
manorum, qui in ludta Clines & barbam prqmirtebinr. A S u fc ip ia t n ec a llo q u a tu r , neque participer» fa c t a t
B M i K B
men rimm ■ " Hic mos etiam apud GaUos ex Dmidum inftitutione in
Rege, can. 15. P « n t t p r p c r c p i t t ufo foie, ut teftatur Julius Czfar, feu Celfus lib. 6. de
X Æ W Â Æ C belle H H H H H
g ’ y „ . M v c f tim tn ta m n jm - (’ Draidum ) <W > n n f t ' t c n t , f i m f i c f - t . r j
S i autem comas n McL„mr Sed htec■ concilia«poffimt. B H @ 1 "‘ ‘ftM SB 1 H K I
fer pea Cunt ab -If.doro 1 ColumbanoI & Or- § § | § 1 1 g B E B l « § H |
de™oS J n x a communem Ecclefiz confuemdinem feri- 4 « * |M | | | | ^ H
pta font: at qux in Concilio Agathenfi decreta font, ea
Gotthorum gratia , in quorum regione celebratum eft,
conftituta foere. Siquidem illi ex more gentis,ad decorem
& majeftatem promiflis gaudebant crinibus, S c in prolixa
exfarie triumphabant, Sc exulfabant, ut clarum eft ex
Sidonio lib. x. epift. a. ciim Theodorici Gotthorum in
Gallia Regis formam & habitum deferibit: S ten t m os gen-
t is e f t , en n ium fu p e r ja c en tium f la g c llis operiuntur. Ex
Claudiano lib. de bcllo Getico:
g iu n t : n e q u id e x contagione incommodi ac c ip la n t
q u e Us peten tib u s ju s r e d d itu r , ne que bonos u llu s com-
m u n icatu r . Atque etiam in Germania, ut fcribie Cornelius
Tacitus libro de moribus Germanorum : N t c fa c r i s
a d e f ie , nec Co n c ilium in ir e ignominiofo fa s efi.
N o t a 6 6 1 . S E C V N D A P A R S : P oBHT TEN-
TEM C O N F I T E N T E M P E C C A T A SUA.
Confelfio ejufmodi pcenitentium erat ampla admo-
dum, varia, & multa peccata compledens, quz vix in
uno homine reperiri queant. Quam videre eft in Ordine
Romano in hunc modum : Con fiteor t i b i , D om in e cal
l & t e r r a , t ib iq u e bone & benignijfim e J e f u , u n à
cum f a n Fit S p i r i tu coram f t n S l i s u in g e lis tu i s , & coram
S a n Slis t u i s , coram h oc a l ta r i , d r S a ce rd o tt tu o ;
q u ia in pe c catis co n c ep tu s , & in p e c c a t is n a tu s , & in
p e c catis n u tr itu s , & in p e c catis p o f l baptifm a ufq u e a d
ba n c h o ram fu m co nve rfatus . Co n fiteo r e t iam , q u ia pec-
c a v i nimis in fu p e r b ia , in an i g lo r ia , in e x to llen t ia tarn
oculorum quarn v e flium , & omnium aStuum m e o rum ,
in in v id ia , in odio , in a v a r it ia tarn honoris , qu àm
p e cunia , in i r a , in t r if i it ia , in a cedia, in v e n tr is in g lu -
r in ig e r i fe d e r e p a t r e s , p e llita G etarum
C u r ia • —
Et Tornande libro de rebus Gottbicis : Re liq u am verb
gen tem ca p illa tos dicere. Q t to d nomen G o t th i pro magno
fu fe ip ien te s , a d h u c in fu s s Vautionibus r em inifeuntur.
Cùm igitur effet è re pcenitentium, ut omni cultu Sc de-
core corporis pofito, in fordibift jacerent, ftatutum eft a
Concilio, ut comam & omnem crinium ornatum a 1c a-
mandarent. . . . . . . , -
Tandem in eodem codice Ratoldi eliminantur Eccleiia
p ^ iK o « , “«;;ndbuVciericisRefponforium,/ » / » * «
Ü I 1 / ju m confuemdinem amiquam, qux apparer in C M f f j W l l i g ^ G“ “ “ “ 1 bbt°
Concilio citato apud przfatos audores Burcnardum 8c IC
vonem : E t cum g em itu & crebris fu jp i r iû eis d en u n t ie t ,
q u o d f ie n t s i dam projeSlus e fl de P a ra d ifo : ita & ip fi
a b E c c le f ià p r o pe c catis ab jic iu n tu r . P o f i b a c ju b e a t mi-
n i f i r i s , u t reos e x tr a ja n u a s E c c le f ia e x p e lla n t . C le ru s
v e r o profeq u atu r eos cum Rejponforio : I n fu d o r e v u ltu s
tu i v t fe e r is p a n e tuo. Arcentur impii & feelerati Ecclefia
, tcmplo , facris, & communi hominum focieta-
te, juxta prifeum Ecclefiæ morem, qui eciam foit antiquorum
Gentilium multis in nationibus communis, ut
Græcorum, quemadmodum videtui apud Euripidcra in
Hercule forente , adu 5.
