37*
J O A N N I S S W A M M E R D A M M I l
quandoquidem igitur domuncularum fundamen- '«Mr gaan ; fio mahn twee boeken ten boté dk
. _ . ■ i . .*___ 1! /If........ ...J T-T** TFiFJ ta oblique, atque in modum trianguli deorfum À/ ¡tnt fiait Am
vergunt ; hinc anguli duo unum conficiunt an-
gulum oblique defcendentem. Interna ergo
domuncularum bafis conftanter oblique dcor-
fum tendit, atque in trcs diftin&a eft partes i
quarum quaclibet binis refpondct lateribus hexa-
goni ambitùs domunculae. Tre s hi modo memorati
anguli, bafm domuncularum conftituen-
tes, plerumque omnes quadrati funt : Sc fiquan-
do acu vel acicula eorum quilibet tranfadigitur,
id e ft, ftunufquifque fondamenti angulus per-
fbratur, ut una domuncula tribus fàStis forami-
nibus pervia fit ; tunc tria ifthaec foramina ab
altero latere in tres diftinótas cellulas penetrant.
Unde palpabili ifthoc argumento certifiimfe con.
fla t, cellulam quamvis feorfim aliis tribus cellu-
lis fundatam efle, communemque ideo parietem
cum illis habere: nullaenim domuncularum li-
mitibus aut parietibus circumicripta eft fibi foli
propriis : quemadmodum Sc reliqua omnia inter
Apes, vcluti inter fratres, communia funt.
Sicubi vero aedificium irregularc foerit; tunc
equidem aliquando contingit, ut domunculae angulus
quidam quartac infuper ccllulae innitatur:
attamen haud adco frequenter id obtinet ; quamvis
vcl nuperrime ctiam in opere làtis regulari-
tcr conftru&o obfervaverim.
Fundamentum itaquc cellularum medio inter
ia s omneslococonftitutum e ft, cellulacque ab
utroquc latere fundamini huic innituntur. Id
ip (urn vero plerumque, parietis inftar, ab A l-
.vearis fuperioribus perpendiculariter verfus
Infcriora exporri gitur : Sc utrinque dcin contra
hunc parietem collocatae font domunculae,
oblique lateribus fuis incumbentes.. Finge
libi vacua quacdam vitrea vafcula,quibus cerevi-
fiam haurire folemus, contra utrumque tenuis
cujufdam parietis latus, a folo ad tabulatum
ufque, fupra fe mutuo aggetta; Sc intelliges
quodammodo cellularum compofitioncm. E -
lufmodi autem parietes, cellulis inftru£ti, quan-
doquc 6, 8, Sc plures Uno in Alveari rcperiun-
tur ; qui quidem tanto femper intervallo a fe
invicem dittiti font, ut Apibus facilis inter eos
concedatur transcurfos. N e autem Panes hi
aut F a v i , ficubi Melle pieni fon t, decidant ;
Cultores Apum in Alvearia, etiamnum vacua,
bacillos defigunt, circum quos Apes cercas hafce
cellulas fcbricantur.
Omnes hae Cellulaeaeque , ac ipfum earum
fundamentum, ex materie non contigua, fed
continua, conftruuntur; ut adco omnia inter fe
I confebuyns
nedergaat. Het binnenße fondament der
Huyskensis dem altyt jehuyn neerwaarts gaandii
en in drien gedeelt, voegende ieder van deefe
drie afdeelingcn, op twee van de feshoekige fyden
van bet Huysken. Deefe ge feide drie fondament-hoe*
ken der Huyskens fyn gemenelyk alle vierkaut, ende
als men ieder van defelve met een fpelt o f nualt
doorbcort, dat is , als men door ieder fondament
hoek een gat ßeekt, ofte anders drie gaaten in een
Huysken maakt, Joo komen de felve gaten in drie
verßbeyde Huyskens aan de andere fyde uyt; dat een
feker ende taßbaar bewys i s , dat ieder Huyske in
het byzonder op drie andere Huyskens gegrontveß
is, ende daar eenen gemeenen muur alfoo meedebeeft.
