in diem banc Nunc verb elicit: Unges turn ducem f it * A quo recefsit a me. Pro fe quidem, tion pro populo
per populum meum ifrael, & Jalvabit populum meum tunc Paftor datur, quando etfi^auditores luosele-
de mam philifihiim I quia refpexi populum meum I
•venit enim clamor eorum ad me. Superius quafi ab
irato rex ordinari permittitur, nunc quafi a pio Sc
benio-no ordinatur. Hujus etiam benignitatis verba
quis°non videat, quantum a fententia ilia diffen-
. sit. f lW cianc5 1 1 1 ei<iem I Samuele illata fiiit ? £uia, in-
S quit, projeciJH fermonem Domini ,projecit teDomi-
nus,ne jis rex. Quod profeftb celeriter folvimus,
fiipfamverborumvim fubtiliter intueamur. Nam
omnia hsec divine benignitatis verba populi meri-.
£tus prardicator convCrtere ad Deum non poterit,
ipfe tamen laboris fui sterna lu era non perdit. Pro
populo autem, non pro fe : quando bonis fubditis
Paftor tribuitur, qui dona habeat, per quae illis
profit, Sc fibi non profit. Tales quidem erant, de
quibus. Dominus difeipulis przeipit, dicens: Jpux
dicunt,facite: quo autem faciitnt,facerenolite. Quafi
dicat: Quod utile pro vobis acceperunt, ab eis
quafi veftrum tollite: Sc in eis quafi fuiim dimitti-
t e , quod non habent ad lucrum veftrum, fed ad
Aliquant
populo a-
profe.
tis adferibuntur: Salvabitpopulum m eum Sc, refpe- interitum fuum. Saul ergo, abjeao Domino elid.
x i populum meum : Sc, clamor eorum rvenit ad w^.Pro tur, Sc tarnen populum Domini de manu Philifthiillis
ergo rex ordinari decernitur, quorum clamor
exauditur. Nametfiprofiitura nequitiarepellen-
dus a regno erat Saiil', tarnen habebat in fe, donee
regnaret, unde populo fibi fiibdito prodeffe potuif-
fet Futurus certe erat bello ftrenuus, mente ela-
tus. Habiturus erat unde fibi caderet, Sc unde aliis
ftaret. Illud ergo unde prodeffe fubditis poterat,
Dominus providens dicit: Salvabit populum meum
de manu philifihiim. E T , venit clamor eorum ad me.
Adhuc tarnen valde contrarium videtur, ut ejus
norum liberaturum perhibetur, quia omnipotens
Deus fæpe fuis bonis fidelibus per illos prælatos
prodefl, qui de officio ejufdem prælationis fibi non
placent. Sequitur :
Cumque refpexijfet Samuel Sau l, Dominus ait :
JEcce v ir , quern dix er am tib i, iße domin abitur populo
meo.
44. Hoc namque in fequenti die aftum eft,
quodpræcedenti Dominus repromifit,dicens : eras
haceadem bora mitt am ad te virum de terra Ben ja -
Ad Ecdtfii
regimen m/
populi clamorem exaudire credatur, qui eum ab- min, & unges eum fuperpopulum meum ifrael. Af-
jeciffe reprehenditur. Ad quod refpondendum eft: C picitur ergo in fecundo die, qui primo promitti-
quia erant in illo populo Sc reprobi Sc elefti. Ibi tur : quiapr^dicatores hn&x Ecclefia: virtutes ele-
erao abjecifïê Dominum reprobi argüimtur, hie ftorum in fecreta eorum vita perquirunt. Hi enim
ele&orum defideriaad omnipotentis Deiaures per- qui promovendi funt, dum bona proferunt, all
veniunt. Qua ex re quid colligendum eft, nifi quia
fæpe eleStis bonum eft, quod mali Restores ordi-
nantur ? Non ergo mirum e ft, ft Deus quafi de
abjç&ione fiia irafeitur, Sc regem ordinat : quia
àpfa dignitas futuri régis Sc mala erat, ÔC bona.
Mala denique, quia fuperba : bona verb, quia in
defenfione fiibjedorum ftrenua. Quod totum, Sc
in fanda Ecclefia nunc fieri cernimus : quia pierumque
[uid magnum ex fe repromittunt. Primo igitur
die rex promittitur : quia magna elcdörum opera
prædicatores afpiciunt, Sc, quafi Domino loquen-
t e , intus agnofeunt, quos ordinäre fandæ Ecclefia:
Redores volunt. Afpicit ergo Samuel in fequenti
die, quando prædicator eum, qui promovendus
eft, in magna luce converfationis videt.
