prtM/-
463 Notæ 8i Obferv. in Librum Sacramentoram 464
cis dcbcmus jejunio unam aut duas feptimanas, aut quan- A egerit ea qux illi Sacerdos prxceperit, peccata ejus retùm
poflùmus ; ut non dicatut nobis quod Judxorum
Sacerdotibus di&uift eft à Domino Salvatore : V a v o b is ,
L e g ijp e r it i , q u i a d g ra v a t is h om in e s , & im p o n it is fu p e r
humtros corurn oner* g r a v i* > ip fi ant cm nno d igito v e f -
tro non ta n g it is fa r c in a s ipfae• Nemo autem poteft fuble-
vare cadentem fub pondéré nifi inclinaverit fe , uc porri-
gat manum : ncque iillus medicorum vulnera infirmantium
poteft curare, nifi feetoribus particeps fuerit : ita quoque
nullus facerdotum vel Pontifex, peccatorum vulnera curare
poteft, aut animabus peccata auferre nifi prxftante
mitrentur : fi verb poftea ex fua voluntare jejunavcric,
mercedem fibi acquirer Sc regnum cxlorum. Qui ergo to-
ta feptimana jejunaverit pro peccatis , Sabbato Sc Dominica
die manducct , & bibat quidquid aptum fuerit.
Cuftodiat tarnen fe a crapula , vel ebrietate : quia omnis
luxuria de ebrietate nafeitur. Ideo B. Paulus ptohibuit di-
cens; N o l i ineb r ia ri v in o , in.quo e ft lu x u r ia . Non quia
in Vino eft luxuria , . fed in ebrietate. E x p l i c i t
P R O L O G US. •
Si quis forth non potuerit jejunare, & habet unde dare
ad redimendum, fi dives fuerit, pro feptem Hebdo-
madibus der folidos xx. Si autem non habuerit ran cum
unde dare, dec folidos x. Si autem multüm pauper-fujerit,
det folidos iij. Neminem verb conturbet, quia jdffimus
follicitudine, Sc oracione lacrymarum. NecefTe eft ergo
nobis, fratres cariffimi, follicitos effe pro peccanribus,
quia fumus altetutrum membra : & fi quid patitur unum
membrum, compatiuntur alia membra. Ideoque Sc nos, , _ .
fividerimus aliquem injpeccatis jaccntem, feftinemus eum B yiginti folidos dare, apt minus : quia fi dives fuerit, fa-
ad poenitentiam per noftram dotftrinam vocare : Sc quo- ciliù
i eft illi dare folidos 1
tiefoumquc dederis confilium peccanti, fimulque da illi
;poenirentiam ftatim, quantum debeat jejunare, Sc redime-
•re peccata fua: ne forthoblivifcaris, quantum eum opor-
teat pro fois peccatis jejunare: tibique necefTe fit, ut iterum
exquiras ab eo peccata. Ille autem forfican erubefeens iterum
peccata fua confiteri f Sc invenietur jam amplius ju-
quàm pauperi folidos iij.
Sed unufquifque adtendat, cui dare débet, five pro re-
demnone captivorum, five fuper fandfo altari, five pau-
peribus Chriftianis erogandum. Et hoc feitore, frarres,
ut dum venerint ad vos fervi vel ancillx, quxrentes pce-
' nitentiam, non eos gravetis, neque cogatis tantùm jejunare
, quantum divites ; quia non flint in fùa poteftate -,
ideoque medietatem pcenitentix eis imponite.
dicari. Non enim omnes Clerici hanc feripturam ufurpa-
re , aut legere debent, qui inveniunt earn, nifi foli illi,
quibus necefièeft, hoc eft Prefbyteri. Sicut enim facrifi-
cium offerre non debent nifi Epifcopi, & Prefbyteri,
quibus claves regni cxlorum traditx funt, fie nee judicia
ifta alii ufurpare debent. Si autem neccfficas evenerit, Sc
Prefbyter non fuerit prxfens, fufcipiat Diaconus poeni-
téntem ad fandtem Communionem. Sicut ergo fuperius ^ q u ila ju v e n tu s tu a . Et dicit Pfalmum quinquagefimum:
I n c i p i t r a t io a d d a n d a m P oe n i t e n t ia m .
IN primisdicit Pfalmumfrigefimum feptimum totum :
D om in e , ne in fu r o r e tuo arguas me. Er poftea dicit :
O r emus . Et dicit Pfalmum centefimum fecundum : Ben e -
d i e , anima m e a , D om in o , ufque, r in o v a b itu r f i c u t a*
diximus, humiliare fe debent Epifcopi, five Prcfbyter
Sc cum triftitia, gemitu, lacrymifque orare, non fblum
pro fuis dcli&is , fed etiam pro Chriftianorum omnium,
ut poflint cum B. dicere Paulo : Q u i s in firm a tu r , & ego
non in f irm e r , quis f c a n d a l i z a t u r , & ego non uror ?
