tionis, nee fortitudinem boni operis. Potens ergo A præliandum. Quorumdam ergo temeritas à Chri-
bellum dicicur, quando clcftis plebibus duri nlii fti bello rcpellitur, cura apti 6c fortes ele&i memo-
dominancur : quia illc poteft aliis ucilicer bonadi- rancur. Nam quidam feiunt cum diabolo pugnare,
cere, qui confucvit verba magna operatione pm- 6c nolunt. Sapientcs quidem funt, ut faciant ma- Jerm. ™
re.Sed 6c fubtiliter eft incuendum,quod implexiùs la : bona autem facere nefeiunt. Hi antiquo hofti
dicitur : CunCtis dich us Saul. Quid funt dies Saiil, fervire volunt, refifterc nolunt. Quid cnim faciat
nifi lucis opera ? Quod bcllumdo&oris eft aliud, do£tor, f iaptos iftos ad prælium fibi fociet. Ma<ds
quam quod lingua cônficitur ? Omnibus itaque die- tales pofliint alios per exempla deftruerc, quam ipic
l bus pugnat, qui mulca alios docet : fed nil doccn-
do prorert, nifi quod fiio priùs fulget opere. In dio
ctenim fiia pugnat, qui verba præaicationis ex propria
trahit luce virtutis. In die ergo alieno pugnare
vult, qui contraire reprobis fpiritibus fatagit,non
loquendo, quæ agit, fed prædicando, qua: novit.
Sed omnibus dic^us pugnat : quia omnia præccpta
Dei oftendit in luce operis, qua: fiibfequcndo vult
pandere per curam prædicationis. Meritö itaque
bellum potens dicitur, in quo cum omnimoda vir-
tutum, vcI operum luce pugnatur. Poteft ctiam
per hoc, quo<£ omnibus diebus pugnare dicitur,
agonis fpiritualis inftantia defignari. Qmcnim vi-
tam dticit plenam virtutibus, in diebus vivit. Cun-
âis ergo diebus bellum potens eletti doftoris agnof-
citur : quia is femper malos fpiritus fuperare cerni-
nitur,qui à luce virtutum numquam leparatur. Sed
habent eledti viri virtutem præliandi, habent 6c huper
verbum ædificarc. Nam &c fæpe tales docerc
audent, 6c doccndi virtlitcm operando non tenent.
Cùm loquüntur nobifeumin hoftes irruunt j fed
per opera fubitö in vifeera noftra torquentur. Ve-
lut proditores quidam cxcrcitus, arma Chriftianæ
do&rinæ induunt, 6c per exempla fubitö parvulos
Chrifti feriunt, quos veile protegere loquendo pu-
tabamus. Non apti ergo viri fortes rcpcllendi, non
fociandi nobis flint} quia per fapientes reprobos ro-
bur noftrum deftruitur, non augetur. Qifi ergo funt
fortes 6c non apti, nifi quos videmus oncra feculi
fortiter ferre, 6c fortitudinem fiiam in fervitium
Conditoris transferre nefeire ? Nam jugum homi-
num, 6c magnos feculi laborcs fortiter ferunt, fed
ad fervitutem Dei accedere velut infirmi pertimef-
cunt. Quid ergo ifti, nifi fortes 6c non apti funt,qui
feculi magna faciunt, 6c Chrifti agere lcvia 6c blan-
danon pofliint? Sæpe etiam in monaftcriis conver-
Excrcitus
Chrifti praj;.
ViftUtem prx-
tccur huinili-
In eligendis
Chrifti railiti'
bus qux cautio
•dhibenda.
militatem timoris. Per virtutem triumphant, fe d ç tuntur, 6c qui feculi onera fortiter tulerant in parper
timorem auxilia congregarc non ccflant. Unde
tanto fortius pradiantur, quanto Sc vires confli-
gendi congregare non definunt. Bene ergo caufa
potentis belli fubjungitur:
Nam qnemcumque videbat Saiil virum fortem dr
apt urn ad pralium,foc'tabat cum ftbi.
74. Quafi dicat: Idcirco bellarc potenter pote-
rat, quia congregarc cxcrcitum non ceflabat. Sed
quia non folum fortes, fed etiam aptos ad pradium
fibi fociafle dicitur, cautus dodtor in eligendis Chrifti
militibus demonftratur. Fortes autem ad feren-
da onera quidam funt, non ad pradia exercenda:
quia pradiari dc fortitudine fua dum nefeiunt, nevis,
qua: agunt, quafi inter magnos labores fudanr.
