo , qu od P a n th eo n d ic itu r :
Ohm in pago Bethelia dido prope Gazam Palxftinx
* In noftris mfs. fi Calcnfcm excipias , litaniarum fit mentio.
In Sacram. Gallic, occurrit, Miß* in LetanUs dicenda ; 8c prills
in leunias legenda ; fed immediate ante Afcenfionem. pamelio qui
meminit Litania: majoris coticinit codex Reg. Succiat. At ubi legitur
apud Pam. ad Pontem Olli, legitur in codice molbi, quo
nomine intelligendus forte Pons Milvius. InTheod. legitur quo-
que molvi.
* In noftris codd. nulla nifi S, Yitali* fit memoqa,
c Sacrament. Gallic, exhibet MilTam, in inventions S. Crucis, fed
à vulgata prorfusdiverfam.
* Habetur in utroque Theod. &in Gemet. I idem codices meminerunt
SS. Gordiani & Epimachi, minime autem S. Cyrilli & S.
Domitillse, ubi infra M.ffadcSS. Nereo, Achilleo & Pancratto.
exhibetur. ; , . , . r -
• Sic legitur apud Pamel.& in cd. Vatic, ad quatn excuia eft Gufl.
i Jta quoque in noftris ; in Gcmct. legitur Dedicatio S. dHarit.
civitatem fuit etiam templum in arce manufada colloca- A mundus in c lam a t. E v o lu ta fo lem n i ta t i P a f c h a l i ,
torn , quod Pamhcon appdlatum eft t refert Sozomefib?
5- hift. Eccl. cap. a 14. Fuit olim Athenis dsoîs
vZvvitpov mvov. id eft, diis omnibus commune templum
, quod xdificavit Adrianus Imperator, ub feribit
Paufanias in Atticis. •
N o t a 3 7 3 . S . U R b A n 1. Hoc feftum b non extat
in codice Remenfi.
• N o ta 3 7 4 . S a c r i f i c i u m . In Miflali Romano
legitur : A d fa c r ific ium .
N o t a 3 7 5 - E t t u i ^m u n b r i s m i s e r i -
« o f t - D I A M P O S T U L A RE.
In codice Remenfi legitur : de tuo munere. p o f tu la n -
N o t a 3 7 6 . I p s o o p i t u : k N t e . In codice Remenfi
hxc vocabula defiderantur. . ,
N o t a 3 . 7 7 . B e n e d 1 c t 1 o. Superioris Dominica: ß
.videlicet.
N o t a 3 7 8 . E t m a j e s t a t e m t u a m i n -
b e f e s s i s p r e c i b u s e x o r a r e . Hxcverba
defunt in codice Remenfi.
N o t a 3 7 9 . P a s c h a l e m y .s t e r i u m
a T U D E AM U S H A B E R E P ERPETUUM.
Id eft, fempiternam in cadis ftudeamus habere felicita-
cem.
N o ta 3 8 0 . F e r i a s e c u n d a i n l e t a -
Nl A MA JO RE.
Hxc e Litania major eft Rogationum , qux in triduo
ante Dominicam Afcenfionem celebranda: inftitutx funt
ä S. Mamerto Viennenfi Pontifice, ut feribit S. Gregorius
Turonenfis Ub. 2. hift. cap. ^ . Re fe rent ( Avitus)
in quadam h omilia , q uam d e Rogationib us f e r i b i t , h a t
ipfas Rogationes ., quas a n te A fc e n fio n is D om in ica t r ium -
p h um ce le b ram u s , a S . M am e r to ip fiu t Vien n en fis u r -
b i t E p ifcop o q u i & h ie eo tempore p r a e r a t , in ftitu ta s
f u i f i e , dum u rbs ilia m u ltis te rr e r e tu r pro d ig iis .