Want daar en ßaat geen Celleke op fyn eyge paa-
len o f muragien; gelyk ook alles vorder onder de
Bijen broederlyk endegemeen is., Maar is bet 'werk
ongeregelt, fbo gebeurt bet viel, dat een Huyske
met fyn eene boek, nog op bet vierde komt te ft aan 8
dän dat gebeurtfoo dikmaals niet, boewel ik bet nog
onlangs onder een werk, dat redelyk geregeld was,
geßen beb.
Het fundament dan der Huyskens is in bet mid-
den van al de Huyskens, ende de Huyskens fy n aan
weerkanten op bet fondament Jlaande. D'tt fundament
der Huyskens gaat gemenelyk van bet boven end
van de Korf, als een muure pas loot, naa onderett
neer en aan weerfyden op en tegens dcfe muur
Jyn de Huyskens febuyns op baar fy geplaatf. Op de
manierofmen eenigeleege bierglajen, aan weerfyden
van een dunne muur, van de vloer tot de folder op
malkanderen Jlapelde. Enfulke muuragien met ha-
merkens vint men fomtyts 6. 8. en meet in een
Korf, die dan foo ver van een geplaatf fyn, dat de
Bijen daar maklielyk tuffeben deur kunnen loopen,
en op dat defe Broaden, o f dit Honingraat, niet fouden
vallen, alffe vol Honing fy n , foo fteken de Bijen-
bonders ft ox kens in de Korf, als fy nog leeg is ,
daar de Bijen defe Waffthc kamercn dan cm wer*
ken.
Alle deefe Huyskens met baar fundament warden
uyt ten aaneenbangende ende niet aaneenfiotendejlofge-
maaktjw dat alles eaotinueel is , ende bet cine Haysken
b i b l i a n a t u r a e .
tifici©
lifi ken van bet andere door geen kunft, alsallecn door
Continuata tint, ncque ullo alio an
frazione tantum aut feftionc.ccllulaeafe mutuo
puffint fcparari : ■ quidquid'fibi perpcram .mag,-
- . „ .. ___Ii: ^.virt-imanrcs. CIUOQ Api*
nati fueri'ht nonnulli, exiftimantes, quod Api-
cula qudcvis fuam fibi feoriim exftvuat domun-
culam ; qua de re iiio dcinceps loco prolixins
agerous.
breeken o f ßyden kan gefebeiden worden. Het geen
eenige npgtans zig fecr verkeerdelyk ingebcelt Leb-
ben, meenende, dat ieder Bye Jyn particulière Huyskens'
Quodfi aedificium h o c regulare eft; tunc
quinque harum cellularum quam exa&ittime
pollicem aequant. Sc quinque fupra quinqu;
ginta Hollandicum pedcm conficiunt. Unde
hoc animadvertens V ir quidam inG alliis, repu-
tanfque cellulas hafce conftanter: ad eandem
hanc normam fabrcfaótas eife, cenfuit, ft heic
menfuram invcniile fempitcrnam, quae | ut nun
quam. interitura, univcrfim apud omnes Gentes
introduci poflct. Firmaretur profedo maxi-
mopere hoc inventum, ejufque adftrueretur
dignitas ; fi cellulae fompcr adeo examuflim
forent conftrudae,Favique in rcgiombus omnibus
eandem conftanter obtinerent magnitudi-
nem : at vero apud nos Favi hi non femper
tam exadc regulares fu n t, ac quidem vulgo
creditur; quamvis, ii obiter tantum cellulas
adipcxeris , ne pilum quidem inter ft difcre-
pare videantur. Vcrum tamen fiquis accurati
us eas inter ft contulerit, nonnunquam valde
irregularcs inveniet; praefortim ubi eum in fi-
ftem ab Apibus fabrefiunt, ut melli excipiendo
inforviant. Tres oblique devergentes fondamenti
cellularum partes , uti plerumque quadra-
tae font, ita nonnunquam oblonga, nonnunquam
rhombo fimili figura gaudent : quin ob-
fervavi alias aliis ctiam humiliores aut altiores,
turn Sc anguftiores quandoque vel ampliores
fuiflè. Neque ctiam cellula quaelibet tribus
conftanter cellulis innixa eft ; fed aliquando
duabus Sc dimidiac, nonnunquam tribus atque
parti infuper cuidam cellulae quartac. Praeter*
ea quoque cellulae quandoque duplo vcl triplo
font lpngiores folitò , Sc nonnunquam
etiam incurvae aut finuatae : prorfus uti in do-
munculis Crabronum obtinet, quae plerum.
