poteft qui plum, qua; fiere debeat, commififie r e -A fac quodcumque mantis tua invenit. Quiaquifquis
colit : fed cùm fubitö ille fpiritus infilit, in lacry-
marum fontes erumpit. In virum ergo alium mu~
tatur, qui compundionis gratiam per advenientem
fpiritum fufeipit, quam ante adventum ejufdem
fpiritus non habebat. Puritatem cordis quis öbti-
nere appétit, cæleftia cogkare, nullis çurarum fe-
cularium occurfionibus impediri ; fed ad id, quod
per devotionem appétit * afmrgere nequit per affe-
dum puritatis. Repente autem raptus in virtute
fupervenientis fpiritus efle carnalis definit, potenter
feculi curas abjicit, 8c in æternorum contempla-
tionem mira puritate confurgit. Miratur fe tune
e fle , quod non erat : miratur fe tunc non fu if
certus eft de intima infpiratione fandi Spiritus, præ-
fumere poteft tam de propofito boni oporis, quam
de difpofitione prædicationis. Dixit item : Septem
diebus ex pect ab is me, donee veniam s dr ofiendam tibi,
qua facias. Quia fummi Paftores fandæ Eccle-
fiæ dum deminorum profedionc dubitant, fell ici-
ti valde funt, ut hanc in eis certis indiciis re-
.cognofcant. Quæ autem funt indicia fpiritus, nifi
excellentia dona humilitatis ? Sandus enim Spiritus
, quo majori luce v'irtutum elcdorum corda irradiât
, eo 8c abundantion dono humilitatis ditat.
Quo enim celfiores funt meritis, planiores funt per
virtutem humilitatis. Qui ergo ante Prophetam in
f e , quod eft. Nam cum in fpiritualibus talem fe B Galgala defeendere 8c expedare: jubetur, ei nimi-
mgSÊ «n. j —1:. — rum pro cognofcenda humilitate,obedientia: onus
vidit, miratur qui talis eft, quod talis fuiffc non
potuit. In virum ergo alium mutatur, qui illud,
quod non fuit, fe videtefle, & illud, quod fiierat,
■ noil efle. Bene ergo de Saiii:: Mutaberis in virum
alium. Qui.» præaicatores fandæ Ecclefiæ cum
gratiam divinæ prædicationis accipiunt, non acci-
piunt folam fçientîam verbi, fed virtutem amoris :
ut per verbum aliis prodeffe vâleant, 8c per verbi
apiorem ipfi meliores fiant. Quando etenim lo-
quuntur, mutantur in virtim alium : quia cùm per
cos fpiritus loquitur, ipfi mira caritate eidem fpiri-
tui conjunguntur, 8c ab ejus voluntate jam nec
verbo nec operatione diflentiunt. Talem namque
virum fàcra Scriptura collaudans, dicit : g u i adhx- C vitam obedientium ? Rota quidem volvendo gra-
injungitur. Redus quoque ordo eledje converfa-
tionis eft ,ut obedientiam non injungat aliis, quart»
ipfe aliis impendere non curavit. Expedare ergo
pra;cipitur,ut, an fit verè humilis,agnofcatur.Si ergo
fignum perfedi pradicatoris eft repletio fandi
Spiritus, 8c virtus humilitatis fignum illius plenitu-
dinis,quid in laude humilitatis dicitur, nifi quia
ejus dona funt figna fignorum ?
2.1. Sed quia immolaturus rex per Prophetam
prafirc jubetur, ea, qua: dicuntur, melius cernimus,
fi ex ordine videantur. Galgala quidem interpreta- j
tur rota. Quid verb rota in ifto loco fignificat, nifi
Prxdicator
qux docct,
opère impleat.
ret Deo, unus fpiritus efi. Déo namque adhære-
mus,quandoSpiritus fandi gratiam abundanter ac-
cipimus; 8c unus fpiritus cum eo efîicimur, quando
divinæ voluntati mente, ore, 8c opéré concorda-
mus.Beneergo Propheta Samuel fubjunxit,dicens:
gtiando enim venerint tibi omnia figna bac ,fac
quodcumque invenit manus tua : quia Dominus tecum
efi.