Sed ipfa verba S. Aviti , Sermone de Rogationibus
audiamus. Qui poftquam deferipfit varias urbis fus cala-
mitates,tandem fic ait: T r a f la fu n t h a c in t e r rumores p u -
blico s & rumores p r iv a to s ufiqtie a d imminentem fiolem-
n ium noflern v ig ilia r um , q u a celebrari fe ftum D om in ica
refiurreflionis annua confuetudo pofeebat. Siq u id e rn hanc
horarn laborum opem , malorum f in em , metuentium f e -
cu r ita tem communibus animis op en eba n tu r . A d fu i t ig i-
tu r n o x ilia v e h e ra b ilis , q u a a d Jpern p u b lica abfolutio-
n is v o t iv um folem n e pate fe ce rat. S e d m o x il li c m ultb v e -
hementior ftr ep itu t , i f lu s f la g e lli g r a v iu s fe r ien tis in -
fo n u i t i utpote quern ja m emenfis g ra d ib u s fu p e r la t iv um
n ih i l f e q u i d liu d , q udm cahos in t t llig e r e tu r . * A id e s
nam q u e p u b lica , quatn p racelfo c iv ita t is v e r tic e fu b l i -
ja m q u id , f e d q u om od o, a n t q u a n d o f i e r i d e b e a t , f e -
c r e ta pr im um collatione t r a fla tu r . P u ta b a tu r . d q u ib u fi
d am V ie n n e n fis S e n a tu t , cu ju s tu n c n dm erofis i l lu f lr i -
b us C u r ia f lo r e b a t , in v en t is non pofse d a d i c i , cum v i x i
a d q u ie fe e re t legitim is in c lin a r i. S e d p lu s a c fo l l i c i t u t
p a fto r fa p ie n t ia fa l ib tu la rg tu rnanfuefaciendarum o v ium
p r iu s orando anunum , q u am perorando m o lliv it a u d i -
turn. P a n d i t ig itu r dijpofitionem , in d ic it ord in em , e x -
p o n it fa lu b r ita tem . E t * verurn tarn religiofi , quam f o - * leg. virK
le r t is in g en ii parurn f u i t , f i obedient ibus propofitum tan-
tummodo in ft itu tio n is p romeret : n i f i in te r in it ia etiam
v in cu lum co nfuetudinis ajfign ar e t. In fp ira n te ig itu r com-
p u n f lo rum cord ib u s D e o ., a u d itu r a cu n f lis , con fir-
m a tu r , a d to lliru r . E l ig i t u r pro tempore tr id u um p r a -
f e n s , q u o d in t e r A fc e n fio n is fa c r a cu ltum d iem qu e D o -
minicum , q u a f i quo dam o p p o r tu n ita tit propria limbo ,
c ircum pofitis fo le rn n itatib u s marg in a r etu r . Et pa'ulb poll:
S t c u ia f u n t Juc ciduo tempore quadarn E c c le f ia G a llia rum
rem tarn p r o b a b ilis e x em p li : f i c tamen q u o d hoc ip fum
non a p u d omnts iifd em diebus q u ib u s p en e s nos in ftitu -
tum fu e r a t , * celebr e tu r . N e c porro m agni in te r e ra t q u o d * leg. celelra-
t r id u um , dummodo Pfalmorum ojfic ia la c rym a rum q u e re,ur-
fu n f lio n ib u s a n n u is p e r fo lv e r en tu r . T am en cum d ile f lio -
n e R og a tion um etiam fa c e rd o tum crefcente c o n c o rd id ,
a d unum te rn p u s , i d e ft a d p ra fen te s dies u n iv e r fa lis ob-
fe r v a n t ia cu ra co ncejfit. Hxc Avitus; qux tranferipfi ex
codice mf. Bibliothecx Floriacenfis, quamvis hie iermo
jam pridem a Johanne Gagneio editus fuerit.
Idem teftatur Apollinaris Sidonius lib. 1. epift. 7. ad
S. Mamercum : Solo tamen in v eflarurn te a u flo r e Rogationum
p a lp a tum a u x i l io , Se e. Sc epift. 14. lib. 7. q u id -
q u id i l lu d e f t , q u o d otio v e l negotio v a c a s , in urbem
q tamen ( n i f i fa l l im u r ) Rog a tion um conternplatione r evo-
cabere : q uarum nobis fo lem n ita tem primus M am e r c u t
p a t e r & P o n t i fe x reverentifftm o e x emplo , utilifftm o
e x p e r im e n t in v e n i t , in f t i t u it , in v e x i t . Quibus verbis
nihil clarius dici poteft.
