Via vit* eft implebis me htitia cum vu ltu tuo, de Left at tones in \
■ P * « dextera ttta ufque in finem. Viæ ecenim vitæ funt
affli&iones poenitentiæ, quibus nimirum à damna*.
-tionis fuæ barathro .péccator ad fupemam patriam
ducitur, dum pro commiflis iniquitatibus fponte
cruciatur. Unde 8c cùm correpcum fe efte pecca-
Pfi>l ts. s. torem infinuat , præfumic, dicens : Tu es Domine,
qui reftituifti hercditatem meam n/ibi. Et item con-
v• «• fidens, ait : guoniam non derelinques animant meant
in inferno. V ix namque vine peccatori notæ fiunt,
quando affli&iones poenitentiæ ei divinitus infi-
nuantur, quando videlicet illuminata mente confé
r â t , quam vitæ amaritudinem fingulis præteritæ
culpæ dele&ationibus apponat. Qui nimirum cum
vultu omnipotentis Dei jucunda læticia adimple- ;
a ri a gloriatur: quia de manifefta divinæ contempla-
tionis fatietate reficitur : &c qui in læva vitæ præ-
fentis ad tempus poenicendo compungitur, in dex-
tra æternæ vitæ ufque in finem deledationibus fa-
tiatur. Qm ergo tortam panis obtulit, ad buccellæ
comeftionem perducitur : quia qui amore fupernæ
vitæ noxias deleclationes çruciat, in difcubicu æ-
terni gaudii fibi perpetuam refe&ionem parat.' Se-
quitur :
C a p u t IV .
Cap. 3: T ) Uer autcm Samuel miniftrabat Domino coram
rtrf.i. J [ Heli.
i. Illud autem hoc in loco repetiifle oftenditur,
quod de eledo puero fuperiùs memoratur, ubi di-
cit : Puer autem Samuel er at minifier in çonfpettu Domini
ante facicm Heli. Hoc quidem eft miniftrare 1
Domino çoram Heli | quod elle miniftrum Domini
ante fàciem Heli. Et quia ibi illud, Domino adjuvante
, pleniùs expofuimus, in iteranda ejus ex-
pofitione penitus non moramuf. Verùm quia divin
s fermo eft, qui hoc in ifto loco, & in illo loquitur
, line utilitate rationis nequaquam hoc eoifle
monllratur. Pro fallidio itaqué ledoris éxplanatio-
nemtacemus, repetitionis vero caufam dicimusad
Quidam cùm ejus utilitatem. Quidam namque prælatorum fan-
bd'mtTqii°" a,æ Ecclefiæ magifterio fubditi nmesobeditrat; fed
rruditi abobe- cum paulo altiùs per converfationem proficiunt ,p
dimcia refi- in eadem obedientiæ humilitate nequaquam perfi-1
Cen. 16. i. ^unc* Quos bene Agar Saræ ancilla Ipiritaliter de-
fignat, quæ cùm de Abraham viro ejus concepilTe
Quodcxempio le vidit, dominam defpexerit. Agar quippé conci-
Agarprobatur. pic, quando reproba mens fubditi, aut per erudi-
tionem fcientiæ fe proficére, aut per vitæ conver-
fationem, credit. Quæ profedo prægnans domi-
nam fuam defpexilfe dicitur : quia jam præfidenti
fibi præpofiti lui voluntati per obedientiam fubdi
dedignatur. Sed quæ dominam defpicit, ancilla ef-
fe perhibetur : quia fuperbi fubjedi, & infirmi funt
per elationem, & ad filiorum Dei numerüm non
pertingunn Samuelis autem profedus exponitur :
s.Rtg. 2. te. quia fuperius didum ell : Puer autem Samuel profit |
tiebat j3 çjr crefcebat,&placebat tam Deo, quam nomi-
nibus. Quæ profedotriaqua fublimitate conver-
fationis percurrerit, fupta expofitum ell. Quia ergo
etiam nunc coram magillro .minillrare memora-
tur, quid e ll, nifi quia eledis auditoribus formant
præbet, ut quo altiori vita proficiunt, fervare bo-
ciunt fcjufrne- num ob^ ienciæ numquam oblivilcantur ?, Nam;
ricorumcumu- tune vere proficiunt, fi ad altitudinem meritorum
luimUitatir ^orc*cu^ûie conantur operis , & virtute humi-
xoo/ungunc. llCatis- / - . ^ ‘ ' '
2,. Quo in loco eil aliud, quod notari debeat :•
f Mcndosc legitur in omnibus noftris edicts, gloriantur.
