49ö E e n h u i z i c ï b
VI. Korrels, nu, zyn wel gemeenlyk Goudgeel s
AïOTEt. oQ^ wjtachtig,uit den blaauwen paarfch,
Hooïd- bruinrood, rood of zwart; ja men vindt die
Spacinfche Kleuren verfchei'delyk gemengeld in eene zelf-
Tarw* de Aair. Dus komt het voor met de Aair
Goudkleurig en wit bont; wit of rooden bruin*
rood; wit of bleek Violet met bruinroodeStippen;
witachtig geel met de Stippen Violet en
blaauw of rood ; als ook met de Aair rood ,
zwart en bruinrood, of blaauw, geel, Violet
en w it : allé welke Verfcheidenheden de beroemde
T o u r n e f o r t heeft opgetekend;
zo wel als die van Spaanfche Tarw met veelvoudige
of verdeelde Aairen , waar van Boc-
co n e fpreekt (*).
ïeeling. Over de manier van Teeling van dit Graan
zal ik niet breed uitweiden. De Korrels worden
twee aan twee, anderhalf Voet van malkander
, in een diep geroerden en gemeden ,
liefst Zandigen Grond, in een zelfde Gat gedoken,
en als zy beiden groeijen haalt men
de zwakfte Plant uit. Na de bevrugdng worden
Korrels , op agt ryën, ieder van dertig of daaromtrent;
dit maakt ongevaar 250 Korrels. Ik heb ’er één met
enkel Goudgeele Korrels op zestien ryën, ieder van
*uim dertig: dat is nagenoeg 500 Korrels in ééne Aair;
en zo ’er dus maar vier Aairen zyn voortgebragt geweest
, dan kwamen van één tweeduizend Graankorrels.
f * j Frumentum Indicum Spicjl divifa , feu polyfta-
chyon. Rar. Plant. 32.
G R A S Ï » Ï , A N T E «
den de Bloem'• Aairen afgefneeden en dus topt A V!^.
men de Stengen, waar van de afval ook Ver- V.
volgens een góed Voeder is voor ’t Vee. Vee- Stck H>"
le Aanmerkingen hier omtrent zyn elders Spaanfcfo
‘opgetekend, uit het berigt van den Heer A y- ^eerw'
men, die verhaalt, dat het in Vrankryk gemalen
en onder Tarwe of Rogge-Meel gemengd
, zeer fmaakelyk en gezond Brood uitlevert
, maar op zig zelf te zwaarmoedig en
hard om te verteeren zy. Tot Voedzel voor
Hoenders, Eenden, Ganzen, als ook om Varkens
te mesten, is het zeer nuttig (*).
Byna allërley Spyzen en Dranken werden iö Gebruik,
de Weftindiën van de Mays of Spaanfche Tarw
gemaakt, zoHernandez aan tekent. Zy
aten dit Koorn of als Ryst gekookt óf geroost ,
o f tot Meel gemalen en dan op ailerley manieren
gebakken, inzonderheid tot Brood, ’twelk
zo duurzaam was, dat men het Maanden be-
waaren kon. Het dient in Afkookzel, gelyk
aan de Kust van Guinée, tot Bier , en door
Gisting tot Wyn of Sterken Draak; evenals
ons Koorn. In Öostindie, inzonderheid op
de Molukkes , wordt het Veel aan de kanten
der Rystvelden gezaaid, zo Rumphiüs
hielde
M i
f I
C J Z ie Proeven en Vt^aarn. over den Nieuwen Ictod*
bouw. II. Stuk, bl. 186 Over de Teeling van dit Koorn
in onze Westindiën: zie den Teg. gtaat van Amerika,
II. D. bl. ói4.
I i
II. Deel. XIII. Stuk.
i f j y
M i
mtê