rantun qüia ex hoe, quöd fpiritali dignitate præ- A bus ergo fïlii Heli dormiunt : quia reprobi Judæi
fuit, hoc fufeepit officii, ut falutari prædicatio-
rie inftrueret, pro quibus placabiles hoftias Domino
offerret. Quid eft ergo, quöd Heli fenex afte-
ritur, nib quia in reproborum- Judæorum cordibus
vis infirmatur cæleftium mahdatorum ? Juvenis qui-
dem fuit Heli, quamdiu facra Scriptura in eleótis
Synagogæ vim magnæ au&oritatis obtinuit : quia
videlicet promiffiones venturi Redemtoris accepehæreftim
fîiarum admixtione ufque in mundi finem
polluuntur. Dormiunt etiam : quia etfigraviffima
fûnt erroris lui notte obruti, per Heliàm tarnen Ejyj
funt in fine mundi ad fidem Redemtoris excitandi. 1
Sequitur :
Et ait ad eos : Jguaré facitis rts hujufinodi, quas yeif
ego audio res pefsimas ab omni populo >.?
| ........................................r - 17. Ecce fenex erat H'eli, ôc acuta loquebatur : H ^
rat,&: eum cum magno defiderio expe&abat. T une quia virtus fàcri eloquii, etfi in reproborum corde -
ergo Heli fenuit, quando Judæa devotionem ob- deficit, tarnen coram re&è intelligentibus, Judæo-
fervandæ promiffionis amifit ; ut defideratum à pa- rum culpas (ùbtiliter exquirit. Diftri&ë enim dif- CC"X|
tribus fuis Redemtorem coram fe miraculis fe pro- B cutiens, dicit : £>uare facitis rcs hujufcemodi, quas
bantem cerneret, 8c omnino cæca in tanta ejus lu- ego audio res pefsimas ab omni populo ? Sed qui exquirens
interrogat, Jjïuare facitis ? profe&o oftendit
eos impingere noctem hærefis fine diferetione
rationis.Ipfosautem fecifle res peffimas,quas audie-
bat, dicit : &: ipfàs res pe Aimas ab omni populo efte
aflerit. Quid eft hoc, nifi quia univerfitas Judaici
populi in hærefiim profiinda corruerat ? Sed ipfius
ruinæ caufa reprobi facerdotes erant. Unde &:
Ofeas prophetans, ait : Caufa ruina populi facerdotes o/«J
mali. Nam ideo fiibje&us populus cecidit, quia
uentes prælatos ftuduit imitari. Cùm ergo dicit :
c e , de veritatis prxfentia dubitaret. Val de etiam
fuiffe fenex dicitur, ut profe&ö omnis vis fidei in
Synagoga emareuifle doceatur. Vere autem dici-
mus, quia fi valde fenex erat Heii, omnino debilis
vivebat. Quid enim tune erat feni Scriptura: vive-
re , nifi debilem valde afpirationem fidei Synagoga:
miniftrare ? Senex quidem valde efte, 8c vivere
poterat, cum Judxorum corda nutabant, ut Do-
minum Jefum nec Redemtorem verum efte crede-
rent, nec quafi blafphemum aperte damnarent.
Hujus namque fene&utis debilitatem Evangelifta q quasego audio res pefsimas ab omni populo, ipfie res à
/cetera Judxo-
mm corrupte-
Jas iignificant.
Johannes oftendit, dicens: A lii dice bant, quia
nusef, alii verb, non, f e d feducit turbos. Hincjudxi
ipfi calliditatis fux verfutiam proferentes, dicunt :■
Vfquequo animas noftras tollis,fi tu cs Chriftusfiic nobis
palam. Hinc item dicunt: Magifier volumus a te
ftgnum videre.
16. Sed Heli valde fenex audivit omnia, qua:
faciebant filii fui univerfo Ifraeli. Audivit certe
hxc, quia novit. Quod autem a cognovimus, intra
aulas memorix claufum tenemus. Confulta vero
facraeloquia, intra fe omnem Judxorum perfidiam
feriptam foris proferunt, 8c velut diu fervatam
memoriter oftendnnt. Hujus profe&o auditus no-
titiam Amos, velut Heli adferibens, a it: Non fapopulo
agi debent intelligi, non referri. Quod tale
eft, ac fi dicat : Res peftimas, quas fieri ab omni
populo audio, quare facitis ? Unde 8c ftatim quid
dixerit, apertiùs infinuans, ait :
Nolite f i l i i , non efibonafama, quam ego audio 1
de vobis, ut tranfgredi faciatis populum Domini.
