\o o JO ANN i s S W À
Vidi fane Vermem, nctnnifi quarta pollicis1
Hollandici parte longunv, e capfula fex pollices
alta exTifiifle ; id e f t , ad altitudinem -, quae
Vermis ipfius longitudinem. quater & vicefies
in fe continebat. Quin alios quosdam vel no-
tabiliter altius adhuc fubiultantes obfervavi. At-
tamen Vermis fubfulturus hand Temper orbicu-
ladm fupinus ftat; imo in latus etiam reclina-
tus quandoque id peragit : quamvis interim
corpore ereólo communiter Taltum exerceat.
A t vero Temper tamea in circulum is TeTe prius
in fle& it> figuramque circularem conftanter
? lu oblongam convertit, antequam TubTultet.
rQuodfi, V ir Illuftriffimel volupe T ib i Tue-
t i t , ifthaec D E I miracula in exemplo nativo
contemplari ; Acarum duntaxat, alba Tuper
b aft, intra aquae guttulam collocatum, micro-
Tcopio objice; extra aquam enim profilire non
poteft. Sic diftin&iflime Timul videbis , quo-
modo is Pedibus Tuis Anum apprehendat, &
Tupra deTcriptas in figuras limili ratione Temet
componat, ud Icone Tecunda, tertia, & quarta
expreÖL
Alia inTuper encheireli id ipTum oculis u-
furpari poteft : quando nimirum Vermis-cuTpi-
di Tubtilis cujusdam Tpecilli, ope amyli, ad-
glutinatur : inde enim turn quoque TubTiliendo
is Temet expedire haud poteft. Quin vel tertius
edam modus daturj qtii quidem in eo fitus eft,
ut Acarus digitis prius tandlium Tuper menTa
volutetur, &tamdiu contre&etur, donee vires
fuas e x parte amiTerit. At turn J s valde irre-
gulariter Anum Tuumprehendit, & nonnunquam
errans oftiis etiam Fiftularum Pulmonalium ibi
hiandbus Ungues Tuos injicit. Interim commo-
diilime tarnen fie yidere lic e t , quonam pa£to
Vermis Pedes Tuos exTerat. Haec omnia T ibi
eruditiflimus V i r , Matthaus Sladus, Medicinae
Do£tor , & commtmis noiler Amicps, aeque
a c eg o, confirmare poflet; quippe qui ifta Naturae
miracula mecum eft admiratus,
A N A T O M E E T D E SC R IP T IO P A R T
IU M IN TERN ARUM .
Vermis iftius Anatomen inftituturus, corum
aliquot in aquam pluviam conjeci; ut ibi more
rentur: quod quidem TpatioTex Teptemvedierum
quandoque demum obtinetur. A t bidui tarnen
triduive intervallo fic macerati ad Anatomen
quam aptifiimi Tunt: etiamfi enim tum adhuc vi
vant;valde tarnen torpeTcentes haud multum am-
plius TeTe movent. Quodfi autem die quinto
M M t k D A M M n
tan-'
Want ik heb gefien, dat een Wurm, j| | w
het vierendecl van een Hollantßhe duym lang
uyt een äoosje van fe s duym hoog fprong; I
23 maal hooger, als hy/ilye lang was : en eenm
’Andere heb ik merkelyk hoger fien fpringen. Maar
altyt fob gaat de Wurm niet in de rönte 0ver
•eynt fiaah, als hy fpringt j want fomtyts foo dm
hy dat op fyn fyde leggehde : hoewel hy gemeen-
lyk ß g oveY eynt regt. Dan altyt huygt hyfig
eerfi circulair te famen, en eer hy fpringt,ß
verändert hy die circulaire figuur altyt in m
langwerpige.
