43® & 8 I E M A N N I G E
AioMït. Tarw met vierbloemige geknotte Kelken en
óio* gebaarde tweéflagtige Bloempjes, waarvan
5xük. bet middeljle onvolmaakt .
VI.
7SetüT Dit Koorn 5 oudtyds Zea, hedendaags %/-
$pelte" ta genaamd, in ’t Franfch Epeautre, in ’t En*
gelfch Spelt-Cornet in 't Hoogduitfch Speltz,
Dlnckel-Korn of Zweykorn, heeft de geftalte
byna van Tarw, doch groeit een weinig laa-
ger dan die, maar hooger dan de Gerst. De
Bloemen zyn wat Kegelachtiger dan in de voorgaande
en hebben kleine enkelde Baardjes, die
de Aair een ander aanzien geeven. Het Zaad,
uit twee of drie famengevoegde Koorntjes,, in
twee Blaasjes, beftaande, is langer dan het Tarwe
Graan en fcherp gerugd, ros van Kleur,
gaande niet gemakkelyk uit zyn Kaf, zo dat
het gepeld moet worden als de Gerst.
Dit flag van Koorn is al vroeg onder de
Israëlieten en Oofterfche Volken bekend geweest;
gelyk hetzelve nog heden in Egypte
en Arabie geteeld wordt. Ja Herqdotus
fchryft, dat de Zea het eenigfle Koorn was
der Egyptenaaren : waar van nogthans het tegendeel
uit de Heilige Schrift blykt. Dat zy
de
(6 ) Tritimm Gal. quadrifloris truncatis , &c. Sp. Plant,
5. H. Ups. 21. Go.uan Monsp, 57. Trit. Flor. quater-
iiis, duobus fecundis , Glumis adhssrentibns. Hall. Helv
N. 1424. Trit. Loc. trifloris &c. Hall. Gott. V. p. 17.
£ea dicoocos vel Spelta major. C. 13, Ptn, Theaty.
41.3, Mor. S., 8. J. 4 J>.
M 3 ■ m
wem
G R A S P L A NT E N.' 439
de eigentlyke Tarw niet is geweest, zou men Tb
daar uit opmaaken , dat ’er de Paarden mede p f * 1”
gevoerd werden; voor welken de Tarw te vet S^ [°FD"
en zwaar , ja nadeelig is. Ondertusfchen is ’t spelt*
* zeker, dat de Ouden de Zea geteld hebben
onder de Soorten van Koorn: gelyk de Spelt
nog heden, in de vlakke en Noordelyke dee-
len van Switzerland, het voornaamlle Graan is,
zo de Heer Ha l l er aantekent, wordende
ook in Swaben en Frankenland, zo wel als ia
andere deelen van Europa, gebouwd.
De Spelt is van het zelfde gebruik als de
Tarw, en wordt in hoedanigheid gerekend als
een middelflag tusfehen Tarw en Gerst; zyn-
de het Brood , daar van gebakken, ruim zo
aangenaam en verteerbaar, doch niet zo voedzaam
als het Tarwebrood. Het Meel, inzonderheid
, is witter en fyner dan het Tarwe-
Meel, hebbende ook meer Lymigheïd in z ig;
zo dat het bekwaamer geacht wordt om Styf-
zel van te maaken, daar ook wel de Spelt
den bynaam van voert ( * ) . Men heeft dezelve
deswegen Far genoemd, van ’t welke
Farina afkomflig i s , en Ador, een byna ge-
lyknaamig Woord , waar van het Graan den
naam kreeg ( f ) . Een zeer gemeen Soort van
Bier
{*) Zea Amylea vel Zeopyron Amyleum. C. P. Pui.
22. Zea Amylacea. Mor. Hift. III. S. 8- T. 6. f. 3.
( f ) Zea vulgo Spelta, Far autiquis , Ador poftetio-
ïibus & Semen Adoreum. Dop.
Ee 4
» »
ilsp
I K
m
fH
1 m