Eifu >
n ifucic ç iW ç
onoy} Uu J i Kff]
, $ Ttwnyjyii/ tpiAUv
-id eft ,
- N e c a dam atis m ib i
T h t b i s h a b it a re fias e fl : & f i autem manfero
I n q u o d tem p lum , a u t conventus earn amicorum.
jbi enim deflet Hercules cxdem liberorum a fe patratam,
ob quam , fi revertatur Thebas, dicit fibi nullum fore
ad templa, & amicorum conventum aditum. Et apud
Theonem Sophiftam : t l è •»J» ytpvîCui ùpfiàoi ( homi-
cida ) amvJtüy > nfttvipwv, àrpçy-c > itpdv. id eft, propterea
aqua luftrali arceatur ( homicida ) foederibus, conviviis,
foro, templis. Et apud Sophoclem in Oedipode Tyran-
no : P r o h ib eo , ne qu is h u ju s te rra in q u a imptro, ejufmodi
h om in em , q u ifq u is f i t :
Mh7* fig Si-£Ôeu\ 3 fjulm egiseçusâi nra,
Mhtï ce 0 ttSv 'h y f in , fum Sv/xan
K on or m m S a i, &C. ». !■.■ ■■ ... id eft ,
de rebus Germanicis.
Extat etiam confeflio S. Ifidori Hifpalenfis Epifoopi,
litteris confignataa Redcmto ejus Clerico, cum impen-
dente mortc, palam confeffos eft in zde S. Vincentii
generatim dumtaxat, nihil particulatim exprimens.
Extat etiam confelfio Rotberti Cenomanenfis Epifco-
pi, edita a dodilfimo virb Jacobo Sirmondo S. J . tom.
3. Conciliorum Gallis, quam morti proximus mifit per
Epiftolam,ad Epifcopos qui erant in obhdione urbis Ande-
gavends cum Carolo .Calvo Imperatorc ; in qua etiam
nullum Ipeciale crimen confitetur : fed tantum Ce abo- J
minabilem , Sc execrandum pcccatorcm effe profitc-
tur.
In vetuftifftmo codice mf. Bibliothecae Cor beien fis,
cui titulus eft, O k. do O r a t i o n v m , habetur
confelfio S. Fulgcntii , quam hie fobjicere non pige-
Dbit.
Incipit a Confefsio S. Fulgcntii Epifcopi ad pce-
nitentiam aandam.
E G o confiteor tibi-JDomine, Pater cadi S c terr*
coram hoc altari uiwando, Sc iftius loci reliquiis,-
Sc coram hoc Sacerdote mo, omnia peccata mea, S c omnia
quzcumque Dei pietas ad memoriam reducit de co-
gitationibus turpibus , five fermonibus otiofis, Sc im-
mundis, Sc quod ego contra praeceptum Dei feci. Confiteor
etiam omnia cordis Sc corporis mei vitia, * lacrile- *Leg.jl
gium, invidias, detradiones, periuria, forta, maledi-
da., convitia, turpiloquia, feurrilitates, mendacia, ir-
rifiones , infultationes, fimulationes , murmurationes,
adulationes, triftitias, vigiljas inutiles & Deo delpica-
£ biles , carnales concupifcentias pelfimas: Sc propter corporis
mei foavitatem Sc deledationem, Dei przeepta poft-
pofoi, Sc tranfgreffus foi per foperbiam & clationem,
& defidiam Sc pigritiam. * Voluntates immundas per- *£cg>1
petravi, fornicationes, pollutiones,luxurias,ebrietates, t
• Ad hanc Confcffionis fornmlam multas obfemtiones à nobis laeum fy parte cap. %i. coofulere poteft pius & cruditas lcûof.
olim Adas in tradatu Gallico d* Confejfm* , adyerfus Dall
ïm
comelfiitiones , homiridia manifeftè Sc occulté in cor- A tibi veram indulgeiltiam de peCcatis t u i s , S c ulcilcatur té
Ug.ftrMm.