19. Hæc quidem figna funt in quibus fe prædi-
cator agnofeat, 8c tune omne, quod difponit age-
r e , audeat, cùm certa experientia no ver it -, quia in
magna caritatis abundantia virtutem fiifcipit Spiritus
fandi. Sed docere ea debet prædicator, quæ
ditur,&: modo alta petit, modo inferiora. Sicni-
mirum vita obedientium, quia inferiùs agit quod
furfum pertrahit, 8c furfum videt quod inferiùs exhiber
, quafi ad alta fublevatur, 8c ad ima depo-
nitur. Nam quod obedientes inferiùs agunt, furfum
tollunt : quia quando prælatorum juflis obe-
diunt, terrena flint quæ operantur s fed de terrenis,
quæ faciunt, fuperna præmia præftolantur. Item
quod furfum habent, ad terram fledunt: quia ut
bene terrena agant,cæleftia contemplantur,& illud
folummodo operantur, quod fiimmæ illi felicitati
convenue confpiciunt. Hanc profedö rotam fledere
Moyfi Dominus præcipiens, ait : Omniafac
agit,ficut de Domino Lucas dicit: Jpuia caspitfe- ficut ofienfum eft tibi in monte. Qui enim infum-
fu s facere dr docere, ufque in diem qua praebiensgy mis vidit, quod fecit in infimis j nimirum fuperio-
Apoftolis per Spiritum fanttum, quos elegit, ajjumtus rem rota: partem ad terram flexit. Inferiorem quo-
efi. Hinc Paulus ait: Non audeo loqui ea, qua per me que- partem ad fuperiora extulerat, qui dicebat:
non cjfecit Detis, in obedientia Gentium verbo drfa- Vivit Dominus, in cujus confpettu fio. In imo quifirr.
Samuel itaque undo regi pr^cipit, dicens : dem ftabat per humilitatem obedientia, dum reo-f
Fac quodcumque invenit mams tua. Quafi dicat: perfido exprobraret : fed planitiem operis in fu-
Cum te djvina gratia plenum videris, docc alios blimitateextulit divine contemplationis, ut velut
quidquid facis : quia ex prxfidente tibi eadem di-
vina gratia habes 8c optime vivere, 8c utiliter
prxdicare. Sed tamen quid ante hxc omnia obfer-
vare debeat fubjungit, dicens :
F t defeendes ante me in Galgala. Ego quippe defcurrentem
rotam optime volveret, dum in terre-
no opere, quid cælefte mereretur, afpiceret. Hæc
profedo forma eft eledæ obedientiæ ; ut in omni,
quod foris agimus, ad potentiam Gonditoris ubi-
que præfèntem refpiciamus. Sic nimirum in fubcendam
ad t e , ut offer as oblationem, & immoles v i- ditione obedientiæ noftræ habere pofliimus 8c re-
FUmaspacificas. Septem diebus expectabis me, donee ditudinem operis, 8cincrementa deyotionis. Redi
veniam& ofiendam tibi qua facias. E qlvidem tunc fumus opere : quia pro eö, quern ccrventis
Spiritus
lanfti, iunc hu-
railiutis dona.
20. Quid eft, quod” priùs dicit : Fac quodcumque
invenit manus tua, deinde fubdit : Septem diebus ex-
pettabis me, donee veniam, & ofiendam tibi, qua fa cias.
Sed qui figna perceperat, quibus fe undum
regem à Domino feiret, probandus erat an ipfa figna
cognofceret. Quod quidem magis fpirituali,
quàm hiftoricæ explanationi convenir. Nam venire
in collem Domini, ad perfedam cognitionem
8c amorem Redemtoris pertinere diximus : prophe-
tiæ dono repleri, ad virtutem Spiritus fandi. Dicit
ergo : fpuando tibi omnia hxc figna. venerint,
nimus, nos in labore obedientiie cxercemus. De-
voti etiam fumus : quia ci nos placere credimus,
quern infpedoremnoftrorumlaborum attendimus,
8c largitorem jeterna: retributionis. Et quia majo-
rum imperia perfeda humilitate obfervanda funt,
bene Said dicitur: Septem diebus expeftabis. Septe-
narius quippe numerus propter dona feptiformis
Spiritus eft. Septem diebus dodores Ecclcfias ex-
pedamus, quando per virtutem feptiformis Spiritus
, tantäm intim a: devotionis clasitatem fufeipi-
mus, ut corum prjecepta nullatenus negligamus.
