Atdeel ^ 0^er^ ie Landen, door de Hitte der Ltrgt
*m T ' ^eftolde Sap des Riets daar voor gebruikt heb-
^ ooed- 5en. Mooglyk hebben zy eerst maar het zoete
Suiker.. ^aP ’ a^s Syroop, uit zulk Riet gezoogen en
Riet, genuttigd (*) G alenus fchreef, dat de Sac-
char uit Indie en Gelukkig Arabië aangebragt
frerde, zynde een-foort van Honig , doch
minder zóët dan die ( f) . P l i Riüs verhaalt,
dat men het Gomachtig in Rieten vondt, van
grootte als eén Hazelnoot ; doch fpreekt ook
Van Rieten, op de Gelukkige Eilanden groei*
jendej uit welken Sap geperft werdt van aané
genaamen Smaak (§).
Suiker De zeer geleerde S a ema s iu s heeft zig
deiu°U' verbeeld, dat de Suiker def-'Ouden alleenlyk
de Traan-ware van- het Bambóes-Riet,' ’t welk
groote Boomen maakt in Oostindie. Dit is,
ten deele,niet onwaarfchynlykjom dat zy van
Riet fpreeken, dat als Boomen groeide, en de-
Vryl de Bamboezen, jong zynde. een zoet Sap,
als Honig bevatten, ’t welk door uitdroogtng
hard wordt (4.): maar het is ook te denken,
dat zy insgelyks het regte Surker-Riet gekénd
hebben, en allengs gekomen zyn tot de be-
kwaamfte manier, om het Sap daar uit te
" per-
€*> Quïque bibuut tenera dulces ab Arandine Succos.
Z.ucanuS’. ,
Cf) Simpt. Wedicam. Libr. r.
CV Bijt. Nat. Libr, 6.
Cf) Zie het II. D e e l s , II. S i u k , van deeze Natuurlijke
Hiftoriebladz. 6o,
"perfen, en door uitwaaféming daar van Suiker VT.
te bereiden. Sommigen willen zelfs, dat het Arnj?I,"t
zo berugte Tabaxir, ’ t welk A v i c e n n a zeid’ Hoorn- 0 3 . • j stuk.
de Asch te zyn van gebrand Riet, mets anders suiker»,
zy geweest dan Suiker, die ruuw en ongezui-^*
verd veel naar Asch gelykt. Pi so verhaalt,
dat in Brafil het Suiker-Riet van zelf groeit
en zeer hoog wordt, geevende Suiker-Kryftal-
len uit door de Hitte der Zonne.
Onder de Verzengde Lugtftreek onzes Aard- Manier^
kloots wordt dit Riet meest overal, waar e e n ^ g.berei*
bekwaame Grond daar toe is, hedendaags geplant.
De manier, op welke zulks in onze
Westrndiën gefchiedt, de bereiding der Landen,
en het gene het maaken van de Suiker
betreft , is elders door my omftandig befchree-
ven (*). In Ooftindie gefchiedt het op derge*
lyke manier , door de javaanen en Chfnee-
zen , maar op fommige Eilanden kookt men ’er
flegts Syroop van, die aldaar anders gemaakt
wordt van de uitgeperfte Rieten, waar van
de Europëers aldaar ook Bier brouwen. De
Maleijcra n o em en de S u ik e r Gata3 de Chinee-
zen Tung. De Rum, weet men, is een Sterke
Drank, welke in de Weftindiën van de Me-
liasfen, gelyk in Ooftindie de Arak van Ryft
geftookt wordt. Voorts eeten de Indiaanen
of kaauwen veel de jonge Spruiten van dit
Riet,
Zie de Befchryving van Amerika» II. D e e l *
bladz. 540 • enz. als ook bladz. 609, enz.