pore Sc animo peregi. Patri meo, Sc matri m es, fratri-
bus, SC fororibus , patruis Sc amitis, Sc conlobrinis, five
omnibus propinquis » Sc parentibus meis lecundùm Dei
prxeeptum Sc Dei Voliintatem honoris oblcquium non
exhibui. Seniorem carnalem, Sc amicos plus in mâlo,
quàm in bono aufcultavi, Sc obediens foi. Omnes Chri-
ftianos, ficüt Deus præcepit, non dilexi. Semper aliis
malum, non bonum exemplum Sc documentum przbui Sc
oftendi. Dominicos dies Sc folemnitaces Sandorum non
dignè, nec Deo acceptabiliter duxi, nec cuftodivi : Sc
nclcientibus non annuntiavi, fed ebriosè 8c luxuriosèin
ipfis me pollui, Sc alios ad hoc incitavi. Latrocinium Sc
* frudum abfeondi S c comedi, Sc ablcondentibus con-
fenfi. Infirmos & in carcere pofitos non .vifitavi, nudos
non operui. Holpites propter Deum non fofeepi, nec eode
omnibus inimicis mis invifibilibus, donet tibi Deus
confilium in ifto lèculo, Sc petducat te féliciter ad vitam
xternam. .
Hadenus Confelfio S. Fulgentii Epifcopi. Sed ex duo-
bus eelebribus Fulgentiis, onus fit hsc Confelfio, an
S. Fulgentii Epifcopi Rufpenfis in Africa, an S. Fulgentii
Aftigitani Epifoopi in Hilpania, fratris fandorum
Lcandri Sc Ifidori, non in promtu eft dicere. In fopra
citato codice mf. Monafterii S . Remigii, Remis fiti,eft alia
» Confelfio huic fimilis î fed quia eadem habetur in Ordine
Romano, à qua tanttim paucilfimis verbis dilcrepat,
non mihi vifum eft illam hie exfcriberc. Hanc in codem
codice mf excipit hsc unica R e s p o n s i o S a c e r -
d o t is.
Mifereatur tui omnipotens Deus, Sc dimitrat tibi ompedes
lavi : eforientes non refcci : dolentes, 8c lien- g nia peccata tua, libérée te ab omni opéré malo , conlêrtes
non confolatus fum : inter le dilcordantes, five parem
tes, five omnes Chriftianos rixantes plus ad iram, quàm
ad pacem provocavi. Ego confiteor, quia multùm pec-
caviinvifo, auditu , guftu, odoratu, Sc tadu : & malta
mak cogitavi S c perpetravi. Ego confiteor quia in
fonda Ecclefia multa mala cogitavi, 8c locutus foi inordinate
Sc foperbe ; in fonda Ecclefia fteti, ledi, ofcula-
tusfom, alpexi, prrexi, jacui, conlènfi. Vafa fonda,
Sc omne minifterium fondum pollutus tetigi. Olculo nc-
fando pollutus fom. Et foper landum altare, Sc in con-
focrata Ecclefia, Sc in benedida cruce, Sc foper fondas
• Reliquias juravi, Sc verba * perjuria , 8c mendacia pro-
tuli, & per juravi. Confiteor etiam, quia tibi omnipotent
Deo, Sc omnibus Sandis, Sc omnibus bonis homi-
nibusinobediens foi, Sc interiùs extetiulque infidelis Sc
moleftus foi , contentiofos , odiofos, invidus, iracunvet
tc in omni opere bono, Sc perducat te per intercef-
fionem omnium Sandorum ad gloriam lempiternamw
Amen.
In eodem codice mf S . Remigii hare lèquuntur. Item
cùm veneric poenitens ad Sacerdötem, projiciat fe ad pedes
ejus humiliter veniam portulans. Cumque hoc fadö
eum lurgerc faccrdos przeeperit, dicat ei utexpedet modicum
donee intree in cubicfilum foum ad orationem. Si
autem locus cubiculi defoeric, tunc Sacerdos in corde foó
dicat hanc orationem :
O r a t i o .
Domine Deus omnipotens, propltius efto mihi pecci-
rori, ut condignè polfim tibi gratias agerc, See. ut infra
in Poenitentiali Romano.
