P r c jb y te r a u tem p ra la fo mon achi v o t o , id eft, qui nulli j
voto monachatus obnoxius cil. Superpofitio autem hoc
loco abftinentia éft à cibo die lôlido 8c inregro j & lu-
perponere, eft integro die à cibo abftinere, ell 8c jejunii
lùperadditio, dilatatioj lùperponere, cftdilatarejejunium,
Grxcè, va^Stwf. id eft, fuperpofîtio, quo vocabulo uti-
tur S.Gyrillus Hierololymitanus Careen. 18. P r o p te r la -
bores autem provenientes t kh Ois xz fyStnu; n g tuçtiaf vie
a^ to xA iü e Kju vie àxvxrittf. id eft , e x fuperpofitione, dila—
tatione , fuperadje&ione jejunii parafeeves, 8c vigiliae :
& \zfr-ri9iô t q , id eft fuperponere, dilacare jejuniurti, lii-
peraddere ; quo vocabulo utuntur Dionyfîus Alexandri-
nus in epiftola ad Bafilidem, & S. Epiphanius in expofi-
tione fiaei. Tandem hoc vocabulum , Q u in q u a g e f im is y
corruprum c il, & legendum, Quànq uagefirna, intelligi-
turque Quinquagefima Palchalis, id eft dies illi quinqua-
©inta , qui intercedunt inter ucramque folemnitatem Pa-
- ïchatis 8c Pentecoftes, qui ex more antiquo jejunio vacant.
. Cap. 9. S i ca u fa n eg lig en s , lege, f i ca ufa n eg lig en ù a .
In his verbis, p ro bonis r ebus offerre, 7» r e b u s , redun-
dare videcur. Sed de hoc loco infra. Sequicur, S i qu is
p r g b e t ducatum b arbar is. Aliter apud Burchardum, &
fulîùs hxc proferuntur lih. 19. cap. 103. ex Poenitenciali
Romano : S i q u is p ra b e t ducatum fiuper C h r ift ia n o s , u t
depraden tur , & non a c c id e n t fir a g e s Chrifiianorurn ;
tr è s annos pceniteat : f in v e r b , ejeblis a r rn is , u fijue a d
mortem mundo mort nus v iv a t . Poftea prohibe tur. mandu-
care carnem animalium, quorum mors ignoratur : ne forcé
morticinium, auc fuffocaçumcomedatur. Hxc verba,
P u e r i fer rn oc in a n te s, 8c c . ulque ad finem capitis citantur
ex Poenitenciali Romano à Burchardo lib.. 17. cap. 56 . ubi
legitur, P u e r i fioli fe r rn o c in a n te s , nempe de fornicatione
cinxdica, in tra fem e t ip fo s , ut paulô ante dixit: Poll 7»,
o fc u lum , in loco citato ponitur parcicula, n o n , quod pec-
catum ibidem quinque lùperpoucionibus animadvertitur.
Caput 10. lèquitur, cujus ticulus corruptus ell, 8c legendum
, D e defeElibus circa fa c r ific ium . Quædam ex his
peccatis circa facrificium Miflæ extant in Poenitentiali mf.
S. Columbani Abbacis Luxovienfis in Burgundia. Hoc autem
caput prolixum ell. Sed puto unico plura titulo com-
prehendi, 8c exferiptorem hujus Poenitemialis ufum fuiflè
corrupto codice, auc certè ipli defoilTe diligentiam exlcri-
bendi. Qux verb in hoc capitulo lpe<5tant ad facrificium’
Miflæ, extant apud Burchardum lib. 5. capitibus 51. 8c <2.
ex Poenitentiali Romano ; fed in quibuldam variant.