Ita docet Aimoinus lib. 1. de geftis Francorum. Simi-
lia referuntur a Burchardo lib. 13. cap. 7. ex Cone. Au-
relianenfi. Ita docent alii veteres, qui conftanter aflerun't
harum triduanarum ante Afcenfionem Domini Rogationum
au&orem fuifle lan&um Mamerrum : non verb in-
ftauratorem, ut nonnullis recentioribus placet ob lequen-
tia Sidonii verba : Q u ip p e p r i u i ( q u o d fia lv a f i d e i p a c e
f i t d i f lu m ) v a g a in fr e q u tn te fq u e , u tq u e f i c d i x e r im ,
ofeitab unda fiupp licationts. Qux tamen aflertioni noftrx
minime nocenti Etfi enim ante S. Mamertum fuerint Rogationes
, hoc eft lupplicationes, feu procefliones , auc
Litanix , ut vocant, erant tamen vagx, id eft non ftarnitas
immenfiter faftigiata pratulerat, fiammis terribi- D tx , nec Cetto die Habiles, led indidtx , quas ob varias
l ib u t conflagrare c r epuf'c u’ l■o coepit. I'n te rp e l■■l a tu r n u n ti•o calamitates deferiptas ä SS.'Avito & Gregorio Turodiferirninis
jo c u n d ita s fo lem n ita t is : pleno tim o n b u s p op
u lo E c c le f ia v a cu a tu r . Om n t s namque fim ilem fa c u l ta -
t i b u s , v e l domibus p rop r iis cafum de praeminentis in -
cendii arce metuebant. P e r f t it it tamen coram f e f t iv i s a l-
ta r ib u t in v i f lu t a n tiftes ; & calore f id e i fiua accédons,
fium in e lac rym a rum , permijfam ig n ib u s poteftatem, igne
a b fe ed en te, com p e fcu it. D e jp e ra tio n e dep o fita r ed itu r a d
E c c le f iam , r e flin fla flam m arum lu ce , cla r e fc it lum i-
ttum p u lch r itu d o . N e c fa n e ulter iu s t r a h itu r d e arripien-
d o com punflionis medicamine mora. Prad ec effbr namq
u e meus , & jp ir ita lis m ih i d baptifmo p a t e r * M a m
ertus fa ce rd o s cu i a n te non paucos annos p a t e r carnis
me a accepto , f i c u t D e o v ifum e f t , fa c e r d o t ii tempore
fu c c e f f it , * tot as in ta , q uam fu p r a d ix im u s v ig il ia rum
n o fle concepit animo R o g a t io n e s , atque ib i cum D e o
ta c itu s a e f in iv i t , q u id q u id h odie P fa lm is , ac pr e c ib u s
nenfi , Sc aliis, pridie ante Afcenfionem Domini inftituic
celebtandas. Itaque t# v a g a , non ita capiendum eft, quail
olim populus in Rogationibus circa templa vagaretur
equitando.
Neque huic explicationi favent ea qux habentur apud
Burchardum cap. citato: N em o ib i equitare p r a fum a t ,
f e d d ifca lcea tis p edibus omnes incedant. Et in Concilio
Moguntino cap. 33. P la c u it , u t. L i t a n ia m a jo r o b fer -
v a n d a f i t d cu n f lis Chr iftia n is diebus t r ib u s , f i c u t le -
gen d o r ep e r im u s , & f i c u t f i t n f l i Pa tra s nofiri in f t itu e -
r u n t , non eq u ita n d o , nec pr e tio fis v e ft ib u s in d u t i. Nam
aliud eft vagari circa templa, aliud eft in ipla procelfio-
ne equitare j prxterea ejufinodi Concilia lunt pofteriora
xtate S. Mamerti. Nec valet quod dicunt S. Auguftinum
_ ferm. 173. meminifle hujufmodi Rogationum, fiquidem
E hie fermo non eft S. Auguftini, qui etiam in quibufdam
* In editioneab Henrico Valefio adornata nunc ifta Ieguntur cap.
XI. in huhe modum : Pantheon colli cuidam manufaclo velut arci
impofitum.
bAbeft a duobus Theod. non autem a Gcmct. ubi prills nota-
tur Nat ale s . Dunjlani; ac 7. Kalcud. Junii S. Auguftini Epifcopi,
fc. Cantuaricnfis.
« Hsec Litania dicitur etiam major in noftris codd. In Miflali
Gothico Thomafii tres funt Miff® de Rogationibus pro triduo ante
Afcenfionem Domini. Miffale vet. Gallicanum unicam haber.
De Rogationibus plurima feitu digna legefis apudMabilL De Liturgia
Gallic, maxime lib. 1. pag. iyi. & feq.
i Id eft, adiioi; fic enim in mff. legitur.
B b iij