\ Als gy äeefe wonäertn ÜÜDS in de Naiuur
belieft te fien myn Heer; foo is daar nkh anders
\ te doen , als de Wurm onder een vergroot glas,
op een witte gront j binnen in een droppel mter
te leggen : want daar kan hy niet uyt fpringen,
En als dan ß e t men 00k difiin£t, hoe hy metfyne
Voetenfyn Aars komt vafi te grypen b en de bi-
fchreeve poßuuren te maaken ; op de wys, gtlyk
ik in de tweede, der de , en vierde figuur en u)i
gebeelt heb.
Men kan het 00k fien op een andere wys, te
weeteriy met de Wurm aande punt van een dünne
fiilette kleeven , daar Wat Styffel aan is, «war
van hy meede niet los kan fpringen. Daar is mg
een derde manier, dat men hem eerft op de taftl
onder de vinger een weynig rolt, en foo Wat hart'
delty tot hyfyn kragt eenigfins komt te verliefen
maar op welken typ hy heel irregulier fyn Aars
va t, en fomtyts grypt hy 00k wel op fyne openin-
gen der Longpypen: en als dan ßet men het al-
der bequaamße , op wat wyfe hy fyne Voeten |p
i ßeekt. Als UE. neffens my fou kunnen verfielt*
ren, onfe gemeene en feer geleerde Frfent, 'de
Heer Doclor Mattheus Sladus , de welke neffens
my • deefe wonderen van de Naluur geadmireert
heeft. *
O N T L E D IN G EN BESCHRYVING DER
IN N E R L Y K E D EELEN .
Warner Ik nu deefe Wurm wilde ontleedenj®
liet ' ik eenige der felve in regen water fierxl]
dat wel fes a feven daagen fomtyts werk Hip
Maar binnen z a \ dagen fyn fy f eer fpjfl|
tot de ontleeding, aljoo fy dan nog leeven, j f?
feer loom fynt en fonder datfe haar wer
ren: maar als men fe op den vyfden dagf || ^
het water neemt, foo kruypen. fy , en fprin&
b i b l i a D a t u r a Ei
tandem ex aqua protrahänturj prillino éos more
Tuo reptare ac Tubfilire videbis : quin hi ipfi quoque
formam Nympharum nonnunquam adhùc
induunt , quae in MuTcas deinde procreTcunt.
Ócùlos in Capite Acari detégere mihi haud
ficuit: at primae, quas Anatomie heic loci vi-
¿endas exhibet, partes Crura Tunt, quae alias
etiam Dentes,Ungues, aut Ungulas adpellavi;
quandoqtiidem experiundo didici, triplex hoc-
ceofficiuni ipfisdemandatum elTe. Animadver-
to enim, Vermem harumee partium adriiini-
culo CaTeiim excavare ; deraTasque deih mi-
culas deglutire : cujus aólionis relpeflu Den-
tium iis iiomen conipfetit. Porro etiam ea-
rum ope progreditiir Acarus ; ut hinc Tere
crederes ipTum Roftro Tuo incedere : id , quod
diftinfte cbnipici poteft, 13 Tuper findone, aut
tenui charta, Vermem repoftieris : turn enim
videbis, eum diótos iftos artus Tuos in findo-
nis chartaeve poros defigere , ficque duorum
veluti Pedum auxilio TeTe prbtraheré. Interim
haud Tolus tarnen hie e ft, quo Vermis ifte pol-|
let,progrediendi modus :nam undulato etiam
fuorum Annulorum motu lernet is promovere
valet. Tandem & Ungulas voco memoratas il-
las partes} tum ob exteriiam , qua gaudenc,
figuram ; turn quia Vermis earum ope poltre-
mum corporis Tui Annulum apprehendic, atque
Os fic ad Anum adducir,
Dentes, five Pedes jfti, antica parte acutifllmi
Tuntj & mediocriter incurvati, propemodum
• finules Gryphum Accipitrumve Unguibus a a.