Quid fit Chrifmal lupra didtum eft agendo de bafiliex de-
dicatione. Hxc verba y V t f i mens g r a v a tu s , &c. cor-
rupta lùnt, & legendum, u t fum en s fa c r ific ium g ra v a tu s
fa tu r i ta t e v t n t r i s , 8c c . Sequenda , D ia co n u s oblivifeen s
oblationem offerre, 8cc. corrupta funt. Apud Burchardum
cap. 51. libri cicati legitur : D ia co n u s oblivifeen s oblationem
offerre , donee offeratur lin team en , quando re c itan -
tu r nomina p a u fa n tium , f im ilit e r pceniteat. Sequitur, S i
a u tem in fa r in a , 8 c c . videntur ante hxc verba quxdam
deeflè. Pro qua d ra g en o s , apud Burchardum legitur, qua-
dragefim as. Poil 7» negligens , adde, fu e r i t . Apud Burchardum
legitur : E t q u i n e g le x e r i t , qu a te rn is diebus
fu am n egligentiam fo lv a t . Loco a illorum verborum, E t
in v e n ia tu r a li q u id , apud Burchardum legitur, V t non in -
v en ia tu r . Prior lecStio potior eft, quia declaratur quid faciendum
fit, cùm aliquid de làcrincio invenitur. At hxc
verba y E t f i in v en t u m f u e r i t , aliter leguntur apud Burchardum
: S i ve rb fa c r ific ium in v en tum fu e r i t , locus fe o -
p is mundetur, & f t r am e n , u t fu p r a , ig n e tu r , & c in is ,
& fi*Pya » recondatur, & Sa ce rd os v ig in t i dies pceniteat »
ubi legendum, ig n i d e tu r . Quod lèquitur, S i de ca lice ;
p e r n e g lig en t iam , &c. extac apud Burchardum lib. 5. cap. ‘
47. ex decrecis Pii Papæ cap. 3. ubi corruptè legitur, lin -
• Judic. Pcenitemial. art. 46. ita habet : Sacerdos qui offert, é*
ciciderit de mambas ejus Euchariftia in terra, & non invendu earn,
fiopa manda fefipet, tomburat igné, &c.
g u a b i tu r , fed feribendum, lin g u a lam ba tu r . In lèquen-
ti articulo , ubi •»» v i c ib u s , feribitur, deed vocabulum nu-
merum exprimens. In capice citato Burchardi deeft 7# v i c
ibus . Appellatur hîc oratio Dominica p e r icu lo fa , quia
&lim illam in Miflà cum tanta reverentia 8c cautela reci-
tabant Sacerdotes, ut grande piaculum le admififlè crede-
rent, fi inter recitandum vel leviter b titubaflènt. Hxc
verba, S i q u is non p oen itet, intclliguntur de his qui,
dum fani funt, ad poenitentiam non veniunt, fed earn in
infirmitate petunt. Hi autem très articuli de poenitentia
lùmti funt ex Conc. Carthagin 4. Canon ibus 76. 77. 78.
8c 79. Hxc verba , S e d non i l i a , q u i d im i f i t , corrupta
funt, 8c legendum, S e d non i l l i , q uam d im i f i t , id eft,
à qua feparatus ell. Hxc verba , S i qu is nolendo p a r en -
t ib u s o cc idit hominem, ita exponenda funt : fi quis prxter
voluntatem fuam, cognatorum, aut propinquorum lùo-
rum lèrvum occideric. Nam hoc loco parentes funt pro-
pinqui & cognati, 8c homo is ell, qui lêrvilis ell con-
aitionis, de quo vocabulo conlùle Cujacium feud. lib. 1.8c
Fredericum Lindenbrogium in Glollario, 8c in notatis ad
Paulum Warnefridumï. 4. de geftis Longobardorum c. 3.
