T
+p8 J O A N N I S S W A M M E R D' A M M1 1
culls- unde vifu elegans nafcitur fpeitaculum. enfyndt vorder bet Vet aldaar met de teere tab.
nl
i
R É
Tab. XX.
Fig. v.
qq,
Fig. iv .
nnn.
Fig.v. ss.
Fig.vi.oa.
Fig. v. r
Unam praeterea v e l duas ibidem membranas
a Cerebro feparare oportetj antequam Medul-
lae principium in confpeftum prodeat. Turn
v ero quam nitidiflìme ibi confpicicur altera ilia
Tperies Fibrarum Oculi ? q , quas Corticales Vo-
cav i, & Clb lit. » n n repraefentavi in praecedente
figuri O cu li, cujus fe a lo a fuperioribus eratin-
choata. Simul tunc pulcherrhne cernì,potelMn-
ferior facies fubftantiae Cerebri Cordcalis s s ,
quae Fibras corticales ex parte contegit. Praeterea
Cordcalis ifthaec fubftantia edam heic
in medio divifa effe v id e tù r } quae tamen di-
vifio, ab altero latere, tenui quadam Membranula
obtegitur. Pardculam hanc ejusque divifio-
nem Uteris a a notavi in figura fexta, quae feftio-
nem fuperne inllitutam Gftit. Medulla r tunc,
u d diftum e ft , inter fubftandam Cerebri cor-
ticalem quam elegandffime interpolita adparetj
fimulque videre e f t , quomodo ea cum Corticali
kensder Longpypen fainengehegt, als de ßeelvan
een bos Druyven tnet defelvc vereenigt is, das aar.
PI, te ßen iS. Een o f trne Fließen moet men «(
van de Herfens aldaar nog äßigten, eer men bet h.
ginfei des Mergs kamt te ßen. Alwaar ßg Jim
feer net verteonen, de tweede foorte vanVfelst^a
der Oogen, dieik baftagtige genoemt heb, enk
ik by de letteren n n n in de voorgaande AfbtiMk
ge, exaimeer de fectie van bovcnen gefchUde, iti
aangewefen. Soo verteont ß g dan 00k feer na 4
baftagtige fubßantie der Herfenen van ändern ss,
die de baftagtige Vefels voor een gedeelte bedekt. Dqii
baftagtige fubftantie fchynt in bet midden rnggi.
deelt te fyn , maar bet welk aan de andere jp
inet een dun Vlieskcn nog bedekt is. B it deelkln k
fyn verdeling is, als de.feilie van bovenen geftbitit,
not de letters a a in de fesdeafbeeldinge aangtrn.
fen. Het Merg r als gefegt vertomt ß g dan üf
¡eben de baftagtigefubftantie der Herfenen fand
in geplaatft, daar neffens dan te ßen i s , hielt-
felvc met de baftagtige fubftantie voor een gekokt
communiceert en vereenigt is. Dan bet Merg Jd
ik byfonderlyk ende in fyn gebeel in 't vervolg ent
alle fyne Senumn a f beeiden, ende tot roem van lei
¡grooten Maaker btfchryven. Alleen is hier nogtt
•wetten, dat.de letter y het eefteknoopkenftat bl.
Merg buyten het Hooft madkt, vertomt, bet eat
van bovenen, het andere van anderen, i i Syndeff
ramidale Vefelen van het Oog.aun weerfydeiiga
van haar Hoornvlies ontbloot. uu Bctekent bet äiißi
gedeelte der Vefels, als 00k de plaats daarfe bstmß
gecmleurt fyn. x iVyJl bet inwendig Fliltle
Cerebri fubftanda ex parte communicet
atque conjunfta fit. Verum Medullam figilla-
tìm deinceps totam , una cum-opinibus fuis
Ne rvis , icon e exprimam , & in gloriaci Sum-
mi Conditoris defcdbam. Id foluminodo heic
adhuc notati v e lim , quod litera. y primum
Nodulum, quem Medulla extra Cranium con-
ftituit, monftretj ita tamen, ut altera icone luper-
Fig,r. i s : n e , altera inferne.locatus confpiciatur. z z Py-
ramidales funt Fibrae O c u l i , ptrinquè nónnifi
“ “■ Cornea fua orbati, uu Craffiffimam notat F ibrarum
partem, locumqe ilium, quo maxime
*• coloratae funt. x Intemam Oculorum oliendit
Fig. I . i . T u n icam , ante fub lit. i Fig . I. fuperne de-
monftratam , in qua Fibrae pyramidales ter-
jninantur.