Quid ergo his verbis oftenditur, nifi ut viros ad
Chrifti militiam cum magna nobis diferetione fo-
ciemus ; ncc acccdentibus ante præbcamus ingref-
fum, quàm eos 6c aptos per feientiam, 6c fortes per
bonam voluntatem efle lciamus ? Pofliint autem idcirco
viri fortes 6c apti ad prælium dici, qui Ama-
lechjid eftlibidinum bella fubfcquuntur.Nam viri
fortes non funt, qui carnales concupifcentias ex-
tinguerc nequeunt. Et apti ad prælium non viden-
tur,qui pro pudicitia apti ad pradiandum non funt.
Eligat ergo do&or milites-Chrifti, eligat fortes ; ut
dum carnem fortiter domant, immundos fpiritus
quaquam pofliint. Viri ergo fortes 6c ad pradiumD potenter vincant. Eligat ergo aptos ad pra:lium;ut
apti funt, qui feiunt pugnare, &: volunt. Per volun- dum inter dona fortitudinis non fiiperbiunt, trium-
tatem quippe fortes funt, 6c per feientiam apti ad phi gloria in cadcftibus fublimentur.
L I B E R S E X T U S .
Ctp. is.
Vtrf. f. i.
Luxurix vi-
tium non Co-
1'iVui pcrcutien-
dum, (cd peni-
C a p u t P r i m u m .
ET d ix it Samuel a d S a i il : Me mißt Dominus urigere
te in regem fuper populum ejus ifra'èl. Nunc
ergo audi vocem Domini. H a c d iä t Dominus exerci-
tuum: Rccenfui quacumquefecit Amalech lfrdèli,quo-
fnodo reßitit ei in v ia , cum afeenderet de JEgypto.
Nunc ergo v ad e , dr per cute Amalech, dr demo Lire
univerfa ejus.
i. Superius Amalech luxuria: vitium defignare
diximus, quse velut larabit, dum voluptatem blan-
diendo fuggerit. Profe&us ergo converfationis oftenditur
, co quöd fuperiüs ä Saül pcrcufliis afleri-
tur; 6c nunc non fimplicitcr jubetur pcrcuti, fed
omnia ejus demoliri. Primö quidem hunc doftor
percutit, quando per ejus verbum agitur, ut pudicitia
in convcrforum cordibus 6c corporibus tcnca-
tur. Quafi enim percufla eft libido,quando caro
armis pudicitia: qualitercumque fuba&a eft, 6c per-
fefte fuba&a non eft. Nam qui luxuria: jam inquinamenta
deferit, fèd adhuc motus turpes ex fe contra
fe infurgentes fentit, jam opus nefarium non
cxercet, fed tamen abigere hoc a cogitationc non
poteft. Sæpe invitus, 6c incautus ad immundas co-
gitationes trahitur : led ca quæ ncgligendo intus
cogitat, camera foris excitant, ut ad turpes moms
voluptatis furgat. Quid ergo eft quod percufliis
Amalech, iterum percuti, 6c demoliri præcipitur :
nifi quia prædicator eos, quos ad pudicam vitam
crudit, promovere ‘debet ad perfe&ionem virm-
tis ? Iterum ergo jubetur Amalech percuti : quia
adhuc non bene interfe&us vivit. Iterum Amalech
percutitur, cum verbis do&oris illi ctiam motus,
qui carnem pulfant,eliduntur;cùm ob hoccorona-
ri fubditos do&or docet, ut fic corpus domare de-
beant,ut ad illecebrofos moms nequaquam fiirgat.