Hxc verba, S i q u a m u lie r fu a fe r it a it c r i m u lie r i rnaritum,
mutila funt, lèd addendum ell 7» d imittere, vel r elinq uere,
vel quidfimile.Hxc,yîq u is C hrifiianorurn C h r ift ia n um v i-
d e r it am b ulantem,8c c. funt corruptilfima,qux ita cailigan-
da elle conjicio , S i q u i Chrifiianorurn C h r iftia n um v id e n
t ambulantem , v e l obe r ra n tem , & non m o n firav e r it e i
v i a m , f i t e xcommunicatus , vel quid fimile reponendum
ell s quemadmodum lèquentibus verbis, p arent cm fu um
v e n d id e r i t , hxc funt prxponenda , f i q u i s , ut legatur,
f i q u is parentem fu um v e rid ide rit.
Hxc conftitutio , S i te rtium a c c e p e r it , 8cc. notanda :
quamvis enim bigamos, trigamos, 8 c c . permictat Ecclefia,
; quia tamen hxc polygamia leu nuptiarum repetitio aliquid
inconcinentix in homine notât, ejulmodi homines'prxter
irregularitacis notam quibuldam aliis poenis olim fubjacere
voluic. S. Bafilius epift. 1. canonica ad Amphilochium,
digamos duobus annis, trigamos quinque à fiaelium focie-
tate fegregavit. Conftitutio Conftantini Porphyrogenne-
tx Imperatoris faéla anno mundi v i c i o i v c x x i x .
quadrigamos, dum in hoc ftacu permanlèrint, ab omni
coetu Ecclefiaftico feparari, 8c rempli ingreflii arceri ju-
bet, ut refert Theodorus Ballàmo ad epift. citatam. Quid
fané ftatuiflèc ille Imperator de illo homine qui Romx
tempore S. Hieronymi viginti uxoribus fuperftes fuerat,
8c d e ilia muliere, qux Jam duo 8c viginti maritos com-
pofuerat ? qui tandem umul matrimonio conjundti funt,
expeélantibus fummo ftudio Romanis quis è duobus alte-
rum elferret y quod cùm viro contigilïèt, coronatus ille 8c
palmam ferens uxoris feretrum prxcelfit, ut lcribit S.Hie-
^ ronymus epift. ad AgeruChiam. Léo Philofophus Imperator
Ecclefia eje&us ell, quod quadrigamus elïèc, ut Icri-
bit'Cedrenus.
Quod lèquitur, S i q u is comas in c id i t , &c. Propter lîi-
perftitionem paganicam ftatuitur. Nam pagani dum mor-
tuos eftbrebant, & lëpeliebant, mercede conducebant mu-
lieres, quæ mortuum fièrent, laudarent, aliolque ad hoc
excitarent, fibique crines inciderenc, ac gênas Ianiarent,
qux Prxficx dicebantur. Nonius Marcellus cap. 1. P r a -
f i c a diceba n tu r a p u d v e t e r c s , qua a dhibe r i fo le n t fu n e -
r i, u t f iè r en t , & fo r t ia fi t f ta la u d ar en t. Gloflx veteres :
P r a fica h atpo tHc xù'ivtiç ôu m ôwpopét tumlo/D/Jit, SpltoeoJbç vit
àtfogjtr. id ell, qux ledlum prxcedens in elatione mortui
lariiarur , qux in elatione mortui lugubre carmen canif.
Gloflx veteres mis. Biblioch. Corbeienfis harum memine-
re : P ra fica p r in c ip e s p la n t tu s . Hune morem nobis déclarât
Servius inxn. Æneidos : A îo r i s f t û t a p u d v e t e r e s , u t
a n te rogos humanus fa n g u is effun derMtr v e l ca p tivorum ,
v e lg la d ia to r um , quorum f i fo r t e cop ia non f u i f i e t , la -
b Jud. Poenit. fi tutoaverit facerdos fuper oratione Domin. dieuno
in pane & aqua. Vide notam Mabillon. ad hune locum. Tutoaverit
, hîc idem cil ac titubaverit.
wÈmmm |1 Wm xir, tabularum apud M Ciceronem i «u. uc xegious, ubi a S i l B » i l l f f l
t . ejulmodi inlania prohibetur : ------ ■ — -..cum
m u lieres g enas nc radunto
Ubi leffuseft carmen &
elt veneno aiiquem necatc. Vécus Poëta :
n e v e lejfum f t n e r i s t r / o h t b tm o . nebre quod alias naenia diritur. Ejulmodi mulieres etiam
capillos icindebanr, ut h£c prohibetur s boe palam eftei
S tu b s g i j l I t f r e t s S t r p tu t its h e r b e ,
lucilio x in . apud Nonium loco citato, F u j i * ., e ttfitm , c * r i l ttth tr b t .