Et .tunc quidem, quafi indicante Domino, ordinan-
dum regem cognofcit: quia eum, qui in alta arce
ille ejus primatum fufeipit, qui v erbo uti- w v .
lis eft aliis, mente tumidus fibi. Prædicando virtu- D fanditatis præcmmet, præferre alns dignum videt.
■ tes, velut ’ftando vitia deftruit, fed alta de fe fen- Et quia, qui magni funt meritis, parvi funt per hu-
tiendo, cadit. Hic itaque prædicando populum militatem,fequitur :
Dei falvat, fed femetipfum tumendo præcipitat. Accefsit Saiil ad Samuelem in medio porta. Indi-
Quafi rex potens verbo populi Dei occultqs adver- ca, oro, mihi, inquiens, ubi efi domus Videntis.
farios atterit, fed elatione à regni fublimitate cadit. 45. Si in civitate tunc eft prædicator, cum pla-
Non ergo pro fe,fed folùm pro populo rex con- na Sc communia loquitur, quæ mtelliguntur, por-
Aliquando Pasftituitur
: quando ille in fanda Ecclefia præeffe permittitur,
qui bona quæ prædicat, fuperbiendo, aut
nequiter vivendo, conculcat.
43- Quo in loco notandum eft, quia dim in fan-
dinatur da Ecclefia Paftor eligitur, aliquando ordinatur
ta civitatis hujus qux eft, nifi humilitas ? Nam di-
vini verbi cognitio fuperbis abfeonditur, humili-
bus revelatur. Unde Sc in Evangelio Patri loquitur
, dicens: Confiteor tibi Pater rex call & tern
per M
tis porta*!
grcdiantui.J
q u ia a b fco n d ifii b x c à fa p ie n t ib u s f j r p ru d en tib u s , d r
pro fe & pro 0 pe ^ populo. aliquando nec pro populo, nec r e v e la f li ea p a r v u lis . Sapicntes quidem fiiperbos
popu °' pro fe ’ aliquando pro fe, non pro populo : aliquan- £ Sc alta de fe fentientes, parvulos vero dixit humi-
. \ * « r r\ . r . a8 1m. ......« . . . . A . I t . m A m im . Hl/*Onc do verb pro populo, non pro fe. Pro fe Sc populo,
quando eledus prardicator eledis fubditis datur
: quia unde fubjedorum multitudo ad arternam
patriam ducitur, bono Paftori meritorum dona cu-
Aliquando nec mulantur. Nec pro fe, nec pro populo Paftor da-
■ 'c pro tur : quando reproba plebs reprobum Paftorem
habere permittitur, cumfic ille prareft, fic illi obe-
diunt, Lit ad sterna bona, nec ille qui docet, nec
illi qui docentur, pervenire mereantur. De qui-
...it, busperOfeam Dominus dicit : Dabo eis reges in
furore meo. In furore etenim Dei rex datur , quando
malis pejor prareffe decernitur. Talis quippe
Paftor tunc datur, cum talis populus regendus fuC
Aliquando pro cipitur, qui pariter icterna poena damnetur. Pro fe,
fe, sc non pro non pro populo Paftor datur, quando bonus malis
prxponitur: ficut ad Ezechielem Dominus dicit;
si Mitto ego te adfilios ifrael, ad gentem apofiatricem ,
populo.
les. Quorum certe alia Scriptura meminit, dicens:
Deus fuperbis refifiit, humilibus dat gratiam. Refi-
ftit namque fuperbis, ne sterna bona intelligant,
fed parvulis gratiam dat, ut eadem bona jeterna,
ipfo revelantc, cognofcant. ElecH ergo, quia ad fpi-
ritalem fententiam per humilitatem veniunt, ad
audiendos prardicatores, quafi per portam vadunt.
ElcShis etiam prcdicator, quia fpiritualia humili-
ter dicit, Samuel Saüli in eadem porta occurrit.
Quafi enim ambo*in porta funt, quando ea, qua:
eledus prardicator loquitur, ab cle&o alio humili-
ter audiuntur.
46. Sed qui noviter venerat, quern quarrebat,
invenerat, Sc ignorabat. Quare Sc idem Saiil ad
Samuelem dicit: Indtca mihi, oro, ubi efi domus Videntis.