Cum ergo veneritaliquis adSacerdotem confiteri peccata
fua, mandet ei Sacerdos ut expedfet modicum, donee
intret in cubiculum fuum ad orationem. Si autem cubi-
culum non habuerit, tamen tunc Sacerdos in corde fiio
dicat hanc orationem;
O R E MUS.
M ife r e r e m e i , D e u s , ufque, in iq u ita te s meas d ele. Poft
hxc dicit Pfalmum l ti i . D e u s in nomine tuo. Et dicit :
Oremus . Et dicit Pfalmum Li . Q u i d g lo r ia r is , ufque,
v id e b u n t ju f t i & timebunt ; Sc dicit :
O r e mu s .
Deus, eu jus indulgentia nemo non indiget, memento ,
Domine, famulo tuo illo, Sc qui lubrica terrxque corpo-
ris fragilitate nudatus, quxfemus, ut des veniam confiten-
ti; parce fùpplici, utquinoftris meritis accufamur, tua
miferatione lalvemur. Per Dominum noftrum Jefum
Chriftum.
Domine Deus omnipotens, propitius efto mihi pec-
catori, ut condignè poffim tibi gratias agere, qui me in-
dignum propter tuam mifèricordiam miniftrum fècifti officii
Sacerdotalis ^ Sc me exiguum humilemque Mediato-
rem conftituifti ad adorandum & intercedendum ad Dominum
noftrum Jefum Chriftum pro peccantibus, Sc ad
poenitentiam revertentibus. Ideoque)Dominator Domine,
qui omnes homines vis fàlvos fieri, & ad agnitionem ve-
ritatis venire : qui non vis mortem peccatorum, fed ut
convertantur & vivant, fufçipe orationem meam , quam
fiindo ante confpedum clementix tux , pro famiriis Sc
famulabus tuis, qui ad poenitentiam venerunt. Per Dominum
noftrum jefum Chriftum.
Videns autem ille, qui ad poenitentiam vehit, Sacerdo-
tem triftem Sc lacrymantem pro fuis facinoribus, magis
ipfe timoré Dei perculfûs, ampliùs/triftatur, 8c exhor-
refeet peccata fua. Et unumquemqpe hominem acceden-
tem ad poenitentiam fi videris acriter & affiduè ftare
in poenitentia , ftatim fufeipe eum. Qui verb poteft jeju- £
nare quod impoficum eftei, noli prohibere •, fed permit-
te. Magis enim laudandi font hi qui celeriter debitum pondus
perfolvere feftinant, quia jejunium debitum cft. Et fie
date mandatum his qui poenitentiam agunr. Quia fi jejunaverit
, Sc compleverir quod illi mandatum eft à Sacçrdo-
te , purificabiuir à peccatis. Quod fi iterum ad priftinam
confùetudinem [ vel J peccati reverfùs fuerit, fie eft quo-
modo canis qui revertitur ad proprium vomitum. Omnis
iraque poenitens non folùm debet jejunare quod illi mandatum
eft à Sacerdote, verumetiam poftquam complevc-'
rit ca qux illi julfa funt, debet, quantùm ipfi viflim fuerit
, jejunare five tetradas, five * paralceve. Si enim
A l l a .
Deus fub cujus oculis omne cor trépidât, omnefquc
D conlcicntiæ contremifcunt,propitiare omnium gémitibus,
Sc cuncftorum medere vulneribus ; & ficut nemo noftrum
liber eft à culpa, ita nemo fit alienus à venia. Per D,omi-
num.
A l i a .
Deus infinitæ mifèricordix , veritatifoue immenfx,
propitiare iniquitatibus noftris, Sc omnibus animarum
noftrarum medere languoribus ; ut mifèrationum tuarum
remiflîone percepta, in tua fèmper benedidtione lxtemur.
Per Dominum.
A l i a .
Precor, Domine , clementix & mifèricordix tux
Majellarem : ut famulo tuo illi peccata Sc facinora fùa
confitenti veniam relaxare digneris, & prxteritorum criminum
culpas indulgeas, qui humeris tuis ovem perditam
reduxifti, qui Publicani precibus confeffione placatus exau-
difti. Tu etiam huic famulo tuo plâcare, Domine, tu ejus
precibus benignus afpira, ut in confèfiione placabilis per-
maneat. Fletus ejus Sc petitio perpetuam clementiam tuam
celeriter exoret, fandtifque altaribus & Jàcrificiis reftitu-
tus, fpei rurfum xternx cxleftis glorix mancipetür. Per
Dominum.
Item oratio manus impoßtionis.