Fig.r.&v.
»•
Porro h e ic , circa Capias infenora, nonnul-
lae adhuc Oris partes conipiciuntur, una cum
binis corneis particülis prominentibus, pugiun-
culorum aemulis, in quibus Dentium Vel Man-
dibularum Mufculi ex parte defixi funt, turn
& Mufculi principio Oefophagi proprii. V e rum
praetereo ifthaec omnia : neque & de-
Oogen aan, daar de pyramidale Vefels op eyndigti,
dat de letter i in de eerfte afbeeldüi'ge van U»
nen vertomt heeft.
'Heg fyn alhier ondet in ’t Hooft te ßen, dH1
deelen van de Mond, met twee boomagtige .«jfp
kinde deelkms als ftile ttm , daar de Spieren Halb
Fanden o f Kakebeenen voer een gedeelte ingfbtt
worden, als ook de Spieren van het begin dt: E idams,
fcribam auditus olfa&usque organa ; quando-
quidem horumce nulla ha&enus veftigia obfer-
, vare mihi licu it : qiiamvis vix crediderim,
Omnipotentem Creatorem, qui tam mirabili-
ter conftruflo vifus organo Apes imperdvit,
aliorum fenfuum organa ipfis denegaffe. A t
tanta eft noftrarum virium imbecillitas, ht ne
dat ik alles voorby gaa; gelyk eok hd h-
Ichryven van de vierktuigen des gthoOrs enlt | |
E ü M H iT mM
reuks, 'dan daar ik geen tekenen nog van gijw
Hoewel die Almagtige, die haar het gefigtßo P
derlyk gemaakt heeft, haar ook van die werktui^
niet misdeelt fa l hebben: maar fdo groot ü 11
aaturalibùs quidem capiendis atque intelligendis
fimus pares. . A .
In Pifcibus, multisque alns Animantibus, modo
ditta organa in venire quoque perdifficile eft;
huandoquidem ea nullo penitifs foramine externo
patene. Sic in Chamaeleonte obfervavi,
òftium organi auditus intra Os aperiri : quod
infuni edam in Rana obtinet. Unde necéiTum
élt ut cognita unius Animantis fabrica ad con-
tfru&ionem altètius facem praeferat, viamque
Bóbis ittonftret : Anatome* enim comparata &
fideliflima eli & liberaliffima magiftra ; quum,
quae in alio Animante confpeótu diiEciles funt
& perquam obfcurae partès, in alio nonnun-
quam dillinóliifime videri poiTint. Hinc ante-
quatn Oculos miffos faciam-, prius ea breviter
lieic fubjungam, quae in aìiis quibusdani Infe-
ftìs circa Oculos vidi atque obfervaVr.
Defcripti haftenus Oqùli fimilem in modum
ih Ape vulgati quoque fabrefa&i funt : id ta-
inen datur diferimén ¡, quod in hac fùprà mó-
dum minores fm t , adeoque notabilitei etiam
parcioregaudeant fibrariim internarum numero.
[Veruni ut ordine procedam : velim heic aniriì-
adverti-, quod , fi Craniunl una cUm Tunica
Cornea, fimulque Cornea trium Ocello-
iUm fingularium, eodem tempore de Capite
tollitur ; ilico tunc inter Oculos, divifioni-
bus interilin6los,& fiibtér-Antennis, duae ob-
ièrventur Veficulae pneumaticae, oblbngae,
quas in Mafculi Capite nequaquam confpexi,
Jevitatém forte conciliantes Api Vulgati, ut
ad evolandum agilior fit. Praeteréa in Capite
yulgaris Apis major multò datur Pin-
onvermoogen, dat vie felfs de Hatuurelyke faakciì
niet vatteh kunnen nogte ook begiypen.