M t r a d e a u *
c o n d u it * f l e n t alieno 'm fu n t r t m u i t e , & c t p iu i s f c in d m t .
S v r * « h i " JW t/Hiiiu J or captiios J cm d u n t . Ante hxc verba : S i ceffav e r it Mcine r e . eut» A*.r .
Tonfura Sc tafura capillomm in fimeribui etiam Grtecis nulla : non enim cohauent ifta fupeLribus v t S i’” lb
ulitata fuies lutSèus cauû. Euripides in AIceftide a f t u e t e p s o r , cortuptum eft, C
I H ~ . , tur ° ’> U l l l U > & fuffocati dum, qui etiam Drohi.
---------- ” ,'W’ ■ AFftolotunt. & can. M (w x Syuodl
Hue fpedat tilud Butchardt cap. j. libri rj. C om ed ifti mar-
t r n n s t , i d e ft amm alsd, eju* e l u p i s . f e u * e m b u s d iU -
c e r u b u m u r .& f i em o r t u * in v e n t * f u n s : f s f e c i f l i , decern
Jj fd*Keu/et s®A(W9K mriior
d/dpiScth<Jfsu3’ Het»;
Id eft, num comam ftcem , aut pullo cultu veltium jam D HBP |W8| ? l u a Poe™le r e d e b ts . Crnn edifli * v e s q u * i
indui oportet i Et adu a. F ’ B W ' f ™ “ « p m r . & n o n p r ih o c c id ifli e*e f i r r i * l i -
q u o { f i j e c i f i l , qu in q u e d ie s in p a n e & a q u a pcenitcas,
Se^uitur , S t g a llm a in p u teo mortua fu e r i t ^ &c. His
tere limilia refetuntur à Burchardo lib. 19. cap. 10 6 . ex Poenitentiali
Romano : S i q u is d ed e r it a lic u i liqu or em in q u o
n tv%( }cu)tmu>i -niç J i KemSâttj
KovpZ %vpm7, /sUM/dmnfiep sba».
Id eft, hu/us mulieris Indus iubeo effe participes comte ra- Z ’/ Z t T e f s ' - V Z T . iJ> U im S #
cum nu f/“11“ a™culis‘ Sic SIim aPu^ Ægyp«05 i" qua.carnet. S lu t p e ftea n m e r i t \ “ " d f * im 'p l s m b i b e r i f r i BBBfifll M B M i i B B ^ B ai dec B B Evangelica cap. r. Ungu- ett eodem Romm“
i f , p hoCcaPItls loco fit mentio, funt mftrumeifta intinSlum à fam i l ia r i be (Ha i d c f t c a n c v e l cam X
pUciis utebantut. qux Sc fidrculx dicunmr, ut darum eft se t. Sequitur . S i & £ J Z T f u Z i , “in Ù ( Z Z
J . ...... 7----- - " ervnuerv uvrqnWt
, u t fides^ in v en ia tu r . Idem patet ex Gloflis Cyrilli
Sru%( 01 fie 1» (borneMuiet, f id ic u la . id eft, ungues feu
gulx , quarum eft ulus in -i
Idem facile colligitur e
Romano Mattyre:
torturis , feu quxftionibus.