\ quia tune Samuel coram Heli, Domino minillrare
oftenditur, quando ipfe de filiorum negligentia à
Domino objurgatur. Nonnulli namque lubje&i, K'onJ
dum fortitudinis fuæ modum confiderant,prælato- J*int P,J
rumfuorummalunt elfe feveri judices,quàm audi-
tores pii.Quû nimirum quia exaggerare &difcutere suà’ï j
eorum vitas confueverunt, fi in eorum converfa- Ies- "
tione vel levions delicti maculas intuentur, fubdi
eorum præcepto obediendo renuunt.Sed verè fortes
exifterent, fi majorum, quæ infirma exiftimant
humiliter fuftinerent. Nam ante Deum ille ma-
gnus per meritum nofeitur, qui ei in boiio præcepto
fubjicitur, qui ex parte aliqua venerabilis non
_ videtur. Ecce enim Heli apertâ D.ei fententiâ de
î negligentiæ fuæ perpetrata culpa reprehenditur,
fed puer Domini Samuel coram eo miniftrarè Domino
memoratur : ut profe£tô apudfe colligat,
qualis fit, qui in leviori culpa fibi prælatum defpic
i t , fi ei fe Samuel obediendo fubdidit, quem
omnipotens Deus fui examinis tanta diftridlione
reprobavit. Sed quia Heli non valde lupra peccantes
fubditos honorafle reprehenditur, ipfæ facro-
rum ordinum dignitates penfandæ funt. Nam Rector
peccantem fubdiaim,nifi correptum honorarc
debet:fubje£lus autem nec tune prælatum defpice-
re, cum fe juftum, & ilium agnoverit peccatorem : Da« 1
quia æternus judex fubditorum judicium fan£læ
Ecclefiæ Recloribus tribuit, fed eofdem Redores f e
difeutiendos fuo examini refervavit. Hoc tamen
ipfum Redoribus valde timendum eft, quod Dei
leryantur examini : quia tanto fubtiliores rationes id««
Cvitæ, &dodrinæ fuæ parare debent, quanto fa- formi^
pientior eft judex quem fuftinent. Nec tantùm b“‘'
ejus futurum judicium in futura vita, quafi in lon-
ginquo pofitum, timeant : ne qui ubique præfens
eft, incautum feriat de vicino. Négligentes namque
Paftores ad evadendam futuræ vindidæ poe-
nam, longa vitæ præfentis fpatia ad poenam cogitant
: fed judex , qui ubique eft , de vicino poeni-
tentiam irrogat : quia priùs eis lumen contempla-
tionis fubtrahit, deinde ad tormenta per mortem
tapit. Unde & de eodem H e li, qui paulo inferiùs,
> rrada cervice, moritur, fu bjundum eft : :
Jn die bus illis non erat vifio manifefia. iliim,
3. Nam dum Redor agenda, quæ novit, defpi- obM:
e it, agitur cum eo diftrido judicio, ut agenda non mm fl
videat : quia implére noluit, quod videbat. Mani- nam£
relia namque vilio negligentis Paftoris non eft , pÏÏÏÏ
fed amantis. Unde 8c per feipfam Veritas dicit:
g u i diligitme, diligeturà. Pâtremeo : & ego diligam
eum, & manifefiabo ei meipfum. Claritas^namque
manifeftæ vifionis, eft revelatio amatæ veritatis.
Quæ profedo veritas fi merito diledionis oftenditur,
iis , qui torpent à bono opéré, digniftimè oc-
cultatur : quia lignum amoris non eft in aftedione
animi, fed in ftuaio bonæ operationis. Unde &in
^ Evangelio Dominus præmifit, dicens: g u i h abet jüiea.
mandata me a y & facit ea,h ic efi > qui me diligit.
Quia ergo.de negligentia operis caligo incurritur
înccrnæ vifioniSjapte nimisdum de concemcu man-
darorura facerdos arguitur,.vifio occultaca memoratur.