D o m i ne Sandte, Pater omnipotens, xterne Deus,
qui per Jefum Chriftum filium tuum Dominum noftrum
yulnera noftra curare dignatus es, te fùpphces rogamus,
& peti-
Leifc
. Xegc [rai.ii.
S c petimus nos humilcs tui Sacerdotes : ut precibus nof- A à vino & carne. Si quis Clericus poftquam fe Deo
tris .* aurem tux __ pietatis inclinare digneris, remiftafque om
<»>rir nA tioKîmm m-nlarpm rpnim’r . nrur ranis ad
nia crimina, Sc peccata univerfa condones, defque huic
famulo tuo pro * fupplicibus veniam, pro maerore Ixti-
tiam, pro morte viram. Ipfe cxleftis apicis devolutus eft,
Sc de tua mifericordia confidensad bonam pacem * prx-
miis tui atque cxleftia pervenire mereatur ad viram xter-
nam. Per Dominum.
I n c i p i t r e c o n c i l i a t i e P e e n i t e n t i s F e r i a V . i n c c en a
D o m i n i .
I N primis dicit Pfalmum L . cum Antiphona : C o r
mundum.
Deus, humani generis benigniffime Conditor, Sc mi-
fericordiffime reformator, qui in reconciliationc lapforum
etiam 1 r 1
verit, ad habimm. fecularem redierit, ficut canis ad pro- -
prium vomitum, vel uxorem duxerit, fex annos pceni-
teat, tres ex his in pane Sc aqua, Sc poftea in conjugio
non copuletur. Quod fi noluerit, fandta Synodus, vel &c-
des Apoftolica feparabit eos a communione Catholicorum.
Similiter Sc mulier poftquam fe Deo voverit, fi tale fee-
lus commiferit, pari fententix fubjacebit. Si quis Laicus
fornicaverit, ficut Sodomitx j feptem annos poeniteat. Si
quis de alterius uxore filium genucrit, id eft adulteriura
commiferic, actorum proximi fui viplaverit, tres annos
poeniteat, Sc abftineat a cibis luculentioribus, Sc a propria
uxore, dans infuper pretium pudicitix marito uxoris
violatx. Si quis adulterare voluerit, Sc non potuerit, id
eft non fuerit fufoeptus, quadraginta dies poeniteat. Si
quis fornicaverit cum mulieribus, id eft viduis, vel puel-
.............. > qui mifericordia tua primus indigeo, fervire j-s ; g cum vj jujs> annum unum poeniteat: fi cum pueleffetftibus
gtatix tux per minifterium Sacerdota e vo m - g j- annos pceniteat. Si quis virgo vitgini conjundlus
t i , ut ceflante merito fupphcis , mirabdior faeret cle- - - ^
mentia Redemtoris. Per Dominum noftrum.
tamen unum
Omnipotens fempiterne Deus, confitenti tibi huic famulo
tuo pro tua pietate peccata relaxa, ut non plus ei
noceat confeientix reatus ad poenam ,'quàm indulgentia
tux pifctatis ad veniam. Per Dominum.
A l i a .
Omnipotens & mifêricors Deus, qui peccatorum in-
dulgentiam in confeffione celeri pofuifti : iuccurre lapfis,
miferere confelfis : ut quod delidorum catena conftringit,
magnitudo tux pietatis abfblvat. Per Dominum.
O r a t io f u p e r in f i rm u m .
fuerit, fi voluerint parentes, fit uxor ejus ';
annum pceniteat, Sc fint conjugales. Si quis cum jumento
fornicaverit, annum unum poeniteat. Si uxorem non habuerit
, dimidium annum pceniteat. Si quis virginem , vel
viduam rapuerit, tribus annis pceniteat. Si quis. fponfam
habens, forori ejus forfitan vitium intulerit, Sc- cohxferit
tamquam fux , hanc autem uxorem duxerit, id eft defpon-
fatam, ilia verb qux vitium pafïà eft , fi forth necem fibi
intulerit, omnes hi qui in hujus fatti confenfu funt, decern
annos in pane S c aqua redigantur, fecundum ftatuta cano-
num. Siqua-demulieribus,qux fornicatx funt, interfe-
cerit qux nafcuntur , aut feftinat avortivos facere, pri-
mum conftitutum ufque ad exitum vetat, * id quod verum ’
definitum humanius aliquid confequantur , conftituimus
eos decennii tempore fecundum gradus qux funt conftituta
D e u s , qui famulo tuo Ezechix ter quinos annos ad
vitam dpnafti : Sc famulum tuum à le<fto xgritudinis tua
■ magnitudo crigat ad falutem. Per Dominum noftrum Je- ç poeniteat.
fum Chriftum.