Prudentii Periftephano de S.
d ie sm p a n e & a q u a pcenitcas. In his verbis, N em o
m a n d u c et carnem e ju s , 7.' e ju s referturad 7ia n im a lis
cum quo homo coierit. Sequentia, S i v o lu e r it p r o a n im a
f u a d a r e , 8 c c . hxc corrupta funt, nec fatis liiperiori-
bus cohxrent, & lie legenda arbitror : S i v o lu e r it pro
anima f u a d a r e elcemofynam de h is p e cu n iis q u a f u e -
ha b e t I ^ B f l^ i t e n t i a m , pote fla tem
Hue ulque codex Corbeienfis, in quo, uc arbitror,
finis hujus Panitcntialis defideratur. Hxc aurem breviter
perftnnximus , ut aliquam lucem huic Pcenitentiali af-
Nec plura de antiquorum pcenitentia
Chnltianorum fcribimUs, cum ante nos multi do<fti viri
m hoc campo decurrerint, ac prxfertim Gabriel Albafpi-
nxus Epifcopus Aurelianenfis lib. 2. obfervarionum, fo-
ttisJ Uris in Univerfitatc Parifienfi Anteceilbr
8c Profellor regius, in libro de Canonica Ecclefix d if c ip li*
na circa Sacramenta, &c. & Dionyfius Petavius Societa-
tisjefu in animadverfionibus in fandlum Epiphanium ad
hxrefim lix, qux eft Novatianorum: nec ell noftrx con-
luetudims omnia dodlorum feripta congerere, utfkciunC.
hodienonnulli immanium voluminum conlarcinatores,
qui Iibrorum mole non tam mulas ornant, quam Biblio-
- 1 Citm fu r e n s in ter fer it
u if c le p ia d e s , ve rd a t i t tum c am if c x
I n os lo q u e n t is , in q u e m a x illa s manum
S u lco fq u e a cutos , & f id ic u la s transferat.
Et paulö poft ;
Im p le t ju b e n t is d iü a lit to r improbus
C h a r a x a t ambas u n g u lis f e r ib entibus
G enas ■ -............
Ubi vides, cum imperavit jprxles genas Mattyris lacerari
fidiculis: poftea a Poeta lubjungi genas Martyris a minif-
tris ungulis charaxari feribentibus: ex quo liquido conllac
hxc vocahula ejufdem efle fignificationis. Ifidorus a fide
nomen deducit j fed verbale eil a prxterito ü d i wrh;
fin d o . Hujufmodi ungulx erant bififlex feu bifidx id T * 11Dr° funJ,.1?,°Ie n?n tam °mant, quam Biblio-
eft duos mucrones habebant incurvos, uc darum eft. ex t“CCas? & Bibhopolarum officinas onerant. Sedredea-
3 ut tianu« eit. ex mus ad propofitum.
N o t a 6 8 0 . M i s s a p r o E p i s c o p o n c .
eodem Hymno :
...............S p o n te nudas offerens
Cofta s b ifu lc is exfecandas ungulis. '
,Undc infra appellatur unguia, hiulcus muero.
S c in d u n t u trumqu e m ilite s teterrimi
M u e r o n t h iu lco p e n filis la tu s v i r i .
Et hxc de unguhs. 71 H e r b a r iu s , quod lèquitur, eft venem
Sequuntur M ifixa pro defundlis, quarum mentio eft in
Concilio Braçarenfi 1. can. quarum caula aliquid de cxe-
quiis defundorum dicemus duobus hîc delcriptis exequia-
rum officiis, uno ex codice mf. Remenfi, altero ex co-*
dice mf Ratoldi Abbatis. Sic igitur Retnenfis codex :
I n c ip it o fficium p ro d e funttis. I n p r im is ca n t a t n r P fa l-
: exitu Ifiael, cum A n t ip h o n a , v e l Alleluia ; D e in
d e h a s orationes ca n t a t E r t f iy t e r :
Pia: recordationis affedu, fratres cariflîmi, comme
m . . , f p ! L ' „ S l L , f w m i . iff. I c L T “ “ * 1 “ * * * • “ *