Sequicur :
E t firmo Domini eràt frmpfih; ;,.\ .ù J«*»
4. Quantum ad facne hiftoriæ verîtatem perti-l^etio1“'
net,precipfum pro raro pofuic. Pretiofus.itaque.
lermo erat : quia dum rarus effet, qui fumma con-< pu» *
templando cerneret, frequens effe non poterat, qui,
b.ona loquendo prædi caret. Quod nunc quoque in-
b Omittitur in Guflànvr. & crefcebat & placebat tamX>(o.
fa n& a
fanfta Ecclefia fie« vjdemus : quia dum plerique A quia interni fplendoris eius gloria ineffabüis eft
de reverentia culmims, gloriam affeiftant honoris, non dicitur de die ifto, vel illo , fed die quadam •
dT H H ^ax cu)us did * elaritas non eftt clancatis ve-
V ffrnr ^ fub)ea‘Sf eb!bUSp“ 1 lCare non rà magn,tudo incognita. Magnas ergo cenebras
poffunt, arque m eorum farndta pretrofus fermo Paftor fuftinet, fi is, qui Ecdlfi* oculus effe per
effe eagnoicitur : quia raro home prædicanoms ofEcium nofdtur, in gratia tanta: Iucis vifionem
hortamenta audtunt, quorum pradati ex defiderio non habet. Quare & ejufdem oculi tenehtTper
non quammt fuperna, quæ dtcant, fed terrena, quai femetipfam v Sra s magnas oftendit dicens /p/i
aganr. Quos profedo facra Scripcura notât, quæ tembr.t quant* crtmt f Sed jam unde’ fibi tanta ca
diète : Cants mutt non valentes Iturare. Non d i x i t bgo oriatur, infinuat, quia dicit : Ucebat in loco
non volentes : fed non valences : quia certè dum fuo. Locus namque præcfïcatoris, ftaidi non facen
mundi gloriam ex cote corde, & ex rota anima, & di officium habet.Unde & de feîpfo Dominus for
ex rota mente & virtute dihgunt vellenr populo mam b ejufdem prxdicatoribus præbet dicens *
fubhmia dicere ut etiam de fublimitate verbi Ego autem in modio veftrifum, faut qui minißral
poffenc gloriam babere. Çanes ergo muti voie,,- B Stare enim in modio ftatium, eft per labDriofarrl '
ces latrare non poffunt; quia dum pravo corde converfationem fe in exempiumminorihus præ-
terrena meditantur occulta veritatis, quæ profe- bere. Stare iraque ad laborem operis pertinet &
tant revelatione nulla comprchendunt. Sed quia ad pugnæ neceffitatem. Unde & agonotheta fpi-
quod prenofumeft, magna cum diligentia eufto- ritualis cerraminispræcipit, dicens \ StateeraoL-
din folet, poteft hoc quod dicitur : Non erat vifio çin6li lumbas in volitate. Et quia jacere quie4 mis
man,f,fia-, ad camalmm prælatorum negbgentiam eft, in loco prælii & laÂris, quietis teporem feqi i
eft. Clari'ta:
Epb. 6.14.
referri,
I• Quod vero additur : Et fermo Domini erat
pretioftâj ad bonorum ardefns ftudium fubditorum,
cùm fideles fubjeûi eefi non habenc, qui eis frequenter
de thefauro facri eloquii fupérna prædi-
cct, hoc tantum, quod aliquando feire potuerunt,
jnirâ devotione complechintur ; & velut rem inefreprehendicur,
qui in loco jaeere memoratur. Stare
etiam juftieft. Unde & Paulus dicit -.Eide enim
ftatü. Jacere ergo etiam ad remiffioris vir* negli-
gentiam pertiner. Tune itaque Heli jacet in loco
fuo, cum per lapfum pravitatis reprobus pradica.
tor requiefeit in fede jufti. Jacentis ergo in loco
ftio oculi caligant: quia fumma videre nequeunt 1
ftbiüter pretiofam ctiftodiunt, dum per bona ope-C qui in pÆor^is cffimiffisnonexequuntuT
t-llftc etna.n /V. J ra in cælo collocant, ubi fores, qui i"d auferre va- ! CTi I ■ I < ?. . .