I. I n c i p i t j u d i c i u m P oe n i t e n t i s .
S I quis Epifcopus autaliquisordinatus, homicidium
feccrit, fi quis Clericus homicidium fecerit, decem annos
poeniteat \ tres ex his in pané Sc aqua. Si laïeus, tres annos
poeniteat, unum ex his in pane Sc aqua. Subdiaconus,
fèx. Diaconus,fèptem. Prefbyter,decem. Epifcopus, duode^
cim. Si quis ad homicidium fâciendum confènferit, feptem
annos poeniteat, tres ex his in pane & aqua. Si quis voluit,
Sc non potuitfaceretres annos poeniteat, unum ex his
in pane Sc aqua. Si quis laïeus homicidium fecerit volun-
tarih, feptem annos poeniteat, tres ex his in pane Sc aqua.
Si quisinfantem opprcfïèrit, tres annos poeniteat, unum
ex his in pane Sc aqua : fimiliter Sc Clericus obfervet.
I I . D e f o r n i c a t i o n e .
S i quis fornicaverit ficut Sodomitx, decem annos poeniteat
, tres ex his in pane Sc aqua. Si quis Clericus adul-
terium commiferit, idem cum uxore vel fponfa alterius, fi
filium genuerit, feptem annos poeniteat : fi verb filium
non genuerit, Sc in notitia hominum non venerit, fi Clericus
eft, tres annos poeniteat *, unum ex his in pane Sc
aqua. Si Diaconus aut monachus, feptem- annos poeniteat
, tres ex his in pane Sc aqua. Epifcopus duodecim,
quinque in pane & aqua. a Si quis Clericus, id eft cujus
fuperior gradus eft, qui uxorem habet, & poll: conver-
fionem, vel honorem, iterum earn cognoverit j feiat fe
adulterium commififfe: idcirco, ut fuperius conftitutum
eft, poeniteat. Si quis fornicaverit cum fantftimoniale |
vel Deo dicata, cognofcat fe adulterium commififle; fecundum
fuperiorem fententiam unufquifque juxta ordi-
nem fuum pceniteat: Si quis per femetipfum fornicaverit,
aut cum jumento, aut cum qualibet quadrupede, tres ah- E
nos poeniteat. Si gradum aut votum , tres annos poeniteat.
Si quis concupifeit mulierem, Sc non potuerit pec-
care, id eft quia non fufeepit eum mulier, dimidium annum
poeniteat in pane Sc aqua , Sc toto abftineat fe anno
• Eadem'pene leguntur in judicio. Pcenitcntiali veteris Sacramen^ Horn. III.
I I I . . D e P e r j u r io .
Si quis Clericus perjuraverit, feptem annos pceniteat,
tres ex his in pane & aqua. Laicus tres. Subdiaconus fex.
Diaconus feptem. Prefbyter decem. Epifcopus duodecim.
Si quis verb coadkus pro qualibet necemtate, aut nefeiens
perjuraverit, tres annos poeniteat, unum in pane & aqua :■
Sc animam pro fe reddat, id ef#fervum , vel ancillam de
fervitute abfblvat, Sc eleemofynas multas faciat. Si quis
perjuraverit per cupiditatem, totas res fuas vendat, Sc do-
net in pauperibus, Sc tondeatur, Sc intret in monafterium,
‘ & ibi deferviat ufque ad mortem.
IV . D e f u r t o .
Si quis Clericus fur mm fecerit capitale, id eft quad ru-
pedum: vel cafam ruperit, vel fregerit, vel * qualibet
meliorum prxfidium furaverit, feptem annos pceniteat.
Laicus quinque. Subdiaconus fex. Diaconus feptem. PreC
byter, decem. Epifcopus duodecim annos poeniteat. Si quis
verb de minoribus femel, aut bis furturn fecerit, reddat
proximo fuo, Sc anno uno poeniteat in pane Sc aqua ; Sc
fi reddere non potuerit, tres annos poeniteat. Si quis fer
pulcrum violaverit, feptem annos’ poeniteat, tres in pane
&aqha. Si quis Laicus fur turn fecerit, reddat proximo
fuo quod furaverit, tres quadragenas in pane Sc aqua;
fi reddere non potuerit, anno uncf, Sc tres quadragenas
in pane Sc aqua poeniteat; Sc cleemofynam de fuo labore
in pauperibus, Sc Sacerdotis judicio jungatur altari.
V . D e M a l e j i c io .
Si quis maleficio aliquem perdiderit, feptem annos poe-
niteat, tres in pane Sc aqua. Si quis pro amore maleficus
fit & neminem perdiderit, fi Laicus eft, dimidium annum
poeniteat; fi Clericus, annum unum pceniteat in jbane
S c aqua: fi Diaconus, tres annos, unum in pane Sc aqua j
u Sacerdos, quinque annos, duos in pane Sc aqua. Si autem
per hoc mulieris partus quis deceperit, fex quadragenas
unufquifque infuper augeat : ne homicidii reus fit.
tarii Gallic, ex quo raulta hie videatur depromta.G
2