que nonnihil tortuofac evadunt; quia paullu-
lum ultra fundamentum five centrum foum
porriguntur. Attamen Apes nunquam hunc
in modum aedificant, nifi cum uberrima Mcl
Jis copia colligenda venit: turn enim temporis
domunculas vidi Melle plenas, obfignatas, inftar
ingentium pugnorum atque glcbarum in
Alveari fufpenfas.
Circa Foemcllae, perperam Regis di£tae
bouwde, dan bier van op fyn plaats breeder.
Wanneer dit werk regulier is , foo maaken vyf
van deefe Huyskens feer net een duym, ende vyjcn-
vyjtig een Holluntjcbe voet u bet welk ei n Franjeb •
Heer aangemerkt hebbende , en fienele op de regu-
lierheid van deefe Huyskens, foo oordcelde by uldaut
een eeuwigduttrende maat, die nooit en kon verhören
werden, ende in alle landen ontfankelyk fou fyn,
te.hebben uytgevcnden; welke regulierbeid dun der
Huyskens, foo die geduurig Joo net was, ende bet
Honingraat in alle landen van eene grootte, de ge-
feide uytvtnding feer fou ftyven, ende haare deftigbeiel
bewyfen. Dan oniler onfe Bijen Jyn deefe Honingraaten
foo regulier altyt niet ,als men wel me ent, boewel uy-
teriykaan teßen , de Huyskens in gelykbeid malkaer
niet een hayr enJ'chynen te wyken: etan foo men fe
naby befiet foo fynfe dikmaals-in een Korf feer ir-
regulier, voornamelyk als fe Huyskens timmeren,
om de Honitig in te erfumelen. De drie febuyn _
neergaande fondament dcelen der Huyskens, die ge-
tnecnelyk vierkant fyn , Jyn fomtyts langwerpiq»
ende fomtyts ruits gewys. Nog beb ik gemerkt$
dat fommige kort er, andere weer booger als de andere
wuaren, foo ook fommige wel wat naauwer,
ende andere weer wat voyder. Van gelyken Joo en
ßaat niet altyt een Huyske op drie andere, maar
fomtyts optwee alleen, ofte op twee ende een half,
o f op drie en op een deel van *t vierde. Samtyts
fyn de Huyskens ook wel twee ende driemaal
langer als gewoonlyk, ende ook krom ofte geboogen,
evengelyk de Huyskens van de horfels, die gemeine
ly k foo een weynig bogtagtig gemaakt worden,
om datfe wat buyten haar fondament ofmidde/punt wyken.
Dan dit doen de Honingbijen niet, foo ikmeen,
dan als''er overvloedig Honing te vergaderen valt.
Op welken tyt ik geßen heb, dat defe verfegelde
Huyskens met Honing, als groote vuißen en klonten
in de Korf hingen.
Omtrent de Huyskens van bet Wyfken, verkeerdomunculas,
Sc qua hae aliifc cellulis compz-\delyk Koning genoemt ,ende ook daar de felve Huysg
i-l 4 - D d d d d kens.