Sed quia numquam fic caro reftringitur, fi mens ad
immunda cogitando labitur, poft pcrcuflioneiri,
Amalech demoliri præcipitur. Percutitur ergo in
corporc, demolitur in corde, dum caro digne per
abftinentiam tcricur, &: mens à cundis immundisA nequeunt,fi non ceteris virtutibus muniunmr.Excr-
cogitationibus rcfrcnamr.Quo in loco priora'etiam citus, ut fupra oftendimus,exempla Patmm 6c Seri-.
confidcranda funt, qua: ex perfona Domini Samuel
loquitur, dicens: Recenfui quacumque fecit Amalech
i jr a e li , quomodo r e f it it ei in v i a , cum afeenderet de
JEgypto.
z. Qmd eft: quod Amalcchitarum opera rcccnpturarum
præccpta funt : quæ quidem quilibet c-
tiam confidcrare debet, ac illis fic mentem occu-
»erftttiohuantum
pare, ut lafciviæ inquinamenta non fpedec. Sed
exemplis atque doftrinis inftrudus, dc fe confide-
_ _ re nequaquam poteft. Levet ergo manus fuas, le-,
fentur, nifi quia luxuriæ inquinamenta Deo valde vet mentem, ut opere bono 6c devotione refplep-.
odibilia funt ? Unde beams Paulus Apoftolus di- deat, qui abfcindcre pcrfc&e à fe libidinis bellum
cit : Omne peccatum extra corpus ejl : qui autem fo r ni- tentât.
catur, in corpusfuum peccat. Item dicit : Fornicatorcs 4. Quid item eft, quod depofitis manibus vin- Proftratusru
dr adu/terosjudicabit Deus. Hinc etiam acriùs incre- citur, nifi qùia fæpc per aufiaciam pravi operis, iofa ,um cr.'?itur
pans, 6c à regno Dei eos fegtegans, ait : Neque im- g etiam tollitur pulchritudo caftitatis ? Sæpe ex toto agamus.' *
mundi regnum Deipofsidebunt. Cur luxuria recen- non « tollitur, fed cum infirmantibus operibus in- a
fetur,nifi quia juftitia Dei pcccator projicitur, quan- firmatur. Inter opera quidem, 6c laborcs fpiritua-
do ad perpetranda ejus inquinamenta curvatur ? les, contra ftimulos carnis fortes fumus : fed fi qua-
Qui ergo recenfetur, ut cadat ; aliquando recenfe- fi fefli, a folitæ converlàtioniS rigore torpefeimus,
tur ut percat ; aliquando recenfetur ut fiirgat. Et vel mollefcimus ; dum paulatim ncgligimus, acu-
quia poft tanta temporum fpatia recenfita, Ama- lei carnis infurgunt, qui quafi depofitis Moyfi ma-
lech fa&amcmorantur,utcumque nobis'infinuatur, nibus Iiraelem vincunt. Ne ergo manus laflcfcant, /
quia talcs aliquando poft longa tempora refipifeant. Aaron 6c H ub lapidem fupponant, 6c graves Movfi
Ipfa autem ejus opera exprimuntur, cùm dicitur : manus deponi nequaquam finant. Aaron quidem,
Jpupmodo reßitit ei in v ia , cum afeenderet de Mgy- mons fortitudinis ; Hur, ignis vocatur. Quando e-
pto. Ifracl, videns Deutn dicitur. Qui quia de Æ- nimlaflefcimus,confideratis cæleftibus roboramur.
gypto perhibetur afeendere, noviter convcrfos in- Mons ergo fortitudinis quid eft, nifi altitudo fuper-
iinuat, qui peccatorum tenebras, 6c ima deferunt, næ contemplationis ? Quæ profe&ö, quia in ele&o
6c ad lumen veritatis acccdunt, 6c montem boni^-, corde fine magna caritate non eft, mons forticudi-
operis afeendunt. nis Moyfi adftare reótè perhibetur. Qui nimirum
3. In via autem Amalech Ifraël reftitit : quiali- lapidem fupponunt, &: manus fuftinent: quia qui
bido adperfc&ionis fummam tendentibus arma vo- fumma cælorum præmia ardenter afpicit, fortirudinem
magnam fumit, &: bene operari*, 6c Condi-
torem exorare non definit. Quia ergo valida funr,
6c omnino violenta bella carnis, afeendenti Ifraëli
Amalech reftitifle apte perhibetur. Regi igicur
Propheta præcipit, dicens : Audi vocem Domini. Recenfui.
quxcumque fe cit Amalech ifra ili.