18. In quo autem populus Domini mandata tranf- hJ
grederetur, fi ipfi dormirent cum mulieribus ? Sed
quia hoc in figura contingebat iliis, hoc profeâb,
quod Dominica: Incarnationis tempore debebat
fieri præfignabat. Nam quando facerdotes cum mu-
lieribus dormiunt, fùbditi mandata Domini tranf-
grediuntur : quia dum prælati hærefiim admixtione
maculantur, reproba fùbjeûæ Synagogæ.mulcict
Dominus verbum fuper terram, quod non revela- j ) titudo in eifdem foetoribus mergitur. A item ):
verit fervis fuis Prophetis. Hinc Habacuc D eo uni-
genico confitetur, diceriis : Domine audivi audit urn
tuum, dr timui : confideravi opera tua, dr expavi :
in medio duorum animalium innotefeeris. Veteribus
quippe Synagogæ do&oribus filiorum b fceleraau-
dire, pn
£>uare facitis rcs hujufmodi, quas ego audio, res p e f
fimas ab omni populo ? Quod tale eft, ac fi dicat:
Tanto gravius delinquitis, quanto fadius univer-
fum populum veftro crimine maculatis. Simile e-
tiam aliquid per Prophetam dicitur : A D an , in- 7»1
lire, prxcognofcere eft. Sed quid prxcognoverit, quit, auditus eft fremitus curruum, & equorum ejus.
exponit, quia dicit: Omnia, qua faciebantfilii fu i In quo nimirum loco, non eft intelligendum, quod
univerfo ifraeli, & quomodo dormiebant cum mulieribus
, qua cbfervabant ad oftium tabernaculi. Cum
mulieribus quippe Judæis dormire, eft variis hæ-
refibus pollui. Bene autem ipfæmulieresad oftium
tabernaculi obfervare referuntur. Quid enim eft
à Dan auditum fonitum referat, fed quod ipfe cur-
ribus, 8c equis fæviens, eumdem fonitum qui audiatur
agat. Quo in loco hoc etiam notandum eft,
* quia qui res peftimas ab omni populo fe audifle re-
tulic,manfùetæafteâ:ionis verba fiibjunxit, dicens :
oftium tabernaculi, nifi littera Legis fpiritalis ? Ju- E Nolite f ilii s non eft bona fama,quam audio de vo-
dæi autem dum facram Scripturam juxta litteram bis, ut tranfgredi faciatis populum Domini. Etacu-
' folam intelligunt, ibi hærefes ftamerunt, unde ad quidem reprehendit Heli, 8c manfiiete admofecretum
veræ fidei intrare potuere. Namficutper
oftium ad interiora tabernaculi, ita per litteram fa-
cræ Scripturæ ad fpiritalem intratur cognitionem
Redemtoris. Quia ergo per obfervantiam litteræ
Judæa decipitur ,mulieres ad oftium,non intra ta-
bernaculum,obfervare referuntur. Et quia in'omnibus
Scripturis Judæi Redemtori noftio contradi-
cunt, non una mulier fuifte dicitur, fed plures.