Tandem in eodem codice mf. Monafterii S. Remigii
dus, avarus, cupidus, rapax, incredulus, immitis. Et C ^ z c lèquuntur : .
meam orationem negligenter in conlpedu Dei effodi pro- Interim itaque dum Sacerdos intrat in cubiculum ad o-
pter cogitationes inanes, Sc duro corde. Ego corpus Do- rationem, dicat poenitens qui venerat ad confelfionem
mini, 8c fonguinem ejus polluto corde Sc corpore fine hanc orationem:
çonfelfione Sc poenitentia iciens-indignus accepi. Epifco- Conditor Sc Redemtor meus Chrifte , omnipotens
f^rejkyte- pos, & ¥ probos Abbates, Monachos, Canonicos, 8c Domine Deus, propitius efto mihi peccatori, qui me redeomnem
Clerum Ecclefis Dei nonamavi, non dilexi, nec mifti tuo fatiguine pretiofo: 8c da mihi tua inæftimabili
eis oblcquium honoris przbui, ficut Deus przeepit. Me- mifericordia peccata mea plenicer eognofeere, dignè deipfum
per carnalia defideria , Sc per malas cogitationes, Here, puriter confiteri, veraciter poenitere, dignos poe-
S c per malam voluntatem, 8c per mala opera contamina- nitentiæ fru&us agere, omniqmque peccatorum plenilfivi,
dehoneftavi, perdidi, Sc voluntate diabolo conlèn-* mam indulgentiam mihi digneris, quzfo, tua pietate trifi.
De his omnibus Sc aliis innumerabilibus, quz propter buere, atque à malis omnibus liberatum Sandorum conmultitudinem
peccatorum, criminum, Sc fcelerum meo- fortio fociare. Omnibus quoque mihi familiaritate, Sc
rum recordari non fnfficio : 8c quod ego contra Dei vo- confanguinitate conjundis ex quorum eleemofynis fufteniuntatem,
Sc omnium Sandorum, Sc Legem Chriftia- tor, velquandocumque fulcepi, 8c proquibusorarejufnam
feci, 8c duro corde perpetravi, five ignoranter, five fus fom, vel iplè dilpofoi, cundifque fidelibus tuis difeienter
, five in cogitatione mala, five in verbo, lêu in mitte omnia peccata foa. Libera eos ab omni malo, con^
operc, vel etiam afoduitate vel deledatione peccati, five ^ lêrva in omni bono, Sc perdue ad gaudia fempirerna. Ilindie,
five in node, horis atque momentis, five vigi- lis verb qui in me quocumque modo inquinati font, perlans,
five dormiens, lèu qualicumque caufa cogitaflem fedam remilfionem delidorum foorum concede : 8c iit
aut facere voluiflèm, 8c opere perpetraflèm contra Dei cos lecundùm mandatum tuum diligere, illifqueex anivoluntatem.
Sic ego hodie omnia tibi Deo, ac Domino mo polfim remiteere, cor meum, peto, digneris tuabèczli
8c terrz confiteor coram fondo altari mo in pura 8c nignitate lolita modifacere. Cundis etiam fàmiliaribus
vera çonfelfione, 8c voluntate ad emendandum , 8c hzc 5c conlànguineis meis, 8c quorum eleemofynis foftentor,
peccata deinceps dimittenda j ut tu Deus omnipotens, qui &• quandocumque fulcepi, 8c pro quibus orare julfos
aixifti : nolo mortem peccatoris , lèd ut convertatur 8c fom , vel iplè ailpofoi, quorum tu, Domine, nofti novivat,
milèrearis, 8c parcas, 8c oemittas , 8c deleas om- mina, qui in libro vitz Sandorum tuorum lcribis vocania
peccata, crimina, arque facinora, Sc delida mea prz-
terita, przlèntia, Sc focura, 8c perducax me ad vitam
zternam. Amen. Supplico te, Dei Sacèrdos, ut de his
omnibus fis mihi teftis in die judicii : ne gaudeat de me
inimicus meus j 8c dignare pro me Dei milèricordiam de-
precari : ut donet mihi veniam indulgentiz , Sc omnium
peccatorum meorum remilfionem.
bula: omnibufque in nomine tuo defondis humillime de-
precor * perpetuam milericordiam vitam largiaris zeer- * Leg. f n
nam. tuam,
I t e m a l i a C o n f e f s i o .
C O n f i t e o r Domino, 8c tibi, Pater, in toto
corde meo : quia ego miler peccator 8c infelix,
R e fp o n j io S a c e r d o t i s . E PeaT ‘ nimibm, corain Dt0 ■ Angd« ejas, in
. 1 xuperbia, mobedientia, 8c contentione, in gula , in era-'
M i s e r e a t u r tui omnipotens Deus, i c donet pula, & ebrietate ante horam Sc port horam fine licentia
Siiniles Confcflionei coikgit noflci;D. Edni. Martcac, dc w tiquis Ecdcfi* ticibul in S^mnentolBia adminiilrattonc.putc ig
- r it Tom. IIIt. tap•. f , ait. 7. < p f~ | j
I
III
i f