Quo in loco notandum eft, quia non dixit: Septem Adanti quidem qua: faciat, indicat: quando is, qu*
diebus eris in Galgala, fed: Septem diebus expetta- ~
bis me, pofiquam deficenderis ante me. Ante pnedi-
catorem defeendimus, quando hoc agimus, quod
ejus nobis judicio imperatur. Tunc quidem defi.
cendere dicimur : quia mentes noftras eorum im-
perio fubjugamus. Septem verb diebus expedare,
eft bonum obedientia: omni luce cordis implere.
Quod tunc certe agimus, quando majorum man-
data nec dura neclevia praiterimus. Nuilam quippe
dicrum ab hac luce vacantem Dominus efle vo-
lebat, quando dicebat: fpui fiolverit unum de mandates
iftis minimis, dr docuerit fic homines, minimus
vocabitur in regno calorum. Et quia perfeda obeperfede
obedire cognofcitur, qualiter imperare
aliis debeat, edocetur. Sed iftud Saiii adhuc non
exhibetur, fed promittitur. Non enim mittitur ad
immolandum, fed ad expedandum. Et quia San-
dorum collocutione proficimus, apte illatum eft :
Itaque, cum avertijfet humerum fuum, ut abiret a Ferf. 9.
Samuele, immutavit ei Deus cor aliud.
23. Cor enim aliud immutatur, quando ad ap- Divcxfic cordis
petenda meliora dirigitur : cor etiam immutatur immuuticws-
quando ad malum deferitur. In Saul autem, qui
prius bonus ,-poftea malus fu it, quomodo potius
intelligi ad litteram debeat, non valde darum eft. j
Sed fi pro profedu ejus dicitur, cor immutatum hadientia,
quam hominibus exhibemus, munus eft ß bebat : quia qui afinas quæfierat, jam deregni dif
Crcatoris} qui feptem diebus expedat, oblatio
nem offerre dicitur, 8c pacificas vidimas immola-
re. Oblatio quidem Domini eft, quia hominibus
pro Deo offertur, fed oblata hominibus a Deo fuf-
cipitur. Vidimx funt obfequia obedientium; quia
cum hominibus pro Deo fiibjicimur, fuperbos fpiritus
fuperamus. Ceteris quidem virtutibus dxmo-
pofitione cogitabat. Si verb malum cor tunc rece-
pifle cognofcitur, coram Propheta humilis fuit:
fed ut ccepit difcedere, pariter ccepit 8c fuperbire.
In mente lua jam non efle parvulum, fed regem
cogitabat. Adhuc non erat fublimis ordine,fed
erat fublimis jeftimatione. Sed quia per hanc fa- *
cram hiftoriam adhuc de ejus fuperbia aperte nihil
dicitur, rediüs nos quoque agimus, fi interim,quod
de eo finiftrum videri poteft, reticemus. Quod verb
nes impugnamus, per obedientiam vincimus. Vi-
dores ergo funt, qui obediunt: quia dum volunta-
tem fuam 'aliis perfede fubjiciunt, ipfi lapfis per
obedientiam Angelis dominantur.
22. Sed notandum eft, quia Samuel ante fe Saiii
in Galgala defeendere pra:cipit, fine fe autem eum
adhuc manenti ejus innocentia: fuffragari poteft,
in fequentibus dicitur : gu jafiliu s unius anni '
erat Saiii, cum regnare coepiffet, & duobus annis re-
gnavit fuper ifirael.-----D ----------------------r ------- r j -------- — JH-jW iJtUL!,. Si Ve1n1Uim11 UduUUobUuUs5 Ua1nUnUi5s XhluUmIIliIliilSs
offerre oblationem & vidimas noluit. Nam dixit: ^ rex fuit, immutatum pf cor afleritur, pro vi gore
Ego quidem defeendam ad te ut offeros oblationem
dr immoles vÜlimas pacificas. Septem diebus expe-
Habis me, donee veniam adte , dr ofiendam tibi, qua
facias. Quid eft hoc, nifi quia ipfa bona noftra 8c
ignorare fapienter, Sc feire aliquando utiliter de-
bemus ? Ignoranda quidem funt, nc infirmis nobis
elationem præbeant : fed à perfedioribus feienda
funt, ut per devotionem crefcant. Unde 8c bene
in Evangelio de Elifabeth prægnante dicitur : Et
occult abat fie menfibns quinque. Qui enim fpiritua-
les ac fortes efle nequeunt adhuc, per quinarium
numerum defignantur. Quæ autem noviter concipropofiti,
non pro novitate tumoris. In eo ergo,
quod immutatum cor Saiii habere dicitur, novis
pradicatoribus fanda: Ecclefix fimilatur, qui cum
,ordinem pradicationis accipiunt, per divinam gratiam
meliores fiunt. Samuel quippe Saül in princi- ordiiwti ab
pern unxit, Deus autem ei cor aliud immutavit: Ecdefisc mini
n, -i /»/. . . r \ i/coiacramcnttoribus
tons accipimus, fed facramentorum vir- torum virtute
tute ab omnipotente Deointeriùsroboramur. Vir- *oboiantur.
tus verb facramenti gratia eft fpiritus feptiformis.