Hæc quidem fibi filii Heli faciunt, quia juxtaPro-
phetæ vocem: Anima, qua peccaverit, ipfamorienuit
: quia Scriptura patrum veterum, 8c errorem
Judaici populi aenuntians, incrcpat, 8c ab ejufdem
erroris fui nofte, benigno aftedlu ad veræ fidei
diem vocat. Filios quidem cos appellac, ut fe de-
bere efle hèredes paternæ promiffionis agnofeant :
8c tanto devotius mundi Salvatorem recipiant,
quanto promiffionem ejus fuifte fa&am patribus
non ignorant. Sed 8c de peccati audacia eos re-
vocaregeftiens, rationemfubjungit, dicens :
j * s j ............. S i peccaverit vir in virum, pacariei poteft Deus : V‘f
tur : fed univerfo Ifraeli ea facere dicuntur : quia f t autem in Deum peccaverit, quis orabit pro eo. |jj<w3
dum in erroris fui node prælati intereunt, caliginis 19. Vir in virum peccare,eft homo in hominem pfCgj
fuæ minores cæcitate involvuntur. Cummulieri- perverfàagere. Quid eft ergo quod dicit: p atari ei |p>i|
> K \. iogM frnm .. ‘ Ominitur,Mr„.inGuH f e
poteft Deus, nifi quia talia peccata levia erant in illo- A dire rioluerunt: fed, Non audiere i quia voluit eos
rum comparatione, quie Judjei committerein Dei Dominus occidere. Sed qui divini examinis jequi-
Filium cogitabant ? In Deum quippe peccabant: tatem reft^ confiderat, interefle nihil putat, an
quia eum, quem moliebanfur occidere, Deum fe occidatur aliquis, an illo in fcelere dimittatur, in
efte apertiffima miraculorum luce monftraverat. quo leterna reprobatione perimatur. Taleeft, aefi
H o c quippe per femetipfum Dominus oftendit, dicat: Tantafuitmagnitudoculpx,ut&conver-
dicens : Si Opera non fecijfem in eis, qua nemo alius fionis monumenta fufeiperent, 8c a mortis fux fo-
fe c it, peccatum non hdberent. Et ut oftenderet im- vea furgere nequaquam poflent: 8c qui irx Dci pe-
placabilitatem Dei Patris, fubjungit dicens: Nunc lagus biberant, in damnationis fux curifulum ha-
autem excufationcm non habent de peccato fu o : quia berent non folüm peenam commiffi fceleris, fed evideruntdr
oder um me, dr Patrentmcum. Tale eft
ergo, ac fi dicat: Cujus prece illud peccatum in-
dulgetur, quod in ipjfum indultorem committitur:
quis pro eo omnipotentem Patrem obfecrat, qui
coxternum unigenitum
tiam additam vindiftam contemtæ prædicationis.
Sed cur hoc de præterito miramur, quod nunc uf-
que fieri cernimus: Heli videlicepmonentem, filios
contemnentes, Dominum occidere volentem î
Adfcelusà Ju-
dxis in Chri»
fum acce/Ik
prædicationis
conccmtus.
«x mortem damnat ? Nihil ß Qmd enim facra Scriptura quotidie Judxis aliud,
enim apertius diceret, fi fateretur, dicens : H ic , quam caliginem fui erroris infinuat ? Non equidem
quem velut purum hominem perfequimini, etiam fic per latentes 8c fpiritales intelle&us Reaemto-
Deus eft. Rationis ergo lex exigit, ut qui Condi- rem prxdicat, ut ejus Incarnationem, Nativitatem,
torem perfequitur, venia defraudetur. Sed * du- Paffionem, Refurreftionem, 8c ad cxlos Afcenfio-
cit divina pietas diftridionem rationis: legis enim nem non patenter oftendar. Nec ipfi tarn irratioxquitatem
oftendit, fed prolatx aflertionisa vigo-
rem in promulgati juris executione non tenuit.
^Equitatis enim rigorc decretum e ft, ut ad indul-
gentix obtentum nulla prece pertingeret: fed quibus
oratio hominis nulla fuftecit, pietas Redemtoris
non defuit. Omnis homo, qui pro tranfgref-
fionibus oret, tollitur: fed quibus homo fufficiens
erat nullus, ipfe Deus homo fa&us eft interceftor
nabiles funt, ut tam excellentia bona'Redemtori
convenire non videant: fed tarnen exei funt, ut
promifta patribus fuis figna in Redemtorem efful-
fifte audiant, 8c non credant. Cxci ergo funt b non
modb videndo promifta, fed non credendo exhibita.
Cur vocem Scripturx monentis non audiunt,
nifi quia eos Dominus occidere vult ? Nec mirum
tarnen, fi ejus judicio pereunt, cujus unigenitum
pius. Nam in cruce fufpenfus, oravit, dicens ; Pa- (3 occidere. Intima: enim æquitatis diftri&ione cum
ter dimitte iliis, quia nefeiunt quid faciunt. Pacatus Judæorum populo agitur, ut monita vitæ quotidie,
eft ergo Deus iis , qui in Deum peccavcrunt, Scripturis loquentibus , audiant, 8c ipfi Scripturis
non aliéna prece, fed fua. Sed pacatus eft Deus monentibus nequaquam credant. Sed repulsâju-
non omnibus, fed quibufdam. Quidam namque dæorum perfidiâ, quibus fucceffibus fanftorum
perfecutores Domini prædicantibus Apoftolis con- prædicatorum ordo potiatur in Gentibus, expo-
verfi funt, ceteri verb periere. D e iftis enim Lucas nit, dicens :
meminit, dicens : F ail us eftnumerus eorum quinque
millia. De reprobis vero fubjungitur :
Et non audierunt vocem patris Jüi : quia voluit Do-
minus occidere eos.