Hoc namque proprium magnorum viro-
rum eft, ut a minimis difficile cognofeantur. Car-
SnnCli «'
i i ,ciis
2.17 in primum Regum. Cap. I V. 21g
ne quidem defpe£U fimt, fed mente fublimes. A do prædicatores faijâi cieleAia loqimntur, elefto*
Foris contemtibiles apparere appetunt, fed agere
venerabilia non defiftunt. Quia ergo valde profice-
re per eorum cxempla appetunt, eos non folùm in
exterioribus, fed in intimis admirantur. Vident ergo
in eis exteriùs, quod poffit à carnalibus defpici,
led Sc pariter attendunt, quod intus fpirituales vi-
ri magna admiratione debeant venerari. Quos dura
famâ fublimes audiunr, in altitudine fuæ converfationis
agnofeere concupifcunt. Secundum hifto-
riam ergo Saiil Samuelem videbat, Sc non cognof-
cebat : ut quod in figura contingebat illis, nobis
fpiritualia defignaret. Nam cum parvuli fumus,
quafi videmus perfe&os viros, dum eorum virtu -
rum fuorum auditorum corda reficiunt: teftante
etenim verirate, quia cibus anim^ eft verbum Dei,
Non in 'folo pane vivit homo, Jed in omni verbo,quod
procedit de ore Dei. Panis namque alimentum corporis
eft, verbum mentis. Qm verb corpus fine
mente reficiunt, mente mortui funt, carne vivi.
Quare Sc de delicata vidua Paulus ait: Vivens mor-
tua efi. Nam per ciborum delicias non moreretur
vidua, fi animam ve/bi Dei cibo fatiaret, cum ipfe
Paulus dicat : Nihil efle immundum, quod cum
gratiarum adione per cipitur. Sed vivens vidua mo-
ritur, quando cibo corpus nutrit, animam fame in-
terficit. In folo ergo pane homo non v ivit: quia
Ibid. 4.
Matth,.
tes à referentibus audimus fed quos videmus, B cùm ex anima & corpore conftet homo, ficut aUter
non cognofcimus, quia per experientiam feire non
poflumus, quia hoc, quod auditu percipimus, in
cordis oculis tenemus. Quando igitur ab eis converfationis
ejus fecreta ad imitandum requirimus,
eos nimirum quafi de propria domo interrogamus.
Domus namque eorum converfatio eft. -Hanc do-
mum feire volebat difcipulus Johannis, quando
Dominum interrogavit, dicens : Mtgifierubi habitas?
Qui nimirum, quia ad familiaritatem illius,
quafi domefticus perducendus erat, audivit : rent,
& nide. Hanc domum. vifam Philippus non co-
gnofeebat, cui dicit : Tanto temfore vobifeumfum
& non cogmvißis me : Philippe, qui videt me, videt
& Pattem meum. De Domino etiam feriptum eft,
quia loquebatur Moyfi ficut cumamico fuo : fed
idem Moyfes videos,&:non cognofcens, interro-
■ gabat, dicens : Si invent gratiam in confpelht tuo ,
oftendc mihi faciem tuam. Spiritualis autem conver-
fatio Sanâorum, quia nonnifi devotis, ac fup-
plicibus panditur, domum Samuelis Saiil indicari
fibi fimiliter deprecatur. Sandi etiam prædicatores
cùm defe magna audiunr, per humilitatem fe
dejiciunr, non inflant.Sciunt fe petentibus magna,
quæ imitentur, oftendere : feiunt inter magna, quæ
oftendunt, magni per jadantiam non apparere.
Quare Sc fubdirur :
E t refpondit Samuel Saiil dicens : Egù fum V idons.
"Sedafeende ante me in excelfum hodie ,u t comedos
mecum,& dimittam te mane.
per corpus vivit, ira & neceflê eft ut alimentis di-
verfis lingula nutriantur. Ut comedamus itaque,
cum Propheta afeendimus, quando ad alta divin!
verbi mentem erigimas, ut ejus cælefti fapore per
devotionem fatiemur.
48. Etquiaipfi prædicatores valde amanr cæ-
leftia, quæ loquuntur, quafi fimul comedimus, cum
devote illi loquendo proferunt, quod nos dévoré
audiendo, in ventre animæ locamus. Simul enim
comedimus : quia verbum Dei pariter audimus.