In de Vijfchen, ende in veél ànitre Hier en, fyn
de gefeide vierktuigen meede mòeyclyk te vindert ì
alfoo daar omirent geheel geen openingen van buyten
guis copia, quam in Capite Maris.. Pingue
Illhoc tenmifimo fuper vitro pofitum atque
leliftum, donec exficcètur, penitus pelluci-
dum f i t } quoniam tenellae ejus membrariulae
cònneftentes, albae , fic 'àrefcunt: unde tunc
Fìftulae etiam Pulmonales, per Pinguedi-
iièm hatìc diilributae, firtiul confpicuae red-
dùntur. Mira autem ràtiohe Pingue iilud vel-
ilti concatenattim atque incurvàtum heic fub
Cranio haeret. Porrò Fibrae mufculofae
Mandibularum iiUmerofiórés heic tonipiciun-
tur, quam in Càpite Maris. Cdrèbrum v ero,
Fibrae transverfae corticales fivè cinereo-
grifeae, ipfaquè fubilanda Corticaìis, heic fidili
penitus modo j ac in Capite Mafculi,
confiituta funt -, clarius tamen & fadlius exa-
pnnanda ; quandoqùidem fuperne collocatae
mverfaeque Fibrae pyramidales in Ape vulga1
pauciores furit, iièò multiini adeò' impe-
diuntj
fy n , gelyk ik dàt in de Chameleon ook geobfer*
teert hebbe, alwaar de ingang van het gchoor in
dò Mont is , gelyk het felve ook foo in de Kikvorfch
plaats grypi. WaarOm de confirùbtie van het eenè
Dier dai van het andere dan moet verligten ende
vèrklaârèn, òiant eèn gecompareérde Anatomie leert
ons het meefie ende het fekerße. Want de Deè-
len , die duyflèr en fwaat ih het eene Dier te ßen
fy n , fyn àihnaals fe e r . klaar in het andere te bò'+
merken. Hièrom eer ik hiàn de Oogen affeheide »
; foo fa l ik daar kortelyk by vdegen , viat ih ook in
eenige andere Infeiten daar van gefien ende gcob*
fervetri hebbe.
. In de gemeene Bye fyn deefe bèfchreeve Oogen
op defélve, Voys van maakfel, dan egter met dit on-
derfchêït, dat fe ongemèen kléender fyn, inde di
inwendige Vefels alfoo in èen feer mérkèlyk minder
getal. Dàn òm ordentelyk te gàan , foo is alhier
aan ìe merken, dat, als men het Bekkeneel tè
gelyk mèt het Hoornvlies , ende het Hoornvlies
van de driè particulière Oogkèns op de felve tyt vari
’t Hooß afligt, dat ß g ik, men dan ten eerfien *'
tujfchen de Oogen met vérdeelingen, ende onder de
Hoornen, gevòaar worttviee langwerpigc Lucbfr
blaaskehs, die ik in ’t Hooft van ’t Manneken niet'
gefien en hebbe, èndè mogelyk tot de ligtigheid in
't uytvliegen in de gemeene Bye doen\ alfoo is ook
hier in ’t Hooft van de gemeene Bye veel meer quan•
titeit V e t, als in dat van ’t Manneken. Als men dit
Vet op een feer dun fiuksken glas legt, inde dat daat
op laat droogen, foo viort het hèel doorlugtig, alfoo
de twee witte, èri famenhegtende Vlieskens vari
het felvc als dan opdroogen, vjaar door dan ook de
Longpypen in dit Vet ßgtbaar wordem Seer aar-
dig, kettingvyys ende geboogen is het Vet hier oh«
1er *t Bekkeneel geplaatfi'. Nbg fyn alhier dè
fpieràgtige Vefels van dè Kakebeenen in meer der
quäntiteit te ß en , als tri Hooft van ’t Manneken.
De Herfenen, de dviarfe bafiagtige o f as*
graauwe Vefels, met dande bafiagtige fubßantie,
is hiér al op de filve viyfe als in ’ t Hooft van 't
Mahneken, dan klaar der èndè ligtet om te onder^
foeken, ende dat, alfoo de~ bovenfiaandé ende de ver-
! keerdè pyramidalé Vefels minder ih *t gétal Jyri,
I LI 11 11 endë