M ica parte latiores fiünt, duasque monftrant
apophyfes, in quas exigtii, quibus moventur, Mu-
fculiféfe inTerunt. Articulanturporro cum partifiüirÜ
&.Palatl corn«°-ofleis; quae quidem duo
taOffictda nigra, oblonga, excavata, in quibus
raarynx adnexus acque coiloeacus eft. Officu-
iauitiaec ex principijs fat tenuibus bb dein la-
Ü H H Ü andeAque in quatuor deft-
— B D qfiodammodn membrana-
■ amerius atque in me*
— Officulis, cornei? ,fingularibus d,
I 11 “ “ fu o '“ «inentur, & jufto
«rvallo regulariter a fe mutuo disju^guh
fä t
te waren .* en fy neemen obk m l am je gedacmic
van een P a ff die daar naa in Hie gen vergneyeni
Het eerfle>, dat de ontleeding ons in het Hooft
m tarnt, waar in ik geen Oogen heb kunnen ont-
dekken ; dät.fynjyne Poetin, die ik ookfyne Tan-
ien, chNagelen o f Klaauwen gemeint beb: cm
dat my de ervarentbejd leiert, datfe dit driederley
gebruyk hebben : want ik bevinde, dat f e dt
ICaas daar meede uyt bollen, en die dan ep ßikken,
in welkcrs opficht fy Tanden binnen gewarnt worden.
Foorts gaanfy met defihe wo rt, foo dat
menmeenenfm, dat f e het mef de Bek deeden : en
ditkan meh diftinSt fien , als men f e op fyn ly-
uazüf o f papier f e t , in welkcrs opeitingen fy dan
deefe Leedin in hegten, en haar alfoo als met twet
yM m wort trekken : boewcl mgtans dat deefe
Wurm ookop een änderet manier kan voortgaan,
namelyk, door de golfagtige beweegingen fyner
Ringen; Eyndelyk wem ikfe Klaauwen, foo m *
haar pyterlyke figuur, als om dat delVurm daar
meede fyn laatfte Ring des ÜcSaams komt te vai,
teriy en die te famün te trekkem,
ApíeúdL9“8-6 Í',te r0 * culor°m deferiptorum
ta eft „ harnm uoiloca*
'lacatur’ e * |VerIn's notabiliter di-
SuK k Ut* ,nSiuviem Aidem con-
/■pendices c a e ^ ' ,q/ atUor «™uncur Ap*
lPeaatUe¡esan^I5;£ / , q?gantiiiimae> minauet>l.s ln^ uVafei rmpine giupefo_
din s
Deefe Tandi* o f Foetin fyh han hooren helí
fpitz van rnaakfel, en rtdelyk krom geboogin, teri
naafien by ais de Klaauwen der Roof bogelen aa
agter aanmotdenfybreder^aar men twee uyt’
fieekfeh aan boar f ie t j waar in de Spierkent in-
geplant Worden , die hoar beweegin. i j , worded
gearticuleert met de hoornbeinige declcn van de
Mont en het wrbemelte, dat twee fidane , lang,
jr p ig e , en uyt giholde Betnkens, fyn , daar H
Keel fyn connine en plants in heeft. Deife Been-
kens fyn m haar begin redelykfmal b b , daar naa
worden fy breeder , en eyndelyk tyndigen fy in
:v,er aanbangfels c c , die ienigfids v l i e f ig f f vad
vooren,enm het m,dden Worden fy famengebegi
met twee byfondcre Hoornbeenkens d , Waar doof
Jy m haar fituatte gehouden Worden, en regulier-
van een komen te fiaan.
De Slokdarm , die tuffeben di aanhangfeb deei
fer Bienkens in dt hol/igheid van de felve gi-
plaatfi i s , die won in de Borfi van de l te| I
merkelyk gedilatcert e , dat als de Krop van dit
D,e r , s Daar onder f in men vier bRnde aan-
hangfels f f , die haar feer fraay in ’t le even ver.
toonen , als o f fy met kleene glofieufe Fet-deelkens
IJp p p p p p p a ieß t