leabt, nequaquam appropinquant. Unde 8c in E-
'■ vangelio de emtôre bonæ margaritæ dicitur : Inventa
uni fretiosi margariti, dédit omnia fua &
comparavit earn. Cùm itaque in occultatæ vifionis
tempore pretiofus fermo effe deferibitur eleâo-
rum, fubditorum laudes nuntianmr : quia tànro
fublimiori glpria prædicandi font, quanto id bo-
num, quod de eminentipri loco periit, peirfeaione
magnæ caritatis in inferioribus remaniic. Quorum
profaftà bona converfatione plerumque agitur, ut
eaquæoccultata foerat vifio, manifeftetur, ut qui
devotè euftodiunt mbiima, feire debeantquæfaciant,
& majora. Undede fubdimr:
tutis opéra, fed remiffioris vitæ blanditiis immer-
guntur. Qui profeâo lucerna Dei jamnonveri-
tate laudis, fed per improperium appellacur deri-
fionis. Nam qui lucernæ Dei appellatione fongi-
tur, & videre non poffe perhiberur, deridecur po-
tiustanto nomine, quo cenfetur. Nam in vera jufti
laude dicitur : Ipfi erat lucerna ardens & luccns. , ,,
Nam ven luminis jubar, quod amando hauferat
loquendo fondebat. Prædicator etiqm carnalis, di-
citur lucerna per ofEcium, eæca per intentipnem :
quia dignitate fungitur præbendi luminis, fed raen-
tem figit in tenebris vaniratis.
7. Cujus profeab confummata perverfitas défi- Nonfoiim
1 ’ . et. Xactum eftigitur in die quadam, Heli jacebat in
D gnatur : quia non dicitur, non vide’bat, fed vide-
rree nnoonn pnnorteprraatr. Quare H&r mmoallæ« îurb*oris _m_e_nti•onem
faciens Dominus,ait : Non poteft arbor malafru-
£lus bonos^ facere. Lucerna itaque Dei videri non
poteft, .cùm is, qui paftorali dignitate præeminec,
tanta fpiflirate fecularis amoris premicur, ut ad in*
ternæ claritatis intuirum nulla gratiæ infpiratione
fublevetur : cum jam videlicet jufta Dei iiidio-na-
tione projechis, in caliginis fuæ cæcitate relinqui-
tur,ut ulterius per infufionem fuperni luminis niimvidercpoC*
loco fu o , & oculi ejus caligaverant, nec poterat vi-
dere lucernam Dei, antequam extingueretur. Samuel
autem dormiebat in templo Domini, ubi erat area
Dei. Et vocatvit Dominus Samuelem.
6. Samueiquippepuer a Domino vacatur, quo-
nes humilibus fobjeäis divini confilii arcana reve-
lanrnr, & humilitatis fu® merito lumen contem-
plationis acijuirunt, quod foperbi® fu® retributio-
fuilf.
Matth. 7.
B H i M Per„d u " c- Sed notandum, quia quam vifitetur. Bene autem dicitur : Antequam ex-
j M f f l i e m 0ftendltu.r > “ <lua Vlddlcec H H Non videre enim, poena M B eft
1 ,acere’ & Vldere n°n P°ffc Per- “ fioc tamen adhuc H viventis: videre aucem
■ fda>&aI‘O - 1 p.offe„eft mortui impii in alio jam feculo■ §■
fton;r^ n d Aperme fapienu® fcienda fecreca fu- E na pmna damnati. Unde & Co Jitoris judicio 1
ftollitur. Quo contra, & Salomon fapienciam in no- exterioribus tenebris claudi pracipitur ut videlipercepic,
ut caligo temporis indicaret, quia
eamdem fapientiam non perfeveraturus accipcret.
“ 0 ^9^ & aliterpotefl: : quia videlicet Heb
caligo memoratur. Pofitione itaque diei,ejus
oftenditur magnitude cæcitatis : quia profedo magnas
tenehras habuit ,.qui in die non vidit. Nunc
quoque fi ad Ecclefiæ ftatum refpicimus, genera-
. luminis eft. Venir namque, qui veræ clantatis
radios fpargens, diceret : Ego frm lux mnn-
dts qui fequitur. me, non ambulat in tenebrù. Et
* Xîîj6" ?“'** videlicet ffeli in Utofuojattrt.
Toma I l f
eet ad lucis intuitum numquam reducatur. Gum
•ergo antequam extingueretür, videre non pofle dicitur
in ifto adliuc feculo vivens pr^dicator reprobus,
damnato jam in perpetuum impio, in c x c i t a t e
fimilatur. Extinguitur autem lucerna, cüm Paftor
moritur. Vel certè lucerna extinguitur: quia cüm
reprobus pradicator per mortem carnis interit
quidquid in eo lucere videbatur, de gloria culmi-
nis amittic: & velut fola luccrnje tefta fine lumine
remanct, cum ad aiternum judicium fervari perfo»
b GUot. cifdem. Tolcrari poteft, ejufiem f feiiieet/o«.
G
In eis Col a lu-
cerna tefta fine
lumine reina