Quam certè gratiam, qui accipiunt, quafi alio ac-
: w _ cepto corde immutantur : quia quos gratiâ fuä fanpit,
quinque fe menfibus celât : quia per fenfus dus Spiritus roborat, efle eos facit protinus, quod
corporis bona agit : fed quia fpiritualis ac fortisD non erant. Sic nimirum 8c Redemtoris difeipuli
in hoc bono opere nondum eft, ea, quæ agit, fa- ante metuebant; fed ubi per adventum fandi Spi- 3I.
pienter-abfcondit.Ille ergo vidimas Deo, ille obla- ritus cor aliud eis immutatum eft, verbum Dei cum
fiducia pratdicabant. Aliud quippe Deus cor eis a h . 2. s.
immutavit^ quibus linguarum omnium peritiam tri-
buit. Aliud quippe cor eis immutavit, quos mira
caritate induit, 8c virtutum omnium fplendoribus
illuftravit. Et notandum, quia tunc ei Deus cor
al-iud immutavit, quando, ut abiret à Propheta,
humerum avertit. Quafi enim ut abeat, humerum
avertit, quando is, qui prædicationis ordinem fuf-
cipit, id quod fibi de paftorali officio præcipitur,
agere difponit. Difponit quidem, fed non præva- Summus locu*
tionem offert, qui feptem diebus expedans, ve-
• nientem Prophetam recipit : quia tunc Deo di-
gnum eft quod impendit, cùm impendens juftus
eft virtute obedientiæ, 8c divinæ immenfitatis con-
fideratione timoratus ; cum fe aliud efle non credit,
nifi quod majorum probatione cognofcit. Quafi
enim, præfente Propheta, offerimus, quando ilia
folummodo opera noftra digna efle divina fufee-
ptione credimus, quæ fandorum prædicatorum judicio
comprobantur. Et quia coram Propheta immolare
dicitur, hoc profedo fignat: quia * open- £ let,fi Deus ei cor aliud non immutet : quia fumbnui
lss nfmoflrtrr iics rfainpii^ennrtiilbvui cs oatmqiuipe ffpn iirr iithuvai lliikbiui cs vviiir-iJsc creI___
— ____ ____ m__ n . n ___- t
dere debemus. Qui,a item feptem diebus expedat
Said, pradicator fandie Ecclefia: virtutem fubjedi
difponere fapienter debet j ut coram eo bona ejus
non laudet, nifi quando laudis fua: contcmnere fa-
vorem poteft. Unde 8c eadem oblatio 8c vidima:
Deo a offerri a Saiii prxdicuntur, 8c non fibi. Deo
quippe vidimas offert, qui de virtute, quam habet,
inaniter non extollitur, fed omne, quod perficit,
gratia: tribuit Gonditoris. Hoc etiam, quia dodo-
rum magifterio difeimus, bene Samuel fermonem
concludens, ait: Et ofiendam tibi qua facias. Expe_
* Cilot. offerre. . . prtdicetur.
Tom. III.
mus locus bene non regitur, nifi Rcdoris mens di-
vini muneris fumma gratia repleatur. Hæc autem,
quia ei in fùturo promittitur, fubjundum eft :
E t venerunt ei omnia figna hac in die ilia. Verï - I0-
24. Dodrina etenim éledi prædicatoris, quid
eft aiiud, quam dies eruditi difeipuli ? Nam qui in Deo fit un- ‘
die ambulat, videt 8c plana quæ ambulet, 8c præ- a “s. quibusfi-
cipitia quæ declinet. Sic nimirum, dum fandorum orari
prædicatorum dodrinis illuminamur, quod agendum
8c quod vitartdum eft patenter afpicimus. In
ilia ergo die qua Propheta prædicat, bonus auditor
fuæ eledionis figna percipit, qui in fe ea virtu-
Q J i