2.0. Per Prophetam Dominus denuntians, ait :
Puer autem Samuel proft débat atque crefeebat, &
placebat tam Deo, quam hominibus.
- 2.1. Proficiebat quiderh lucro prædicationis,
crefeebat numero miniftrorum. Nam de profeftu
ejus Apoftolus c gloriatur, dicens : Abjerufalem u f
Proficîente
prædicatione ;
Nolo mortem peccatoris, fe d ut convertatur & vivat, que illyricum replevi Evangelium Chrifti. Crefcen- 1
Quomodo ergo ei competit veile occidere pecca- di quoque modum Lucas meminit, dicens: C r e f \
torem, 8c mortem peccatoris nolle i Sed in prxfa- cente numero difcipulorum ,faiium eft murmur Graco-
to teftimonio fequititr, unde veritas agnofeatur :D rum adversus Hebraos, eo quod defpicerentur inmi-
ait enim : Sed ut convertatur, & vivat. Qm enim nifteirio vidua eorum. Et paulb poft .• Elegerunt, in- j
peccatorem vult vivere, ut convertatur, h hunc quit, Stephanum plenum fide dr Spiritu fan ilo , dr
inconvertibilem divina prxfcientia nofeit, occidit. Procorum, dr reliquos. Hosftatuere ante confpetfum
Vult ergo Dominus occidere, fed eos, quos prx- Apoftolorum, dr or ant es impofuerunt eis manus. Item
nofeit convertinolle. Mifericors enim 8c juftus af- de profedu ifto novorum prxdicatorum feriptum
feritur dum a Propheta flagitatur: Domine, inquit, e ft: In omnem terram exivit fonus eorum, dr in fi- >
libera animam me am, mifericors dr juftus Deus no- nes orb is terra verba eorum.
fter. Per mifericordiam verb converfionem pecca- zz. Sed fubtiliter eft intuendum, quod dicitur:
torum expe&at: per juftitiam non converfos dam- Placebat tarn Deo, quam hominibus. Hominibus pla-
nat. Per mifericordiam converti vult peccatores cet doftor, cum ie fubditis venerabilem , 8c bonis
8c vivere, fed per juftitiam eos, qui converti no- moribus ornatum prxbet: Deo autem placet, cum
luerunt, vult punire: mifericorditer non falvat, de bona converfatione inaniter gloriari refiigit, 8c
nifi volens: per juftitiam nolens damnat. Dum er- £ folius Dei laudem promereri concupifcit. Dicit ergo
occidere veile dicitur, peccatorum impictas go : Placebat tarn Deo, quam hominibus : Quia non-
Quî (àcri m
niltri Deo &
hominibus
placeant.
maxima, 8c inemendabilis oftenditur, qux volun-
tariè divinæ juftitiæ executione puniatur. Sic uti-
que 8c piiffimos fecularium negotiorum judices a-
gere videmus, qui vellent ut nemo delinqueret, ut
ipfi punire neminem deberent : fed dum ab iniquis
auda&er fcelera committiintur, voluntariè.eos pu-
munt, quos libentius non commififle punienda
voluerunt. Quo contra illud hoc in loco cernitur,
quia non dicit : Quia corrigentis patris vocem au-
* Gilot. & Vatic, vigort in promulgati juris executione non ttnuit.
* Fpitaflc Icgenduui, non modo non videndo frotnißa^
nulli prædicktores prætextum fanftitatis præfe-
runt, quam non habent. Hi ergo, quia etfi hominibus
placent, Deo difplicenr, in typo novi, 8c
ele&i prædicatoris de Samuele nunc dicitur : Placebat
tam Deo, quam hominibus. Venerabiles quidem
fe exhibent fubditis, 8c Deo offerunt purita-
tem intentionis. Hominibus quidem placere ftu-
duerat, qui dicebat : Chrifti bonus odor fumus in
omni loco, Et item : Omnia omnibus failus fum , ut
Cor, 2.
. Cor. p. j
c Additur Paulus, in Gilot. Sc Vatic,
E iij