Prædicatoribus namque Veritas dicit : Non vo's'
eftis , qui loquimini,fed fpiritus Pattis veßti, qui loquitur
in vobis. Quod Sc Paulus probat, cùm fuos
Q auditores inrerrogar, dicens ; jin expetimentutd
quaritis ejus, qui in me habitat chrißus? Quia ergo
in fandis prædicatoribus Chriftus, & ejusTpiritus
loduitur, ipfi prædicatores tanto clariùs loquentem
audiunr, aquanco ei viciniores funt,cujus fedes
efte merenrur. Tanto ergo pleniùs de verbi alimente
poterunt refici, quanto jam intra fe habent cel-
lam refedionis. Amici etenim fponfi funt, Sc ftanr
Sc gaudio gaudent propter vocem fponfi. Cùm ergo
divina loquuntur fandi prædicatores, audiunr :
fed quia certâ experientiâ norunt, quando in eis
loquitur fpiritus, audiunFfe, fed non in fe,.quia 8:
ipfi loquuntur, fed in fe locuti, loquentem alium
venerantur. In eo igitur, quod audiuntfir loquuntur,
& reficiunt, Sc reficiuntur. Reficiunt quidem
Ogariuions
palccrc debeam
prædicatores,
-dum le
««»dicit,
^ -z, — , auditores, dum verbum proferunt vóee fua: refi-
47. Quid eft djeere: Ego fum Videns : nifi f e ,^ ciuntur ipfi, dum verbum, quod proferunt, profer-
iit in oculis videbatur, hümilem demonftrare ? tur eis revelatione fictit divina. Ipfi tarnen devodus fa-
Quafi dicat: T u in jeftimatione tua magnum babes,
quem quairis, fed parvus eft ille, quern vides.
Hoc namque in verbo, Videns, nonprzdicatur,
fed ego. Quafi dicat: Videns ille, eft, ego: non
quod apftimas, fed quod cernis. Sed qui humiliate
fe novit, novit dare dona non humilis, fed fublimis.
Quare & in excelfum ante feafeendereeum,
utfecum comedat, pra:cipit. In excelfum afeen-
dit, qui ad feienda altiora mentem erigit. In excelfum
quidem afeendere, eft cor ad altiora intelli-
genda pra:parare. Unde & Petrus in monte aflu-
mitur, ut gloriam transformati Redcmtoris videre
mereatur. In illo etenim afeenfu montis, fubliîp
f i t
turantur, qui in Jocutione fpiritus, mentis delicias
experti funt. Annon experientiâ loquentis fpiritus
eft, inconfultos Sc impræmeditatos fe cernere,
fubitoque confultos, Sc paratos efle? Scire, quæ
nefeierant : habere, quæ non habuerant : torpo-
rem mentis amittcre, repente mira devotione fer-
vere : plenitudine feientiæ ftatim Sc in momento
mirabiliter repleri, mira verbi facundiâ intellcda
proferre ? Habent ergo eleéti prædicatores experientiam
fpiritus in fe loquentis, in repentina revc-
latione veritatis : habent fubito ardorem caritatis,
habent in plenitudine feientiæ, habent in facundif-
fima verbi prædjcatione. Nam Sc fiibitb inftmunï
de.
Jicias Cïpcrirj,
Eis fit repentina
veritatis içt
Kinplanda • j . , , , * ^
« t ó “ >s præparatiq menus «prunitur : qma alta videre E tur, Sc repente fervefeunt, Sc in momento replen,
"«atijpr*. non poterit, qui per intentionem animum in fubli- fuit- Är mii-o k ili J '. I T'. * 1
19, mibus non ponir.Quia ergo fublimia pra:parati melius
intelligimus, ante Samuelem Saiil in excelfum
afeendere jubetur. Quafi enim ante prardicatorem
in excelfum afeendimus, quando nos prius ad alta
feienda animum intendimus, & ipfi nobis ea, ad
qua: intendimus, poftmodum loquuntur. Quid verb
eft, quod ait: Ut comedos mecum hodie ? Sed quan-
* Vatic. 6c .Gilot. quanto eis. Infra Gilot. tabec, meruerunt, pro
tur, & mirabili eloquii poteftate ditantur. De il-r
la namque repentina experientiâ Dominus dicit :'
D abitur vobis in tlla hora, quid loquamini. De illo ■
autem fubitaneo fervore caritatis Cleophas dicit :
Nonne cor nofirum ardens erat in v ia , dum loqttere-
tur,& aperiret nobis Scripturas ? De repletionis quoique
Sc facündiæ experientiâ Lucas meminit, dicens
: Faffus efi repente dç cxlo frnus tamquam adtnerentur.
O jjj