y. Quid eft, quod dicit : Audi vocem Domi- Contra impu -
ni : nifi quia cafté viverc volentibus, contra frau- jlc,t,iC I r • • . . . _ , .. . . 5 des ac dolos
des rornicationis ipiritus lubtiliter vigilandum eft ? continuo vigf-
Quafi dicat : Confidcrare non definas, quantis in- laudum*
luptatis objicit, 6c corda quæ poteft, gladio immun-
dæ fuggeftionis ferit. Et quia valde fortis, &: violenta
eft pugna fomicationis, non quomodolibet
obviafle Ifraeli, fed reftitifle perhibetur. Refifterc
quidem forti oppugnationi inflate eft. Hos nimirum
refiftentes Amalechitas videbat Ifraëlita ille
afeendens, cùm dicebat : Video aliam legem in membres
me is, repugn antem legi mentis me a. Unde&: ad
auxiliatorem refpicicns, ait : Infelix ego, quis me liber
a bit de cor pore mortis hujus ? g ratia Domini nofri
Je fu Chrifti. Refiftere ergo Amalech dicitur : quia_ fidiis fibi fubdere electos parat. Et idcirco non di-
dum in c am e fumus , libidinis fortia bella fuftine- u xit : Recenfui, reftitit Ifraëli ; fed : Audi v o -
I hollis V
quod r
cem Domini. Recenfui quomodo reftitit ifraeli. Qua-*
fi dicat : Si modum infidiarum cognofcis, lioftem
fuperare faciiiùs valebis. Mcrito igitur fubintulit,
dicens : Nunc ergo vade, dr percute Amalech, dr de-
molire univerfa ejus. Quafi dicat ; Quia nofti quern-
admodum ire debeas : Vade, & demolire univerfa
ejus i 6c fic cum delcas, ut aliquid dc co ultra non
vivat. Sed quis ita fibi fubjicere carnem, quis um-
quam fibi reftringcre mentem potuit, quis fic ma-
nere in carne, ut de carne turpes motus nullos fu-
mus. Sed quid de Ægypto afeendentibus refiftere
dicitur ? Ecce qui ad tertii cæli fe fecreta fuftule-
rat, refiftentes motus carnis habebat. Meritö igitur
. non folùrn novicios, fed etiam magna virtute præ-
ditos, Ifraël de Ægypto afeendens infinuat. Ægy-
pti quidem nomine hujus mundi tenebræ defighan-
tur. Ifraël autem de Ægypto afeendit : quia eleéli
omnes dum fandtè vivendo proficiunt, ad fuper-
nam patriam pertingere conantur. Et quia quam-
diu in canie funt, carnis legem legi mentis contraetiam
riam habent, fibi utiqueper validos motus Amalech ftincret ? Quis ita refrenare cogitationem potuit,
refiftentem vident. Hujus namque violentia paflio- ut ad earn immunditiarum obicuritas per cogita-
nis oftenditur, cùm eadem, quæ recenfentur,Ama- tionem nulla pervenirct ? Sed fi de carne non tolli-
lcch bella deferibuntur. Nam pugnantc Ifraële , E tur turpitudo mocionis, tamen turpitudinis robur
cùm elevabat manus Moyfes,vincebatur Amalech: enervatur, cùm motus quidem fimplex in carnc
^ivincebat illc, cùm ifte manus deponerer. Quid eft, fed in motu pruritus libidinis nullus eft. Hie
eft autem, quod contra alios folis armis pugnabat quidem motus Amalcchita non eft, quia menti non
Moyfes; contra Amalech verb non folis armis, fed lambit, quam oblc&are non poterit. Non poteft
virtute prationis ? Quæ autem virtus 6c inftantia
fupplicationis erat tunc neceflaria, ubi fi
manus deponeret, Amalech viéloriæ honorem da-
ret ? Sed profeétö magnum ccrcamen fomicationis
oftenditur, quod tanta virtute, tanta difficultate
tolli menti, quod aliquo modo immunda non vi-
deat ; fed in mirabilem ufum puritatis deducitur,
ut immunda videns , nulla dele&ationis iabe ma*>
culetur. Quifquis ergo fie præeft carni, quifquis
fic mentem regit ; ideo præeft, ideo regit , quia
fuperatur.Arma igitur cxercitus,oratio intentiflima Amalech cunâa demoliri fortiter potuit. Sed jam
neceflaria eft. Arma quidem nefieflaria funt : quia quæ funt ejus univerfa, fubfequenter exponit, di-
qui contra fornicationcm pugnare volunt, vincére cens :
» G ilôt! extoUitur.
' Tom. III. Y ij